فقه القرآن
مؤلّف:
قطب الدين سعيد بن هبه الله راوندي (م 573 هـ .ق)
زندگي نامه و اظهار نظرها:
ترجمه مؤلف در بخش کتب تاريخي آمده است.
در اين كتاب آياتي كه مربوط به مباحث فقهي است با جامعيت بي نظيري جمع آوري شده است که شايد بتوان گفت ايشان از پيشگامان در اين زمينه هستند.
كتاب حاضر به ترتيب مباحث فقهي؛ يعني از طهارت تا ديات نگاشته شده است و گفتني ها و مطالبي در خور توجه، كه مباحث تفسيري و فقهي را در هم آميخته در آن به خوبي خودنمايي مي كند.
نوشته هاي ايشان از نظريات «شيخ الطائفه محمد بن حسن طوسي» در دو كتاب «التبيان في تفسير القرآن» و «الاستبصار فيما اختلف فيه من الاخبار» تأثير پذيرفته و توجه خاصي به نظريات «سيد مرتضي علم الهدي» در كتاب «الانتصار في انفرادات الاماميه» كرده است. يكي ديگر از ويژگي هاي اين كتاب تلفيقي نوين است كه ايشان توانسته ميان نظريات فقهي و تفسيري كه به ظاهر با هم اختلاف دارند، نوعي سازگاري ايجاد نمايد.
گاهي كه به منابع فقهي و روايي مراجعه مي كنيم، گمان مي رود علما و دانشمندان اسلامي در اين زمينه با هم اختلاف نظر دارند؛ ولي پس از آن كه به اين كتاب برمي گرديم، با شگفتي مي بينيم كه ايشان آن نظريات را جمع كرده و با بيان ساده و زيبا يك جا آورده است.
از ديگر ويژگي هاي اين كتاب، بيان نظريات اختلافي ميان عالمان شيعه و سني است كه به شكلي دقيق به بررسي آن ها پرداخته شده و در برخي موارد فصل هاي متعددي به توضيح آنها اختصاص داده؛ و از منظره هاي گوناگون به آنها نگريسته است.
اين كتاب اثر بزرگ و ماندگاري در نوع خود به شمار مي رود و با گذشت نزديك به هزار سال از نگارش آن، هنوز مباحث آن توجه محققان و فقها را به خود معطوف ساخته است.
وضعيت نشر:
اين كتاب در سه جلد به زبان عربي با تحقيق سيد عبداللطيف کوهکمري به همت كتابخانه آيت الله مرعشي نجفي به چاپ رسيده است.
حافظ فرزانه- مرکز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه علميه