الارشاد
مؤلف:
شيخ مفيد محمد بن محمد بن نعمان عکبري بغدادي (م 413 ق).
زندگينامه و اظهار نظرها:
ترجمه مؤلف در بخش كتب فقهي گذشت.
معرفي اجمالي كتاب:
اين كتاب در تاريخ زندگاني ائمه - عليهم السلام - است كه شيخ مفيد با توجه به رواياتي كه در اختيار داشته، آن را نگاشته است. شيخ مفيد در اين كتاب به فضايل اهل البيت - عليهم السلام - و ياران آنان نيز اشاره دارد.
كتاب الارشاد از معتبرترين منابع روايي شيعه درباره زندگاني ائمه - عليهم السلام - به شمار مي آيد و بسياري از منابع مهم شيعه، كه به زندگاني ائمه پرداخته اند، اين كتاب را مستند خود قرار داده اند. اين كتاب از منابع دست اول درباره زندگاني ائمه - عليهم السلام - است.
شيخ مفيد اين كتاب را به درخواست يكي از ياران خود نگاشته است; چنان كه در آغاز كتاب مي فرمايد: «من بنا به درخواست شما در اين كتاب نام ائمه هدا، تاريخ زندگاني آنها، محل قبر و حرم آن بزرگواران را آورده ام». شيخ مفيد كتاب خود را همانند يك كتاب تاريخي تأليف نموده و به بيان حوادث تاريخي پرداخته است.
در اين كتاب بسياري از موضوعات مهم تاريخي ائمه - عليهم السلام - بيان شده است; مانند خبر دادن امام علي - عليه السلام - از شهادت خود، رواياتي كه دلالت بر فضايل آن حضرت مي كند، قضاوتهاي آن حضرت، حركت امام حسين - عليه السلام - به سوي عراق، قيام زيد شهيد، ورود امام هادي - عليه السلام - به سامّرا، سيره امام زمان(عج).
وضعيت نشر:
اين كتاب در دو جلد به زبان عربي، به وسيله كنگره جهاني هزاره شيخ مفيد قم، در سال 1413 ق در قطع وزيري چاپ و منتشر شده است.
همچنين اين کتاب به وسيله موسسه آل البيت ـ عليه السلام ـ تحقيق و به چاپ رسيده است، نيز اين کتاب بارها به فارسي ترجمه و شرح و تاخيص شده است که از جمله آنها ترجمه سيد هاشم رسولي محلاتي مي باشد.
محمدرضا ضميري- کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، ص 305- 306