لطفا منتظر باشید ...
امام حسين(ع) از ديدگاه انديشمندان جهان
آنطون بارا (انديشمند مسيحي)
اگر
حسين از آنِ ما بود، در هر سرزمينى براى او بيرقى
بر مي‌افراشتيم و در هر روستايى، براى او منبرى
برپا مي‌كرديم و مردم را با نام حسين به مسيحيت فرا
مي‌خوانديم.
عظمت
قيام، اوج فداكارى و ويژگي‌هاى ديگر امام حسين(ع)
و يارانش، سبب شده كه نويسندگان و انديشمندان بزرگ جهان، در
بارة اين نهضت و حماسه‌آفرينان عاشورا اظهار نظرهاى بسيارى
داشته، حتى برخى از نويسندگان غيرمسلمان دربارة اين
واقعه كتاب بنويسند. اكنون به برخى از اين ديدگاه‌ها
اشاره مي‌كنيم.
جرج جرداق (دانشمند و اديب مسيحي)
وقتى
يزيد، مردم را تشويق به قتل امام حسين(ع) و مأمور به خون‌ريزى
تشويق مي‌‌كرد، آن‌ها مي‌گفتند: چه مبلغى به ما مي‌دهي؟
امّا انصارحسين(ع) به او گفتند: ما با تو هستيم و اگر هفتاد بار كشته
شويم، باز مي‌خواهيم در ركابت جنگ كنيم و كشته شويم.
تاملاس توندون (رئيس سابق كنگرة ملّى هندوستان)
اين
فداكاري‌هاى عالى از قبيل شهادت امام حسين(ع)، سطح
فكر آدمى را ارتقاء بخشيده، و شايسته است خاطرة آن هميشه
باقى بماند و يادآورى شود.
فردريك جِمس
درس
امام حسين و هر قهرمان شهيد ديگرى اين است كه در دنيا،
اصول ابدى عدالت و ترحم و محبّت وجود دارد كه تغيير‌ناپذيرند
و همچنين مي‌رساند كه هر گاه كسى براى اين صفات
مقاومت كند و در راه آن پافشارى كند، آن اصول هميشه در دنيا باقى
و پايدار خواهد ماند.
بنت الشاطى (نويسندة معروف مصري)
زينب،خواهر
حسين‌بن على، لذّت پيروزى را در كام ابن زياد و بني‌اميه
خراب كرد و در جام پيروزى آنان قطرات زهر ريخت. در همة حوادث سياسى
پس از عاشورا همچون قيام مختار و عبدالله بن زبير و سقوط دولت امويان
و برپايى حكومت عباسيان و ريشه دواندن مذهب تشيع، زينب
ـ قهرمان كربلا ـ نقش برانگيزاننده داشت.
عباس محمود عقّاد (نويسنده و اديب مصري)
جنبش
حسين، يكى از بي‌نظيرترين جنبش‌هاى تاريخى
است كه تاكنون در زمينة دعوت‌هاى دينى يا نهضت‌هاى
سياسى پايدار گشته است... دولت اموى پس از اين
جنبش، به قدر عمر يك انسان طبيعى، دوام نياورد و از شهادت
حسين تا انقراض آنان بيش از شصت و اندى سال نگذشت.
چارلز ديكنز (نويسنده معروف انگليسي)
اگر
منظور حسين، جنگ در راه خواسته‌هاى دنيايى بود، من
نمي‌فهمم چرا خواهران و زنان و اطفالش به همراه او بودند؟ پس عقل چنين
حكم مي‌كند كه او فقط به خاطر اسلام فداكارى خويش را انجام داد.
محمد على جناح (رهبر بزرگ پاكستان)
هيچ
نمونه‌اى از شجاعت بهتر از اين كه حسين از لحاظ فداكارى و
شهامت نشان داد، در عالم پيدا نمي‌شود. به عقيدة من، تمام
مسلمانان بايد از اين شهيدى كه خود را در سرزمين
عراق قربانى كرد، پيروى كنند.
ل. م. بويد
در
طول قرون، افراد بشر هميشه جرئت و پردلى، عظمت روح و بزرگى قلب
و شهامت روانى را دوست داشته‌اند و به خاطر همين‌هاست كه آزادى
و عدالت هرگز به نيروى ظلم و فساد تسليم نمي‌شود. شهامت
و اين بود عظمت امام حسين و من مسرورم كه با كسانى كه اين
فداكارى عظيم را از جان و دل ثنا مي‌گويند، شركت كرده‌ام،
هر چند كه 1300 سال از آن تاريخ گذشته است.
مهاتما گاندى (رهبر بزرگ هندوستان)
من
زندگى امام حسين، آن شهيد بزرگ اسلام را به دقّت خوانده‌ام و
توجّه كافى به صفحات كربلا كرده‌ام بر من روشن شده است كه اگر هندوستان بخواهد
يك كشور پيروز گردد، بايد از امام حسين پيروى
كند. 2
توماس كارلايل (دانشمند انگليسي)
بهترين
درسى كه از تراژدى كربلا مي‌گيريم، اين است
كه حسين و يارانش به خدا ايمان استوار داشتند. آن‌ها با عمل خود
روشن كردند كه تفوّق عددى در جايى كه حق و باطل روبه‌رو مي‌شوند،
اهميت ندارد و پيروزى حسين با وجود اقليتى كه
داشت، باعث شگفتى من است.3
توماس ماساريك
اگر
چه كشيشان ما هم از ذكر مصايب حضرت مسيح، مردم را متأثّر مي‌سازند،
ولى آن شور و هيجانى كه در پيروان حسين يافت
مي‌شود، در پيروان مسيح يافت نخواهد شد و گويا سبب،
اين باشد كه مصايب مسيح در برابر مصايب حسين، پر
كاهى است در مقابل يك كوه عظيم پيكر.4
پروفسور ادوارد براون خاورشناس انگليسى
حتى
غير مسلمانان نيز نمي‌توانند پاكى روحى را كه اين
جنگ اسلامى تحت لواى آن انجام گرفت، انكار كنند. 5
واشنگتن ايرونيگ (تاريخ‌نگار امريكايي)
در
زير آفتاب سوزان سرزمين خشك و در روى ريگ‌هاى تفتيدة
عراق، روح حسين فنا ناپذير است. اى پهلوان و اى نمونة
شجاعت و اى شهسوار من، اى حسين.6
موريس دوكبرا
اگر
مورّخان ما حقيقت روز (عاشورا) را مي‌دانستند و درك مي‌كردند كه
عاشورا چه روزى است، اين عزادارى را مجنونانه نمي‌پنداشتند،
زيرا پيروان حسين به واسطة عزادارى حسين مي‌دانند
كه پستى و زير دستى و استعمار و استثمار را نبايد قبول
كنند و شعار پيشرو و آقاى آن‌ها، تن به ظلم و ستم ندادن بود.7
بروكلمان كارل (خاورشناس و پژوهشگر آلماني)
شهادت
حسين علاوه بر نتايج و اثرات سياسى، موجب تحكيم و
اشاعة مذهب8 شيعه گرديد و اين مذهب، مركز و مظهر تمايلات
ضدّ غرب شد.
اثر
گذارى قيام عاشورا بر جنبش‌هاى آزادي‌بخش جهان
قيام
كربلا به صورت يك حادثه هر چند جانكاه در دل تاريخ مدفون نگشت و ديرى
نپائيد كه به يك حماسة جاويدان تبديل شد. قيام حسينى
به صورت قيام و انقلابى الگو آفرين و تاريخ ساز درآمد و
الهام بخش جنبش‌هاى گوناگون در تاريخ گرديد.
يكى
از دستاوردهاى مهمّ قيام كربلا، تبيين شيوه‌اى
اصولى و بسيار مؤثّر در مبارزه با حكومت‌هاى سلطه‌گر و زورمدار
بوده است. حادثة كربلا، يك قيام اسوه و يك سيرة عام براى
تئورى انقلاب و يك پيام انقلابى ـ تاريخى است
كه براى هر عصرى، پيام ويژه‌اى دارد. بر اساس ويژگي‌هاى
شاخص نهضت امام حسين(ع)، ميان جنبش‌هاى اسلامى در سراسر
جهان اسلام، پيوند به وجود آمد و موج بيدارى و انقلاب، مناطق وسيعى
از جهان اسلام مانند مصر، سوريه، لبنان، عراق، تركيه، افغانستان،
پاكستان، الجزاير، تونس، مراكش، حجاز، اندونزى، هندوستان و ايران
را در بر گرفت.
در
بيشتر كشورهاى اسلامى، ويژگى مردمى بودن
روحانيت، رسالت رهبرى حركت‌ها و جنبش‌ها را بر دوش رهبران دينى
نهاد. «شاه ولي‌الله دهلوي» و فرزندش، «سيد احمد خان هندي»،
«سيد جمال الدّين اسدآبادي»، «اقبال لاهوري»، «محمّد على
جناح»، «شيخ محمد عبده»، «شيخ عبدالرّحمان كواكبي»، «حسن البنا»
و امام خميني(ره)، نمونه‌هايى برجستة مبارزه بر ضدّ
استكبار و طاغوت بر اساس نظام هدفمند انقلاب حسين بودند.
برخى
از جنبش‌ها عبارتند از:
1.
جنبش اسلامى شبه قارة هند
2.
جنبش اسلامى در شمال آفريقا و كشورهاى عربى (به ويژه
مصر)
-
جنبش سيد جمال‌الدّين اسدآبادى در مصر
-
جنبش شيخ محمّد عبده
-
جنبش شيخ عبدالرّحمان كواكبى
-
جنبش حسن البنا
3.
جنبش‌هاى اسلامى ايران
-
جنبش تنباكو
-
جنبش مشروطيت
-
جنبش سردار جنگل
-
قيام شهيد شيخ محمّد خيابانى
-
جنبش آيت‌الله ابوالقاسم كاشانى
-
جنبش فدائيان اسلام
-
جنبش آزادى ايران
-
جنبش امام خميني(ره)
1.
فرهنگ عاشورا، صص 279 ـ 283، به نقل از: كتاب درسى كه حسين به انسان‌ها
آموخت، عبدالكريم هاشمي‌نژاد، ص 447؛ رهبر آزادگان و منابع ديگر.
2.
بر شطى از حماسه و حضور، ص 283، به نقل از مجلة بصائر، ش 7 و 8، ويژه‌نامة
محرّم، ص 25.
3.
همان، ص 447.
4.
همان، ص 451
5.
همان.
6.
همان.
7.
همان.
8.
همان.
9.
همان.
