مشاوره شغلي
سوپر[1] (1953) روان شناس دانشگاه کلمبيا در نظريه خود درباره انتخاب شغل ده مورد را ذکر مي کند که در ذيل به اختصار مطرح مي شود:
1. افراد از نظر توانايي ها، رغبت ها و شخصيت با هم متفاوتند.
2. با توجه به خصوصيات فردي، هر فرد براي تعدادي از مشاغل خاص صلاحيت بيشتري دارد. تنها يک شغل نيست که فرد بخوبي از عهده آن بر مي آيد، بلکه چندين شغل است که مي تواند آن ها را به نحو مطلوب انجام دهد.
3. هر حرفه اي مستلزم الگوي ويژه اي از ناتوانايي ها، رغبت ها و خصوصيات فردي و شخصيتي است، ليکن در درون اين الگو براي کارکناني که اين توانايي ها، رغبت ها و خصوصيات را به درجات متفاوت دارند جاي کافي وجود دارد.
4. هر فردي شغل و حرفه اي را انتخاب مي نمايد که با طرز تلقي وي از خودش متناسب باشد. هر چند که اين برداشت از خود و نحوه تلقي از خويشتن در اثر زمان و تجربه تغيير مي کند و ممکن است باعث تغيير شغل او هم بشود.
5. انتخاب شغل و حرفه جريان مداومي است که در طول زندگي از تولد تا مرگ به موازات رشد عمومي ادامه مي يابد.
6. عوامل فردي، خصوصيات شخصيتي، هم چنين عوامل اجتماعي، اقتصادي و تعليم و تربيت اوليه در تعيين خط مشي زندگي شغلي او مؤثرند. شنيدن گفتگوي والدين و دوستان درباره تجارب کاري، مشاهده موفقيت يا شکست حرفه اي در بين اعضاي فاميل، به دست آوردن و يا از دست دادن شانس تحصيل، مسافرت يا تجارب ديگر، همه بر تاريخچه شغلي يک فرد اثر مي گذارند.
7. فرايند تکاملي انتخاب شغل و حرفه با تصوير ذهني فرد از خودش رابطه مستقيم دارد. تصوير ذهني فرد از خودش، يا طرز تلقي فرد از خويش، در اثر تعامل بين عوامل زيستي و محيطي و نيز در نتيجه تعليم و تربيت شکل مي گيرد، لذا مي توان از طريق ايجاد برنامه هاي خاص به تقويت طرز تلقي مثبت در افراد اقدام نمود و در نتيجه شغل و حرفه را در مسير مناسبي هدايت کرد.
8. از طريق تعليم و تربيت صحيح و ايجاد آمادگي لازم مي توان افراد را راهنمايي کرد تا به احراز مشاغل و حرفه اي بپردازند که در آن ها احتمال موفقيت دارند.
9. از طريق ايجاد و اجراي برنامه هاي مشاوره در مدارس مي توان دانش آموزان را در مسير مناسب تکامل انتخاب شغل و حرفه قرار داد.
10. رضايت مندي هاي شغلي با رضايت خاطر از زندگي ارتباط مستقيم دارد، چنان چه فرد شغلي را انتخاب کند که اين انتخاب خوب صورت گرفته باشد و با طرز تلقي وي از خودش نزديک باشد، رضايت خاطر از زندگي را نيز کسب مي کند. و اگر انتخاب بد صورت گيرد منجر به شکست و عدم رضايت از زندگي مي شود.


[1] . Donald Super.
محمد خداياري فرد - مسائل نوجوانان و جوانان، ص 119 - 120