لطفا منتظر باشید ...
جمال الدين محمد بن آقا حسين معروف به (جمال المحققين)
(قرن 12هـ.ق)
ولادت
جمال الدين محمد بن آقا حسين معروف به «جمال المحققين» محدث، اصولي، حكيم،
متكلم، از فقيهان اماميه و از دانشمندان پر آوازه ايران محسوب مي‌شود.
تاريخ تولد و محل ولادت او معلوم نيست، امّا مسلم است كه وى اصالتاً
خوانسارى بوده و در اصفهان پرورش يافته است.
تحصيلات
نوجوان خوانسارى در اثر تلاش و همت عالي، به بلندترين قله‌هاى انسانيت و
كمالات معنوى رسيد. رسيدگى به اوضاع نيازمندان و فقيران، ساده زيستى و دوري از
تجملات ظاهرى از او چهره‌اى معنوي، دلسوز، شخصيتى درد آشنا و جامع نگر ساخته بود.
اساتيد
آقا حسين خوانسارى
محقق سبزوارى
در حوزه تدريس
آقا جمال بعد از فراگيرى علوم و فنون مختلف عصر خويش در مدت كوتاهى به
عنوان مدرس برجسته شناخته شد و در حوزه علميه اصفهان، به تدريس پرداخت. اين
دانشمند بزرگ ايراني، چون در اكثر رشته‌هاى علوم متنوع عصر، هم چون: فقه، اصول،
فلسفه، تفسير، علوم رياضي، شعر و ادب، عقايد و كلام تسلط وافر داشت.
شاگردان
برخي از شاگردان وى عبارتند از:
1. سيد ابوالقاسم خوانساري
2. ميرزا رفيع گيلاني
3. سيد صدر الدين قمي
4. امير محمد ابراهيم قزوينى
5. محمد زمان بن كلب‌على تبريزي
6. آقا خليل اصفهاني.
7. سيد غياث الدين محمد خيال اصفهاني
8. سيد فاضل مير عبدالباقى دزفولي.
9. ميرزا عبدالله افندي شيرازي
10. شيخ على اصغر مشهدى رضوي.
11. محمد خاتون آبادي
12. ملا محمد اكمل بهبهاني
13. حاج محمد تقى طبسي
14. محمد حسين خاتون آبادي.
15. حكيم محمد حسين مازندراني.
16. محمد حسين گيلاني.
17. امير محمد صالح قزويني.
18. سيد محمد مهدى قزويني.
19. محمد كاظم تويسركاني.
20. محمد هادى سبزواري
21. سيد نعمت الله جزايري
22. شيخ يوسف بحراني
تأليفات
الف) تأليفات -
1. مبدأ و معاد: در اصول دين و اعتقادات.
2. جبر و اختيار.
3. نيت و اخلاص: در نيت طهارت.
4. شرح و تفسير احاديث طينت.
5. رساله نماز جمعه.
6. افعال واجب و مندوب نماز.
7. شرح حديث سحاب.
8. مكاتبات و منشئات ادبي با علما و معاصران.
9. شرح حديث بساط.
10. مجموعه اجازات به فضلا و دانشمندان.
11. شرح زيارت جامعه.
12. اختيارات الايام و الليالى و الساعات.
13. الاسئله السلطانيه.
14. اصول الدين فى الامامه.
15. رساله در تفسير آيه عهد.
16. مزار و توضيحاتى بر الفاظ زيارت و دعاها.
17. الحاشيه الجماليه.
18. رساله درباره قاعده الواحد لايصدر...
19. سؤال و جواب‌هاى فقهي.
20. رساله در خمس.
21. رساله در نذر.
22. تقويم الاولياء.
23. تحفه عباسي.
24. عقايد النساء يا كلثوم ننه.
25. اثبات الرجعه.
26. رساله در معنى كراهيّت در عبادات.
ب) تعليقات و حاشيه‌ها
27. تعليقات تهذيب الاحكام.
28. تعليقات من لايحضره الفقيه.
29. حاشيه بر شرايع الاسلام.
30. حاشيه شرح لمعه شهيد ثاني.
31. حاشيه بر طبيعيات شفاي ابن سينا.
32. حاشيه بر شرح اشارات ابن سينا.
33. حاشيه برحاشيه خفري بر شرح قوشجى برتجريد.
34. حاشيه بر شرح باغنوى بر شرح تجريد.
35. حاشيه شرح مختصر الاصول عضدي.
36. حاشيه بر معالم.
37. حاشيه بر شرح حكمه العين.
38. شرح وردّ رساله اشتراك لفظى حكيم تبريزي.
ج) ترجمه‌هاى فارسى
39. ترجمه و شرح غرر الحكم آمدي، حاوى سخنان امام على ـ عليه السلام ـ .
40. ترجمه مفتاح الفلاح شيخ بهايي.
41. ترجمه الفصول المختاره: مناظرات شيخ مفيد كه سيد مرتضى آنها را در اين
مجموعه گلچين نموده است.
42. ترجمه قرآن مجيد.
43. ترجمه صحيفه سجاديه.
44. ترجمه و شرح دعاى صباح.
45. ترجمه داستان طرماح.
وفات
آقا جمال در 26 رمضان سال 1125 هـ . ق. 25 سال بعد از رحلت پدر بزرگوارش
در اصفهان وفات يافت و در تكيه خوانساري‌ها در مزار تخت فولاد، كنار قبر پدرش،
(آقا حسين) مدفون شد.
خصوصيت ترجمه جمال الدين محقق خوانساري (قرن
12هـ.ق)
يکي از ترجمه هاي دقيق تحت اللفظي از قران کريم ترجمه آيت الله جمال الدين
محقق خوانساري(متوفي 1125 ه.ق)است.او که مجتهدي اصولي و حکيمي متکلم و اهل دقت بود
ترجمه اي بسيار متقن از قران کريم ارائه کرده است.[1] در اين اثر واژه هاي قراني
با توجه به ريشه آن ها ترجمه شده است و ترجمه هر آيه درست مطابق با متن قران، واژه
به واژه بلکه حرف به حرف معني شده است.و اگر در جاهائي اندک يک يا دو واژه به
عنوان توضيح افزوده شده است اين واژگان توضيحي ،پس از ويراستاري ميان پرانتز
گذارده شده است تا ترجمه از توضيح مشخص وجدا باشد. اخيراً اين ترجمه به همت محمد
رضا انصاري محلاتي از روي نسخه اي که بيش از يک قرن پيش در هندوستان به چاپ رسيده
، تصحيح و تدقيق شده است. [2]
[1] - روضات الجنات،ج 2،ص 214
[2] - بنيات،سال دوم،شماره 7 ص 182
