از ولادت تا بعثت
محمدرضا حشمتى
هوالذي
بعث فيالاميين رسولاً منهم يتلوا عليهم آياته و يزكيهم و يعلمهمالكتاب والحكمة
و إن كانوا من قبل لفى ضلال مبين (جمعه، 2).
خداوند بر انسان
منت گذارد تا از بين آنان رسولى برانگيخت تا اين رسول آيات الهى را بر آنان
بخواند، آنان را تزكيه كند و كتاب و حكمت را بر آنان تعليم نمايد (آلعمران، 164).
خوب است به بهانه
جشنهاى ايام شعبان كه در آستانه آن هستيم آيه 5 سوره قصص را هم شاهد بگيريم كه
خداوند بر مستضعفين منت ميگذارد كه آنها را وارث زمين قرار ميدهد. بهواقع اين
لطف عظيم خداوند است كه بر انسان منت گذاشت و در اوج ضلالت و گمراهي، پيامبرى را
مبعوث نمود تا اين پيامبر الهى با وجود مبارك و اخلاق حسنه خود انقلابى درونى در
جامعه ايجاد كند. 14 قرن است بشريت مفتخر به پيامبرى شد كه اين پيامبر آيات الهي
را بر آنان خواند و كتاب و حكمت بر آنان آموخت. جا دارد كه هر زمان اين عيد بزرگ
فرا ميرسد بشريت جشن بگيرد؛ جشن تلاوت آيات، جشن تزكيه، جشن تعليم و تعلم و جشن
حكمت.
رسول گرامى اسلام
و خاتم پيامبران مأموريت يافت تا در ادامه حركت انبيا قرآن را به مردم عرضه كند و
اخلاق و كرامت را به انسانها بياموزد، آيا مسلمين نيز در اين مأموريت نقشى دارند؟
آيا برپايى جشن بعثت كفايت ميكند؟ وظيفه مبلغين و متفكرين چيست؟ در برابر
انحرافات فكرى و اخلاقى امروز بشريت چه بايد كرد؟ مگر نه آنكه بنا بود براساس آيه
شريفه 122 سوره توبه گروهى از ما براى تفقه در دين مهاجرت ميكرديم و براى انذار
مراجعت مينموديم. مگر بيان شريف رسول خدا(ص) كه فرمود «كلكم راع و كلكم مسئول عن
رعيه» شامل ما نميشود؟
جشن بعثت زمان
مناسبى است كه ببينيم براى قدرشناسى از زحمات و رنجهاى پيامبر اكرم(ص) چه
كردهايم؟ پيامبر(ص) كه فرمود در راه رسالتم هيچ پيامبرى مانند من اذيت نشد،
پيامبرى كه در سفر به طائف زمانى كه خسته و مجروح به ديوارى تكيه زده بود با خادم
نصرانى مواجه ميشود او ميپرسد چه به روزت آوردهاند؟ پيامبر(ص) ميفرمايد با سنگ
به سر و صورتم زدند و مرا از شهر بيرون راندند. عرض ميكند، مگر چه ميگفتي؟
ميفرمايد آنها را دعوت به خداى يكتا ميكردم. نصرانى ميپرسد خدايى كه ميگويي
چگونه خدايى است؟ ميفرمايد، خداى قادر متعال غفور و رحيم. قلب نصرانى آرام
ميگيرد و در دل ايمان ميآورد. پيامبر اكرم(ص) همه دردها را فراموش ميكند. همه
زخمها التيام مييابند. با خود زمزمه ميكند. سفر طائف عجب سفر خوبى بود! عجب سفر
با بركتى بود! اين آزارها و اذيتها، جراحتها و اهانتها در برابر ايمان آوردن
اين خادم نصرانى چيزى نيست!
جشن بعثت زمان
ارزيابى عملكرد كسانى است كه جا پاى نبياكرم(ص) ميگذارند. متفكرين، نويسندگان،
مبلغين و مروجين دين خدا بايد بينديشند كه آيا همچون رسول خدا طيب دوار بطبه عمل
كرهاند؟ آيا توفيق يافتهاند دست گنهكارى را بگيرند، با شفقت و مهربانى به روي
آنان بوسه بزنند و با مدارا زمينه هدايت را فراهم نمايند.
بعثت زمان ارزيابي
ميزان تلاوت آيات خداوند است. به چه ميزان براى مردم آيات خداوند تلاوت شده است.
جوانان و نوجوانان به چه ميزان مورد خطاب اين آيات بودهاند. وقتى به اطراف نگاه
ميكنيم صداى گرم مردان خدا كه آيات الهى را زمزمه كنند، آن را ترجمه نمايند، تفسير
كنند با مثال و قصههاى زيبا جوانان و نوجوانان ما را آشنا نمايند، كمتر به چشم
ميخورد. يا آنقدر سخت و غامض صحبت كردهايم كه مردم ترجيح ميدهند كتاب قرآن را
يك كتاب مقدس بدانند و آن را در قالبهاى تزيين شده و دور از دسترس نگه دارند يا
به جلد و چاپ و رنگ آن پرداخته شده و گاهى اوقات هم بهعنوان تواشيح آهنگهايى را
اجرا كردهايم كه شنونده و قارى نفهميدهاند كه چه خواندهاند! بيجهت نيست كه اگر
مجالى پيش آيد و آيات قرآن بر نوجوان عرضه شود ناباورانه به شما نگاه ميكنند.
وقتى از صفات خداوند برايش ميگوييد نرم ميشود و وقتى قصههاى شيرين قرآن را
تعريف ميكنيد سراپا گوش ميشود.
بعثت
پيامبراكرم(ص) زمان بررسى عملكرد ما در تزكيه مردم است. اين روزها يادآور حسن سلوك
پيامبر مهربانى است كه امانت، صدق و وفادارى او شهره جهان شده است. نظافت و نظم،
احترام به مردم، جوانمردى و دهها خصلت روحى ديگر او باعث شد تا انسانها فوجفوج
به دين اسلام گرايش يابند.
نقش رفتار
پيامبراكرم(ص) و اصحاب آن بزرگوار به همراه دستورات انسانساز بود كه توانست اعراب
جاهليت را تربيت كند. نفسهاى سركش اعراب جاهلى با اين دستورات آرام گرفت و تطهير شد.
بهترين راه دورى از زشتيها و دعوت به نيكي، سلوك و رفتار دعوتكنندگان است. اگر
معصوم فرمود "ادعوا الناس بغيرالسنتكم" بر همين ميزان است. بعثت فرصت
مناسبى است تا ببينيم به چه ميزان رفتار و سلوك كارگزاران در جامعه منشأ تزكيه
گرديده است. روزى نفس گرم حضرت امام(ره) و شهيدان و رزمندگان، روح و روان جوانان
اين مرزوبوم را پاك و مطهر ميكرد و امروز بيش از هر زمان به نفس گرم متفكرين،
انديشمندان، معلمين و كارگزارانى نيازمنديم كه اين جامعه را تزكيه كند. و بعثت
سالروز تعليم كتاب و حكمت است.
خداى حكيم اراده
كرده است كه به دست رسول گرامياش حكمت و كتاب به انسانها تعليم داده شود. كتاب
مظهر همه داناييهاست، چرا كه در كتاب آفرينش لارطب ولايابس الا فيكتاب مبين و
حكمت مظهر اراده محكم و استوار و عملكرد متين است.
اگر به انساني
حكمت آموخته شود خير كثير داده شده است و جامعهاى كه مبناى رفتار ما و اقدامات
حكيمانه باشد پايدارى و استوارى و استحكام خواهد داشت. در عيد بعثت آنچه رواج دارد
حكمت است. نتيجه تعليم حكمت در جامعه اينگونه بروز ميكند كه مردم بيشتر فكر
ميكنند، كمتر صحبت ميكنند و براى هر سخن و هر كارى دليل و توجيهى دارند. حكيم،
كار عبث و بيهوده انجام نميدهد، او اهل مطالعه و تدبر است، وقت در نزد او گرامي
است و سرمايههاى خود را بيهوده تلف نميكند.
انشاءالله به
يارى رسولالله(ص) كه خود معلم، حكيم، مربى و تلاوتكننده آيات الهى بود جامعه ما
مزين به حكمت و معرفت گردد.