لطفا منتظر باشید ...
ارزش حلم در روايات اسلامى
گفتار و رفتار پيامبر و امامان معصوم (عليهم السلام)، مشحون از سفارش و تاكيد و حلم و نرمش و خويشتن دارى در برابر حوادث تلخ است.به عنوان نمونه به چند مورد اشاره مىكنيم:امير مومنان على (عليه السلام) مىفرمايد:كمال العلم الحلم، و كمال الحلم كثره الاحتمال، و الكظم(26)؛كمال و درجه عالى، داشتن حلم است، و كمال حلم بستگى به تحمل بسيار و فزونى فرونشاندن خشم دارد.و نيز فرمود:جمال الرجل حلمه، انك مقوم بادبك، فزينه بالحلم(27)؛زيبايى انسان حلم اوست.تو اى انسان! براى ادبى كه داراى ارزيابى مىشوى، پس خود را به وسيله حلم زينت بخش.امام صادق (عليه السلام) فرمود:
الحلم سراج الله(28)؛حلم و خويشتن دارى چراغ تابان خداست.اينها نمونههايى از صداها و روايت است كه هر كدام با تعبيرى، خصلت حلم را ستوده و انسان خويشتن دار را تمجيد نمودهاند.
آثار درخشان حلم و خويشتن دارى
يكى از بركات و آثار حلم، عفو و بخشش است.خصلت عفو از خصال جوانمردان است و سبب استحكام روابط و دوستىها و مهر و محبت خواهد شد.انسانى كه داراى حلم نيست، اهل بخشش و گذشت نخواهد بود.همان گونه كه حلم خداوند متعال موجب عفو و بخشندگى اوست.امير مومنان على (عليه السلام) در آغاز يكى از خطبههايش مىفرمايد:الحمدلله... الذى عظم حلمه فعفا(29)؛حمد و سپاس خداوندى را... كه عظمت حلم او موجب عفو و بخشش اوست.يكى ديگر از آثار حلم و افزايش دوستى و يار ياور است؛ حضرت على (عليه السلام) مىفرمايد:و بالحلم عن السفيه تكثر الانصار(30)؛و حلم ورزى در برابر سفيهان، بر ياران انسان مىافزايد.از انگيرهها و نتايج حلم اين كه مايه بروز و ظهور همت و حفظ آبروى انسان است؛ امير مومنان على (عليه السلام) فرمود:و الحلم و الاناه توامان ينتجهما علوالهمه(31)؛حلم و خونسردى (در برابر حوادث تلخ) فرزندان دوقلويى هستند كه از آنها همت بلند متولد مىشود.و در سخن ديگر مىفرمايد:الحلم غطاء ساتر(32)؛حلم پردهاى پوشنده است.نتيجه ديگر حلم عزت و سرافرازى است، همان گونه كه مولا على (عليه السلام) فرمود:و لاعز كالحلم(33)؛
هيچ عزتى چون حلم نيست.يعنى حلم و خويشتن دارى مايه عزت و سربلندى در پيشگاه خدا و مردم است.و نيز از آثار و بركات حلم اعتدال و خوش نامى در ميان مردم است كه امام على (عليه السلام) فرمود:و من حلم لم يفرط فى امره، و عاش و فى الناس حميدا(34)؛كسى كه حلم ورزد، در كار خود تفريط و كوتاهى نمىكند، و در ميان مردم به طرز پسنديده زندگى خواهد كرد.در شيوه زندگى پيامبران و امامان معصوم (عليهم السلام) و عالمان ربانى، بسيار ديده شده كه آنان با برخوردهاى متين و مهر انگيز خود خصلت ارزشمند حلم را رعايت كردهاند.انس بن مالك مىگويد: من در محضر پيامبر (صلى الله عليه آله و سلم) بودم، عبايى كه حاشيه غليظى داشت بر دوشش بود، فردى اعرابى (از عربهاى باديه نشين) نزد آن حضرت آمد و عباى او را گرفت و محكم كشيد به طورى كه حاشيه آن گردن حضرت را خراشيد، سپس گستاخانه گفت: اى محمد! از مال خدا كه در نزد تو هست، بر اين دو شترم باركن تا ببرم، چرا كه اين اموال نه مال توست و نه مال پدرت.
