لطفا منتظر باشید ...
تفسير سوره حجرات - 15
بسم الله الرحمن الرحيم الهي انطقني بالهدي و الهمني التقويسوره حجرات آيه 6 را تفسير مي کرديم آيه اين بود: (إِنْ جاءَكُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا) حجرات(6) در يک جلسه «خبر» و«فاسق» را معنا کرديم، در يک جلسه اينکه «فاسق» دروغ مي‌گويد، دروغ را معنا کرديم. حالا در اين جلسه «خبر» را مي خواهيم معنا کنيم «نبأ»: خبررساني، خبرگزاري، دين مقدس اسلام تمام کارهايش را محکم کاري کرده است، با سرهم بندي مخالف است. در مسائل، اقتصادي، در مسائل علمي، مسائل اعتقاد، همه‌اش مي گويد: کارتان بايد محکم کاري باشد، سرهم بندي ممنوع.قرآن بزرگترين سوره‌اش سوره بقره است و بزرگترين آيه سوره بقره(و قرآن)آيه اي است که مربوط است به حقوق، تنظيم اسناد تجاري است ما هيچ کجاي قرآن نداريم که تمام قرآن، تمام آيه توي صفحه باشد، يعني از اول(يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا) تمام اين صفحه يک آيه است. ما آيه اي نداريم توي قرآن به اين بزرگي باشد. آيه که از اينجا شروع مي شود و اينجا تمام مي شود بزرگترين آيه هاي قرآن آيه اي است که مي‌گويد سرهم بندي نکنيد کارهايتان محکم کاري باشد، داد و ستد مي کنيد شوخي بردار نيست، گذرا از آن رد مي شوم ولي شما نسل نو هستند مي خواهم بدانيد که اسلام بعضي فکر مي کنند دين فقط نماز و روزه است، باور نمي کنند که اينقدر به مسائل ريز و جزئي هم عنايت دارد.(يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا تَدايَنْتُمْ بِدَيْنٍ)بقره(282)وام مي گيريد چيزي نسيه مي کنيد، براي مدتي(فَاكْتُبُوهُ) بنويسيد از هر کس طلب داريد بنويسيد، آقا سواد ندارد، صدر اسلام باسواد کم بود(وَ لْيَكْتُبْ بَيْنَكُمْ كاتِبٌ بِالْعَدْل) يه کاتب و نويسنده اي پيدا کنيد که عادلانه بنويسيد، خودت هم سواد نداريد ديگري بنويسد، کاتب هم ممکن است ناز کند، مي گويد: کاتب هم ناز نکند، اگر بي سواد است آمد گفت من سواد ندارم تو سواد داري ناز نکند. (وَ لا يَأْبَ كاتِبٌ أَنْ يَكْتُبَ كَما عَلَّمَهُ اللَّهُ) بقره(282) نويسنده ناز نکند، خوب نويسنده چي بنويسد؟ هر چي بستانکار مي گويد بنويسد و يا آنچه بدهکار مي گويد بنويسد.مثلاً دو نفر از هم پول مي خواهند سواد ندارند آمده‌اند پهلوي من مي گويند، بنويس بنده هم قلم و کاغذ دست گرفته‌ام مي خواهم بنويسم، بنويسم چند مي خواهد بستانکار هر چه گفت بنويسم يا بدهکار. به نظر شما چي؟ بدهکار، بستانکار مي گويد: بيشتر بده اوني که مي خواهد بدهد و مديون است اونکه مي خواهد بدهد بايد قبول کند براي دادن و لذا مي فرمايد: و ليلل الذي عليهالحق: کسي که بدهکار است املا کند، و الاّ بستانکار مي گويد: بنويس بيشتر بنويس، خوب تو بيشتر بنويس من که مردِ دادنش نيستم، هر کس مي خواهد بدهد خودش بگويد اين مقدار بنويس چون خودش گفته تعهد مي کند بدهد، مي گويد بدهکار هم تقوا داشته باشد:(وَ لْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَ لا يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْئا)بقره(282)حالا که اسلام گفت: هر چه گفت ما مي نويسيم، تو هم انصاف را مراعات کن. کي بگويد؟ بدهکار، بدهکار هم حق سوء استفاده ندارد، ممکن است بستانکار بگويد: بيست تومان بنويس ولي بدهکار بگويد من ده تومان بيشتر بدهکار نيستم مي گويد: نه هر چه بدهکار مي گويد بدهکار را هم مي گويد(وَ لْيَتَّقِ) تقوا داشته باش(وَ لا يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْئا)مال مردم را کمش نگذار.حالا آمد و طرف خُل بود يا ضعيف بود يا لال بود ف ببين اسلام تا کجا رفته، بدهکار يا لال نمي تواند بگويد 15 تومان به ايشان بدهکارم زبان ندارد بگويد يا ديوانه است يا ضعيف است، مي گويد: ولي‌اش اگر(سَفيهاً) خل بود(أَوْ ضَعيفا)يا ضعيف بود(أَوْ لا يَسْتَطيعُ أَنْ يُمِلَّ) يا لال بود(فَلْيُمْلِلْ وَلِيُّهُ بِالْعَدْلِ)ولي‌اش بگويد بنويس، وليّش هم عادلانه باشد، حالا نوشتيم که فلاني 15 تومان به فلاني بدهکار است مي گويد:(وَ اسْتَشْهِدُوا شَهيدَيْن) دو تا شاهد امضا هم امضا کنند، يعني هم بنويسيد و هم دوشاهد امضا کنند، شاهد بگيريم که فلاني گفت که من اينقدر به فلاني بدهکارم شاهد کي باشد(مِنْ رِجالِكُمْ)دو تا مرد، حالا اگر مرد نبودند، يک مرد و دو تا زن، کي‌ها باشند از شاهد(وَ امْرَأَتانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدا)شاهد را بايد دوستش داشته باشي، چون ممکن است بگويي برو بابا من اصلاً اين شاهد را قبولش ندارم،(تَرْضَوْنَ) راضي باشيد، شاهدي باشيد که ازش راضي باشيد، قبولش داشته باشد، حالا چرا دو تا براي اينکه اگر يکي يادش رفت، اون يکي يادش بياورد، حالا اگر به شاهد گفتيم آقا تشريف بياوريد، بنده 15 تومان به اين آقا بدهکارم اين آقا هم نويسنده نوشته، بيا امضا کن که تو هم شاهدي شاهد هم ناز نکند چند جمله قبل گفتيم کي ناز نکند؟ گفتيم نويسنده ناز نکند، اگر گفتيم بيا بنويس ناز نکنه اينجا مي گويد: اگر گفتيم بيا امضا کن ناز نکند(وَ لا يَأْبَ الشُّهَداءُ إِذا ما دُعُوا)بگو آقا اگر يه مغازيه اي که همش نسيه، همه‌اش بايد بنويسيم مي گويد: (لا تَسْئَمُوا) خسته نشويد(أَنْ تَكْتُبُوهُ صَغيراً أَوْ كَبيرا) يه قاشق چاي خوري هم مي دهيد بنويسيد مال مردم احترام دارد ريز و درشتش رابنويسيد(صَغيراً أَوْ كَبيرا) چه آيه اي، بزرگترين آيات قرآن اين است که جوري بنويسيد که:با علت بنويسيد، خودتان بنويسيد، سواد نداريد کاتب بنويسد، کاتب را دعوت کرديد ناز نکند، کاتب عادلانه بنويسد. کسي بگويد که کاتب بنويسد بدهکار بگويد بنويسد، بدهکار هم حق مردم را از بين نبرد ف وقتي نوشتيد دو تا شاهد بگيريد، اگر بدهکار لال بود ولي‌اش، تازه وقتي نوشتيد دو تا شاهد بگيريد، دو تا شاهدها مرد باشند، اگر مرد نبود يکي مرد و دو تا زن باشد، اگر به شاهد گفتيم بيا گواه و شاهد باش ناز نکند. اين همه براي چي براي اينکه حق کسي از بين نرود. بزرگترين آيات قرآن مالِ تنظيم اسناد تجاري است، چک و سفته و حق و ناحق، بدو بستانها همه مکتوب باشد.
محکم کاري در تقليد
گفته‌اند توي مجتهدها اونکه سواد و تقوايش از همه بيشتر است تقليد اون را بکنيد.محکم کاري تو مسئله قضاوت
چون قاضي جانِ مردم دستش است اين را بگيريد بکشيد، اين را بگيريد اعدام کنيد، چون جان مردم و مال مردم و آبرو و ناموس مردم در اختيارش است بايد يه حقوقي داشته باشد که شکمش سير باشد و به فکر رشوه نباشد اينها همه به خاطر محکم کاريست.محکم کاري در بنّايي
شخصي مرده بود جنازه‌اش را خاک مي کردند، خودِ پيامبر صل الله عليه و آله و سلّم، خشتهاي قبر را محکم ضربه مي زَد، آخر خشت را ممکن است اينطوري بگذارند زود قبر پر مي شود اما ممکن است، خيلي بعد هم لايِ اين خشتها را گِل مي ماليد، گفت: يا رسول الله اين مرده است خاک بريز رويش خلاص، فرمود: خدا دوست دارد در هر کاري که مي کني محکم کاري کني. سرهم بندي غلط است گر چه براي دفن مرده، يعني خونه براي مرده هم مي سازي محکم بساز، خونه براي مرده هم مي سازي محکم بساز.نبايد به ما بگويند اگر جنس خارجي است معلوم مي شود جنس خوب است، ايراني است دو، سه روزِ ديگر خراب مي شود، اين خيلي زشت است که به ما بگويند، آخه يه جمله دارد اميرالمؤمنين در نهج البلاغه مي گويد: نگذاريد ديگران به اسلام عمل کنند و شما به اسلام عمل نکنيد. اسلام مي گويد محکم کاري کنيد آنوقت کشورهاي خارجي محکم کاري مي کنند سرهم بندي مي کنيم جوري توليدات ايران بايد باشه محصولات ايران کارخانه هاي ايران، هر چي مي گوئيم محکم کاري. حالا اين حرفهاي محکم کاري را براي چي زدم براي اين آيه، که اگر خبري را نقل مي کنيد هر جوري پخش مي شود حرف محکم باشد، شنيده مي شود، مگر هر چي شنيدي، علامت آدم دروغگوست: هر چي شنيد نقل مي کند.شما بايد توي مغزت هر چي شنيدي بفرستي حلاّج خونه، حلاّجي کنند که راست است يا دروغ، اگر راست بود، تازه مگر هر راست را بايد گفت؟ خوب.قرآن مي فرمايد: (لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْم)الاسراء(36)چيزي را که علم نداري، پي گيري نکن.قرآن مي فرمايد: (إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً)الاسراء(36)
گوش و چشم و دل همه اينها مورد سؤال هستند.حديث: از گوش روز قيامت مي‌پرسند چي شنيدي، به دست مي گويند چه کردي، يا به پا مي گويند کجا رفتي؟ هر جا را علم نداري دنبالش نرو، حالا برويم ببينيم چي مي شود، حالا برويم تا ببينيم، ببينيم، چي، تا يقين نکرديم گاهي برنداريم، حرفي نزنيم، شما يك غذايي که شک داري، بخوريم حالا ببينيم، اگر بد بود مريض مي شويم، شما در غذا مي گويي از سازمان مربوطه، مهر بزنند به اين گوشت، ببينم اين گوشت سالم است؟ اين شير مهر و آرم دارد؟ در خريد کالاها به ما گفته‌اند بواب بشويد، باب يعني چه؟ در، بواب: يعني دروازه بان، گفته‌اند دروازه بان گوش خود باش نگذار هر چيز وارد شود.حديث داريم:(الْقَلْبُ حَرَمُ اللَّه) بحارالأنوارج67ص25
روح شما حرم خداست، شما اگر يه گربه يا سگ رفت توي مسجد چکارش مي کني؟
بيرونش مي کني، مي گويي اينجا خانه خداست، سگ است، اگر گربه و سگي بيرون مي کني، اگر مشرک را از مسجدالحرام بيرون مي کني، حديث داريم:(الْقَلْبُ حَرَمُ اللَّهِ فَلَا تُسْكِنْ حَرَمَ اللَّهِ غَيْرَ اللَّهِ): روح شما حرم خداست نگذاريد غير از خدا در حرم خدا برود. نوار مغز شما امانت است دست شما هر صدايي روي آن ضبط نشود، چشم شما امانت است به هر چيزي نگاه نکن، هر چي خدا به ما داده امانت است، اگر امانتها را در جاي خودش مصرف نکنيم، خيانت به امانت کرده‌ايم.عمر شما امانت است بايد مواظب باشيم عمر ما کجا مصرف مي شود، دقّت در مصرف عمر، گاهي وقتها ما 5 ساعت 10 ساعت 1 روز، 2 روز، عمرمان به بطالت مي گذرد، آقا تابستان تعطيل است کار را بايد عوضش کرده تعطيلي که نداريم که قرآن ايام فراغت ندارد: (فَإِذا فَرَغْتَ فَانْصَبْ) الشرح(7): وقتي فارغ شدي شروع به کاري ديگر کن. از اين کار خسته شدي کارت را عوض کن بيکار نباش.حتي ورزشهاي ما بايد يه ورزش باشد در راستاي هدف باشد، ورزش لغو نباشد، ورزشي باشد که امروز لذّت توش باشد و فردا خدمت، آرم ورزش اسلامي اين است امروز لذّت فردا خدمت، برو شنا، بلم، قايقراني، امروز شنا و بلم و قايقراني لذّت است، فردا هم کسي که قايق ران و کشتي ران باشد مي تواند به جامعه خدمت کند، لااقل در ورزش شنا مي تواند خودش را نجات بدهد يا کسي افتاده توي آب نجاتش را بدهد، تيراندازي سفارش شده، چون امروز تيراندازي يک تفريح سالمي است که انسان، آموزشهاي نظامي ببيند، فردا هم اگر کسي بلد باشد از راه تيراندازي مي تواند به کشور خودش کمک کند، و اگر دشمن حمله کند بتواند دفاع کند.اسب سواري، موتورسواري، ماشين سواري، شما امروز آموزش سواري ببيني، سرگرميِ خوبي است، فردا هم کسي که اينها را بلد باشد مي تواند به جامعه خدمت کند، پس ورزش اسلام اين است امروز لذت فردا خدمت ولي بازيها چکار مي کنيم يا بوکس امروز چي دماغت را خون کند، فردا هيچي يک نفر را ديدي که بگويد اگر من بوکس نمي زدم وضع کشور بهم خورده بود، بعضي بازيها نه امروز دارد نه فردا، بعضي بازيها امروز دارد مثل فوتبال و واليبال بازي خوبي است تفريح خوبيه شايد بهترين بازيها باشد، اما فردا خدمت توش نيست، مي گويد: خوب شد من گل زدم و الاّ وضع مملکت بهم مي ريخت، بعضي بازي هم نه امروز دارد نه فردا، بعضي بازيها نه امروز دارد نه فردا.خودِ ورزشکاران ما، مسئولين ورزش بيايند طراحي کنند، ورزش درست کنيد که امروز سرگرمي باشد فردا هم به جامعه خدمت کند، يه سري مشکلات را خودِ جوانها حل کنند، در اسلام وقتي مسابقه به وجود مي آمد حضرت جايزه مي داد، امروز چي جايزه مي دهند، يک جامي و کاپي مي دهند، اين يادبود است براي اينکه اين گروه برنده شده‌اند اما اين جام فايده اي هم دارد؟ جز علامت، فقط علامت اين است که ما در يکي از مسابقات برنده شديم اما هيچ خاصيتي ندارد فقط طاقچه است، اما اسلام هر کسي برنده مي شد يک وسيله توليد بهش مي داد، وسيله توليدي آن زمان يا درخت خرما مي دادند يا شترِ حامله.
امروز چرخ خياطي، چرخ ماشين بافي، کارخانه، يه چيزي توليدي ميداد چون درخت خرما، شتر حامله توليد مي شود پشمش، شيرش، گوشتش، امروز اين آقا برنده شده به افتخار اين آقا، طرفداران اين بازي به اين حساب پول بريزند، يه کارخانه لباس ورزشي توليد کنند، صد جوان بيکار هم مشغول کار شوند، اين آقاي فوتباليست صدتا رفيق دارد که هم بيکارند، لااقل رفيقهاي بيکارش بروند کار بکنند، مديريتش هم با خودِ اون آقاي فوتباليست باشد، يعني ضمن اينکه جايزه مي دهيد يه کارخانه جايزه بدهيد که از اين جايزه، چهارتا آدمِ بيکار، بکار گرفته شود، چهار تا شکم سير شود، چهار تا برهنه پوشيده شوند، ما يک جام مي گيريم طاقچه مي گذاريم آيا وقت اين نشده که بعد از 22 سال مسئولين ورزش ما بنشينند فکر کنند، لباس ورزشمان را خودمان طرّاحي کنيم.من يه وقت اين را در تلويزيون گفتم اين آقا که وزنه بلند مي کند، صد کيلو، دويست کيلو، کمتر و بيشتر نمي تواند يه خورده لباسش بلندتر باشه، يعني بايد اينقدر لباسش تنگ باشد، اين يک سرِ هم لباسش اضافه باشه تو که صدکيلو وزنه بلند مي کني يه مقداري هم لباس خودت را بلند کن، آخه اين لباس کوتاه براي دخترهاي جوان و پسرهاي جوان که نشسته‌اند مردم را بي حياء مي کند، اجازه ندهيد يه کسي وزنه بلند کند و نسل ما مردم هم بي حيا بشوند، ساختمان ما نبايد بي حياساز باشد اين آقاي مهندس مي نشيند طراحي مي کند عينِ خانه هاي غربي، خانه هاي غربي مسئله حيا برايشان مهم نيست، ما ناموس داريم حيا داريم نبايد اين رقم اِشراف باشد که زندگيِ همديگر را ببينند، پنجره‌ها جوري ترتيب داده شود. ما مسلمان هستيم معماريمان بايد بر اساس اين باشد که هم ساختمان خوب داشته باشيم و هم حيا، هم وزنه بلند کنيم و هم حيا، هم گُل بزنيم و هم شکممان را سير کنيم. ما نشسته‌ايم فکر کنيم همچين قشنگ فتوکپي هستيم.من نشد در اين جلسه چيزي بنويسم ببخشيد ما بايد بنشينيم جلسه هايمان، ورزشمان را طراحي کنيم، ورزشي باشد که همه خوبيهاي ورزشهاي غربي را داشته باشد، دو، سه تا هم ابتکار داشته باشيم، که اونها از ما ياد بگيرند، فوتباليستهاي دنيا بگويند ايران عين همين گُل را مي زنند توي مسابقات هم شرکت مي کنند گاهي هم نفرات برتر مي شوند، اما وحشي گري تويشان نيست، حرف زشت تويشان نيست، جايزه هايشان توليدي است، کارهايشان خدماتي است، اما يک نوع آوريِ مکتبي در ورزشمان داشته باشيم. والاّ اونها از ما سر مي باشند که بلد است. قرآن مي فرمايد: (وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقينَ إِماماً)فرقان(74) قرار بده ما را(لِلْمُتَّقينَ إِماماً) خدايا ما امام ديگران باشيم، چرا ديگران امام من باشند من امام آنها باشم، چرا آنها يک لباسي بپوشند و من مد آنها را بگيرم من يه لباسي مي پوشم که اونها از من ياد بگيرند، (وَ اجْعَلْنا)يعني مسلمان بايد امام ديگران باشيم بيائيد امام، رحمه الله عليه، رضوان الله عليه حضرت امام خميني(ره) يک جمهوري اسلامي درست کرد تمام کشورهاي اسلامي از ما ياد مي گيرند.وقتي رؤساي مجلسي مي آيند مقام معظم رهبري صحبت مي کند در حمايت از فلسطين، انتفاضه همه اونها ياد مي گيرند که اين را مي گويند.ما بايد به ديگران جرئت بدهيم ما بايد به ديگران شجاعت بدهيم. آمريکا در همه جا پز داشت در ايران گفتند: مرگ بر آمريکا جاهاي ديگر هم آمريکا را تحقير کردند همينطور که امامِ ما امام بود، بچه هاي ما هم يکي در هر کاري هست بايد امام ديگران باشد. شما در خانه‌ات امام باش. يه حرکتي انجام بده که چنان نماز را اول وقت بخوان که خانواده شما از شما ياد بگيرد، ببين اين بچه من و دختر من چطور نمازش را اول وقت مي خواند، از شما ياد بگيرد، نگو حالا که او پاي فيلم نشسته من هم بنشينم شما راهي را برو که اون راه را برود.خبر بايد درست باشه، چيزي را که علم نداريد پي گيري نکن عرض کنم به حضور جنابعالي که:
حديث: امام صادق عليه السلام به شخصي که دروغهايي را به پدرش نسبت مي داد گفت: خداي لعنت کند فلاني دروغ مي بندند براي پدرِ من، يعني بعضي حديثها هم ممکن است دروغ باشه، هر حديثي را نبايد گوش بدهيم.حديث: امام رضا عليه السلام فرمود:
هر چه من مي گويم ريشه‌اش قرآن است، تمام حديثهاي من از قرآن است.يعني حرفها محکم است، قرآن در سوره نساء آيه 83 مي گويد: بعضي از مردم بد مردمي هستند هر چه شنيدند نقل مي کنند هر خبري شنيدند بدهند به کارشناس، کارشناسي شود اگر درست است نقل کنند و اگر درست نيست نقل نکنند. هدهد وقتي خبر آورد پهلوي سليمان، گفت: سليمان خبر آورده‌ام: (بِنَبَإٍ يَقينٍ)نمل(22) خبر يقين است شنيده شده‌ها نيست.خلاصه حرف ما اين است که اسلام طرفدار محکم کاري است، قبر مي خواهي بسازي محکم کاري، توليد کارخانه محکم، قاضي مي خواهد حرف بزند حرفش محکم باشد، حديث نقل مي کنيم محکم، امام رضا عليه السلام حديث است بايد ريشه‌اش قرآني و محکم باشد، اگر حديثي بود ضد قرآن بزن به ديوار، تقليد مي خواهي بکن از هر کس که علم و تقوايش بيشتر است هميشه در هر کاري، در خياطي، در توليد، در تقليد، در گفتن، در خبر دادن سرهم بندي نکنيد حرفها پايگاه اساسي داشته باشد روي موج حرکت نکنيد.خدايا به حق محمد و آل محمد نظام ما را روز به روز محکمتر، عقائد ما را محکمتر، ايمان ما را محکمتر، روابط مار ا محکمتر، مقاومت ما را محکمتر، قرار بده.خدايا: و ما را ازسرهم بندي، در مسائل اقتصادي، فکري، خبري، ما را از ولنگاري، سهل انگاري ، موج گرايي ما را از اين سهل انگاريها نجات بده.والسلام عليکم و رحمه الله و برکاته.
