لطفا منتظر باشید ...
آداب و سنن آن حضرت در لباس پوشيدن
رسول
خدا صلّى اللّه عليه و آله هر نوع لباسى که دسترسى داشت مىپوشيد از
روپوشو عبا و پيراهن و جبّه و امثال آن. و از لباس سبز خوشش مىآمد، و بيشتر
لباسهايشسفيد بود، و مىفرمود: زندگان خود را سفيد بپوشانيد
و مردگانتان را در آن کفنکنيد. آن حضرت چه در جنگ و چه در غير جنگ
لباس لايهدار مىپوشيد. و قبايىاز سندس (1)داشت که چون به تن
مىکرد رنگ سبز آن بر سپيدى روى حضرتش غلبهداشت و روى هم رفته زيبا
جلوه مىنمود.
بلندى
لباسهاى آن حضرت تا بالاى قوزک پاها بود، و روپوشى که به تنمىکرد از آن کوتاهتر
بود و تا نصف ساق پا مىرسيد. هميشه ميان کمر را مىبست وبسا در
حال نماز و غير نماز آن را مىگشود. آن حضرت روپوشى داشت که بازعفران رنگ
شده بود و بسا که با همان يک پوشش با مردم نماز جماعت مىگزاشت. و گاهى
تنها يک عبا به تن داشت.
و
نيز عباى کهنه وصلهدارى داشت که آن را مىپوشيد و مىفرمود: من
بندهامو لباس بندگان مىپوشم. و دو جامه داشت مخصوص روزهاى جمعه، غير
ازلباسهاى ديگرى که در غير جمعه مىپوشيد . و بسا که فقط يک
روپوش بدونلباسهاى ديگر به تن مىکرد، و دو طرف آن را ميان دو شانه
خود گره مىزد و باهمان لباس با مردم بر جنازهها نماز مىخواند. و بسا همان روپوش
را به خودمىپيچيد و آن را از چپ و راست بر دوش مىافکند و با آن در
خانه خود نمازمىخواند و اين لباسى بود که در همان روز در آن مجامعت کرده
بود. گاهى در همانازار نماز شب مىخواند، يک طرف پارچه را به روى خود و طرف
ديگرش را بهروى بعضى از زنان خود مىانداخت و به اين ترتيب در
آن نماز مىخواند.
آن
حضرت عباى سياه رنگى داشت که به کسى بخشيد. امّ سلمه گفت: پدر ومادرم
فدايت!آن عباى سياه چه شد؟فرمود: آن را[به برهنهاى]پوشاندم. امّ
سلمهگفت: هرگز چيزى زيباتر از سفيدى شما بر سياهى آن عبا
نديدم.
انس
گويد: بسا آن حضرت در قطيفهاى که دو طرف آن را[پشت گردن]گرهزده بود
با ما نماز ظهر مىخواند.
و
آن حضرت انگشتر به دست مىکرد. . . و با همان انگشتر نامهها را مهرمىکرد، و
مىفرمود : مهر کردن نامهها بهتر از ايجاد شک و تهمت است.
آن
حضرت شب کلاه به سر مىگذاشت، گاه زير عمامه و گاه بدون عمامه. وگاهى آن را
از سر بر مىداشت و جلوى خود به عنوان حريم نماز مىنهاد و به سوىآن نماز
مىخواند. و بسا عمامه نداشت و شال را بر سر و پيشانى مىبست. عمامهاىداشت
به نام سحاب و آن را به على عليه السّلام بخشيد. بسا بود که على عليه
السّلام با آن عمامهمىآمد و پيامبر صلّى اللّه عليه و آله مىفرمود:
على در سحاب نزد شما آمد.
هميشه
لباس را از طرف راست مىپوشيد و چنين مىخواند: الحمد للّه الّذى
کسانى ما اوارى به عورتى، و اتجمّل به فى النّاس«سپاس و ستايش خدايى
را کهبر من جامهاى پوشانيد که با آن شرمگاهم را بپوشانم و آراسته در ميان
مردم ظاهرشوم. »و چون لباس را در مىآورد از سمت چپ بيرون مىآورد.
چون
لباس نو مىپوشيد، لباسهاى کهنه را به فقير مىداد و مىفرمود: هيچمسلمانى
نيست که لباس کهنه خود را فقط براى رضاى خدا به فقيرى بپوشاند مگرآنکه
در پناه و خير خداوند خواهد بود تا زمانى که آن لباس بر تن فقير است،
خواهبخشنده لباس زنده باشد يا مرده .
تشکى
از پوست داشت که با ليف خرما پر شده بود و طول آن حدود دوذراع و عرض آن حدود
يک ذراع و يک وجب بود. و نيز عبايى داشت که هر جامىرفت
آن را دو تا کرده به زير آن حضرت مىانداختند. و نيز روى حصير
بدونآنکه چيز ديگرى زير خود بيندازد مىخوابيد.
از
اخلاق آن جناب اين بود که چهارپايان و اسلحه و اثاث خود را
نامگذارىمىنمود. نام پرچمش عقاب، و نام شمشيرش که با آن در جنگها حاضر
مىشدذوالفقار، و نام شمشيرهاى ديگرش مخذم، رسوب و قضيب بود.
قبضه
شمشيرش به نقره آراسته بود، و کمربندى که مىبست از چرم بود و سهحلقه نقره
در آن بود. کمانش کتوم، و جعبه تيرش کافور نام داشت. نام شترآن حضرت قصوى
بود که به آن عضباء مىگفتند. و نام استرش دلدل، و درازگوشش يعفور، و
گوسفندى که از شير آن مىآشاميد عينه بود.
آن
حضرت سبويى از سفال داشت که با آب آن وضو مىگرفت و از آنمىنوشيد، و
مردم کودکان خردسال خود را که خوب و بد را مىفهميدندمىفرستادند و آنان
داخل منزل آن حضرت مىشدند بدون آنکه کسى مانع آنهاشود، آنگاه اگر در آن سبو آبى
مىيافتند مىآشاميدند و براى تبرّک بر صورت وبدن خود مىماليدند.
روايت
شده که عمامه آن حضرت به اندازهاى بود که سه دور يا پنجدور به سرش مىپيچيد
.
روايت
است که آن حضرت عمامه سياهى داشت که به سر مىبست ودر آن نماز مىخواند.
على
عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله شب کلاههاى راه
راه به سر مىنهاد. . . وزرهى داشت به نام ذات الفضول که داراى سه حلقه از نقره
بود، يکى در جلو و دو تادر پشت. . .
رسول
خدا صلّى اللّه عليه و آله شمله و نمره (2)به خود مىپيچيد، اما
نمره از آن جهتکه خطوط سياه آن بر سفيدى ساقها و قدمهاى نمايان
آن حضرت قرار مىگرفت براندام او زيبا مىنمود.
رسول
خدا صلّى اللّه عليه و آله در يک لباس گشاد نماز مىخواند.
رسول
خدا صلّى اللّه عليه و آله دو برد (جامه راه راه) (عباى پشمى سياه)
داشت که فقطدر حال نماز مىپوشيد، و امتش را به نظافت ترغيب مىنمود و
به آن دستور مىداد.
امير
مؤمنان عليه السّلام فرمود: لباس پنبه بپوشيد که لباس رسول خدا صلّى
اللّه عليه و آله از پنبهبود و لباس ما اهل بيت نيز از پنبه
است.
على
عليه السّلام فرمود: لباس پنبه بپوشيد که آن لباس رسول خدا صلّى اللّه
عليه و آله بود. وآن حضرت لباس مويين و پشمين نمىپوشيد
مگر آنکه علت و ضرورتى پيدامىشد (3).
آن
حضرت کمربندى داشت از چرم دباغى شده که در سر آن قلاّب داشت و طرف ديگرش از
نقره بود. و همچنين سه حلقه نقرهاى در آن بود. و نيزآن حضرت قدحى
داشت که به سه قطعه از نقره بند زده شده بود.
على
عليه السّلام فرمود: ته غلاف و قبضه شمشير رسول خدا صلّى اللّه عليه
و آله از نقره بود وما بين آن دو نيز با حلقههايى از نقره مزيّن
بود.
امام
باقر عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله عصايى
داشت که در ته آن آهننوک تيزى بود و بر آن تکيه مىکرد و روزهاى عيد
فطر و عيد قربان آن را با خودمىبرد و در نماز جلوى خود مىگذاشت.
امام
صادق عليه السّلام فرمود: انگشتر رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله از
نقره بود .
امام
صادق عليه السّلام فرمود: نگين انگشتر بايد گرد باشد و
انگشتررسول خدا صلّى اللّه عليه و آله نيز همين گونه بود.
امام
صادق عليه السّلام فرمود: نقش نگين انگشتر رسول خدا صلّى اللّه عليه
و آله«محمّدرسول اللّه»بود.
امام
صادق عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله دو انگشتر
داشت که بر يکى«لا اله الاّ اللّه، محمّد رسول اللّه»و بر ديگرى«صدق
اللّه»نقش شده بود.
حضرت
رضا عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله، امير
مؤمنان، امام حسن، امامحسين و ساير امامان عليهم السّلام
انگشتر به دست راست مىکردند.
مؤلّف:
کلينى در کافى انگشتر به دست راست کردن رسول خدا صلّى اللّه عليه و
آله و نيز نقشخاتم آن حضرت را با اندک اختلافى نقل کرده و شيخ صدوق
در کتابهاى خود وديگران نيز همانها را نقل کردهاند. و نيز کلينى
روايت کرده که على و حسن و حسينو برخى از امامان بعد عليهم
السّلام انگشتر به دست چپ مىکردند ولى اين روايات با هممنافات
ندارند، زيرا يا مىخواستند بيان کنند که انگشتر به هر يک
از دستها کردنجايز است، يا آنکه زمانهاى مختلف چنين اقتضايى
داشته (مثلا از روى تقيّه انگشتربه دست چپ مىکردند) . اما درباره پيامبر
صلّى اللّه عليه و آله روايت نشده که انگشتر به دست چپ کرده باشد.
البته در کافى از امام صادق عليه السّلام روايت کرده که«رسول خدا صلّى
اللّه عليه و آله جز اندکزمانى انگشتر به دست نکرد» (که شايد منظور
آن بوده که مدت کمى انگشتر به دستچپ کرد و سپس آن را ترک نمود) . به هر حال منظور
ما در اين کتاب بيان برخى ازاوصاف انگشتر آن حضرت است.
على
عليه السّلام فرمود: پيامبران پيراهن را پيش از شلوار به
تن مىکنند.
ملحقات
رسول
خدا صلّى اللّه عليه و آله در سفارشهاى خود به ابوذر فرمود: اى اباذر، من
لباسزبر و خشن به تن مىکنم، روى زمين مىنشينم، انگشتان خود را پس
از غذا خوردنمىليسم، و بر الاغ بىپالان سوار مىشوم و ديگرى را نيز
در رديف خود سوار مىکنم، پس هر که از سنّت من روى گرداند از من نيست.
امام
صادق عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله شب کلاهى که
سفيد و راه راهبود به سر مىنهاد، و در جنگ کلاهى که دو گوش مانند داشت.
امام
صادق عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله از پوشاک سياه
کراهت داشتمگر سه چيز: عمامه، کفش و عبا.
امام
باقر عليه السّلام فرمود: از سنّت است که هنگام کفش پوشيدن اول
پاىراست را در کفش کنند، و هنگام در آوردن اول پاى چپ را در آورند.
امام
صادق عليه السّلام فرمود: هنگام غذا خوردن کفشهاى خود را از پادر آوريد،
زيرا هم پاهاى شما راحتتر مىشود و هم سنّت نيکويى است.
امام
صادق عليه السّلام فرمود: پوشيدن کفش سياه و نعلين زرد از
سنّت است.
امام
صادق عليه السّلام فرمود: کتان از پوشاک پيامبران است.
رسول
خدا صلّى اللّه عليه و آله از لباس سرخ رنگ کراهت داشت.
امام
باقر عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله خيمهاى
داشت که آن را کنّ (4)مىگفتند.
رسول
خدا صلّى اللّه عليه و آله در روز جمعه برد سرخ رنگ خود را مىپوشيد
وعمامه«سحاب»را بر سر مىنهاد. در روز فتح مکه با عمامه سياهى که بر سر بسته
بودوارد مکه معظّمه شد . آن حضرت جعبهاى داشت که شانه عاج، سرمهدان، قيچى
ومسواکش را در آن مىنهاد. . . رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله هنگامى که از
دنيا رفت يک روپوشزبر يمانى و عبايى که به
آن«ملبده»مىگفتند بر تن داشت. براى آن حضرت تختى بودکه اسعد بن زراره آن را اهدا
کرده بود. منبر آن حضرت سه پلّه و از چوب«طرفاء»بود که زنى توسط غلام نجّار خود به
نام ميمون ساخته بود. مسجدش مناره نداشت وبلال روى زمين اذان مىگفت.
امام
صادق عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله روپوشى داشت
که با گياهىخوشبو رنگ شده بود و آن را در خانه مىپوشيد و رنگ آن بر
بدن حضرت اثرمىگذاشت .
امام
باقر عليه السّلام فرمود: ما در خانه لباس زرد رنگ مىپوشيم.
[1] سندس: ديبا و ابريشم لطيف.
و در اينجا منظور ابريشم ناخالص است، زيرا پوشيدن ابريشم
خالصبراى مردان حرام است.
[2] شمله لباسى است کوچکتر از قطيفه.
و نمره لباسى است از پشم که داراى خطوط سفيد و سياهمىباشد .
[3] از اين خبر معناى آنچه در باب
معاشرت آن حضرت گذشت که لباس پشمينه مىپوشيد روشنمىشود که حضرت در
حال ضرورت لباس پشمينه مىپوشيده است، بنابر اين منافاتى ميان
اين اخبارنيست . (مؤلف)
[4] يعنى سر پناه
منبع: سنن النبى،علامه سيد محمدحسين
طباطبائى
