لطفا منتظر باشید ...
زُرارة بن أعيَن شَيبانى
زراره يكى از نزديكان
و اصحاب مخصوص امام باقر و امام صادق(عليهما السلام) ميباشد و علاوه بر تقوا و خصوصيات بارز
اخلاقي، او را بايد يكى از عالمان و راويان مؤثر و بينظير احاديث و روايات شيعه
دانست.
در رابطه با اطمينان
و وثوق او در روايت احاديث و مسائل فقهى نزد ائمه(عليهم السلام) روايات و اسناد
فراوانى موجود است و همين امر سبب شده تا علماى علم رجال نيز او را از برترين
راويان و اصحاب آن بزرگواران به حساب آوردند. و هيچ كس نميتواند نقش برجسته او را در حفظ و صيانت از
فقه جعفري(عليه السلام) انكار نمايد.
از اين رو زمانى كه
يونس بن عمار نزد امام صادق(عليه السلام) پيرامون مسائل ارث حديثى را از زراره و
از قول امام باقر(عليه السلام) بيان ميكند، امام صادق(عليه السلام) ميفرمايد: جايز نيست كه ما ، آن چيزى را كه
زراره از ابوجعفر(عليه السلام) روايت كرده، رد نماييم.
و يا آنجا كه حضرت، پيرامون اطمينان و وثوق زراره به
فيض بن مختار فرمودند: هر زمان كه خواستى به احاديث ما دست يابي، آن را از اين شخص
كه نشسته دريافت كن، و به زراره اشاره نمودند.
عبارت عجيب ديگرى نيز
از آن حضرت درباره زراره روايت شده، كه خود به تنهايى علم، فقاهت، ديانت و جايگاه
زراره را نزد ائمه(عليهم السلام) آشكار ميسازد، آنجا كه امام صادق(عليه السلام)
فرمودند: لَولا زُرارَة إنَّ أحاديثَ أبى سَيَذهَبُ : اگر زراره نبود، همانا كه
احاديث پدرم به زودى از بين ميرفت و به فراموشى سپرده ميشد.
و همان گونه كه در
احوالات بريد بيان كرديم، در عظمت و منزلت زراره همين بس، كه حضرت امام جعفر
صادق(عليه السلام) او را جزء چهار تن از اصحاب مخصوصشان برشمردند، و در زمره اوتاد
زمين و اعلام دين، معرفى كردند، و در مورد آنان فرمودند: بشارت دهيد مخبتين را (خاشعان
و خداترسان) به بهشت. و زراره و آن چند نفر را جزء نجبا و در [تشخيص و بيان] حلال
و حرام خدا، امانتداران الهي خواندند و فرمودند كه
اگر آنان نبودند، آثار نبوت منقطع و پاره پاره ميگشت.
خود زراره نيز قدر
اين موقعيت ويژه را به خوبى ميدانست و پيوسته سعى ميكرد از محضر بابركت ائمه(عليهم السلام)
حداكثر بهره را ببرد. در اين راستا
خود او ميگويد:
به هر حرفى كه از امام جعفر صادق(عليه السلام) ميشنوم، ايمانم بيشتر ميشود.
پيش از اين گفتيم كه
زراره نزد علماى شيعه از جايگاه والايى برخوردار بوده. به عنوان نمونه، زمانى ابن
ابى عمير كه خود از علما و فضلاى شيعه است به جميل بن دراج كه از بزرگترين فقها
و محدثين فقه جعفرى است ميگويد: چه مجالس نيكويى داري! و چه زيبا است جلسات بهره
بردارى علمى از تو! جميل بن دراج پاسخ ميدهد: آري! لكن به خدا سوگند! كه در مقابل زراره
نبوديم، مگر طفلانى كه در مكتب، نزد معلم خود حاضر هستند!.
پيرامون زراره،
توصيفات ابوغالب رازى نيز در جاى خود شنيدنى است، آنجا كه ميگويد:
روايت شده كه زراره
مردى خوشچهره، تنومند و سفيد روى بود. گاهى كه به نماز جمعه ميرفت، روى سرش بُرنُسى (نوعى پارچه) بود و در
پيشانيش اثر سجده نمايان بود و به دست خود عصايى داشت. مردم نيز براى او احترام
خاصى قائل ميشدند و راه او را باز ميكردند و محو در حُسن و هيئت و جمال او ميشدند. همچنين زراره در فن جدل و مخاصمات
كلامى از امتياز و برترى خاصى برخوردار بود و هيچ كس قدرت آن را نداشت كه در
مناظره او را شكست بدهد مگر اين كه كثرت عبادت او را از ادامه كلامش بازداشته بود
و بزرگان علم كلام شيعه در زمره شاگران او بودند.
ميراث زراره
وفات زراره، به فاصله
دو ماه يا كمتر بعد از شهادت امام جعفر صادق(عليه السلام) واقع شده است. درحقيقت
زراره در زمان وفات آن حضرت، مريض بوده و در نهايت، همان بيمارى نيز سبب رحلت او
شده است.
همان گونه كه پيش از
اين نيز بيان شد، خانواده أعيَن (پدر حَمران، زُراره، بُكير و عبدالرحمن) يكى از
خانوادههاي
شريف و پربركت در راه پيش برد اسلام ناب محمدي(صلى الله عليه وآله) بوده و اغلب
افراد اين خانواده جزء علما و بزرگان علوم حديث، فقه و كلام بودهاند و كتب و روايات بسيارى از آنان نقل شده
است.
زراره نيز علاوه بر
آثار گرانبهاي
روايى و علمى كه از خود به جاى گذاشته، داراى چند فرزند مانند رومى و عبدالله نيز
بوده كه هر دوى آنان از افراد ثقه و مورد اطمينان در روايت احاديث محسوب ميشوند. و علاوه بر آن دو، حسن و حسين نيز بودهاند كه حضرت صادق(عليه السلام) در حق آنان
دعا كرده و فرمودهاند: أحاطَهُما اللهُ وَكَلاهُما وَرَعاهُما
وَحَفِظَهُما بِصَلاحِ أبيهِما كَما حَفِظَ الغُلامَين : [لطف] خدا آن دو را دربر
گيرد و آن دو را حفظ كند، و با آن مدارا كند و آن دو را نگاه دارد در همان خير و
صلاحى كه پدرشان (زراره) نگاه دارى شد، مانند حفظ شدن آن دو جوان [امام حسن و امام
حسين(عليهما السلام)].
