طبقات الرجال (رجال برقي)
مؤلّف:
ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقي (م 274 يا 280 هـ . ق)
زندگي نامه:
وي از راويان بزرگ حديث در قرن سوم و از اصحاب ائمه بزرگوار ـ عليهم السّلام ـ بوده است. لقب برقي مربوط به دو نفر از بزرگان است كه عبارتند از ابو عبدالله محمد بن خالد برقي و احمد بن محمد بن خالد برقي (پدر و پسر) هر يك از اين دو نيز كتاب رجال دارند كتاب موجود مربوط به احمد بن محمد است که نسخه آن موجود بوده و از كتابهاي مفيد در اين زمينه مي باشد. احمد بن محمد در سال 274 يا 280 هـ . ق پس از گذراندن عمري پربركت و تأليف بيش از صد عنوان كتاب مهم، چشم از جهان فرو بست.
اساتيد:
پدر خودش، معاويه بن وهب، حماد بن عيسي، محمد بن ابي عمير، هارون بن جهم، محمد بن سنان، يونس بن عبدالرحمان، حسن بن محبوب، علي بن حكم، حسين بن سعيد اهوازي و ...
شاگردان:
ابراهيم بن هاشم، علي بن ابراهيم بن هاشم، محمد بن حسن صفّار، محمد بن يحيي عطار، سعد بن عبدالله، محمد بن علي بن محبوب، محمد بن حسن بن وليد، عبدالله حميري، و ...
تأليفات:
المحاسن، العويص، التبصره، الرجال، البلدان، اختلاف الحديث، و ...
معرفي اجمالي كتاب:
كتاب رجال برقي كه در زمان ائمه ـ عليهم السّلام ـ به رشته تحرير در آمده است از مهمترين كتاب هاي رجال شيعه محسوب مي شود. مؤلّف كتاب خويش را بر اساس طبقات روات تنظيم كرده است. در كتاب رجال برقي ابتدا اصحاب پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ و سپس اصحاب امير المؤمنين ـ عليه السّلام ـ و به همين ترتيب تا امام حسن عسگري ـ عليه السّلام ـ برشمرده، پس از آن اسامي زناني كه از پيامبر و ائمه روايت نقل كرده اند به ترتيب آمده است. در پايان كتاب اسامي كساني كه در مقابل ابوبكر ايستادند و بر عليه غصب خلافت او سخن گفتند با نقل سخنان آنها، آمده است.
برقي در هر فصل ابتدا نام رواتي كه از اصحاب امام قبل بوده و امام مورد بحث را نيز درك كرده اند، آورده سپس به ذكر اصحاب آن امام پرداخته است. تقريباً تمام حجم كتاب اختصاص به ذكر نام افراد و نسبت آنها دارد و جمله اي در رد يا تأييد و توثيق كسي به ميان نمي آيد. در كتاب حاضر برقي در مجموع 1730 نفر از اصحاب معصومين را نام برده كه در مواردي اندك مطالبي پيرامون وثاقت يا عدم وثاقت آنها ذكر شده است.
وضعيت نشر:
كتاب رجال برقي (طبقات الرجال) به همّت مير جلال الدين محدث ارموي و به وسيله انتشارات دانشگاه تهران در سال 1383 هـ . ق در يك جلد به همراه كتاب رجال ابن داود چاپ شده است.
حافظ فرزانه- مرکز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه علميه