مهدى حكيم الهى قمشهاى (ره)
مـتـرجـم آن عارف نامى و فيلسوف ربانى مرحوم مهدى الهى قمشه اى يكى
ازكاوشگران معارف قرآن در قرن چهاردهم هجرى مى باشد.
ولادت
تاريخ ولادت او در قمشه شهرضا 1319 ق است.
تحصيلات
در پنج سالگى به مكتب رفت و تا هفت سالگى مقدمات ادبيات فارسى و عربى
آموخت.
سپس نزد پدر دانشمند خود و استادان ديگر در همان شهر ادامه تحصيل داد.
نشانهاى از استعداد زبانى- ادبى درخشان او اين است كه در پانزده سالگى در زبان و
ادب عرب و دستور زبان و علوم بلاغى به پايهاى رسيد كه شرح نظّام نيشابورى و مطوّل
تفتازانى را تدريس مىكرد.
اساتيد
1. ملا محمد مهدى فرزانه قمشهاى
2. حسين امين جعفرى
3. شيخ محمد حكيم خراسانى
4. آيت اللّه شهيد مدرس
5. آقا بزرگ حكيم
6. آيت اللّه العظمى حاج آقا حسين قمى
7. شيخ اسد اللّه يزدى
8. حاج ملا محمد على معروف به فاضل
9. حاج شيخ حسن مشهور به فاضل برسى
10. آيت اللّه حاج ميرزا حسن فقيه سبزوارى خراسانى
11. مرحوم ميرزا مهدى اصفهانى
شاگردان
1. آيت اللّه حسن زاده آملى
2. آيت اللّه عبد اللّه جوادى آملى
3. آيت اللّه حاج سيد محمد حسن لنگرودى.
تاليفات
1. ترجمه قرآن
2. تصحيح و تحشيه تفسير ابو الفتوح رازى
3. قصيده قرآنيه
4. ترجمه صحيفه سجاديه
5. ترجمه كليات مفاتيح الجنان
6. حكمت الهى
7. رساله در فلسفه كلى
8. شرح رساله حكيم فارابى
9. رسالهاى در سير و سلوك
10. حاشيه بر مبدأ و معاد
11. رسالهاى در مراتب ادراك
12. رسالهاى در مراتب عشق
13. توحيد هوشمندان
14. حكمت عملى يا اخلاق مرتضوى
15. ديوان شعر.
وفات
او پس از عمرى پربار و بركت در خدمت به نشر معارف قرآنى و فرهنگ شيعى در
شب سهشنبه دوازدهم ربيع الثانى 1393 ق( برابر با 25 ارديبهشت 1352 ش) در تهران
درگذشت، و در شهر مقدس قم، در وادى السلام به خاك سپرده شد.
ويژگى ترجمه ايشان
تـرجـمـه قمشه اى يكى از معروفترين و متداول ترين ترجمه هاى قرآن مجيد در
بين فارسى زبانان مى باشد و بارها و بارها به چاپ رسيده است.
اين ترجمه به صورت مزجى «ترجمه آزاد و نوعى تفسير» مى باشد و به صورتهاى مختلف
گاهى زير خط و گاهى صفحه مقابل از سوى ناشران مختلف تاكنون به چاپ رسيده است
تـاريـخ چاپ اول ترجمه قرآن او به سال 1323 به دو گونه به چاپ رسيده است
:يكى در صفحات روبه روى مصحف ، و ديگرى در ذيل آيات .
تـرجمه تاكنون دهها بار از سوى ناشران مختلف ، به چاپ رسيده است و تقريبا
درسرتاسر ايران در ميان اغلب خانواده ها موجود مى باشد.
آقاى حسين الهى قمشه اى و محمد باقر بهبودى و حسن مسعودى اصلاحاتى در اين
ترجمه انجام داده اند كه به صورت جداگانه به چاپ رسيده است .
تاليفات
از مـرحوم مهدى قمشه اى علاوه بر ترجمه قرآن ، ترجمه هاى صحيفه سجاديه
ومفاتيح الجنان نيز به چاپ رسيده است .