لطفا منتظر باشید ...
شيوه‌هاى تقويت حافظه (2)
حميد خاکسار
11. صلوات فرستادن بر محمد و آل محمد (ص).
12. تدريس، از نظر اسلام زكات علم نشر و آموزش آن است، اين
كار علاوه بر اين كه باعث باز شدن روزنه‌هاى دانايى مى شود
سبب تثبيت مطالب نيز است.
عوامل فراموشى از نگاه روايات
در كتب حديثى ما، توصيه‌هايى جهت مبتلا
نشدن به فراموشى شده است.
الف) خوراكى هايى كه زمينه ساز فراموشى اند:
خوردن سيب ترش، خوردن گشنيز (سبز)، پنير زياد، افراط در
خوردن گوشت حيوان وحشى و گاو.
ب) اعمالى كه زمينه ساز فراموشى اند: خواندن نوشته هاى
روى قبر ـ راه رفتن ميان دو زن ـ حجامت گودى پس سر ـ ادرار كردن
در آب راكد ـ علاقه زياد به نگاه كردن افراد به دار آويخته ـ كوتاه
نكردن ناخن ـ اهتمام و تعلق زياد به امور دنيا ـ پس خورده موش ـ كثرت
گناه ـ ترك خواب قيلوله (خواب قبل از ظهر)،[1] و خنده زياد ـ بى احترامى
به استاد ـ مباشرت جنسى زياد (تحليل قواى جسمى، تغيير
مسير يافتن مواد سوختى بدن از مغز.
دعاى دفع فراموشى
امام صادق (ع) به يكى از ياران خود فرمودند: هرگاه موقع
نقل حديثى از ما، شيطان آن را از ذهنت برده باشد دست بر پيشانى ات
بگذار و بگو «صل الله على محمد و آل محمد اللهم اِنى اسئلك يا
مُذَكِّرَ الخيرِ و فاعله و الآمر به ذكِّرنى ما انسانيه الشيطان.»[2]
درود خدا بر محمد و خاندان پاك او خدايا من ترا مى خوانم اى يادآور
خير و انجام دهنده آن واى دستور دهنده به كار نيك به يادم
آور آنچه را كه شيطان از يادم برده است.
بى ترديد در فرهنگ ما مسلمانان كه تعليم و تعلم عبادت
است ما نيز مى توانيم هنگام فراموشى مطالب علمى از
اين دعا كمك بگيريم.
همانند سازى از شيوه‌ى حافظان قرآن
مسلمانان به قرآن اهميت خاصى مى دهند و بسيارى
به حفظ آن اهتمام مى ورزند در روش‌هاى آنها براى حفظ مى توان
به چند نكته اساسى اشاره كرد (اخلاص، توسل به ائمه (ع) و توكل به خدا، پرهيز
از گناه، تكرار فردى و گروهى، زمان خاص و مكان خاص براى حفظ و
از همه مهم تر احساس مثبت از نقش قرآن در زندگى و علاقه به سخن خدا و معجزه ى
جاويد پيامبر (ص).
تذكر
1) در حاشيه مفاتيح الجنان نوشته شيخ عباس قمى
نماز ويژه‌اى براى تقويت ذهن و حافظه بيان شده است
و نكات بسيار ارزنده‌اى به همين منظور مستقيماً و غير
مستقيم در كتاب آداب تعليم و تعلم در اسلام نگارش دكتر سيد محمد
باقر حجتى بيان شده است. كه چون در اين نوشته بنا بر اختصار است
از بيان آن صرف نظر كرديم.
2) همچنين خواندن دعاى «سبحان من لا يعتدى على
اهل مملكته...» بعد از هر نماز، كه در قسمت تعبيات شد كه در مفاتيح
الجنان نقل شده، در تقويت حافظه و دفع فراموشى بسيار مؤثر است.
3) برخى از نكاتى كه براى تقويت حافظه و يا
عدم فراموشى از منابع حديثى بيان شده توصيه‌هايى
با آثار معنوى است كه ثمرات آن تجربه و اثبات شده است و علل برخى از
آنها خارج از فهم بشر و علم است.
[1] . همان.
[2]. كليات مفاتيح الجنان شيخ عباس قمى،
نشر فاطمه الزهراء، قم، چاپ سوم، 1378، ص823.
منبع :سايت انديشه قم
