مثير الاحزان و منير سبل الأشجان
مؤلف:
نجم الدين جعفر بن محمد بن جعفر بن هبه الله بن نماحلي (645ق).
زندگينامه و اظهار نظرها:
وي در شهر زيباي حله، از شهرهاي عراق به دنيا آمد. پدر وي يكي از علماي آن ديار بود. ايشان بعد از سالها تلاش در راه خدمت به نشر آثار ائمه، در 78 سالگي در شهر حله رحلت نمود.
استادان:
محمد بن جعفر بن نما، محمد بن ادريس حلي، شيخ بن محمد بن مشهدي.
شاگردان:
محقق حلي، علامه حلي، علي بن حسين بن حماد.
تأليفات:
مثير الاحزان، اخذ الثار في احوال المختار، ذوب النضار في شرح اخذ الثار.
معرفي اجمالي كتاب:
موضوع اين كتاب تاريخ زندگي و شهادت امام حسين - عليه السلام - و بيان واقعه عاشورا است. ابن نماحلي در مقدمه كتاب مي فرمايد: «چون بعضي از كتب مقاتل بسيار طولاني و در مقابل بعضي بسيار مختصر بودند، اين كتاب را كه حد وسطي از كتب ديگر است، نوشتم كه نه طولاني است كه خواننده خسته شود و نه آن قدر خلاصه است كه نكات مهم تاريخي در آن ذكر نشده باشد».
نويسنده در اين كتاب از روش تاريخ روايي بهره جسته و هيچ تحليلي از مطالب كتاب از خود ندارد. اين كتاب داراي يك مقدمه، در فضايل اهل البيت پيامبر ـ الله عليه وآله ـ فضيلت ذكر مصائب آن بزرگواران است، و سه مقصد است: مقصد اول درباره زندگي امام حسين - عليه السلام - و سير تحولات تاريخي در به وجود آمدن حادثه غم انگيز كربلا مي باشد. مقصد دوم در مورد وقايع روز عاشورا است تا شهادت امام - عليه السلام - و آغاز اسارت اهل البيت آن حضرت. مقصد سوم در مورد اسارت اهل البيت رسالت تا بازگشت به مدينه.
وضعيت نشر:
اين كتاب در يك جلد به زبان عربي، به وسيله انتشارات مدرسه امام مهدي قم، در سال 1406 ق، در قطع وزيري چاپ و منتشر شده است.
محمدرضا ضميري- کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، ص 308- 309