تفسير سوره يوسف (ع) - 25
بسم الله الرحمن الرحيمالهي انطقني بالهدي و الهمني التقوي امسال بينندهاي رمضان 79 در خدمتشان تفسير سوره يوسف را گفتيم که تمام نشد همانطور که سال گذشته دعاي مکارم الاخلاق را گفتيم تمام نشد بعد شبهاي جمعه گفتيم تمام شد اين هم تمام نشد ولي بخش مهمي از آن را گفتيم بقيه را هم شايد بعد بگوئيم اگر عمري بود رسيديم به آيه: در زماني که قحطي بود برادرها آمدند گندم بگيرند يوسف عليه السلام گفت دفعه آينده که ميآئيد برادر ديگر که برادر واقعي من است و بقيه برادرها از مادر ديگر بودند و يوسف از يک مادر و بقيه از مادري ديگر و اگر او را نياوريد وارد منطقه نشويد که گندم نخواهيم داد، آنها هم رايزني کردند با پدر که او هم راضي نميشد که يکبار يوسف را برديد به نام بازي نابود و پرت و محو کرديد بالاخره با تعهد و قسم پدر راضي کرده و آمدند در جلسه يوسف به گوش برادر خود(بنيامين) گفت من همان برادري هستم که 30 سال پيش مرا خواستند بکشند و اين برادر گفت چرا بکشيد او را به چاه بيافکنيد، دفع«افسد» به «فاسد» کرد با برادرها بود و رأي آنها را تغيير داد بنابراين حق حيات بر آنها دارد. گفت من هم همان برادر هستم پس نه از گذشته غصه بخور و اگر هم براي طراحي که ميخواهم تو را نگه بدارم فردا به تو تهمت زدند عصه نخور، ناراحت نشوي، در جريان باش.مثال: خيي بازي ميکند و ميگويد در فيلم من يک سيلي به تو خواهم زد نارحت نشوي، او را آماده ميکند براردها هنوز يوسف را نميشناسند، زماني گندمها را تحويل گرفتند، يوسف ظرف قيمتي، ليوان را در خورجين برادر(يک مادري) بود گذاشت ميفرتند که از درباريکي ندا داد که شما سارق هستيد. آنها را گرفتند.«قالُوا وَ أَقْبَلُوا عَلَيْهِمْ ما ذا تَفْقِدُونَ»يوسف/71.بردارها رو کردند و گفتند چه چيز گم کردهايد .«قالُوا نَفْقِدُ صُواعَ الْمَلِكِ وَ لِمَنْ جاءَ بِهِ حِمْلُ بَعيرٍ وَ أَنَا بِهِ زَعيمٌ»يوسف/72.گفتند گم کردهايم ظرف دربار(که وسيله آب و کيلد بود) را هر کسي بياورد يک بار شتر ميدهيم و ن ضامن(حمل) باري که آن را ميببينم حمل باري که نميبيند مثل بچه در شكم مادر(حمل) است اصلي است در فقه به نام «جعاله» که هر کس فلان چيز را پيد کرد آن مقدار بگيرد معلوم ميشود جعاله در اديان ديگر هم بوده.- گاهي براي اطمينان انسان خدا ضامن ميشود اين هم قبلاً بوده .- جايزه بايد مناسب باشد: بهترين جايزه زمان قحطي گندم است.يک بار شتر اضافه اگر ميگفتند هر کس پيدا کند يک کراوات ميدهيم ميخواهم چکار کنم زمان قحطي.چيزي گفت که آها عاشق باشند، قحطي زده دنبال گندم ميگردد تکرار مطلب.
سوال: آيه جعاله و ضمنانت و تشويق در قرآن کدام است؟
جواب: آيه جعاله و ضمانت و تشويق در قرآن کدام است؟ جواب: همين آيهمناسبت هديه براي جوان اگر عصا ببريم، براي داماد کفن ببريم عصباني نميشود بايد دوست داشته باشد
«قالُوا تَاللَّهِ لَقَدْ عَلِمْتُمْ ما جِئْنا لِنُفْسِدَ فِي الْأَرْضِ وَ ما كُنَّا سارِقينَ»يوسف/73.برادرها گفتند، شما ميدانيد که ما نيامدهايم در زمين فساد کنيم و ما دزد نبوديم.«تالله» «والله» «بالله» براي قسم است. از کجا شما سابقه ما را ميدانسيد که ما دزد نبوديم چون يک بار ديگر هم آمده گندم گرفتهايم ف چک اول برنگشته ميشو بر سابقه تکيه کرد.- معلوم ميشود سارق مفسد في الارض است ما نيامدهايم براي فساد ما دزد نيستيم. «قالُوا فَما جَزاؤُهُ إِنْ كُنْتُمْ كاذِبينَ»يوسف/74. گفتند: جزا و کيفر دزد چيست اگر شما دروغگو بوديد. ما گشتيم و پيدا کرديم شما خودتان چه ميگوئيد. «قالُوا جَزاؤُهُ مَنْ وُجِدَ في رَحْلِهِ فَهُوَ جَزاؤُهُ كَذلِكَ نَجْزِي الظَّالِمينَ»يوسف/75.گفتند: جزايش اين باشد که هر کس آن ظرف را در خورجين داشت او را گروگان بگيريد، در منطقه ما اين چنين است که خود دزد را به عوض آن بر ميداريم.«فَبَدَأَ بِأَوْعِيَتِهِمْ قَبْلَ وِعاءِ أَخيهِ ثُمَّ اسْتَخْرَجَها مِنْ وِعاءِ أَخيهِ كَذلِكَ كِدْنا لِيُوسُفَ ما كانَ لِيَأْخُذَ أَخاهُ في دينِ الْمَلِكِ إِلاَّ أَنْ يَشاءَ اللَّهُ نَرْفَعُ دَرَجاتٍ مَنْ نَشاءُ وَ فَوْقَ كُلِّ ذي عِلْمٍ عَليمٌَ»يوسف/76.
شروع کرد به گشتن قبل از اينکه سراغ آن برادر(بنيامين) برود.در اطلاعات يک اصطلاحتي است مثل «عادي سازي» به شکلي که طرف حساس نشود.مثال: اگر وارد شه و يکسره به يکي نگاه کند ديگران حساس ميشوند ولي معمولي تا به او رسيد حول بپرسد نه اگر يوسف مستقيم ميرفت سراغ همان خورجين ميگفتند: کاسه زير نيم کاسه است.«ثُمَّ اسْتَخْرَجَها مِنْ وِعاءِ أَخيهِ»: تا رسيد به خورجيني که از آن برادر(بنيامين) بود ليوان را خارج کرد همه رنگشان پريد که او را ميخواهند نگه بدارند و ما ديگر به چه رويي پيش پدر برويم، چون از ما قول و تعهد کرده که اين را مثل يوسف نابود نکنيد چه کنيم. ولي خود آن برادر آرام بود چون ميدانست آيا اين کار دلهره دادن درست است بله اينها عمري پدر و يوسف را دلهره دادند اين طوري نيست چون نقشه مهمتري است
.
سوال: در تعزيه ظهر عاشورا خيمه آتش ميزنند درست است؟
جواب: بله اگر بخواهيم جنايات بني اميه را بگوئيم اين اشکال ندارد.گاهي براي آتش زدن آمريکا پول هم خرج ميشود.حضرت موسي عليه السلام چند کيلو طلا را آتش زده(نابود کرد) چون سامري براي گمراهي مردم از طلا گوساله درست کرده بود و مردم به جاي خدا در مقابل او سجده ميکردند لذا موسي عليه السلام گفت: قرآن «لَنُحَرِّقَنَّهُ ثُمَّ لَنَنْسِفَنَّهُ فِي الْيَمِّ نَسْفاً» طه/97 آتش ميزنم و با باد به دريا ميدهم.سوال: آيا اسراف مخصوص از پيامبر درست است؟ اينکه ميگوئيد نصف ليوان آب اسراف است؟
جواب: بله شکستن بت اسراف نيست.درهمين شهر ري وقتي آقاي خلخالي قبر رضا شاه را خراب کرد گفتند براي اين ساختمن خرج شده و امام(خميني ره) فرمود: خراب کردن آن اسراف نيست. گاهي بايد چيزي را در تاريخ مثل بعضي از ساختمان طاغوتيها را با پول بيت المال نگه داريم که به نسل آينده بگويم چقدر عياش بوده اند.رفتم يکي از کاخها ديدم پاي فيل را قطع کرده و جاي سيگاري درست کردهاند براي برادر شاه، براي توتون سيگار يک فيل را، بايد به يک مشکلي به نسل آينده اين جنايات پهلوي را منتقل کرد. و بزرگان را هم در تاريخ نگه داشت: «وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ إِبْراهيمَ» مريم/41. زن و مرد هم فرقي نميکند تاريخ خومان را بايد زنده نگه داشت و لذا خداوند ميفرمايد: ما نگذاشيم بدن فرعون بپوسد تا در طول تاريخ بفهمند آنکه ادعاي خدايي ميکرد چه کسي بود. که هنوز هم بدن موميايي فرعون هست، قرآن ميگويد: مخصوصاً نگه داشتيم.سوال: ميشود به مسلمانها دلهره داد؟
جواب: بله، در آموزشهاي نظامي دلهره هست، ميترسند و گاهي صدها ميليون خرج ميشود، اگر اين را نداشته باشند.و لذا علي عليه السلام ميفرمايد: هر شبي که فردا جنگ داريد با اسلحه کار کنيد تا آمادگي باشد. تعزيه خوان شب عاشورا تمرين ميکند تا يادش نرود. خداوند رحمت کند مرحوم فلسفي را ميگفت: يادداشتها را در جيب و آن هم بدان کدام جيب است اگر حديث يادتان رفت گيج نشويد هم بنويسيد و هم خوش خط «كَذلِكَ كِدْنا لِيُوسُفَ»: ما اينگونه نقشه کشيديم براي يوسف)کدنا کيد: نقشه، پول، گذاشتن در خورجين تا برگردند، بعد هم ليوا در خورجين ما ياد يوسف داديم. «ما كانَ لِيَأْخُذَ أَخاهُ في دينِ الْمَلِكِ إِلاَّ أَنْ يَشاءَ اللَّهُ» نميشد برادر را نگه داشت در قانون شاه غير از، نگه داشتن برادر چهره قانوني هم حفظ شود بايد قانون حفظ شود.مثال: عيد قربان براي آنها که دفعه اول حج ميروند سر را بايد بتراشند ولي اگر کسي کچل، کچل است، براي اينکه قانون نشکند تيغي برداشته به خنان سر کچل بکشيد.مثال: اگر بچهاي ختنه شده به دنيا آمد باز اسلام ميگويد تيغي برداريد به محل ختنه بکشيد که قانون حفظ شود حضرت ايوب قسم خورده بود صد ضربه شلاق به خانمش بزند، خداوند هم گفت: که يک دسته بردار مثل جرو بزن که هم به قسم عمل کره و هم او اذيت نشود.امام(خميني ره) در فرانسه بود گوسفندي را کشته و آبگوشت درست کردند امام فرمود مگر قانون فرانسه اجازه ميدهد شما چنين کاري بکنيد در خانه گوسفند بکشيد، فرمود من اين گوسفند را نميخورم گرچه شرعي و حلال ولي قانون بايد حفظ شود. «نَرْفَعُ دَرَجاتٍ مَنْ نَشاءُ وَ فَوْقَ كُلِّ ذي عِلْمٍ عَليمٌ» طراحيها و علمها از خداست، اين طرح ما بود. برادرهاي فهميدند که چين بود و اقرار کرده: «قالُوا إِنْ يَسْرِقْ فَقَدْ سَرَقَ أَخٌ لَهُ مِنْ قَبْلُ فَأَسَرَّها يُوسُفُ في نَفْسِهِ وَ لَمْ يُبْدِها لَهُمْ قالَ أَنْتُمْ شَرٌّ مَكاناً وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما تَصِفُونَ» يوسف/77. گفتند اگر اين دزد است پس قبل از اين هم يک برادر دزدي داشت. برادرها گفتند: اگر اين دزد است به ياد داريم که برادري هم 30 سال قبل داشت او هم دزد بود متوجه نشدند که اين خود يوسف است.«الله اکبر» از حسادت بعد از سي سال باز نيش خود را ميزند. چقدر بزرگواري داشت يوسف!«فَأَسَرَّها يُوسُفُ في نَفْسِهِ وَ لَمْ يُبْدِها لَهُمْ قالَ أَنْتُمْ شَرٌّ مَكاناً وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما تَصِفُونَ»
يوسف اين گفتار را در خود نگه داشت به عنوان سر و اظهار نکرد.يوسف ديد 30 سال قبل اينها او را به چاه انداخته حالا هم ميگويند برادري داشتيم دزد بود. يوسف هم اظهار نکرد که خجالت بکشيد من يوسف هستم، بزرگواري و فتوت گاهي بايد انسان کر شود. نه اينکه گوش بدهد.در مديريت و تربيت تغافل يک اصل است. اگر معلم به پدرو مادر ميگويد بچه پر روي ميشود، گاهي: شتر ديدي نديدي! وقتي اين پدر و پسر به هم رسيدند پدر حال او پرسيد گفت الحمدلله از زندان خارج شدم نگفت: مرا در چه انداخته، در زندا، تلخيها را نگفت خروج که شيرين است گفت نه ورود به زندان که تلخ است بعضي سربازها به مادر نامه مينويسند که اي مادر ديشب در خوابگاه، موشي آمد به اندازه يک گربه(خنده حضار) مادر گريه ميکند.چرا تلخي ها، بگو همه جوان يک دست هستيم تنگ سينهاي و فتقي و قوزي و شل و کور نيست ورزش ميکنيم فيلم و کلاس و دوره آ»وزش، خودش را لوس ميکردند.حتي رزمندهها گاهي در جبهه چيزي مينوشت که مادر گريه کند گفتم قرآن ميفرمايد: «وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً» بقره/83 و شما: «وَ بِالْوالِدَيْنِ إضْراراً» زجر ميدهي. هر کجا هست شيريني هم هست نسوزانيد. يوسف براي پدر تلخيها را نگفت، شيرينيها را گفت.از زندان آزاد، از چاه به جاه، برده بودم حلا مردم برده من. گاهي به هم ميرسيم که فلان مرا جان به لب کرد، خوبي هم دارد. يکي از زنهاي پيامبر صل الله عليه و اله و سلم ميکرد يکي گفت طلاق به فرمود: کمالاتي دارد نيش هم ميزند ادامه بحث انشاءا. . . بعد از ماه رمضان، ما هر سال براي فيلم يکجايي هستيم زنجان و اصفهان و شيراز و چند سال مشهد و امسال حضرت عبدالعظيم.برادران و خواهران ايراني، من خودم موفق ميشوم چند روز يک دفعه به زيارت عبدالعظيم، زيارت ايشان ثواب زيارت کربلا دارد شوخي هم نيست. روايت هم داريم توفيقي است براي همه کنارش حضرت همزه پسر امام کاظم عليه السلام و حضرت طاهر پسر امام سجاد عليه السلام.بزرگان و حکيماني هستند مثلآ آيه الله شاه آبادي آيه الله انقلابي آيه الله کاشاني، مفسر کبير ابوالفتوح رازي انقلابيوني مثل شهيد طيب و شهيد رضايي، مردان با کرامت و فتوت قهرماني تختي خطبه دريک يک ه 70 سال خطيب درجه يک مروجوم فلسفي شايد فيلسوفتر از شاه آبادي نداشته و انقلابي طيب زماني خون داد که کسي نداده بود شيخ محمد خياباني و صدوق که اين تالار هم.از تمام مسئولين برادر عزيزمان حجه الاسلام و المسلمين ري شهري امکانات را در اختيار گذاشته و تک تک بچهها به خصوص آموزش و پرورش مديران و مربيان و خواهران و برادران، اصناف، ستاد نماز جمعه فرماندار و فرمانداري، سازمانها و نهادها، طلاب تشکر ميکنيم و آنها به اين بحث را ضبط کردند و آنها که به ذهنم نيامد.بالاتر از همه بايد از خدا تشکر کنيم، او که ما را هدايت و آفريد و انسان آفريد ميشد انسان نباشيم. از انبياء و اوصياء و از محمد و ال محمد تشکر ميکنيم(صلوات حضار) از مفيد، سيد رضيها و سيد مرتضيها طوسي ها، حل ها، مجلسيها از تمام نياکان و پدران و مادران و مربيان در طول تاريخ و آنها که در مسلماني ما اثر داشته از امام(خميني ره) از شهدا که صدا سيما را در اختيار اين حديثها گذاشته تفسير سوره يوسف کجا و رقص هنرپيشه کجا، خون شهدا اين اجازه را دادند و الا به ما اجازه در يک پادگان حديث بخوانيم.خدايا ما نميتوانيم تشکر کنيم حتي براي يک خرما، اقرار ميکنيم و بهترين تشکر اقرار است.خدايا به موسي گفت تشکر ميکني که دوست دارم، نميدانم و نميتوانم خدا فرمود: همين را ميخواهم که بگويي نميتوانم از همه کساني که به گردن ما حق دارند کتابها نوشتند و زجرها و مسافرتها و هجرتها و بي خوابيها زحمت با خون و اشک و تأسيس حوزه تا ما با اسلام آشنا کردند که ما از همه تشکر ميکنيم. خدايا: هر کس در مسلماني ما شرکت داشته با محمد وال محمد همه را محشور فرما.خدايا: الان در کشور ما سه گروه هستند عدهاي با سوزکار ميکنند همه را امداد غيبي رحمت فرما و عدهاي ناشي و خراب ميکنند آن را عقل و تدبير لازم رحمت فرما. عدهاي هم به نفع دشمن خيانت ميکنند آگر قابلاند هدايت و گرنها قلمها، دستها و فکرها را خنثي بفرما.خدايا: آمريکا و اسرائيل در ايران شکستي و خوار کردي در دنيا ذليلتر بفرما.خدايا: ما سالم هستيم الحمد الله همه مريضها را شفا بده.خدايا: ما مسلمان هستيم همه منحرفين را هدايت کن.خدايا: ما عاشق اهل بيت عليهم السلام هستيم همه آنها که محروم هستند اين عشق را در دل آنها قرار بده.خدايا: به رهبر عادل دادي رهبر عادل جهان، حضرت مهدي عليه السلام را و قلب مطهرش را از ما راضي و ظهورش را نزديک و ما را از بهترين محصلينش قرار بده.خدايا: ما از ماه رمضان بيرون ميرويم ما را از همه عيبها بيرون بفرما.خدايا: کشور ما رهبر و دولت، امت، نسل و ناموس، عقائد و افکار، مرز و بوم ما حفظ بفرما.خدايا: پدران ماما را مسلمان تربيت کردند بچههاي م را تا آخر تاريخ از بهترين مومنين و مومنات قرار بده .خدايا: هر چه به عمر ما اضافه ميکني به ايمان و عقل و علم و عمل و اخلاص، عمق، برکت کار ما بيفزا.خدايا: نميدانيم ماه رمضان ديگر هستيم يا نه اگر هستيم حيات و زندگي ما را در مسير رضاي خود و اگر مقدر کرهاي براي اينکه نباشيم قبلاً ما را ببخش و مردن را مثل گل بو کردن آسان، اول مرگ را اول راحتي و ما و روز قيامت را روز رو سفيد ما قرار بده.خدايا: نمره تحصيل و عبادت و خدمت خالصانه به ما مرحمت بفرما.خدايا: همه مسلمانها بر کفار و ملت فلسطين برا اسرائيل پيروز و مشکلات همه مسلمين حل بفرما.خدايا: دعاهايي که به عقلمان نيامد اما خير و دنيا و آخرت ماست تأمين بفرما.خدايا: تمام دعايي که در همه جا شد مستجاب و در همه خيرات مومنين و مومنات ما را شريک فرما و آنها را در کار خير ما شريک و دلهاي ما را بهم مهربان بفرما.«والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته»