كليات گياه شناسي
غان درختي بسيار زيبا است كه ارتفاع آن تا 30 متر مي رسد . عمر آن دراز و حدود 100 سال است . اين درخت بومي در قسمت هاي بالاي نيم كره شمالي (اروپا ، آمريكاي شمالي ) وجود دارد . در ايران اين درخت بصورت خودرو در جنگل هاي چالوس مي رويد .
برگ هاي درخت توس بشكل لوزي ، نوك تيز و دندانه داراست . ميوه آن بصورت شاتوت دراز مي باشد كه نر آن در پائيز و ماده آن در بهار ظاهر مي شود . پوست تنه اين درخت سفيد رنگ بوده كه در سن بيست سالگي بصورت نوارهايي شبيه كاغذ از آن جدا مي شود .
برگ و پوست تنه و شيره اين درخت مصرف طبي درد .
تركيبات شيميايي
پوست و برگ درخت توس داراي يك ماده شيميايي بنام بتولين Betulin بمقدر حدود 14% مي باشد .
خواص داروئي
برگ و پوست درخت توس از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است .
الف : خواص آب يا شيره درخت توس
1)بعنوان كمپرس براي از بين بردن لكه هاي پوستي و بيماريهاي پوستي استفاده مي شود.
2)ناراحتي هاي مثانه و ورم آنرا ازبين مي برد.
3)بهترين داروي نقرس است .
ب : خواص برگ و پوست درخت توس
1)تصفيه كننده خون است .
2)تب بر است .
3)عرق آور مي باشد .
4)داروي مفيدي براي گريپ و سرمخوردگي است .
5)دستگاه هاضمه را تقويت مي كند و براي هضم غذا مفيد مي باشد.
6)سرگيجه و سردرد را برطرف مي كند.
7)جوشانده آنرا مي توان براي شست و شوي زخم ها بكار برد.
8)اگزما را برطرف مي كند براي اين كار جوشانده پوست و يا برگ درخت توس را روي زخم ها بماليد.
9)دردهاي رماتيسم و نقرس رار فع مي كند .
10)كسانيكه پايشان عرق مي كند بايد هر روز پاها را در جوشانده برگ و پوست درخت توس قرار دهند .
طرز استفاده
شيره يا آب درخت نوغان
مصرف درماني زيادي دردو طبق نظر اطباي قديم براي اكثر امراض مفيد است . از شيره درخت غان نوعي شراب نيز تهيه مي شود . براي تهيه اين شراب به شيره درخت غان مقداير عسل يا شكر و كمي مخمر اضافه كرده و مي گذارند بمدت يكماه تخمير شود .
اين شراب طعمي مطبوع و تر وشيرين دارد .
جوشانده برگ درخت توس
مقدر 200 گرم برگ و جوانه درخت را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد آرام بجوشد تا حجم آن به نصف تقليل يابد . مقدر مصرف اين جوشانده يك فنجان و نيم ساعت قبل از هر غذا است
دم كرده
مقدر 50 گرم برگ و جوانه درخت را در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت نيم ساعت دم كنيد . مقدر مصرف اين دم كرده هم مانند جوشانده سه فنجان در روز است .
مضرات
مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .