آداب زیارت نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

آداب زیارت - نسخه متنی

جواد حسینی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید
آداب زيارت
زيارت معصومان عليهم السلام در آيينه روايات
سيد جواد حسيني
يكي از برنامه هاي بسيار سازنده و فضيلت ساز، زيارت معصومان عليهم السلام در دوران حيات آنها، و زيارت قبورشان بعد از رحلت و شهادت آنان است.
زيارت معصومان عليهم السلام خصوصاً اگر از سَر عشق و محبّت باشد، آثار گراسنگ و عظيمي دارد؛ از جمله، باعث شناخت بيشتر مقام پيشوايان بزرگ اسلامي مي شود و افزايش عشق و محبّت بيشتر آنها را كه پاداش رسالت پيامبر است، در پي خواهد داشت.
زيارت معصومان عليهم السلام زمينه كمال خواهي و فضيلت طلبي بيشتر را در انسان فراهم مي سازد و عامل رشد فضائل و كرامتهاي انساني مي شود. زيارت باعث زنده نگه داشتن نام امامان معصوم عليهم السلام و در نتيجه، زنده نگه داشتن اسلام و قرآن مي گردد؛ چرا كه گفتار و رفتار و سيره معصومان عليهم السلام برگرفته از قرآن و اسلام است و در واقع، آنها مفسّران قرآن و اسلام به شمار مي روند. افزون بر آن، آثار گران بها و ثوابهاي فراوان اخروي و ريزش گناهان، بر زيارت ايشان مترتب مي باشد.
از حسن بن علي وشا نقل شده كه مي گويد: به امام رضاعليه السلام عرض كردم: كسي كه يكي از امامان را زيارت كند، چه [پاداشي] دارد؟ فرمود: «لَهُ مِثْلُ مَنْ اَتي قَبْرَ اَبي عَبْدِاللَّهِ عليه السلام قالَ: قُلْتُ وَ ما لِمَنْ زارَ قَبْرَ اَبي عَبْدِاللَّهِ قالَ الْجَنَّهُ وَاللَّهِ؛ (1) مثل كسي كه قبر امام حسين عليه السلام را زيارت كند. عرض كردم: پاداش زيارت قبر امام حسين عليه السلام چيست؟ فرمود: بهشت است به خدا قسم!»
جالب اين است كه در اين حديث، پاداش زيارت هر يك از امامان عليهم السلام پاداش زيارت امام حسين عليه السلام دانسته شده است. در خود اين جمله، عنايتي به عظمت زيارت امام حسين عليه السلام شده است كه گويا زيارت او محور قرار دارد.
در روايات مربوط به زيارت پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله نيز همان پاداشي كه براي زيارت امام حسين عليه السلام در نظر گرفته شده، وعده داده شده است.
در اين مقال، به مناسبت اربعين حسيني و آمدن اوّلين زائران امام حسين عليه السلام به زيارت قبر آن حضرت، برآنيم كه اشاره اجمالي به زيارت معصومان عليهم السلام و پاداش آن، و گزارشي از زيارت اوّلين زائران حسيني در اولين اربعين آن حضرت داشته باشيم.
امام هشتم عليه السلام فرمود: «هر امامي عهدي بر گردن شيعيان و دوستان خود دارد كه زيارت قبور آنان به وجه احسن، وفاي به اين عهد را كامل مي كند و هر كس از روي ميل و رغبت به زيارتشان رود، روز قيامت مورد شفاعت آنها قرار مي گيرد.» (2)

1. زيارت پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله
زيارت پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله در حيات و بعد از رحلت آن حضرت، مورد سفارش قرار گرفته است؛ چنان كه رسول خداصلي الله عليه وآله خود مي فرمايد: «مَنْ زَارَ قَبْرِي بَعْدَ مَمَاتِي فَكَاَنَّمَا زَارَنِي فِي حَياتِي وَ مَنْ لَمْ يزُرْ قَبْرِي فَقَدْ جَفَاني؛ (3) كسي كه قبر مرا بعد از رحلتم زيارت كند، مثل اين است كه مرا در زمان حياتم زيارت كرده است و كسي كه قبر مرا زيارت نكندَ، به حقيقت بر من جفا كرده است.»

2. زيارت فاطمه زهراعليها السلام
رسول خداصلي الله عليه وآله فرمود: «مَنْ زَارَ فَاطِمَةَ فَكَاَنَّمَا زَارَنِي؛ (4) كسي كه فاطمه را زيارت كند، گويا من را زيارت كرده است.»
امير مؤمنان عليه السلام از فاطمه عليها السلام نقل كرده است كه رسول خداصلي الله عليه وآله به من فرمود: «يا فَاطِمَةُ مَنْ صَلَّي عَلَيكَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ اَلْحَقَهُ بِي حَيثُ كُنْتُ مِنَ الْجَنَّةِ؛ (5) اي فاطمه! كسي كه بر تو درود بفرستد، خداوند او را مي بخشد و به من در هر جاي بهشت باشم، ملحق مي كند.»

3. امير مؤمنان علي عليه السلام
از اماماني كه به زيارت او سفارش زياد شده و پاداش فراواني بر زيارت او مترتب شده است، امير مؤمنان علي عليه السلام است.
پيامبر خداصلي الله عليه وآله به امام حسين عليه السلام فرمود:.». وَ مَنْ اَتَي اَبَاكَ بَعْدَ وَفَاتِهِ زَائِراً لَا يرِيدُ اِلَّا زِيارَتَهُ فَلَهُ الْجَنَّةُ؛ (6) ... و كسي كه بعد از وفات پدرت به زيارت [قبر] او بيايد و جز زيارت [قبر] او قصدي نداشته باشد، بهشت براي او [واجب] خواهد بود.»
و امام صادق عليه السلام فرمود: «مَنْ زَارَ اَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عَارِفاً حَقَّهُ غَيرَ مُتَجَبِّرٍ وَلَا مُتَكَبِّرٍ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ اَجْرَ مِأَةَ اَلْفِ شَهِيدٍ وَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ بُعِثَ مِنَ الْآمِنِينَ وَ هُوِّنَ عَلَيهِ الْحِسَابُ وَ اسْتَقْبَلَتْهُ الْمَلَائِكَةُ فَاِذَا انْصَرَفَ شِيعَتُهُ اِلَي مَنْزِلِهِ فَاِنْ مَرِضَ عَادُوهُ وَ اِنْ مَاتَ شَيعُوا بِالْاِسْتِغْفَارِ اِلَي قَبْرِه؛ (7) كسي كه امير مؤمنان عليه السلام را در حالي كه به حقش آگاهي دارد و غرور و تكبر ندارد، زيارت كند، خداوند پاداش صد هزار شهيد را به او مي دهد و گناه گذشته و آينده او را مي بخشد و [در روز قيامت،] از جمله امان يافتگان برانگيخته مي شود و حساب [قبر و قيامت نيز] بر او آسان مي گردد و ملائكه از او استقبال مي كنند. وقتي شيعه او به خانه خويش بر مي گردد، اگر بيمار شود، ملائكه عيادتش مي كنند و اگر از دنيا رفت، با استغفار [او را] به سوي قبرش تشييع مي كنند.»
و پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله فرمود: «مَنْ زَارَ عَلِياً فَقَدْ زَارَنِي؛ (8) كسي كه علي عليه السلام را زيارت كند، من را زيارت كرده است.»

4. زيارت امام حسن عليه السلام
رسول خداصلي الله عليه وآله به امام حسين عليه السلام فرمود: «... وَ مَنْ اَتي اَخَاكَ بَعْدَ وَفَاتِهِ زَائِراً لَا يرِيدُ اِلَّا زِيارَتَهُ فَلَهُ الْجَنَّةُ؛ (9) ... و كسي كه [قبر برادرت را بعد از وفاتش زيارت كند و جز زيارت او قصدي نداشته باشد، پس بهشت براي او [واجب] است.»
پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله در حديث ديگري فرمود: «وَ اَمَّا الْحَسَنُ... مَنْ زَارَهُ فِي بَقِيعِهِ ثَبَتَتْ قَدَمُهُ عَلَي الصِّرَاطِ يوْمَ تَزِلُّ فِيهِ الْاَقْدَامُ؛ (10) امام حسن عليه السلام... كسي كه او را در [قبرستان] بقيعش زيارت كند، خداوند در روزي كه قدمها در آن روز [از صراط] مي لغزد، قدم او را بر صراط ثابت نگه مي دارد.»
و امام صادق عليه السلام فرمود: «اِنَّ الْحُسَينَ بْنَ عَلِي كَانَ يزُورُ قَبْرَ الْحَسَنِ بْنِ عَلِي كُلَّ عَشِيةِ جُمُعَةٍ؛ (11) به راستي حسين بن علي عليهما السلام هميشه قبر امام حسن عليه السلام را در هر شب جمعه زيارت مي كرد.»
و پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله به امام حسين فرمود: «وَ مَنْ زَارَ اَخَاكَ حَياً وَ مَيتاً كَانَ حَقِيقاً عَلَي اَنْ اَزُورَهُ يوْمَ الْقِيامَةِ وَ اُخَلِّصَهُ مِنْ ذُنُوبِهِ وَ اُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ؛ (12) و كسي كه برادرت را در حال حيات و بعد از مرگ زيارت كند، سزاوار بر من است كه او را در روز قيامت زيارت كنم و از گناهان، پاكش سازم و او را داخل بهشت گردانم.»

5. زيارت امام حسين عليه السلام
از اماماني كه فراوان بر زيارتش سفارش شده و آثار گرانسنگي براي زيارت وي بيان شده است، امام حسين عليه السلام است.
پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله فرمود: «يا ابْنَ عَبَّاسٍ مَنْ زَارَهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ ثَوَابَ اَلْفِ حَجَّةٍ وَ اَلْفِ عُمْرَةٍ اَلَا وَ مَنْ زَارَهُ فَقَدْ زَارَنِي وَ مَنْ زَارَنِي فَكَاَنَّمَا قَدْ زَارَ اللَّهَ وَ حَقُّ الزَّائِرِ عَلَي اللَّهِ اَنْ لَا يعَذِّبَهُ بِالنَّارِ؛ (13) اي ابن عباس! كسي كه حسين عليه السلام را با آگاهي به حقش زيارت كند، خداوند ثواب هزار حج و هزار عمره براي او مي نويسد. آگاه باش! كسي كه او (حسين عليه السلام) را زيارت كند، مرا زيارت كرده و كسي كه من را زيارت كند، گويا خدا را زيارت كرده است و حق زائر بر خداوند اين است كه او را به آتش عذاب نكند.»
امام صادق عليه السلام فرمود: «اِنَّ لِزُوَّارِ الْحُسَينِ بْنِ عَلِي يوْمَ الْقِيامَةِ فَضْلاً عَلَي النَّاسِ قُلْتُ وَ مَا فَضْلُهُمْ قَالَ يدْخُلُونَ الْجَنَّةَ قَبْلَ النَّاسِ بِاَرْبَعِينَ عَاماً وَ سَائِرُ النَّاسِ فِي الْحِسَابِ وَ الْمَوْقِفِ؛ (14) به راستي براي زائران حسين بن علي عليهما السلام در روز قيامت برتري بر مردم است. عرض كردم: برتري آنها چيست؟ فرمود: چهل سال قبل از مردم وارد بهشت مي شوند، در حالي كه ديگران هنوز در [حال] حساب و [در] موقف به سر مي برند.»

جابر اوّلين زائر حرم حسيني
بر اثر همين تأكيدات پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله بر زيارت قبر امام حسين عليه السلام بود كه جابر بن عبداللَّه انصاري در شدّت ظلم و اختناق و در حالت نابينايي در چهلمين روز شهادت حسين بن علي عليهما السلام و يارانش خود را به كربلا رساند.
عطيه عوفي (15) مي گويد: با جابر بن عبدالله انصاري (16) به عزم زيارت قبر امام حسين عليه السلام بيرون آمدم و چون به كربلا رسيديم، جابر نزديك شطّ فرات رفت و غسل كرد و ردايي همانند شخص محرم بر تن كرد و همياني را گشود كه در آن بوي خوش بود و خود را معطّر كرد و هر گامي كه بر مي داشت، ذكر خدا مي گفت تا نزديك قبر مقدّس رسيد و به من گفت: دستم را بر روي قبر بگذار! چون چنين كردم، بر روي قبر از هوش رفت. من آب بر روي او پاشيدم تا به هوش آمد. آن گاه سه مرتبه گفت: يا حسين! سپس گفت: «حَبِيبٌ لَا يجِيبُ جَبِيبَهُ؛ حبيبي كه جواب حبيبش را نمي دهد.» و بعد اضافه كرد: چه تمنّاي جواب داري كه حسين عليه السلام در خون آغشته و بين سر و بدنش جدايي افتاده است! و آن گاه گفت: من گواهي مي دهم كه تو فرزند بهترين پيامبر و فرزند بزرگ مؤمنين مي باشي. تو فرزند سلاله هدايت و تقوايي و پنجمين نفر از اصحاب كساء و عبايي....
آن گاه به ساير شهداء سلام كرد: «السَّلَامُ عَلَيكُمْ أَيهَا الْأَرْوَاحُ الَّتِي حَلَّتْ بِفِنَاءِ الْحُسَينِ وَ أَنَاخَتْ بِرَحْلِهِ...؛ سلام بر شما اي ارواحي كه در كنار حسين عليه السلام نزول كرده و آرميده ايد!...» و اضافه كرد كه ما در ثواب شما شريك هستيم.
عطيه گفت: كاري نكرديم، اينان شهيد شدند! جابر گفت: اي عطيه! از حبيبم رسول خداصلي الله عليه وآله شنيدم كه مي فرمود: «مَنْ أَحَبَّ قَوْماً حُشِرَ مَعَهُمْ وَ مَنْ أَحَبَّ عَمَلَ قَوْمٍ أُشْرِكَ فِي عَمَلِهِمْ؛ (17) هر كه گروهي را دوست داشته باشد، با همانان محشور گردد و هر كه عمل جماعتي را دوست داشته باشد، در عمل آنها شريك خواهد بود.»

كاروان زائر
بعد از آنكه كاروان حسين عليه السلام از شام به سوي مدينه حركت كرد، به دو راهي جاده عراق و مدينه رسيد. اعضاء كاروان از امير كاروان خواستند تا آنان را به كربلا ببرد.
گمانم كربلا گرديده نزديك // كه بوي مشك ناب و عنبر آيد
او نيز كاروان را به سمت كربلا حركت داد. وقتي به كربلا رسيدند، جابر بن عبدالله انصاري را ديدند كه با تني چند از بني هاشم و خاندان پيامبرصلي الله عليه وآله براي زيارت حسين صلي الله عليه وآله آمده بودند. اسراء وقتي كنار قبر حسين عليه السلام رسيدند، سخت گريستند و ناله و زاري كردند و به صورت خود سيلي زدند و ناله هاي جانسوز سر دادند و زنان روستاهاي مجاور نيز به آنان پيوستند. (18)
) در روز قيامت خداوند به او امان دهد و ملائكه او را با مژده و بشارت استقبال كنند و به او گفته مي شود: به خود ترس و اندوه راه مده! اين روز رستگاري [و سعادت] توست

زينب عليها السلام در ميان جمع زنان آمد... و با صوتي حزين كه دلها را جريحه دار مي كرد، مي گفت: «وَ اَخَاهُ! واحُسَينَاهُ! وَا حَبِيبَ رَسُولِ اللَّهِ وَ ابْنَ مَكَّةَ وَ مِنَي! وَ ابْنَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاء! وَ ابْنَ عَلِي الْمُرْتَضَي! آهٍ ثُمَّ آهٍ!» سپس بيهوش گرديد.
آن گاه ام كلثوم لطمه به صورت زد و با صدايي بلند گفت: امروز به روزي مي ماند كه جدّم محمد مصطفي و علي مرتضي و فاطمه زهراعليهم السلام از دنيا رفتند. (19)

6. زيارت امام سجادعليه السلام
از زراره نقل شده كه گفت: به امام باقرعليه السلام گفتم: چه مي گويي درباره كسي كه پدرت (علي بن الحسين عليهما السلام) را با حال ترس زيارت كند؟ فرمود: «يؤْمِنُهُ اللَّهُ يوْمَ الْفَزَعِ الْأَكْبَرِ وَ تَلَقَّاهُ الْمَلَائِكَةُ بِالْبِشَارَةِ وَ يقَالُ لَهُ لَا تَخَفْ وَ لَا تَحْزَنْ هَذَا يوْمُكَ الَّذِي فِيهِ فَوْزُكَ؛ (20) در روز قيامت خداوند به او امان دهد و ملائكه او را با مژده و بشارت استقبال كنند و به او گفته مي شود: به خود ترس و اندوه راه مده! اين روز رستگاري [و سعادت] توست.»

7. زيارت امام باقرعليه السلام
شخصي به نزد امام صادق عليه السلام آمد و گفت: «هَلْ يزَارُ وَالِدُكَ فَقَالَ نَعَمْ قَالَ فَمَا لِمَنْ زَارَهُ قَالَ عليه السلام الْجَنَّةُ إِنْ كَانَ يأْتَمُّ بِهِ قَالَ فَمَا لِمَنْ تَرَكَهُ رَغْبَةً عَنْهُ قَالَ الْحَسْرَةُ يوْمَ الْحَسْرَةِ؛ (21) آيا مي شود پدرتان را زيارت كرد؟ امام فرمود: بله. عرض كرد: كسي كه او را زيارت كند، چه پاداشي دارد؟ فرمود: پاداش او بهشت است، به شرطي كه امامتش را پذيرفته باشد [و از پيروان او باشد] . عرض كرد: كسي كه زيارتش را از روي بي اعتنايي ترك كند، چه عاقبتي دارد؟
فرمود: در روز حسرت (قيامت) اندوه و حسرت خواهد داشت.»

8. زيارت امام صادق عليه السلام
امام حسن عسكري عليه السلام فرمود: «مَنْ زَارَ جَعْفَراً أَوْ أَبَاهُ لَمْ يشْتَكِ عَينُهُ وَ لَمْ يصِبْهُ سُقْمٌ وَ لَمْ يمُتْ مُبْتَلًي؛ (22) هر كس جعفر [بن محمد الصادق] يا پدر [بزرگوارش] امام باقرعليهما السلام را زيارت كند، چشمانش به درد نيايد و درد و مريضي به او نرسد و به حالت ابتلاء [به حوادث سخت و ناگوار] از دنيا نرود.»
و از خود امام صادق عليه السلام نقل شده است كه فرمود: «مَنْ زَارَنِي غُفِرَتْ لَهُ ذُنُوبُهُ وَ لَمْ يمُتْ فَقِيراً؛ (23) كسي كه مرا زيارت كند، گناهانش بخشيده مي شود و فقير نمي ميرد.»

9. زيارت ائمه كاظمين عليهم السلام
ابن سنان مي گويد: به امام رضاعليه السلام عرض كردم: پاداش زيارت پدرت چيست؟ فرمود: «الْجَنَّةُ فَزُرْهُ؛ (24) بهشت. پس او را زيارت كن!»
ابراهيم بن عقبة گويد: به امام هادي عليه السلام نامه اي نوشتم و «أَسْأَلُهُ عَنْ زِيارَةِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَينِ وَ عَنْ زِيارَةِ أَبِي الْحَسَنِ وَ أَبِي جَعْفَرٍعليهم السلام أَجْمَعِينَ فَكَتَبَ إِلَي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام الْمُقَدَّمُ وَ هَذَا أَجْمَعُ وَ أَعْظَمُ أَجْراً؛ (25) از زيارت امام حسين و زيارت ابي الحسن (امام كاظم) و ابي جعفر (امام جوادعليهم السلام) سؤال كردم. پس حضرت در جوابم نوشت: زيارت امام حسين عليه السلام مقدم است، ولي زيارت اين [دو امام] جامع تر و پاداشش بزرگ تر است.»
براي حديث فوق، توضيحاتي وارد شده است؛ از جمله اينكه مراد آن است كه زيارت امام حسين عليه السلام به تنهايي مقدّم و بهتر است، ولي مجموع زيارت كاظمين جامع تر و افضل است.
يا آنكه زيارت امام حسين عليه السلام مقدم است و اگر زيارت دو امام اضافه گردد، جامع تر و موجب اجر بيشتر مي باشد. (26)

10. زيارت امام رضاعليه السلام
رسول اكرم صلي الله عليه وآله فرمود: «سَتُدْفَنُ بَضْعَةٌ مِنِّي بِأَرْضِ خُرَاسَانَ لَا يزُورُهَا مُؤْمِنٌ إِلَّا أَوْجَبَ اللَّهُ لَهُ الْجَنَّةَ وَ حَرَّمَ جَسَدَهُ عَلَي النَّارِ؛ (27) به زودي پاره تن من در زمين خراسان دفن مي شود. مؤمني او را زيارت نمي كند، مگر آنكه خداوند بهشت را براي او واجب مي كند و جسدش را بر آتش حرام مي كند.»
امام جوادعليه السلام نيز فرمود: «ضَمِنْتُ لِمَنْ زَارَ قَبْرَ أَبِي بِطُوسَ عَارِفاً بِحَقِّهِ الْجَنَّةَ عَلَي اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ؛ (28) من بهشت را براي كسي كه از روي آگاهي به حق پدرم او را در طوس (مشهد) زيارت كند، بر خداوند عزيز و جليل ضمانت مي كنم.»
همچنين فرمود: «مَنْ زَارَ قَبْرَ أَبِي بِطُوسَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ فَإِذَا كَانَ يوْمُ الْقِيامَةِ نُصِبَ لَهُ مِنْبَرٌ بِحِذَاءِ مِنْبَرِ رَسُولِ اللَّهِ صلي الله عليه وآله حَتَّي يفْرُغَ اللَّهُ مِنْ حِسَابِ عِبَادِهِ؛ (29) كسي كه قبر پدرم را در طوس زيارت كند، خداوند گناهان گذشته و آينده او را مي بخشد، پس در روز قيامت، منبري براي او در مقابل منبر رسول خداصلي الله عليه وآله نصب مي شود تا خداوند از حساب رسي بندگانش فارغ شود.»
و امام رضاعليه السلام خود فرمود: «مَنْ زَارَنِي عَلَي بُعْدِ دَارِي أَتَيتُهُ يوْمَ الْقِيامَةِ فِي ثَلَاثَ مَوَاطِنَ حَتَّي أُخَلِّصَهُ مِنْ أَهْوَالِهَا إِذَا تَطَايرَتِ الْكُتُبُ يمِيناً وَ شِمَالاً وَ عِنْدَ الصِّرَاطِ وَ عِنْدَ الْمِيزَانِ؛ (30) هر كس مرا در غربت زيارت كند، روز قيامت در سه جا به نزد او خواهم آمد تا او را از ترسهايش نجات بخشم: 1. هنگام تحويل گرفتن نامه اعمال از سمت راست و يا چپ؛ 2. در نزد [پل] صراط؛ 3. در نزد ترازو [ي اعمال].»

11. زيارت عسكريين عليهما السلام در سامراء
شخصي به نام منصور از عموي پدرش نقل مي كند كه به امام هادي عليه السلام عرض كرد: «عَلِّمْنِي يا سَيدِي دُعَاءً أَتَقَرَّبُ إِلَي اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ فَقَالَ لِي هَذَا دُعَاءٌ كَثِيراً مَا أَدْعُو بِهِ وَ قَدْ سَأَلْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ لَا يخَيبَ مَنْ دَعَا بِهِ فِي مَشْهَدِي وَ هُوَ يا عُدَّتِي عِنْدَ الْعُدَدِ وَ يا رَجَائِي...؛ (31) مولاي من! دعايي به من بياموز كه با آن به خداي عزيز و جليل تقرّب جويم!
حضرت فرمود: اين دعايي است كه زياد آن را مي خوانم و از خداوند عزوجل خواسته ام كه هر كس با اين الفاظ، در كنار بارگاه من دعا كند، نااميد بر نگردد و دعا اين است: «يا عُدَّتي عِنْدَ العُدَدِ و يا رَجَائِي...»

امام حسن عسكري عليه السلام فرمود: «قَبْرِي بِسُرَّ مَنْ رَأَي أَمَانٌ لِأَهْلِ الْجَانِبَينِ؛ (32) مزار من در سامِرّا موجب امنيت دو گروه (سنّي و شيعه) است.»

12. زيارت امام زمان عليه السلام
براي امام زمان عليه السلام زيارتهاي مختلفي نقل شده است.
امام صادق عليه السلام فرمود: «مَنْ دَعَا إِلَي اللَّهِ تَعَالَي أَرْبَعِينَ صَبَاحاً بِهَذَا الْعَهْدِ كَانَ مِنْ أَنْصَارِ قَائِمِنَا فَإِنْ مَاتَ قَبْلَهُ أَخْرَجَهُ اللَّهُ تَعَالَي مِنْ قَبْرِهِ وَ أَعْطَاهُ بِكُلِّ كَلِمَةٍ أَلْفَ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَيئَةٍ وَ هُوَ هَذَا اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِيمِ...؛ (33) كسي كه به سوي خداي بلند مرتبه، چهل صبح با [خواندن دعاي] عهد دعا كند، از ياران قائم، [مهدي عليه السلام] خواهد بود. پس اگر قبل از [ظهور] او از دنيا رفت، خداوند او را از قبرش خارج مي كند و در مقابل هر كلمه [دعا] هزار حسنه مي دهد و هزار گناه از او محو مي كند و آن دعا اين است: اللهم رب النور العظيم...»
حسن ختام را حديثي در باره استقبال از زائران ائمه اطهارعليهم السلام قرار مي دهيم:
امام صادق عليه السلام فرمود: «إِذَا انْصَرَفَ الرَّجُلُ مِنْ إِخْوَانِكُمْ مِنْ زِيارَتِنَا أَوْ زِيارَةِ قُبُورِنَا فَاسْتَقْبِلُوهُ وَ سَلِّمُوا عَلَيهِ وَ هَنِّئُوهُ بِمَا وَهَبَ اللَّهُ لَهُ فَإِنَّ لَكُمْ مِثْلَ ثَوَابِهِ؛ (34) وقتي يكي از شما (شيعيان) از زيارت ما يا زيارت قبور ما برگشت، به استقبال او برويد و به او سلام كنيد و او را به اين نعمت زيارت تبريك بگوييد تا پاداشي مثل پاداش او ببريد...»

1)- مستدرك الوسائل، ميرزا حسين نوري، مؤسسة آل البيت، ج 10، ص 183، ح 11800.
2)- بحارالانوار، محمد باقر مجلسي، وفا، بيروت، ج 100، ص 116.
3)- الغدير، علامه اميني، تهران، دارالكتب الاسلامية، ج 5، ص 104.
4)- ثواب الاعمال، شيخ صدوق، ص 217.
5)- بحارالانوار، ج 97، ص 194، ح 10.
6)- تهذيب الاحكام، شيخ طوسي، ج 6، ص 21؛ بحارالانوار، ج 97، ص 140 و 142.
7)- الامالي، شيخ طوسي، ج 1، ص 218.
8)- بحارالانوار، ج 97، ص 263، ذيل روايت 17.
9)- تهذيب الاحكام، ج 6، ص 21؛ بحارالانوار، ج 97، ص 142، ح 16.
10)- الامالي، شيخ صدوق، ص 115؛ بحارالانوار، ج 97، ص 141، ح 14.
11)- قرب الاسناد، حميري، ص 65.
12)- بحارالانوار، ج 97، ص 142، ذيل روايت 15.
13)- مستدرك الوسائل، ج 10، ص 276، ح 12009.
14)- كامل الزيارات، ابن قولويه، ص 137.
15)- عطيه عوفي معروف به بكالي، از قبيله همدان مي باشد. شيخ طوسي او را از اصحاب اميرالمؤمنين عليه السلام دانسته است. او داراي تفسيري از قرآن در پنج قسمت بود. خود مي گويد: قرآن را با تفسيرش سه بار بر ابن عباس عرضه كردم و قرائت قرآن را هفتاد بار نزد او تكرار كردم. (تنقيح المقال، مامقاني، نجف، مرتضويه، ج 2، ص 253)
16)- او جابر بن عبداللَّه بن عمرو بن حرام انصاري است و از مادرش به نام نُسيبه ياد مي شود. جابر در بيعت عقبه ثانيه در مكّه در حالي كه كودك بود، همراه پدرش حضور داشت. او با پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله در 18 غزوه از جمله جنگ بدر شركت داشت و بعد از رسول خداصلي الله عليه وآله در صفين خدمت علي عليه السلام بود. از او روايات فراواني نقل شده است. او در اواخر عمر نابينا شد و با همان حالت به كربلا آمد. وي سرانجام در سن 94 سالگي در مدينه رحلت كرد. (الاستيعاب، ج 1، ص 219)
17)- بحارالانوار، ج 65، ص 130، ح 31.
18)- الملهوف، سيد بن طاووس، قم، انتشارات داوري، ص 82؛ ر. ك: قصه كربلا، صص 525 - 527.
19)- الدمعة الساكبة، محمد باقر بهبهاني، بيروت مؤسسة الاعلمي، ج 5، ص 162؛ وقعة كربلا، صص 524 - 525.
20)- وسائل الشيعة، ج 14، ص 456، ح 19591.
21)- بحارالانوار، ج 100، ص 145، ح 39.
22)- وسائل الشيعة، شيخ حر عاملي، دار احياء التراث، ج 10، ص 426؛ بحار الانوار، ج 97، ص 145، ح 35.
23)- تهذيب الاحكام، ج 6، ص 78، ح 1؛ بحارالانوار، ح 97، ص 145، ح 34.
24)- بحارالانوار، ج 102، ص 2، ح 5.
25)- الكافي، شيخ كليني، ج 4، ص 583، ح 3.
26)- زيارت در آيينه روايات، عبد الرحمن باقرزاده، قم، سازمان تبليغات اسلامي، 1375، ص 71.
27)- من لا يحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 2، ص 351، ح 3194.
28)- همان، ج 2، ص 349، ح 3186.
29)- بحارالانوار، ج 102، ص 34، ح 13؛ الامالي، شيخ صدوق، ص 120، ح 7.
30)- الخصال، شيخ صدوق، چاپ اسلامية، ص 168.
31)- بحارالانوار، ج 102، ص 59، ح 2.
32)- تهذيب الاحكام، ج 6، ص 93، ح 3.
33)- بحارالانوار، ج 102، ص 111.
34)- همان، ج 102، ص 302، ح 1.

منبع : ماهنامه اطلاع رساني، پژوهشي، آموزشي مبلغان شماره 76
/ 1