درسهاي تبليغ
نکته هايي براي موفقيت در تبليغ
اوّلين و مهم ترين نكته، اخلاص در تبليغ است؛ به اين معنا كه ابتدا انسان با خود فكر كند چرا مي خواهد تبليغ كند؟

اشاره
آنچه پيش رو داريد، نكته هايي براي موفقيت در تبليغ است كه از سخنراني حجة الاسلام والمسلمين نبوي، معاون تبليغ و آموزشهاي كاربردي حوزه علميه قم، در جمع عده اي از مبلغان اعزامي در ماه مبارك رمضان 1428 ه ق استخراج گرديده است. اميد است كه مورد استفاده و قبول خوانندگان عزيز قرار گيرد.
1. اوّلين و مهم ترين نكته، اخلاص در تبليغ است؛ به اين معنا كه ابتدا انسان با خود فكر كند چرا مي خواهد تبليغ كند؟ براي چه مطالعه مي كند؟ وبا چه انگيزه اي روي منبر مي رود و سخنراني مي كند؟ اگر لحظاتي روي اين امور تفكر كند و سپس سعي نمايد نيّت خود را براي خدا خالص گرداند، ان شاء اللّه از مصاديق "اَلَّذين جاهَدُوا فِينا"؛(1) "كساني كه در راه ما جهاد و كوشش مي كنند" قرار مي گيرد و با عنايت الهي كه به دنبال آن مي آيد، خداوند متعال راه صحيح را به او مي نمايد كه: "لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا"؛(2) "آنها را به راههاي خود هدايت مي كنيم."

اوّلين و مهم ترين نكته، اخلاص در تبليغ است؛ به اين معنا كه ابتدا انسان با خود فكر كند چرا مي خواهد تبليغ كند؟ براي چه مطالعه مي كند؟ وبا چه انگيزه اي روي منبر مي رود و سخنراني مي كند؟ اگر لحظاتي روي اين امور تفكر كند و سپس سعي نمايد نيّت خود را براي خدا خالص گرداند، ان شاء اللّه از مصاديق "اَلَّذين جاهَدُوا فِينا"؛ "كساني كه در راه ما جهاد و كوشش مي كنند" قرار مي گيرد و با عنايت الهي كه به دنبال آن مي آيد

قصد و انگيزه شما از تبليغ، ياري خداوند باشد تا او نيز شما را ياري كند، و اين را بدانيد كه اگر نيّت شما ياري خدا نبود، وقت خود را تلف كرده ايد.
2. توجّه داشته باشيد حرفهايي كه مي خواهيد براي مردم بگوييد، خود شما اهل عمل به آن هستيد يا نه؟ به عنوان مثال اگر مي خواهيد به مردم بگوييد كه اهل دنيا نباشند، امّا از اين لحاظ خودتان را اصلاح نكرده باشيد و حتّي منظورتان از تبليغ كردن، كسب درآمد از آن باشد، اين موعظه براي شنوندگان بسيار كم اثر و براي خود شما مضرّ خواهد بود. در بعضي روايات داريم كه جهنميها از بوي تعفّن عالِم بي عمل اذيّت مي شوند. آية اللّه مشكيني رحمه الله مي فرمود: سعي مي كنم چيزي را كه اهل عمل به آن نيستم، نگويم.
اكثر كساني كه روي مردم تأثير معنوي گذاشته اند، داراي اين دو ويژگي هستند: اخلاص و اهل عمل بودن.
سخنراني كه مردم را جذب خودش كند، زياد است؛ امّا سخنراني كه مردم را جذب خدا كند، كم است و ما به اين دوّمي نياز داريم.
3. قبل از سخنراني دو ركعت نماز بخوانيد و از خداوند متعال كمك بخواهيد كه آنچه مورد رضايت اوست، به مردم بگوييد.
4. هنگام شروع به سخنراني، به نحوي توسل به اهل بيت عليهم السلام داشته باشيد. حداقل از مردم بخواهيد يك صلوات براي سلامتي امام زمان عليه السلام بفرستند و خود نيز صلوات را بگوئيد.
5. از فرصتي كه مخاطبين در اختيار شما قرار مي دهند به بهترين وجه استفاده كنيد (مثلاً اگر صد نفر پاي صحبت شما مي نشينند، حدوداً صد ساعت از عمرشان را در اختيار شما گذاشته اند.) خوب مطالعه كنيد، در روايات جستجو كنيد و داروي مردم را پيدا كنيد و براي آنها بيان كنيد.
در روايات داريم كه نزد كسي نرويد كه شما را به شك مي خواند؛ بلكه نزد عالمي برويد كه شما را از شك به يقين و از كبر به تواضع مي خواند. و اين نقش شما به عنوان عالم دين است.
6. كاري كنيد كه مردم خدا را دوست داشته باشند كه نتيجه اش تبعيت كردن از دستورات خدا و رستگاري است.
بايد نعمتهايي كه خداوند به مردم ارزاني داشته است را براي آنها يادآوري كرد تا توجه شان به خدا بيش تر شود.
7. بايد توجه كنيد كه كلام خدا و معصومين عليهم السلام را محور بحث و گفتگوي خود قرار دهيد و آن را به مردم ابلاغ كنيد.
8. در صحبتها و بحثهايتان وارد اموري نشويد كه در جهت منافع عده اي يا بر ضرر عده اي باشد و وارد اختلافات شويد.
در محلّي كه تبليغ مي كنيد، هم به خانه موافق برويد و هم مخالف، تا متهم نشويد به اينكه مثلاً مدافع شوراي روستا هستيد.
9. به كميّت مخاطبين خود توجه نكنيد، بلكه به كيفيت و اهميّت كاري كه انجام مي دهيد فكر كنيد؛ مثلاً نگوييد: اينكه چند بچه دور من جمع شده اند يا براي شنيدن صحبتم آمده اند، چه ارزشي دارد! بچه ها از نظر گيرايي و تأثيرپذيري فوق العاده اند. از اين رو كار و زحمت شما بهتر ثمر مي دهد.
10. به نظافت مسجد اهميّت دهيد زيرا نظافت مسجد سبب مي شود مردم بيش تر جذب شوند. از همان ابتدا عده اي از مردم را جمع كنيد و بگوييد: مسجد خانه خداست و بايد آن را مثل خانه خودمان تميز كنيم.
11. از باب "اِتَّقُوا مِنْ مَواضِعِ التُّهَمَ؛ از اموري كه سبب تهمت به شما مي شود، بپرهيزيد!" نسبت به خانمهاي محل تبليغ خود، در نحوه برخورد و رفتار و صحبت كردن و يا نگاه كردن كاملاً رعايت كنيد.
12. حاشيه منبر را نيز مهم تلقي كنيد؛ مثلاً در مسير راه با كسبه، جوانهاي سركوچه، بچه ها، سلام و احوالپرسي نماييد يا هنگام منبر رفتن به پامنبريها سلام كنيد.
13. پس از اتمام سخنراني و نمازها، مدتي در مسجد بنشينيد و جوابگوي سؤالات مراجعين باشيد.
14. از ذكر مصيبت در سخنراني غافل نشويد و اگر خود شما هم گريه تان گرفت، گريه كنيد. در روايت داريم كه هر كس گريه كند يا بگرياند يا خود را به حال گريه درآورد، بهشت بر او واجب مي شود.

1)عنكبوت / 69.
2)همان.

منبع : ماهنامه اطلاع رساني، پژوهشي، آموزشي مبلغان شماره96