آمادگى براى امتحان - آمادگى براى امتحان نسخه متنی

آمادگى براى امتحان

راهنمايى هاى كلى زير شما را در آماده شدن
براى آزمون ها و امتحانات و گذراندن موفقيت آميز آنها يارى مى كنند.

آمادگى كلى

1. حتماً در جلسات آخر درس پيش از امتحان در كلاس شركت كنيد.
اغلب معلمان مطالب امتحان را در جلسات آخر مرور مى كنند و درباره امتحانات
توضيح مى دهند.

2. سعى كنيد بفهميد كه دقيقا چه مطالبى در
امتحان خواهند آمد.

3. از معلم بخواهيد تا نوع امتحان خود (انشايى، چند گزينه
اى، و غيره) را از پيش مشخص كند. اگر از پيش بدانيد
كه چه نوع امتحانى از شما به عمل خواهد آمد، به طور مؤثرترى مى توانيد
براى آن امتحان بخصوص مطالعه كنيد.

4. خود را پيش از وقت آماده كنيد. تمام مطالب مربوط (كتاب درسى،
يادداشتهاى كلاسى، و ساير مطالب) را به طور اجمالى
و انتخابى بخوانيد. بر اساس اين بررسى ميزان دشوارى
مطالبى را كه لازم است با دقت بيشترى بخوانيد مشخص كنيد.

5. مقدار زمان لازم را تخمين بزنيد و زمان مطالعه خود را از پيش
تقسيم بندى كنيد.

6. به طور دقيق معين كنيد كه در هر مطالعه به چه هدفى
مى خواهيد برسيد.

داشتن يك هدف مشخص از مطالعه بهتر از بدون هدف و به طور اتفاقى
خواندن است. در شب قبل از امتحان فقط به دوره كردن مطالب بپردازيد. در فاصله
بين آخرين دوره كردن و جلسه امتحان مطلب ديگرى نخوانيد.

آماده شدن براى امتحانات تشريحى

1. در مطالعه اجمالى خود به دنبال روالها و مضمونها بگرديد.

2. در مطالعه خود سؤالاتى طرح كنيد كه به نظرتان سؤالات مناسبى
براى امتحان خواهند بود. در تهيه سؤالات خود زياد زيركانه
در پيش بينى كردن سؤالات كار نكنيد، بلكه سؤالاتى
را در نظر بگيريد كه بيشتر حاوى نكات و مطالب مهم و توضيحات
مربوط به آنها هستند. توجه خود را بر روى سؤالاتى متمركز كنيد
كه مطالب مختلف مطالعه را به هم ربط مى دهند.

3. با توجه به سؤالات خود نكات علامت گذارى شده و حاشيه نويسى
شده خود را دوره كنيد. سؤالات خود را با توجه به تز اصلى،‌ نكات اصلى
و اطلاعات جزيى جواب دهيد.

4. بيشتر وقت خود را صرف سازمان دادن و از نو بيان كردن انديشه
ها بكنيد، نه اينكه تنها به دوباره خواندن مطالب علامت زده شده بپردازيد.
پاسخ دادن به سؤالات انشايى اغلب مستلزم از نو بيان كردن و
بازسازى انديشه ها و مضامين به راههاى تازه است.

5. مطالب را به زبان خود بيان كنيد. اگر اين كار را پيش
از امتحان نمى توانيد انجام دهيد، احتمالاً به هنگام امتحان هم
قادر به انجام آن نخواهيد بود.

6. براى به كار بردن فنون مطالعه انتقادى جهت بيان طرز
فكر و نظر انتقادى خود، خصوصاً در مورد دروس مربوط به علوم انسانى و
ادبيات، آمادگى كسب كنيد.

7. اگر بيش از يك كتاب را در يك درس مورد استفاده قرار
داده ايد،‌ مطمئن شويد كه هر كتاب را به خوبى ياد گرفته ايد
و مى توانيد روابط بين آنها را از طريق مقايسه و
مقابله بيان كنيد.

گذراندن امتحانات تشريحى

1- ابتدا به سرعت تمام سؤالات را بخوانيد، و توجه مخصوص به راهنماييها
بكنيد. وقت امتحان را برحسب اهميت سؤالات بودجه بندى كنيد
و كمى هم وقت براى دوره كردن پاسخها منظور كنيد.

2- ابتدا سؤالاتى را جواب بدهيد كه در مورد پاسخ دادن به آنها
اطمينان بيشترى داريد.

3- پيش از پاسخ دادن به سؤال كلمات راهنما را مورد توجه قرار دهيد.
بعضى از كلمات مهمى كه غالباً در طرح سؤالات انشايى مورد
استفاده قرار مى گيرند به قرار زيرند:

سؤالات توصيفى و تحليلى

توصيف كنيد = خصوصيات و صفات موضوع بحث را معرفى
كنيد.

تحليل كنيد = موضوع را به عناصر تشكيل دهنده آن تقسيم
كنيد.

فهرست كنيد = رديفى از عناصر تشكيل دهنده موضوع
را به دنبال هم قرار دهيد.

بحث و نتيجه گيرى كنيد = از يك نقطه شروع
كنيد و به يك نتيجه منطقى برسيد.

ريشه يابى كنيد = به صورت نقل، جريان پيشرفت
و تكامل يا وقايع تاريخى را از يك نقطه دنبال كنيد.

خلاصه كنيد = تز و نكات اصلى موضوع را به صورت فشرده ارائه دهيد.

سؤالات تشريحى و استدلالى

تبيين كنيد / تفسير كنيد = موضوع را به
صورت خلاصه تر و صريحتر بازگو كنيد.

تعريف كنيد / فرمول بندى كنيد = موضوع را طبقه
بندى كنيد و ويژگيها و كيفيتهاى مهم آن
را مشخص كنيد.

اثبات كنيد = اعتبار مطلب را از طريق آزمايش، بحث و
استدلال يا ارائه ى شواهدى نشان دهيد.

توضيح دهيد = از طريق ارائه مثال تبيين كنيد
يا به اثبات برسانيد.

با تصاوير نشان دهيد = از طريق اشكال،‌ تصاوير يا
مثالهاى عينى توضيح دهيد.

سؤالات مقايسه اى

مقايسه كنيد = شباهتها يا وجوه اشتراك موضوعات را نشان
دهيد.

مقابله كنيد = وجود اختلاف را نشان دهيد.

ربط دهيد = رابطه بين دو يا چند چيز را معلوم سازيد.

سؤالات مربوط به قضاوت شخصى

انتقاد كنيد / ارزشيابى كنيد = موضوع از نظر حقيقت،
زيبايى، ارزش يا اهميت آن به طور مستدل مورد قضاوت
قرار دهيد.

تفسير كنيد = موضوع را برحسب اطلاعات و اعتقادات خود تبيين
و ارزشيابى كنيد (همچنين نگاه كنيد به تبيين
كردن)

توجيه كنيد = معمولاً منظور اين است كه يك مطلب
را آن طور كه نظر مؤلف است مورد تأييد قرار دهيد. يعنى
از شما خواسته مى شود كه از نظر خود موضوع را مورد دفاع قرار دهيد سعى
كنيد نظر واقع بينانه اى داشته باشيد (همچنين نگاه
كنيد به اثبات كردن)

كلماتى كه لازم است بيشتر روشن شوند

كلمات زير معانى مختلفى دارند. اين معانى
مختلف وابسته اند به موضوع و زمينه مطلب و نظر طرح كننده سؤال.

اظهار نظر كردن = نگاه كنيد به توضيح دادن، تبيين
كردن، انتقاد كردن.

تعريف كردن = نگاه كنيد به توصيف كردن، تعريف
كردن، تبيين كردن.

بحث كردن = نگاه كنيد به تحليل كردن، توصيف كردن، تبيين
كردن.

تبيين كردن = گاه ممكن است معنى تعريف كردن داشته
باشد.

تفسير كردن = نگاه كنيد به تفسير كردن، تبيين
كردن.

توجيه كردن = نگاه كنيد به اثبات كردن.

مرور كردن = نگاه كنيد به تحليل كردن، اظهار كردن، انتقاد
كردن، خلاصه كردن.

بيان كردن = نگاه كنيد به تعريف كردن، توصيف
كردن، خلاصه كردن.

در پاسخ دادن به پرسشهاى امتحانى دقيقاً همان كارى
را انجام دهيد كه از شما خواسته شده است. اگر از شما خواسته شده است كه در
پاسخ خود مطلبى را تحليل كنيد فهرستى تهيه نكنيد
و وقتى كه از شما خواسته شده است انتقاد كنيد، تعريف نكنيد.
در نوشتن پاسخهاى خود فقط مطالب مهم را بنويسيد و يك مطلب
را تكرار نكنيد.

4. اگر سؤال احتياج به يك فرمول، شكل يا قانون دارد، پيش
از آنكه آنها را فراموش كنيد، آنها را يادداشت كنيد.

5. پيش از نوشتن جواب خود به سؤالات انشايى، جواب را به
صورت يك شكل بر روى ورقه امتحانى منظم كنيد. اين
شكل به شما كمك خواهد كرد تا يك جواب روشن تر بدهيد، و جواب شما به
اصلاح كردن مجدد احتياج كمترى خواهد داشت و استاد به راحتى بيشترى
خواهد توانست آن را تصحيح كند. و اگر وقت كافى براى تمام كردن
توضيحات خود نداشتيد اقلاً از طريق اين تصوير جريان
تفكر خود را ارائه داده ايد.

6. از مقايسه و مقابله هاى مناسب استفاده كنيد. اين
كار را نه تنها در مورد مطالب درسى مورد ارزشيابى بلكه در مورد
مطالب ساير درسها و ساير مطالب نيز انجام دهيد. اين
طريق تفكر تحليلى را نشان مى دهد نه تنها حافظه را.

7. مرتباً به ساعت نگاه كنيد و اگر پيش از اتمام وقت تمام كرديد
اطمينان حاصل كنيد كه كليه سؤالات را جواب داده ايد.
پاسخهاى خود را دوباره بخوانيد و تصحيح كنيد.

امتحانات عينى (يا تستى)

آماده شدن براى امتحانات عينى

1. مطالب خواندنى و يادداشتهايى را كه از سخنرانيهاى
استاد برداشته ايد و خصوصاً‌ آنهايى را كه علامت گذاشته ايد
يا مطالبى را كه زير آنها خط كشيده ايد دوره كنيد
و مطالب مهم را يا به طريق شفاهى در پيش خود از حفظ بگوييد
يا بر روى كاغذ بنويسيد.

2. تعريف تمام اصطلاحات و مطالبى را كه در كتاب با حروف درشت يا
كج نوشته شده اند حفظ كنيد. خصوصاً‌ در رشته هاى علمى تعداد زيادى
اصطلاح است كه بايد ياد بگيريد.

3. براى دروس زبان خارجى لغات لازم را بايد حفظ كنيد.
براى اين منظور فهرست لغات را به گروههاى كوچك تقسيم كنيد
و به حفظ كردن اين لغات بپردازيد. همچنين نكات دستورى را
دسته بندى كنيد و از طريق كاربرد آنها در جملاتى كه در
مورد زندگى شخصى خود مى سازيد آنها را ياد بگيريد.

4. در تمام دروسى كه در آنها حل مسائل جزء لازمى به حساب مى
آيند مسائل نمونه را خود حل كنيد و تنها به مرور كردن راه حل مسائل
اكتفا نكنيد.

5. دلايل، شكلها، فرمولها و ساير نكات مهم را كه ممكن است در
پاسخ دادن به سؤالات امتحانى لازم باشند ياد بگيريد. براى
اينكه خاطر جمع شويد كه ياد گرفته ايد سعى كنيد
آنها را بنويسيد.

حتى براى امتحانات عينى ساختمان كلى مطلب
را ياد بگيريد،‌ ولى تأكيد بيشترى بر
روى جزئيات بنماييد. به احتمال زياد سؤالات تز اصلى
و نكات اصلى (از جمله روابط بين اجزا، نكات اصلى و تز اصلى)
به عنوان يك چهارچوبى كه جزئيات در آن جاى خواهند گرفت مفيداست.
بدون آشنايى با اين روابط، بسيارى از جزئيات
به سرعت فراموش مى شوند.

گذراندن امتحانات عينى

1. سؤالات را به طور اجمالى
بررسى كنيد.

آمادگى براى امتحان

راهنماييها را به دقت
بخوانيد و متوجه تعداد و نوع سؤالات باشيد. وقت خود را بر طبق ارزش
سؤالات براى هر قسمت بودجه بندى كنيد.

2. ابتدا سؤالات ساده را جواب دهيد
و بعد به سؤالات دشوار بپردازيد. سعى كنيد تمام سؤالات را جواب
دهيد مگر اينكه نمره منفى وجود داشته باشد.

3. به سؤالاتى كه ممكن است به
عنوان راهنما براى سؤالات ديگر به حساب آيند توجه كنيد.

4. در سؤالات صحيح - غلط متوجه
بيانات مطلق يا دسته اى باشيد. اينها معمولاً‌ غلط
هستند. بيانات نسبى بيشتر صحيح هستند. بيانات تعميمى
اغلب تا حدودى صحيح هستند. هر چه بيان سؤال وسيعتر باشد
احتمال اينكه درست باشد بيشتر است.

5. در سؤالات چند گزينه اى،
پاسخهايى را كه مى دانيد غلط هستند كنار بگذاريد و
بدين طريق تعداد پاسخ ها را محدود كنيد تا احتمال پيدا
كردن پاسخ صحيح را بيشتر كنيد. ولى همه پاسخها را حتى
اگر مى دانيد كه بعضى از آنها غلط هستند بخوانيد بعضى
وقتها آخرين پاسخ «همه موارد بالا» است.

6. در سؤالات جور كردنى به تدريج
كه موارد را با هم جور مى كنيد آنها را حذف كنيد. در اين
صورت پاسخها كمتر خواهند شد و احتمال كاربرد مجدد آنها كاهش خواهند يافت.

7. در موقع حدس زدن معمولاً‌ اولين
حدس شما صحيح ترين است. بنابراين،‌ جواب خود را در صورتى
عوض كنيد كه مطمئن باشيد پاسخى را كه پيدا كرده ايد
از پاسخ اول شما صحيح تر است.

8. زمانى براى مرور تست
بگذاريد، ولى پاسخها را عوض نكنيد مگر اينكه اطمينان
حاصل كنيد كه پاسخ اول شما غلط بوده است. هرچه بيشتر بر سر يك
سؤال مردد باشيد، احتمال زيادترى دارد كه سرگيجه بگيريد.

بعد از امتحان

وقتى كه معلم ورقه امتحانى
را به شما برگرداند، تمام اظهار نظرهاى او را بخوانيد. جوابهاى
غلط خود را بررسى كنيد و ببينيد چرا آنها غلط هستند، و سعى
كنيد كه در امتحانات بعدى ديگر مرتكب اين اشتباهات نشويد.

منبع:
کتاب روش تحصيل - مرکز مديريت حوزه هاى
علميه خواهران