بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
مصاحبه گفتگو با حجت الاسلام و المسلمين نبوي (معاون تبليغ و آموزشهاي كاربردي حوزه علميه قم) هجرت بلند مدت فعاليت هاي گذشته و چشم انداز آينده اشاره هجرت بلند مدت حوزه علميه قم يكي از افتخارات اين حوزه مبارك است كه با فرمان مقام معظم رهبري و سرسپاري طلاب و فضلاي دلسوز و متعهد به ثمر نشست و مورد استقبال گسترده مردم مؤمن در سراسر كشور قرار گرفت. اينك پس از گذشت 2 سال از آغاز فعاليت اين طرح، پاي سخنان حضرت حجة الاسلام والمسلمين نبوي معاون محترم تبليغ و آموزشهاي كاربردي حوزه علميه قم و مسئول هجرت بلند مدت مي نشينيم. در اين گفتگو كه به صورت مصاحبه مطبوعاتي و راديو - تلويزيوني انجام شده است، ابتدا توضيحاتي در مورد طرح هجرت ارائه گرديده و سپس به پرسشهاي خبرنگاران پاسخ داده شده است.
بسم الله الرحمن الرحيم الحمد لله رب العالمين و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين. الهي انطقني بالهدي والهمني التقوي. ابتدا مطالبي را به صورت خلاصه درباره «هجرت بلندمدت » عرض مي كنم و سپس در خدمت آقايان خواهيم بود و در حد امكان به پرسشهاي شما پاسخ مي دهيم. ضرورت ايجاد هجرت بلند مدت مسائل و مشكلات فرهنگي كشور بود. بعد از انقلاب به دليل كارهاي جديدي كه براي روحانيت تعريف شد و فضاهاي بسيار گسترده اي كه فراهم آمد روحانيون بايستي به آن فضاها و نيازها مي پرداختند مثل: نهاد قضاوت كشور، نمايندگي رهبري در نيروهاي مسلح، نمايندگي رهبري در دانشگاهها و برخي از پستها و موقعيتهاي نظام جمهوري اسلامي. به عبارت ديگر، با يك تغيير جدي در بافت سياسي جامعه، به دليل نيازهاي فراوان، با سرعت نيروهاي حوزوي درگير كارهاي مربوط به نظام شدند. اين از يك سو، و از سوي ديگر در 8 سال دفاع مقدس، تعداد زيادي از روحانيون در جبهه هاي نبرد حق عليه باطل شركت كردند. اين دو امر زمينه ساز كمرنگ شدن حضور روحانيون در بين مردم و در روستاهاي فاقد روحاني گرديد. بعد از جنگ، دشمن كار خود را از طريق تهاجم فرهنگي به طور جدي آغاز كرد. در اين شرايط كه از يك سو روحانيون درگير كارهاي نظام بودند و از سوي ديگر خلاهاي بسيار گسترده اي در كشور وجود داشت و دشمن از آن خلاها براي پيشبرد اهداف فرهنگي خود استفاده مي كرد، مقام معظم رهبري مدظله العالي در سفري كه به قم داشتند، بحث هجرت را مطرح كرده و بر اين مسئله تاكيد كردند كه روحانيون هجرت كنند و به نقاط مورد نياز اعزام شوند.
يكي از محورهاي اساسي تبليغ دشمنان بر عليه روحانيت - كه روي آن بسيار سرمايه گذاري كرده اند - اين است كه نوع زندگي روحانيون با زندگي مردم معمولي بسيار متفاوت است و به هيچ وجه حاضر نيستند مثل محرومان جامعه زندگي كنند. بحث هجرت، بعد از رهنمود مقام معظم رهبري دنبال شد ولي شكل جدي به خود نگرفت، تا اينكه نامه اي توسط مدير محترم حوزه علميه قم خدمت مقام معظم رهبري ارسال گرديد و در آن، موانع هجرت بيان گرديد. در پي اين نامه، مقام معظم رهبري ضمن ارائه رهنمودهايي، بودجه اي را براي هجرت اختصاص دادند. حدود هشت ماه اين بودجه در اختيار سازمان تبليغات اسلامي بود و بعد از آن، شوراي سياستگذاري «هجرت بلندمدت » تصميم گرفتند اين كار در بستر حوزوي دنبال شود. شوراي سياستگذاري هجرت بلند مدت متشكل از نماينده اي از دفتر مقام معظم رهبري، مدير محترم حوزه علميه قم، رئيس شوراي سياستگذاري ائمه جمعه، مسئول سازمان تبليغات اسلامي، مسئول دفتر تبليغات اسلامي، مسئول مركز خدمات حوزه علميه قم، و اينجانب به عنوان معاون تبليغ و آموزشهاي كاربردي حوزه علميه قم مي باشد. اينك دو سال است كه بر اساس تصميم شوراي سياستگذاري هجرت بلندمدت، اين كار به معاونت تبليغ حوزه علميه واگذار شده است و بحمد الله استقبال طلاب و فضلاي حوزه از طرح در حدي بوده است كه بسياري از دست اندركاران طرح و اعضاي شوراي سياستگذاري حوزه و طرح هجرت باور نمي كردند در اين حد از آن استقبال شود. در اين مدت، تعداد بسيار زيادي از فضلاي حوزه به نقاطي اعزام شدند كه هيچ روحاني در آنجا وجود ندارد، اعم از اينكه روستا يا شهرك يا شهرهاي فاقد روحاني باشد. در اين طرح حداقل زمان حضور روحانيون در منطقه تبليغي يك سال در نظر گرفته شده است. در سيستمهاي دولتي، اگر مديران بخواهند نيرويي را از مناطق برخوردار به نقاط محروم اعزام كنند، گاهي با بودجه هاي بسيار سنگين هم توان انجام اين كار را ندارند، و يا گاهي واقعا با مشكلات جدي روبرو مي شوند، ولي طلاب و فضلاي حوزه واقعا ايثارگرانه از اين طرح استقبال كردند؛ زن و بچه خود را برداشته به نقاط محروم رفتند. با اين مقدار امكانات كه در اختيار طرح هجرت است، تقريبا انجام چنين حركتي محال به نظر مي رسيد، اما فضاها و انگيزه هاي معنوي كه در حوزه وجود دارد، پشتوانه اين حركت گرديد و اين كار به خوبي به ثمر نشست. اينك استقبال از طرح در حد مناسبي است و به عقيده ما بسيار خوب ارزيابي مي شود.
آثار و بركات طرح هجرت بد نيست در اينجا به برخي از آثار و بركات طرح اشاره كنيم. 1. خنثي شدن تبليغات دشمن يكي از محورهاي اساسي تبليغ دشمنان بر عليه روحانيت - كه روي آن بسيار سرمايه گذاري كرده اند - اين است كه نوع زندگي روحانيون با زندگي مردم معمولي بسيار متفاوت است و به هيچ وجه حاضر نيستند مثل محرومان جامعه زندگي كنند. گاهي اگر به افرادي كه از رفاه روحانيون دم مي زنند گفته شود چند مورد از روحانيون مرفه را نشان بدهيد، شايد 5، 6 نفر را نتوانند نام ببرند، ولي كل جامعه روحانيت را زير علامت سؤال مي برند. اين در حالي است كه همين چند نفر را نيز از ميان مسئولان نام مي برند و الا در قشر روحانيون غيرمسئول محروميت در حد بسيار گسترده ديده مي شود. روحانيت يكي از اساسي ترين اركان شكل گيري انقلاب اسلامي بوده است؛ از اينرو بهترين راه براي از بين بردن انقلاب اين است كه وجهه مردمي و پشتوانه مردمي روحانيون را از بين ببرند و اين ستون خيمه انقلاب را تخريب كنند. از بركات طرح هجرت اين بوده است كه با حضور روحانيون با زن و فرزند در روستاهاي بسيار بسيار محروم و گاهي در نقاط كپر نشين كشور و زندگي كردن با مردم محروم، بخش عمده اي از تبليغات گسترده دشمن خنثي گرديده است.
2. احياء مساجد مساجد بسياري در نقاط مختلف كشور وجود دارد كه هيچ گاه نماز جماعتي در آنها برگزار نمي شود؛ در برخي از آنها گاهي نماز فرادي خوانده مي شود و در مواردي فقط در ايام خاصي مسجد را مي گشايند و پس از برطرف كردن گرد و غبار فراواني كه در آن نشسته، مسجد ده روز فعال مي شود و باز از فعاليت مي افتد. امام جمعه اسبق نورآباد ممسني مي گفتند: قبل از راه اندازي طرح هجرت، در آن منطقه هشتصد روستا وجود داشت كه يك روحاني نداشت. همچنين امام جمعه سابق اسدآباد همدان مي گفتند: اطراف اسدآباد همدان كه خيلي نقطه پرتي هم در كشور به حساب نمي آيد، صد و ده روستا وجود داشت كه در همه آنها يك روحاني وجود نداشت. مواردي كه بيان شد از نقاط خيلي محروم كشور؛ مثل سيستان و بلوچستان و اطراف بوشهر و غيره نيست. والا در مناطق خيلي محروم كه وضعيت از اين هم اسف بارتر است. در سفري كه به بوشهر داشتم، در طول 270 كيلومتر منطقه روستايي، كه اغلب اين روستاها به دليل نقطه مرزي بودن در معرض خطر تهاجم فرهنگي و تفكرات انحرافي و الحادي هستند، فقط يك روحاني وجود داشت. اين نشان دهنده كمبود بسيار گسترده روحاني در نقاط مختلف كشور است. بحمدالله طرح هجرت توانسته است گامي - هرچند ناچيز - در جهت محروميت زدايي فرهنگي و ديني در ك شور بردارد. همين الآن در روستاهاي حساس اسد آبادي كه 110 روستاي بدون روحاني داشت، ده روحاني مستقر شده، كه مي شود گفت حدود ده درصد از كمبود آن منطقه پاسخ گفته شده است و اميدواريم كه باگذر زمان و گسترش فضاهاي آموزشهاي حوزوي بتوانيم به بخشي از نيازهاي محسوس و گسترده جامعه پاسخ گوييم.
3. احياء معارف ديني گاهي نقاطي ديده مي شود كه، مردم حتي از خواندن صيغه عقد نكاح به عنوان يك فريضه ديني بي خبرند، نماز ميت را نمي شناسند و نمازهاي پنج گانه را نياموخته اند. من خودم زماني به روستايي براي تبليغ رفتم كه در روز ماه مبارك رمضان، شايد در كل روستا فقط 3 نفر روزه بودند. بخش عمده اي از اين بي اعتنايي به احكام ديني به دليل محروميت فرهنگي و عدم حضور روحانيت در اين مناطق بوده است. با گسترش طرح هجرت بلند مدت حوزه علميه قم، بحمد الله بخشي از اين نياز پاسخ گفته شده است. در بخش احياء معارف ديني ما طرحي داريم كه اگر قبل از اعلام رسمي، از رسانه ها ابلاغ شود خيلي ارزشمند است. بعضي از مبلغين ما بطور خودجوش اين طرح را اجرا كرده اند. آنها از روستاهاي مجاور كه در آنها كار فرهنگي انجام نمي شده، نيروهايي را كه مثلا در خواندن قرآن و تصحيح قرائت نماز و غيره موفق بوده اند جذب كرده و به عنوان مربي در آن روستاها معرفي كرده اند. آنها در قالب هيئتهايي، بچه ها را تحت پوشش قرار داده، قرآن را به آنها مي آموزند، قرائت نمازشان را تصحيح مي كنند و با معارف ساده و اوليه دين آشنا مي سازند. اگر اين طرح به صورت گسترده پياده شود مي تواند بخش عمده اي از خلاهاي تبليغي موجود كشور را پوشش دهد. بسيار مناسب است كه رسانه هاي تبليغاتي اين امر را در ذهن مردم جا بياندازند كه اگر در محل خودشان روحاني وجود ندارد، يك فرد پذيرفته شده فرهنگي متدين مقبول اجتماعي را به يك روحاني معرفي كنند تا اوليات ديني را از روحاني آموخته و به آنها ياد دهد.
4. پركردن اوقات فراغت سازمان تبليغات اسلامي، دفتر تبليغات اسلامي، بسيج، آموزش و پرورش، اوقاف و مجموعه هاي ديگري، براي پر كردن اوقات فراغت دانش آموزان در فصل تابستان فعاليت مي كنند، تا ضمن پر كردن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان، فرهنگ ديني را نيز در ميان آنان گسترش دهند. در سال گذشته روحانيون هجرت بلند مدت به همه اين ارگانها جهت پر كردن اوقات فراغت كمك كردند. نيروهاي هجرت بلند مدت مانند خود حوزه بافت مردمي دارند و مي توانند به همه سازمانها كمك تبليغي كنند؛ گرچه از انجام كار اداري در اين مجموعه ها برحذر داشته شده اند و اگر در كارهاي اداري وارد شوند از سيستم طرح هجرت خارج مي شوند.
5. ساخت مسجد، خانه عالم و خدمات عمراني تا كنون تعداد بسيار زيادي مسجد توسط روحانيون هجرت بلند مدت ساخته شده و يا مساجد موجود توسعه پيدا كرده، تعمير شده و احياء گرديده است. همچنين در اين مدت، مقدار زيادي خانه عالم ساخته شده است كه آمار فعاليتهاي فوق پس از بررسي دقيق اعلام خواهد شد. يكي از اعضاي شوراي اسلامي يك روستا در جمع اعضاي شوراهاي اسلامي يك منطقه سخنراني كرده و گفته است: اگر مي خواهيد مشكلات فرهنگي، عمراني، اقتصادي و مسائل مختلف روستا را حل كنيد، روحاني دائم ببريد؛ ما روحاني دائم برده ايم و او در همه اين ابعاد در حل مشكلات ما را كمك كرده است.
6. تامين استاد حوزه هاي علميه شهرستانها تعداد زيادي از حوزه هاي علميه شهرستانها از كمبود استاد رنج مي برند؛ استاد فاضل حوزوي كه بتواند در آنجا تدريس كند و طلبه هايي قوي و نيرومند تربيت نمايد. يكي از بخشهاي كاري طرح هجرت اين است كه براي حوزه هاي علميه استاد مي فرستد. ما سعي مي كنيم براي حوزه هاي علميه اساتيد حوزوي اعزام كنيم تا پايه هاي علوم حوزوي شهرستانها تقويت شود، كه اين امر در آموزشهاي كل حوزه علميه تاثير مثبت و بسزايي خواهد داشت. البته اين افراد علاوه بر تدريس در حوزه، كار تبليغي هم انجام مي دهند.
آموزش مبلغان يكي از علل عمده اي كه موجب مي شود روحانيون و طلاب حوزه به نقاط مورد نياز اعزام نشوند و براي اين كار رغبت نداشته باشند اين است كه احساس عقب افتادگي و خسارت علمي مي كنند. براي پوشش دادن اين نقيصه، رايانه هايي را به صورت قسطي از طريق مركز خدمات در اختيار اين افراد قرار داده ايم. همچنين درسهاي سطح دو تبليغ حوزه (كارشناسي تبليغ) را به CD تبديل كرده و در اختيار مبلغان محترم گذاشته ايم. روحانيون اعزامي مي توانند پس از قبولي در آزمون ورودي سطح دو تبليغ، انتخاب واحد كرده و درسهاي مربوطه را به وسيله CD ها گوش دهند و در پايان نيمسال امتحان دهند و مانند آموزشهاي حوزوي حضوري به آنها مدرك داده مي شود. در حقيقت اين يك دانشگاه مجازي است كه در ابعاد مربوط به طرح هجرت فعال شده و الان كارش را شروع كرده است. البته در ابتداي امر، اين كار به صورت محدود شروع شد و اينك آمادگي براي تحت پوشش قرار دادن همه روحانيون هجرت بلند مدت وجود دارد. علاوه بر آموزشهاي فوق، دروس متداول حوزوي (لمعتين، رسائل و مكاسب و كفايتين) به صورت CD صوتي به افرادي كه تمايل داشته باشند ارائه مي شود. اين آموزشها اثرات مثبتي داشته است؛ هم طلاب احساس خسارت علمي نمي كنند و هم از توليد به مصرف است، يعني بخشي از مباحثي را كه روحانيون از طريق آموزشها مي آموزند، مي توانند در منبر ارائه كنند و همين تنوع و گستردگي اطلاعات مبلغ، موجب جذب گسترده مردم شده است.
شوراهاي شهرستاني يكي از سياستهاي ما در طرح هجرت اين بود كه با حضور روحانيون در مناطق مختلف سعي كنيم به همبستگي، همراهي و همدلي روحانيون در منطقه كمك كنيم. از اينرو همه روحانيوني كه ما اعزام مي كنيم، در هر شهرستان، زير نظر شورايي اداره مي شوند كه بر عملكرد آنان نظارت دارد. آن شورا متشكل از: 1. امام جمعه شهر، 2. مسئول سازمان تبليغات اسلامي شهر، 3. مسئول حوزه علميه شهر مي باشد. بحمد الله تا كون توانسته ايم در بخشهاي زيادي اين شورا را فعال كنيم و تاثير مثبت آن نيز خيلي زياد بوده و به يك همدلي و همگرايي جدي منجر شده است. يكي از آرمانهاي امام راحل اين بود كه مي فرمودند اگر ماهي يكبار روحانيون در مناطق مختلف دور يكديگر بنشينند، يك چايي بخورند و بروند، همين موجب مي شود كه دشمنان نتوانند بين آنها نفوذ كرده و تفرقه ايجاد كنند. ما اين را به صورت سيستماتيك شكل داده و آثار و بركات آن را ديده ايم. الان ائمه محترم جمعه، سازمان تبليغات اسلامي و حوزه هاي علميه شهرستان، اين نيروها را همراه و هميار و ياور خود تلقي مي كنند. البته درجا انداختن اين سيستم، نياز به فعاليت بيشتري داريم و انشاء الله با گذر زمان، اين تشكيلات بايد منسجم تر و قوي تر شود.
استقبال مردمي بحمدالله استقبال مردم از هجرت تا كنون خيلي خوب بوده است؛ تعدادي از دفاتر سازمان تبليغات اعلام مي كنند كه تا قبل از اين طرح، مردم اصلا نمي آمدند بگويند كه ما روحاني مي خواهيم و اگر خود ما روحاني به روستا مي فرستاديم فرستاده بوديم، ولي الان به دليل بركاتي كه از حضور روحانيون در روستاها ديده شده، روستاهاي مجاور نيز به سازمان تبليغات اسلامي يا ائمه جمعه مراجعه كرده و يا به خود ما در طرح هجرت نامه مي نويسند و درخواست روحاني مي كنند.
درخواست از مسئولين خواهش ما از مسئولين محترمي كه در رده هاي مختلف سازمانها دغدغه مسائل فرهنگي دارند، اين است كه: اولا: به روحانيون در فعاليتهاي فرهنگي كمك كنند. ثانيا: در حد امكان مشكلاتي را كه فرا روي مبلغان وجود دارد، حل كنند. روحانيون محترم هجرت بلند مدت در جهت انجام تكليف ديني و تبليغ معارف ديني، فضاي علمي و معنوي حوزه و برخورداريهاي شهري را پشت سرگذاشته و به مناطق مورد نياز كشور مهاجرت كرده اند. از مسئولين محترم انتظار مي رود كه در حد امكان به اين عزيزان كمك كنند. من به عنوان كسي كه ساليان درازي عمرم را در امور فرهنگي مصرف كرده ام، عرض مي كنم: حضور و فعاليت يك روحاني در منطقه، بزرگترين دفاع از سنگرهاي فرهنگي و ديني مردم و بهترين ابزار براي فعال كردن آنان در جهت كاهش مفاسد اجتماعي و مشكلات امنيتي در ابعاد مختلف است. اگر مسئولين بخواهند مشكلات اجتماعي را در ابعاد مختلف حل كنند، بايد به اين نيروها كمك كنند. يكي از كمكهايي كه مي شود انجام داد ساختن خانه عالم و يا تعمير و تكميل خانه هاي عالم است. گاهي متاسفانه خانه عالم وجود دارد و با مبلغ كمي مي توان آن را تكميل و يا تعمير كرد، اما هيچ كس كمك نمي كند تا اين مشكل حل شود؛ اين در حالي است كه بودجه هاي فرهنگي زيادي براي فرهنگسراها مصرف مي شود. بايد سؤال كرد كه آيا واقعا اين فرهنگسراها چقدر تاثير مثبت فرهنگي دارند كه بودجه هاي ميلياردي خرج آنها شود، ولي وقتي نوبت به ساخت يا تعمير خانه عالم مي رسد متوليان فرهنگي و مسئولان اجرايي بودجه ندارند. خواهش ما اين است كه افرادي فرهنگي و كارشناس، يك ارزيابي و تحقيق ميداني انجام دهند و منصفانه قضاوت كنند كه در جاهايي كه اين روحانيون حضور داشته اند چقدر آسيبهاي اجتماعي كاهش يافته است و فرهنگسراهايي كه با آن بودجه هاي كلان ساخته مي شود تا چه ميزان آسيب اجتماعي وارد كرده اند.
پرسش ها و پاسخ ها سؤال: تا كنون چند نفر از طريق هجرت بلند مدت اعزام شده اند؟ جواب: تا كنون بيش از هزار و دويست نفر از طريق اين طرح اعزام شده اند.
سؤال: آيا از نظر علمي افرادي كه اعزام مي شوند صلاحيت كافي دارند و آيا اصلا ضابطه اي در اين مورد وجود دارد؟ جواب: ضابطه ما اين است كه افراد اعزامي حداقل دروس سطح حوزوي را تمام كرده باشند، ولي تبصره اي در ذيل اين ماده قانوني وجود دارد و آن اينكه اگر فردي مدرك حوزوي پايان سطح را نداشته باشد، ولي توانائيش در آن حد احراز شود، او را اعزام مي كنيم. مشكل اين بود كه گاهي طلاب حوزه به درس خارج مشغولند، اما به دليل عدم شركت در امتحانات حوزه، مدرك حوزوي ندارند. ما با اين افراد مصاحبه كرده و در صورت احراز صلاحيت علمي براي تبليغ اعزام مي كنيم؛ در مقابل اگر 10 سال هم درس خارج خوانده باشند ولي توانايي تبليغي آنها احراز نشود، آنها را اعزام نمي كنيم.
سؤال: پيش بيني مي كنيد كه در سال جاري چند نفر نيروي جديد جذب كنيد؟ جواب: پيش بيني ما اين است كه حداقل در سال جاري ششصد تا هفتصد نفر نيروي جديد جذب كنيم.
سؤال: آيا اطلاعات و آمار دقيقي از مناطق فاقد روحاني و تعداد روحاني مورد نياز به دست آورده ايد؟ جواب: حقيقت اين است كه ما اين كار را نكرده ايم و سازمانهاي تبليغي ديگر هم - كه حدود بيست و چند سال كار كرده اند - اين كار را انجام نداده اند، ولي آنقدر نياز گسترده است كه اگر همين الان به بعضي از شهرستانهاي محروم صد نفر مبلغ بفرستيم، آمادگي پذيرش وجود دارد.
سؤال: آيا فكر نمي كنيد كه تعداد افراد اعزامي تا كنون كم بوده و مي بايست بيش از اين اعزام مي شدند؟ جواب: اگر كسي آشناي با كار باشد مي داند كه اعزام بيش از هزار خانواده به نقاط محروم كار ساده اي نيست. به نظر من، هم ايثار افرادي كه رفته اند فوق العاده زياد بوده است و هم نسبت به مقدار نيروي انساني كل حوزه، كار بسيار موفق بوده است. عده اي بر اين باور بودند كه كسي حاضر نمي شود به نقاط محروم برود، به نحوي كه وقتي آمار هجرت در بافت جديد به سيصد نفر رسيد، يكي از مسئولين پرسابقه دفتر تبليغات گفت: «من مي فهمم فرستادن 300 طلبه يعني چه؟ اين كار به طور طبيعي شدني نيست. » البته هيچ كس هم مصلحت نمي داند كل حوزه از ابتدا تا انتها تعطيل شده و همه به هجرت بروند. حوزه كارهاي آموزشي، تحقيقي و... دارد و كساني بايد اين كارها را انجام دهند. و البته هجرت و تبليغ نيز يكي از ضرورتها و وظايف حوزه است كه بايد تا سر حد امكان براي آن تلاش كرد.
سؤال: مهمترين عوامل توفيق حوزه در طرح هجرت را در چه مي دانيد؟ جواب: من احساس مي كنم كه يكي از علل عمده موفقيت اين كار خود بافت حوزوي اداره روحانيون است. اعتماد طلبه ها به افت سازماني حوزوي بيشتر است. دليل دوم: نوع پيگيري طرح است. به نظر من طراحي اين طرح با توجه به فضاي فرهنگي حوزه انجام شده و به دليل مناسب بودن با فضاي فرهنگي حوزه، توفيق آن بيشتر بوده است. دليل سوم، نيروهاي اجرايي اين طرح هستند كه با انيگزه هاي حوزوي كار را دنبال مي كنند. اين خيلي مي تواند مؤثر باشد. دليل چهارم، بازخوردهاي به موقعي است كه در برنامه ها داده شده است. ما در همين 2 سال، شايد نزديك به 3 يا 4 بار بازخورد در برنامه داشته ايم. نقاط ضعف برنامه را بررسي كرده و برطرف كرده ايم. اينها نكاتي است كه در موفقيت اين طرح مؤثر بوده است. بعضي از كارها در بافت فرهنگي حوزه به طور طبيعي جواب نمي دهد. اينجا نيروي نظامي و انتظامي نيست كه با يك دستور نظامي به محل تبليغ اعزام شوند؛ بلكه راهش اين است كه بافت اخلاق حوزوي شناسايي شود. اگر كسي بخواهد با انگيزه هاي مادي با طلاب حوزه كار كند، چندان جواب مثبت نمي گيرد، ولي اگر با انگيزه هاي معنوي آنان كار كند، بسيار بهتر جواب مي دهد. بايد حرمت طلبگي طلاب رعايت شود. اگر بودجه و امكانات زيادي هم به طلاب حوزه بدهند، اما تحقيرشان كنند، آنها دلبستگي پيدا نخواهد كرد.
سؤال: آيا براي نظارت و ارزيابي كار مبلغان هجرت بلند مدت تدبيري انديشيده شده است؟ جواب: يكي از كارهايي كه بر اساس طرح هجرت بلند مدت انجام شد، راه اندازي شوراهاي شهرستاني هجرت است. شوراهاي شهرستاني متشكل از امام جمعه و مسئول سازمان تبليغات و مدير حوزه علميه مي باشد. آنها نيروهاي اوليه ارزيابي و نظارت بر كار روحانيون هستند، تا اگر اشكالاتي وجود دارد، آنها در همان منطقه حل كنند. در مواردي نيز اشكالات را به ما منتقل مي كنند و ما در اينجا پيگيري مي كنيم. البته موارد داراي مشكل خيلي كم است، اما بطور جدي پيگيري مي شود. اكيپهاي بازرسي خودمان هم خيلي خوب و فعال عمل مي كنند و در مواردي كه مشكلي وجود داشته باشد از نزديك بازرسي كرده و اقدام لازم انجام مي شود. ضريب رضايت مردم براي ما مسئله مهمي است. اگر مؤمنين و مردم محل ناراضي باشند خيلي اهميت مي دهيم و البته اگر خداي ناكرده كار خلاف قاعده اي رخ داده باشد و مردم هم ناراضي نباشند، ما خودمان اقدام مي كنيم.
سؤال: با توجه به اينكه مبلغان محترم در مناطق مختلف كشور با مسائل گوناگوني روبرو مي شوند، آيا براي مناطق خاص، آموزشهاي ويژه منطقه اي نيز در نظر گرفته شده است؟ جواب: بله؛ ما چهار نوع آموزش را براي اين آقايان پيش بيني كرده ايم. يك نوع آموزش تبليغي كه CD آن آماده شده است و برنامه هايش به صورت دانشگاه مجازي فعال شده است. يكي هم دروس حوزوي است كه برنامه امتحانيش حل شده و مبلغان مي توانند در اينجا امتحانات حوزوي بدهند و از جهت رشد علمي مشكلي نداشته باشند. نوع ديگر، آموزش منطقه اي است كه به دليل آسيبهاي خاص هر منطقه تبليغي، آن آموزشها را پيش بيني كرده ايم. مثلا اگر در سيستان و بلوچستان اعتياد به صورت يك مسئله جدي مطرح است، بايد مبلغاني كه در آن منطقه هستند آموزشهايي در مورد شيوه مبارزه با اعتياد ببينند. آخرين نوع آموزش، آموزش عمومي است. آموزش عمومي براي همه مبلغين و در هرجا كه هستند اجباري است. البته حجم آموزشهاي عمومي كم است ولي هر مبلغ بايد در طول ماه، مقداري كار علمي و پژوهشي انجام دهد.
سؤال: هدف از برگزاري گردهمائيهاي سالانه هجرت بلند مدت چيست؟ جواب: ما در برگزاري گردهمايي، به دنبال چند هدف عمده هستيم: 1. ارائه گزارش عملكرد و فعاليتهاي انجام شده در هجرت بلند مدت جهت آشنايي مبلغان مهاجر؛ 2. انتقال انتظارات و توجيه دستورالعمل هاي كاري و اجرايي براي مبلغان؛ 3. استفاده از تجربه هاي مبلغان مهاجر از طريق برگزاري كميسيونها؛ 4. انتقال مشكلات مبلغان به مسئولين به صورت حضوري و پاسخگويي به سؤالات آنها؛ 5. تشويق مبلغان ممتاز در حضور روحانيون هجرت بلند مدت.