ريواس و خواص آن
ريواس يا ريباس، گياهي است از تيره ي ترشک ها ( هفت بندها ) و داراي ساقه هاي هوايي و برگ هاي آن محتوي مواد ذخيره اي و اسيدي است و به همين جهت مورد استفاده ي خوراکي قرار مي گيرد.
ريواس هنگام بهار در نواحي گوناگون ايران، دامنه ي کوه ها، کنار رودخانه ها و مناطق برخوردار از آب هاي راکد مي رويد و برگ ضخيم و گوشت دار اين گياه مصرف غذايي دارد. تکثير ريواس معمولاً با کشت در خزانه و انتقال به کشتزار و يا از طريق کشت بذر تازه صورت مي گيرد.
خواص درماني
ريواس طبيعت سرد دارد و داراي ويتامين ها و املاح معدني گوناگوني است. براي تمامي اعضاي بدن، ماده ي غذايي بسيار ممتازي شمرده مي شود و اثر شگفت انگيز و معجزه آسايي دارد. قابض است و براي تقويت معده و کبد مفيد مي باشد. خوردن ريواس براي بيماران تب دار و بي اشتها مفيد بوده و يرقان ، وسواس ، سستي را درمان مي نمايد. در اين گونه موارد مي توان 100 گرم از آب ريواس يا رب ريواس را ميل کرد. صفرا و دل به هم خوردگي را رفع مي کند و براي حصبه و اسهال گرم صفراوي مفيد بوده و کرم کُش است. خوردن ريواس را نبايد در برنامه ي غذايي از ياد بُرد. ريواس را براي تهيه ي خورش، کمپوت، مربا و شربت مورد استفاده قرار مي دهند. سعي کنيد در مصرف ريواس زياده روي نکنيد.
مفيدترين طريقه مصرف آن، مصرف آب ريواس همراه با آب هويج، کرفس، خيار و سيب مي باشد که يک سوم آب ريواس و دو سوم بقيه مواد است.
ريواس اثر ملين داشته و اشتها آور است و براي افزايش اشتها و يبوست مفيد مي باشد. مصرف ريواس براي مبتلايان به سنگ کليه و ناراحتي هاي مثانه خطرناک است.
شير مادراني که ريواس مي خورند، در نوزادان توليد اسهال مي کند. ريواس، مقوي قلب و اعصاب بوده و براي درمان بواسير مفيد است.
ريواس به عنوان فعال کننده ي عملکرد دستگاه گوارش، ناقل نمک هاي صفراوي و محرک ترشح کبد شناخته شده است. نخستين کار کرد آن در دهان اين است که با تحريک جوانه هاي چشايي به واسطه ي مزه ي تلخ خوشايندش، موجب پاک شدن حفره ي دهان شده و دهان را براي چشيدن غذاي بعدي آماده مي سازد. اين گياه در معده سبب افزايش ترشح معدي و تحريک آن مي شود. در نتيجه به طور کلي باعث بهبود عملکرد معده مي گردد.
علاوه بر اين با تحريک ترشح نمک هاي صفراوي از کبد، به تنظيم جذب چربي از روده کمک مي کند.
ريواس خاصيت مسهلي، ضد التهابي و متعادل کننده ي عملکرد روده ها (درمان يبوست و اسهال) را داشته و در درمان يرقان، خونريزي معدي- روده اي، اختلال قاعدگي، ورم ملتحمه ي چشم، جراحات ناشي از ضربات و صدمات جسماني، زخم هاي چرکي سطحي و سوختگي هاي حاصل از حرارت کاربرد دارد.
ارزش تغذيه اي 85 گرم ريواس:
انرژي ... 29 کيلو کالري
چربي ... 2/0 گرم
پروتئين ... 8/0 گرم
کربوهيدرات ... 7 گرم
کلسيم ... 266 ميلي گرم
سديم ... 5 ميلي گرم
پتاسيم ... 148 ميلي گرم
ويتامين ث ... 7 ميلي گرم
ويتامين آ ... 100 تا 300 واحد بين المللي.
ساير مصارف ريواس
ريواس به علت خاصيت اسيدي، براي پاک کردن ظروفي که آثار سوختگي مواد غذايي در آنها به جاي مانده باشد، مورد استفاده قرار مي گيرد.
افرادي که موي آن ها قهوه اي کم رنگ است، با استفاده از ريشه ي اين گياه مي توانند به رنگ موي طلايي دست يابند. برگ هاي ريواس را مي توان به عنوان حشره کش موثر براي دفع حشرات به کار برد.
ريواس با طعم منحصر به فرد خود، در بيشتر پس غذاها ( دسرها ) و شيريني ها استفاده مي شود. تا پيش از سده ي 18 کاربردي در پخت غذا نداشت.
گياه ياد شده تا يکي دو روز در يخچال قابل نگهداري است. براي نگهداري طولاني تر ريواس، پس از بريدن ساقه ها، آن را منجمد مي کنند. اگر ساقه هاي ريواس به طور خام مصرف شود، به شدت ترش خواهد بود. به طور معمول آن را با شکر يا عسل مي پزند و يا در کيک ها مورد استفاده واقع مي شود.
همچنين به تنهايي يا همراه يا توت فرنگي در تهيه ي ژله و مرباها به کار مي رود. چاشني هايي که با ريواس مصرف مي شوند، عبارتند از ليمو ، دارچين و زنجبيل.