ارزش خوف و مراتب آن در ابعاد مختلف، در آيات متعدد قرآن بيان شده است.به عنوان نمونه در آيه 16 سجده، در شأن مؤمنان راستين مىفرمايد:تتجافى جنوبهم عن المضاجع يدعون ربهم خوفا و طمعا؛پهلوهاى آنها در دل شب از بسترها دور مىشوند (و به پا مىخيزند و روى به درگاه خدا مىآورند) پروردگار خود را با خوف و اميد مىخوانند.اين آيه نشان دهنده آن است كه خوف و بيم باعث شب زنده دارى و ارتباط نيرومند آنها با خدا مىشود، تا عبادت خود را آميخته با خوف و اميد به جا آورند.در آيه 40 و 41 سوره نازعات مىفرمايد:و اما من خاف مقام ربه و نهى النفس عن الهوى فان الجنه هى الماوى؛ و آن كسى كه از مقام پروردگارش بترسد و نفس خود را از هوى و هوس باز دارد، قطعا بهشت جايگاه اوست.بر اساس اين آيه، خوف از خدا مقدمهتر گناه و در نتيجه پاداش بزرگ الهى (بهشت) خواهد بود.اين تعبير در آيه 46 سوره الرحمن چنين آمده است:ولمن خاف مقام ربه جنتان؛و براى كسى كه از مقام پروردگارش بترسد، دو باغ بهشتى مىباشد.وقتى كه آيات قرآن را درباره ترس و خوف از خدا، مورد بررسى قرار مىدهيم مىبينيم با تعبيرات گوناگون از اين خصلت ياد فرموده است كه هر كدام به درجه و مرتبهاى از ترس و هراس انسانهاى مختلف اشاره مىكند.مطلب ديگر درباره مراتب خوف اين كه، خوف داراى شدت و ضعف است.هر كس در درجهاى از خوف قرار گرفته و به متناسب آن به مقامات مىرسد.آنان كه به خداوند نزديك ترند، مانند پيامبران امامان و اولياى خدا، خوف شديدترى دارند؛ از اين رو، در نماز و مناجات هايشان در دل شب، از خوف خدا به شدت از گريه و ناله مىكردند و با قطرههاى شفاف ديدگانشان، روح و روان خود را شست و شو مىنمودند و با اشك شوق و خوف، نهايت تواضع و كمال بندگى خود را آميخته با احساسات پر شور ابراز مىكردند.اين گونه گريه به قدرى ارزشمند است كه پيامبر (صلى الله عليه آله و سلم) فرمود:من ذرفت عيناه من خشيه الله، كان له بكل قطره من دموعه مثل جبل احد يكون فى ميزانه فى الاجر(50)؛كسى كه چشمانش از خوف خدا پر از اشك گردد، هر قطره اشكش در قيامت، در ترازوى عملش همچون كوه احد، سنگينى دارد.على (عليه السلام) فرمود:البكا من خشيه الله مفتاح رحمه الله(51)؛گريستن از خوف خدا، كليد گشايش رحمت الهى است.