تتمه المنتهي في وقايع ايام الخلفاء
مؤلف:
حاج شيخ عباس قمي (م 1359 ق).
زندگينامه و اظهار نظرها:
اين فاضل دانشمند، امامي و محدث، متولد در قم و متوفا در نجف است. او پس از تحصيلات ابتدايي، در سال 1316 ق به نجف رفت و از حاج ميرزا حسين نوري كسب علم نمود. او پس از وفات ايشان به قم بازگشت و در سفري كه به نجف رفته بود، درگذشت و در كنار استادش مدفون شد.
تأليفات:
سفينه البحار و مدينه الحكم و الاثار، منتهي الآمال، مفاتيح الجنان، هديه الاحباب في معرفين بالكني و الالقاب، انوار البهيه، فوايد الرضويه، نفس المهوم.
معرفي اجمالي كتاب:
اين كتاب - که تتمه و تکميل منتهي الآمال است - يكي از كتب مفيدي است كه در موضوع تاريخ خلفا و وزرا و علما است و از نظر اتقان و اعتبار در ميان كتب فارسي كم نظير است. اين كتاب با رعايت اختصار، موافق ذوق عموم نگاشته شده و حاوي مطالب سودمند و حكايات بسيار جذاب و داستانهاي دلپذير است. مصادر مورد استفاده مؤلف در اين كتاب، كتابهايي همچون: اسدالغابه، تاريخ طبري، كامل بن اثير و ديگر كتب تاريخي است.
برخي از سرفصل­هاي اين كتاب عبارت اند از: خلافت ابوبكر، خلافت عمر، خلافت عثمان، خلافت اميرالمؤمنين علي - عليه السلام - ، واقعه صفين، شهادت عمار، جنگ نهروان، شهادت اميرالمؤمنين - عليه السلام - ، خلافت امام حسن - عليه السلام - ، خلافت معاويه.
وضعيت نشر:
اين كتاب، به تصحيح علي محدث زاده، به وسيله انتشارات كتاب­فروشي داوري قم، در سال 1397 ق چاپ و منتشر شده است. اين کتاب به عربي وارد و ترجمه شده است.
محمدرضا ضميري- کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، ص 315- 316