ژنو يولميو چه چيز بهتر از اين که در تعطيلات، برنامه هايي براي فعاليت مشترک با فرزندان خود سپري کنيد! به اين معني که به همراه کشف محيط هاي جديد، فرصت بسيار مناسبي به وجود مي آيد که رشد زباني فرزندتان را پرورش دهيد. چند پيشنهاد: واژگان محيط هاي تازه، تجربه هاي تازه و صد البته، واژه هاي تازه! بازديد از کشتزار، باغ وحش، يا پارک جنگلي، مي تواند فرصت هايي براي يافتن واژه هاي نو پديد آورد. گنجينه ي نام‌ها را در نظر داشته باشيد (نام جانوران، درختان، ماشين آلات کشاورزي و غيره)، اما فعل ها و صفت هايي را هم که امکان توصيف دقيق تر کارکردهاي ويژه ي اين مکان هاي جديد را فراهم مي آورند، از ياد نبريد. پس از بازديد، بازي بيست سؤالي هم شايد خالي از لطف نباشد. به اين روش مي توان آموخته هاي محيط تازه را به خوبي در ذهن کودک نشاند و در همين حال، رده بندي يا طبقه بندي را در ذهن کودک ايجاد کرد: -پسرم با اسم حيوانات باغ وحش بيست سؤالي بازي کنيم؟ -بله! من شروع مي کنم. بزرگه و چهار تا پا داره. -فيل؟ -نه، فيل نيست. رنگش قهوه ايه! -خرس؟ -نه، شاخ داره. توي چمنزار زندگي مي کنه. -آها، فهميدم! گاوميشه! حالا نوبت منه. يک پستاندار گوشتخواره. -خرسه؟ خرس گريزلي؟ نه، يک پستاندار آبزيه! -دلفينه؟ -نه! آبزيه، ولي مي تونه بيرون از آب هم زنده بمونه. تو مناطق قطبي زندگي مي کنه. -آهان، فهميدم! فوکه! در اينجا، فرزند شما به ويژگي هايي مانند شکل ظاهري و محل زندگي جانور توجه خاص مي کند تا شما بتوانيد نام آن جانور را حدس بزنيد که همان رده بندي است. پدر يا مادر به نوبه ي خود، چندين شاخص طبقه بندي چون پستاندار، گوشتخوار يا آبزي بودن را بيان مي کند. توانايي طبقه بندي، در مراحل رشد زباني ديرتر آشکار مي شود، چرا که مفهومي انتزاعي است. اما به تدريج بستري را که واژگان کودک از آن گسترش خواهد يافت، پي مي‌ريزد. بنابراين جالب است که به محض يافتن فرصتي مناسب، اين گونه مفاهيم را به کودک بشناسانيم. تهيه ي فهرست (از جانوران مشاهده شده، ميوه هاي خورده شده، و پيک نيکي که در راه است) روش جالب ديگري براي تمرين طبقه بندي و همچنين دسترسي به واژگان است (کنشي شامل جست و جو و يادآوري واژه هاي دقيق). هنگامي که واژه اي نوک زبان شماست، به طور موقت در دسترسي به واژگان دچار مشکل شده ايد. عمل نام بردن چندين واژه از گونه اي مشخص، "فراخوان واژگان" نام دارد و همان کاري است که هنگام بازي يادآوري بيشترين موارد ممکن از گونه ي خاص، انجام مي دهيم. باز هم به طور مشابه، مي توان فهرستي از چيزهاي ديگري به جز نام‌ها آماده کرد. مثلاً، اگر مي خواهيم با خود توپي همراه ببريم، مي توانيم فهرستي از کارهايي که مي‌توان (يا نمي‌توان) با آن انجام داد، تهيه کنيم. حافظه‌ي شنيداري بازي هاي سرگرم کننده اي مي توان با کودکان انجام داد که به پرورش حافظه ي شنيداري کمک مي کنند. يکي از آن ها بازي "به مسافرت مي روم و با خودم مي برم ..." است، که در آن هر يک از شرکت کنندگان بايد فهرست اشيايي را که نفر پيش از وي برشمرده است، تکرار کند و يک شيء ديگر هم به آن ها بيفزايد. اگر تنها کمي خلاقيت داشته باشيم، اين بازي به ظاهر ساده مي تواند نسخه هاي بسيار گوناگوني داشته باشد: من به بازار مي روم و مي خرم ... ؛ من به استخر مي‌روم و ...؛ من به فضا مي‌روم و مي بينم ...؛ من به شکار اژدها مي روم و با خودم مي برم ... . مي بينيد که بي شمار امکان تنوع وجود دارد! فعاليت ديگري که مي تواند حافظه‌ي شنيداري را تقويت کند، صد البته ياد گرفتن ترانه‌هاي کودکانه و آوازهاست. چهارچوب آهنگين يا ضرب دار همراه با اين ترانه ها، به گونه اي به يادگيري کمک مي کند و اجازه مي دهد کودک (يا بزرگسال!) دنباله ي کلماتي بلندتر از آن چه را که در حالت عادي مي تواند، به خاطر سپارد. و از آنجا که سفر با خودرو ممکن است طولاني و گاه بسيار طولاني شود، آموختن ترانه ها و آوازهاي تازه به فرزند دلبندمان مي تواند خيلي سرگرم کننده باشد. يا گاه برگشتن به آوازهاي قديمي تر، براي پرهيز از تحمل تکرار يک ترانه در ?? ساعت... پيشنهادي ديگر براي سفر در خودرو، گوش دادن به راديو همراه با کودکان است (اخبار، گزارش هاي زنده ي ورزشي يا هر برنامه ي ديگري که دوست داشته باشيد). سپس، از بچه ها درباره ي آنچه شنيده‌اند، سؤال کنيد. مثلاً، "بيشترين دماي هوا امروز چقدر است؟" آگاهي آوايي آگاهي آوايي، به معني درک اين آگاهي که گفتار از آواهاي مجزا ساخته شده است، اثري تعيين کننده بر يادگيري خواندن و در پي آن نوشتن دارد. براي پرورش آگاهي آوايي، کافي است نمونه هاي پيشنهادي بالا را با افزودن قيدي از نوع ديگر، مانند صداي اول واژه يا وزن آن، به کار ببريد. معجزه مي کند! مثلاً مي توانيد مؤلفه اي آهنگين به بازي جانوران باغ وحش اضافه کنيد: ديدم يک خرس... مي خورد با حرص ديدم يک فيل...دستش زنبيل ديدم دلفين... مي کرد فين فين بازي "مسافرت مي‌روم"، را مي‌توان با موضوع "به مريخ مي روم و مي بينم..."، و مثلاً با کلماتي که با ميم شروع مي شوند، انجام داد. يا حتي بهتر: چيزهايي که در سياره مريخ يافت مي شوند و با ميم شروع مي شوند، را نام ببريد: مريخي، ماهواره،... و سپس، آن هايي که پيدا نمي شوند، را: دمپايي، سبد،... و لازم به يادآوري نيست که گذاشتن کلمات تازه به جاي واژه هاي پيشين ترانه هاي محبوب کودکتان مي تواند براي او بسيار سرگرم کننده و گيرا باشد. برگردان: نسيم قياسي منبع: http://www.petitmonde.com
لطفا منتظر باشید ...
