زرتشتي‌ها معتقدند كه پيام پيامبران مهم است، ولي خود پيامبر مهم نيست، پيام را از هر كسي مي‌تواني بگيري، اين ديدگاه از نظر اسلام چگونه است؟


پاسخ :

يافته‌هاي جديد گواه آن است كه پيام زرتشت، چند پيام ابتدايي براي اقوام و قبايل سرزمين‌هاي شرقي ايران بزرگ، در علفزارهاي آسياي ميانه در شمال قزاقستان امروزي، و متعلق به سه هزار سال پيش است.[1] كه اين پيام‌هاي ابتدايي مي‌توانسته با پيام‌هاي پيامبران بعدي تكميل شود، ولي عملاً زرتشتياني كه شما نوشته‌ايد، اعتقاد دارند پيام را از هر كسي مي‌توان گرفت، از پيامبرانِ ديگر، پيام‌هايشان را نپذيرفتند در حالي كه اين برخلاف پيام خود زرتشت نيز بود. زيرا زرتشت گفته بود: «اي مزدا! كي سپيده‌دم آن روز فرا خواهد رسيد كه با آموزش‌هاي فرح‌بخش خردمندانة رهانندگان (سيوشانت)، «اشه» (راستي) به نگاهداري جهان بدرخشد.» و نيز گفته بود:«كسي كه خواهد آمد، بهتر از مردي نيك است. كسي كه هم براي هستي دنيوي و هم براي هستي ذهني، صراط مستقيم را خواهد آموخت.»[2]
برخي از مفسّرين بزرگ اوستا معتقدند كه زرتشت در عبارات اخير، اشاره به پيامبر بزرگتري مي‌نمايد كه انتظار دارد پس از او را ظهور كند تا تلاش او به ثمر رساند.[3] پس اگر پيام زرتشت را مي‌پذيرفتند مي‌بايست پيام و نبوّت انبياي بعدي را كه شرايع كامل‌تري آوردند، مي‌پذيرفتند. از سوي ديگر چگونه مي‌توان دريافت كه پيام يك شخص اهميّت دارد؟ اهميّت پيام پيامبران كه باعث مي‌شود ارزشي بيشتر از سخنان انسان‌هاي معمولي داشته باشد به اين است كه از طرف خداوند بر آنها وحي و الهام شده باشد، و پيامبران با آوردن معجزاتِ متعدّد به اثبات اين مطلب مي‌پردازند. پس اگر خود پيامبر مهم نباشد و صدق او اثبات نشده باشد، پيامش نيز ارزش الهي نخواهد داشت و الزام‌آور نخواهد بود. هم‌چنين رفتار يك پيامبر الگوي عملي دستورات آن دين است، چگونه مي‌توان اهميّت الگو را ناديده گرفت؟ تفكّر در گفتار، رفتار و سنّت‌هاي پيامبران، الهام‌بخش سلوك عملي پيروان آنان است.«و براي شما در (گفتار و رفتار) رسول خدا الگويي نيكو است...» (احزاب، 21)
رفتار، سنّت و سيرة عملي پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ ترجمان قرآن و تفسير عملي و عيني آن است و بدون آن، نمي‌توان به قرآن كريم عمل نمود. برخي از مذاهب با كافي دانستن قرآن، از صراط مستقيم و اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ به دور افتاده‌اند و به اين آية شريفه كه فرمود:«اي كساني كه ايمان آورده‌ايد، از خداوند و رسول او و صاحبان امر (اوصياي پيامبر) اطاعت كنيد ...» (نساء، 59) عمل نكردند. دربارة اهميّت پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ به پنج دسته از آيات در قرآن برمي‌خوريم:
1. آياتي كه به مسألة اطاعت از پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي‌پردازند.
2. آياتي كه ولايت پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ و اولويت ايشان را بر مؤمنان مطرح مي‌كنند.
3. آياتي كه «حكم» پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ را مورد توجّه قرار مي‌دهند.
4. آياتي كه پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ را در امور اجتماعي محور معرفي مي‌كنند.
5. و آياتي كه مؤمنان را به ايمان به پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ به عنوان يكي از اركان تشريع فرامي‌خوانند.[4]
هر يك از پيامبران اولوالعزم و صاحب شريعت در زمان خود داراي اين پنج اهميّت ويژه بودند. به اين ترتيب از نظر اسلام پيام بدون لحاظ پيامبر، بدون تفسير و فاقد ارزش خواهد بود.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. تاريخ كيش زرتشت، ج1، بخش دوم
2. زرتشت و تعليمات او، مري بويس، ترجمة همايون صنعتي زاده.
3. وحي و نبوّت، شهيد مرتضي مطهري.
4. نبوت، شهيد مرتضي مطهري.
5. تفسير موضوعي قرآن كريم، ج6 و 7، سيرة پيامبران در قرآن و ج8 و 9 سيرة رسول اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ در قرآن، آيت الله عبدالله جوادي آملي.[1] . مري بويس، چكيدة تاريخ كيش زرتشت، ترجمه همايون صنعتي زاده، انتشارات صفي عليشاه، چاپ اول، 1377، ص 52.
[2] . يسناي، 3 ـ 42، (اوستا) به نقل از تاريخ كيش زرتشت، ص 326.
[3] . همان.
[4] . رستميان، محمد علي، حاكميت سياسي معصومان ـ عليهم السّلام ـ ، انتشارات دبيرخانة مجلس خبرگان رهبري، چاپ اول، 1381، ص 57.