نقش پدران و مادران در فرآيند يادگيري خواندن و نوشتن کودکان

زبان، سنگ بناي خواندن است. بيشتر با فرزند خود حرف بزنيد. وقتي با شما صحبت مي کند با علاقه به حرف هاي او گوش فرا دهيد. شما مي توانيد توانايي هاي زباني و دامنه ي واژگان او را گسترش دهيد. در ادامه ي اين راه او قادر خواهد بود آنچه را در ذهن مي پروراند به راحتي بيان کند.
در اين جا به چند نمونه از فعاليت هايي که مي توانيد در پيشبرد اين اهداف به انجام برسانيد اشاره مي کنيم:
با فرزند خود بيشتر صحبت کنيد:
هنگام خوردن غذا، حمام کردن و يا لباس پوشيدن. در اين زمان ها از فرصت استفاده کنيد، اشيايي را نام بريد و از وي بخواهيد تا آن ها را پيدا کند. رنگ ها، اندازه (بزرگ، کوچک، دراز،...) و شکل (مربع، دايره، نوک تيز، چين دار،...) را براي وي مشخص سازيد.
براي او کتاب بخوانيد و درباره ي کتاب صحبت کنيد. تصاوير کتاب را به او نشان دهيد و ارتباط آن ها را با کتاب مورد نظر برقرار سازيد. آنچه را که در تصاوير مي بينيد، نام ببريد و همين کار را از وي بخواهيد. از او بخواهيد قسمت هايي از داستان را که بيشتر دوست دارد، براي شما بازگو کند و سپس درباره ي بخش هايي که تعريف کرده است، از او بپرسيد.
براي پيدا کردن ابزاري که به آن ها نياز داريد، از او کمک بخواهيد.
هنگام آشپزي، اجازه دهيد که او مواد لازم را پيدا کند و وزن مواد را با همکاري او بسنجيد. از او بپرسيد که مشغول انجام چه کاري است و همواره به پرسش هايش پاسخ دهيد.
مشغول انجام هر کاري که هستيد، درباره ي آن به فرزند خود توضيح دهيد. هنگام پخت غذا، گردش، خريد و بازديد از کتابفروشي با او سخن بگوييد. بدون اينکه او را خسته کنيد، در مورد آنچه که مي بينيد و مي گوييد از او بپرسيد و بخواهيد که در اين کار مشارکت کند: پرسش هايي که پاسخ به آن ها تنها با بله يا خير نيست، مانند: «گل هاي قرمز کجا هستند؟»، «اسمشان چيست؟»، «رنگ بقيه ي گل هاي باغچه چيست؟»
با صبر و شکيبايي به پرسش هاي او گوش دهيد و همان گونه به آن ها پاسخ دهيد.
اگر متوجه پرسش اش نمي شويد، به او کمک کنيد تا سوال خود را توضيح دهد. اگر پاسخ پرسش وي را نمي دانيد، وقت آن است که به او نشان دهيد پاسخ آن در يکي از کتاب هاي شما پيدا مي شود. همراه با او دنبال آن بگرديد و بدين ترتيب به او نشان دهيد که کتاب مفيد است.
اجازه دهيد فرزندتان داستاني تعريف کند و اگر تمام داستان را متوجه نشديد، با او داستان را تکرار کنيد.
از او پرسش هايي بکنيد تا بتواند آنچه را که قصد بيان آن را داشته توضيح دهد.
از او بخواهيد که در آشپزي به شما کمک کند.
فرزندتان مي تواند در چيدن ميز غذا و تزيين شيريني به شما ياري رساند. درباره ي کاري که انجام مي دهيد، غذايي که او دوست دارد و بسياري موارد ديگر، با او سخن بگوييد.
تلويزيون وسيله ي مناسبي براي بهبود سخن گفتن فرزند شما نيست.
افزون بر اين، فرزند شما در برابر آنچه که در تلويزيون مي بيند، نسبت به هنگامي که گوش فرا مي دهد، بسيار منفعلانه تر برخورد مي کند. اگر در خانه ي شما تلويزيون مدت زمان زيادي روشن است، در خاموش کردن آن لحظه اي درنگ نکنيد و زمان بيشتري را براي سخن گفتن با وي اختصاص دهيد.
از ? تا ? سالگي: به سادگي يادگيري الف، ب، پ،...
حروف را به صداهاي مربوطه وصل کنيد، اين کار بدين سادگي ها هم نيست، پس به هنگام مناسب کار را شروع نماييد. براي خود يک جدول حروف الفبا همراه با تصاوير زيبا و حروف برجسته با خاصيت آهن ربايي به کمک پارچه هاي مخصوص، قيچي و چسب تهيه نماييد.
در اينجا به چند نمونه از فعاليت هايي که مي توانيد در پيشبرد اين اهداف به انجام برسانيد اشاره مي کنيم:
خيلي زودتر از آن که خواندن را بياموزد نامش را بر روي کاغذ بنويسيد و هر حرفي را که مي نويسيد به همان هنگام تلفظ کنيد. نام او را در جاهاي مختلف مانند در اتاق اش يا جعبه اسباب بازي هاي او بنويسيد.
صداهاي حروف را به وي بياموزيد. بازي هاي صوتي و کلامي مناسب بسياري براي اين کار وجود دارند.
حروف با خاصيت آهن ربايي را بر روي در يخچال نصب کنيد. از او بخواهيد تا نام حروفي را که مي بيند و با آن ها به صورت خودجوش بازي مي کند، براي شما بازگو نمايد. با حروفي که در کلمات مورد استفاده وي وجود دارند بازي کنيد و آن ها را حدس بزنيد.
در هر محيطي که هستيد حروفي را که بر روي تابلوهاي تبليغاتي، آگهي ها، بسته بندي اشيا، کتاب ها و مجلات مي بيند به او نشان دهيد. بين سنين ? تا ? سالگي از او بخواهيد تا حروف را جستجو کرده و نشان دهد.
در همين سنين از او بخواهيد تا نام خود را هجي کرده و بنويسد. براي بسياري از کودکان نام آن ها نخستين واژه ايست که سعي در نوشتن آن مي کنند تا به عنوان نمونه دست کم بتوانند کارت سالگرد تولد مادربزرگ خود را امضا نمايند. اگر در ابتدا وي نتواند کلماتي را به کار برد نگران نباشيد زيرا اين امر به موقع خود برطرف مي شود.
به همراه او يک جدول حروف الفبا تهيه نماييد. از او بخواهيد تا تصاويري را که يک حرف مشخص را تداعي مي کنند پيدا کند. براي نمونه براي حرف "خ" تصوير يک خانه، يک خرس و ... . شما مي توانيد تصاويري از يک مجله را بريده و يا عکس هايي را از يک شي تهيه نماييد. اين تصاوير را در يک دفتر بچسبانيد و از او بخواهيد تا در کنار هر تصوير حرف آغازين مربوط بدان را بنويسد.
برگردان:
هومن حقاني حقيقي
منبع:
http://www.enfantsdulivre.fr