آئين همسرداري در اسلام
روح اله محمديان
چکيده:
پيامبر اکرم (ص) مي فرمايد : ازدواج ،کامل کنندۀ نيمي ازدين شما هست ودراهداف ازدواج قرآن حکيم ،اساسي ترين فلسفه تشکيل خانواده را ،آرامش وتحکيم پيوند مودت ورحمت معرفي مي کند. ازاصول ثبات خانواده مي توان به: 1-انتخاب آگاهانه 2-انتظارات معقول از ازدواج و... اشاره کرد. که رعايت اين اصول تاثيرات فراواني دربرآورده نمودن ثبات فردي واصلاح نظام اجتماعي خواهد داشت .هريک اززن ومرد داراي حقوقي هستند که رعايت هرکدام ازاين حقوق براي طرف مقابل لازم وضروري است ودرصورت عدم رعايت آن، بنيان خانواده وروابط ايشان به سستي وفروپاشي مي انجامد. دراين راستا الگو گرفتن ازشخصيتهايي که درهمه زمينه ها به خصوص همسرداري موفق عمل کرده اند ،براي هموارشدن راه ،بسيار ضروري است وبايد گفت حضرت علي(ع) و فاطمه الزهرا(س) بهترين الگويي همسرداري عالم هستي هستند که درهمه اعصار مي توانند الگو هاي همسران قرار گيرند.علاوه بر اين توجه به نکاتي که دردين مقدس اسلام براي تحکيم خانواده آمده است مهم خواهدبود.که دراين پژوهش به نکات اساسي براي ازدواج موفق جوانان پرداخته شده است که انشالله راه گشاي تمام خواهران وبرادران گردد.

کليد واژه : سکون ، آرامش ، ازدواج ، اسلام ، حقوق زن ، حقوق مرد ، همسر ، نکات ازدواج

مقدمه:

سپاس وستايش بيکران ، خداوند يگانه رحمان را سزااست که درروي کره اي متحرک کوه و صحرا جزيره ودريا وجاندارآفريد وانسان را پديد آورد ،تا ظلمتکده تيره وتاريک زمين را به نور صفا زينت بخشد ودرميان خرابي آبادي آرد.ازميان کره زمين که به صورت جمادي بي شعور ساخته شده بود ، نبات وحيوان برافراشت و بر تارک سرش انساني خردمند گذاشت واو را برهمۀ اقطار جهان فرمانروا ساخت، تا ازميان کره اي خاکي و تاريک ، جنبش و حرکت ، سعادت و عزت و عيش وعشرت پديد آورد.نور و صفا، نغمه ونوا ،تکامل وتعالي ،دستگيري ورحمت وعطوفت .همگي ازميان همين کره تيره و ظلماني برخاست وهمگي ازبرکت عقل واحساس بود که به انسان عنايت فرمود،تا باوي انس والفت گيرد .ميان پسر ودختر بيگانه ونا آشنا ،مودت ورحمت مقرر داشت تا يکديگر را درآغوش گيرند ، تولد و تناسل نمايند تشريک مساعي کنند .محيط آبادي را که از پدران ومادران خود به ارث گر فته اند آباد تر کنند.ودرود ورحمت به روان مطهر رسولان مخصوصاً حضرت محمّد مصطفي (ص) و خاندان معصوم آن حضرت (صلوات الله اجمعين من الان الي قيام يوم الدين ) که همگان عمر عزيز خود در راه رسانيدن انسان به اوج تکامل وسعادت معروف داشتند ودرپيمودن اين راه از بذل جان شيرين خود دريغ ننموده .وامّا پسر ودختري که با يکديگر ازدواج مي کنند ،درحقيقت تولد تازه اي مي يابند ودراقيانوس تازه اي وارد مي شوند که بايد کارآموزي وتجربه قبلي کسب کرده ويا داراي هوش باشند که بتوانند خود را با جذرمد دريا هماهنگ نموده وبا آن محيط سازگار شوند وگرنه عصري کوتاه وپر مشقت دارند وبه زودي درگردابهاي هلااک مي شوند. دين اسلام براي راهنمايي وتامين سعادت بشر نازل گشته وتمام ابعاد وجودي او را درتمام مراحل زندگيش رعايت کرده ،ودختر و پسر را که مي خواهند درآينده پدرومادر خانواده ورکن اجتماع انساني باشند ،دراين وادي خطرناک بدون راهنما رها نکرد اينکه با کمال وعنايت، دست ايشان را گرفته وقدم به قدم رهبري کرده وآنان را ازخطرات طوفانها برحذر داشته. دراين مقاله درحد بسيار کمي براي تأمين اين هدف يعني آداب همسرداري ازچندين کتاب بهره گرفته وبه طرح مسائلي که درابتداي آن به اهميت واهداف ازدواج اشاره شد مي پردازد . که ازمهمترين بخش هاي آن مي تواند به:

1 - حقو ق مرد وزن وحقوق زن بر مرد وهمچنين حقوق متقابل آنها.

2-الگوي همسرداري نمونه دراسلام .

3-اصول ثبات واستحکام خانواده

4-نکته هايي ناب براي ازدواج موفق همرا با احاديثي وآياتي دراين زمينه اشاره کرد . اميد است اين قطره کوچک ازاين دريا درخصوص بهينه سازي ، سالم سازي و ارتقا و روابط خانواده گي موثر باشد .

اصول مديرت خانه وخانواده

ازانجايي که يکي از حساسترين ،پيچييده ترين ومهم ترين نهادهاي اجتمايي به ظاهر کوچک، خانه وخانواده است .اداره آن نيازبه مديريتي با کفايت وعالمانه دارد .چنانکه مديريت اصولي خانواده سبب شکوفايي غنچه هاي عدالت، امنيت ،صدا قت،صفا ومحبت درگلستان وجود مرد وزن خانه مي شود .ازاين رو آموزش و بکارگيري گام به گام اصول مديريت علاوه برآثار فردي، درعرصه حفظ وارتقاء فرهنگ يک جامع نيز موثر است که دراينجا به صورت مختصر به موارد آن اشاره خواهد شد :

1-اصل محبت ورزي( گنج زندگي)

امام علي (ع) (پرسود ترين گنج ها بدست آوردن محبت دلهاست )(1)

ازجمله عوامل محبت ساز:

1-حسن خلق وگشاده رويي

2-احسان ونيکي

3-تواضع وفروتني

4-سخاوت وگشاده روييوخرده گيري

5-رفق ومدارا

6-هديه دادن درمناسبتهاي مختلف

ازجمله عوامل محبت سوز :

1.جدال وگفتگوهاي تند وتوهين آميز

2.بخل

3.عدم ابراز محبت

4.حساسيت نا بجا

5.قدر نشناسي

نقش محبت درزندگي خانوادگي

يکي ازاحتياجات رواني هرانسان «محبّت» است. دل انسان به محبّت زنده است وکانون خانوادگي بيش ازهرچيز احتياج به محبت دارد . اين فروغ محبّت است که خانه را روشن مي کند وهر خانه اي که با چراغ محبت روشن نباشد خانۀ خاموشان است. پروردگارمهربان درقرآن مجيد محبّت ومهرباني زن وشوهر درمحيط خانه را يکي ازآيات قدرت وحکمت خود معرفي مي کند ومي فرمايد :

(وَمِن آيَاتِهِ اَن خَلَقَ لَکم من اَنفُسِکُم اَزوَاجاً لَّتسکُنُو ا الَيهَا وَجَعَلَ بَينَکُم مودةً و رحمةانَّ ذالک لا يات يتفکرون ) يعني:

«يکي از نشانه هاي قدرت وحکمت خداوند اين است که براي شما از جنس خودتان همسراني آفريد تا با او انس بگيريد وميان شما وهمسرانتان دوستي ومهرباني برقرارساخت ودراين موضوع براي انديشمندان نشانۀ خدا شناسي پديدار است .»(2)بايد توجّه داشت که براي اينکه بنيان زناشويي استوار ومحيط خانه به چراغ محبّت هميشه روشن باشد بايد محبّت دو طرفه باشد زيرا دلها به هم راه دارند و محبت مي آورد ولذا دراسلام همانطور که به زن سفارش شده وتکيد شده اش که شوهر خود را دوست بدارد به مرد هم تکيد شده است که همسر خود را دوست بدارد واو را مورد احترام واِکرام قرار بدهد. پيغمبر اکرم (ص)فرمودند: بهترين زنان شما زنها ئي هستند که نسبت به شوهرانشان عشق ومحبّت داشته اند.(3)حضرت رضا (ع) فرمودند :زناني که به شوهران اظهار عشق ومحبت مي کنند بهترين غنيمت براي آنها مي باشند . (4)رسول اکرم (ص)مي فرمايند: هرچه ايمان کامل ترباشد به همسرش بيشتر اظهار محبت مي نمايد. (5)و درمورد ديگر مي فرمايد :اين سخن مرد که به همسرش بگويد :واقعاً تو را دوست دارم هرگز از قلب همسر خارج نخواهد شد واز ياد او نخواهد رفت.9 امام صادق (ع) فرمودند: زن ازمرد آفريده شده است( ازهمان گلي که خداوند مرد را آفريد زن را نيز ازآن گل آ فريد) و تمام توجّهَش به مرد معطوف است پس همسرانتان را دوست بداريد. ونيز آنحضرت فرمود: از اخلاق پيغمبران اين است که نسبت به همسرانشان محبّت دارند.(6) ونيز فرمودند: به کسي که دوستش مي داري خبر بده. (7)و نيز بايد توجّه داشت که آثار محبّت ميان زن وشوهر بايد دررفتار وگفتار آنها نمايان باشد وحرفها وحرکات آنها نسبت به هم محبّت انگيز باشد و سعي کنند که هرگز حرفي وحرکتي که بنيان محبّت را سُست و جلوۀ دوستي را کم رنگ مي کند از هيچ يک از آنها صادر نشود و اگر احياناً صادر شد سعي کنند که عذر بخواهند وجبران نمايد .تعريف وتمجيد ازيکديگر مخصوصاً درحضور بستگان و آشنايان واهداي هدايا و امثال اين موضوع واظهار محبّت وجلب محبّت بسيار مؤثراست وبالا خره درهرسازماني که براساس محبّت استوار است هرگز خلل وخرابي را ه پيدا نمي کند.

خلل پذير بود هربنا که مي بيني

به جز بناي محبّت که خالي از خَلَل است

هرانساني به شخصيت خودش علاقه دارد ومي خواهد که ديگران به شخصيت او احترام بگذارند وهرکس به او احترام بگذارد او نيز متقابلا به او احترام خواهد گذ اشت. احترام گذاردن زن به شوهر وبه يکديگر در محيط خانه رشتۀ محبّتشان را محکم ترمي کند وبه پيمان زناشويي دوام بيشتري مي بخشد وفرزنداني که درچنين محيطي رشد مي کنند اين عادت انساني را سرمشق زندگي خود قرار مي دهند. اسلام رسم احترام گذاري زن وشوهر به يکريگررا به عنوان يک وظيفۀ اخلاقي مورد تاکيد قرار مي دهد. حضرت رسول اکرم (ص) فرمودند: وظيفۀ زن اين است که تا درخانه به پيشواز شوهر برود وبه وي خوش آمد بگويد.(8) امام صادق (ع)فرمودند: هرزني که به شوهرش احترام بگذارد وبه او آزار نرساند خوش بخت وسعادتمند خواهد بود(9) اين نوع دستورات نمونه اي از وظيفه اخلاقي زن نسبت به شوهر است احترام گذاري مرد نسبت به همسرش نيز با اين قبيل تعبيرات مورد تاکيد قرار گرفته است. حضرت رسول اکرم (ص)فرمودند):

ما أکرَمَ النَّساءَإلا کَريمٌ وَما أهانَهُنِّ إلا لَئيمُ ) يعني:

افراد کريم وبزرگوار زنان خود را مورد احترام قرارمي دهند وافراد پست به زنان اهانت مي کنند. (10)ونيز حضرتش فرمود:هرکس به خانواده اش توهين کند خوشي زندگي را نخواهد ديد.(11) حضرت صادق (ع) از پدرش نقل کرده که فرمودند :هرکس زن بگيرد بايد او را گرامي ومحترم بشمارد(12)خلاصه اينکه احترام به شخصيّت افراد مخصوصاً درمحيط خانوادگي واحترام به همسريکي ازنشانه هاي شخصيّت وشرافت اشخاص محسوب ميشود وموجب افزايش محبّت ميشود. اميرمومنان (ع)فرمودند :

(شَرَفُ المَرءِبِا لعِلمِ وَالاَدَبِ لا بِالاصلِ وَالنَّسَب).يعني: شرافت انسان تنها به درجات علم وادب او بستگي دارد نه به نَسَب وقبيلگي او. خلاصه اينکه محبّت درمحيط خانوادگي تلخها را شيرين وسختيهاي زندگي را آسان ميگرداند.

ازمحبّت تلخها شيرين شود

از محبّت مس ها زرين شود

از محبّت خارها گل مي شود

از محبّت سرکه ها مُل مي شود

ازمحبّت نارنوري مي شود

ازمحبّت ديو حوري مي شود

از محبّت سقم صحت مي شود

ازمحبّت قهر رحمت مي شود

از محبّت مرده زنده مي شود

ازمحبّت شاه بنده مي شود

2-اصل عدالت محوري:

پيامبر اکرم (ص) مي فرمايند:(لحظه اي عدالت برتراريک سال عبادت است .)(13)عدالت يعني حق شناسي واداي حقوق وحق، به معناي طلبي است که ديگران ازما دارند ولزوماً به معناي پرداخت طلب ديگران است. طلب هاي ديني، مالي،عاطفي ،عقلي...درخانواده نيزهر يک ازاعضاءخانواده به نوبۀ خود حقي دارند که، محترم شمردن آن برديگران لازم است. و ما درفصلي جدا به حقوق مرد برزن وزن برمرد پرداخته ايم.

3-اصل لذت جويي وتمتّع

رابطه سالم جنسي بين زن ومرد، تبادل خالصانه احساسات و محبتها وارضاء عواطف ونيازهاي عاطفي درخانه ونظام خانواده مورد سفارش اسلام است.

4-اصل تقسيم کار

ازجمله فوائدتقسيم کار

1-ايجاد حس مسئوليت بين افراد

2-افرد خانه، خود را دراداره منزل سهيم مي دانند .

3-ضايعات مالي وزماني کاهش مي يابد .

4-محيط خانه با نشاط وشاداب خواهد شد.

5-عبادت بزرگي است .

5-اصل عفو و صفح:

عفو يعني بخشيدن خلاف وصفح ومرتبه اي بالاترازعفوو ناديده گرفتن خلاف است. عفو و صفح يعني رهايي ذهن ازرنجشها.

6-اصل تدبير وبرنامه ريزي:

امام علي (ع)ميفرمايند:

تدبيروبرنامه ريزي سبب اصلاح امورزندگي است.(14)

ازآثار مهم برنامه ريزي مي توان به آرامش رواني، سهولت جريان زندگي، رسيدگي به همه کارها ،الگو شدن براي ديگران، تقليل درگيري هاي اشاره کرد .

7-اصل سازگاري وانعطا ف

امام علي (ع) مي فرمايند:

نرمي ،کليد کاميابي است)(15) وسازگاري به معناي درک متقابل ازيکديگروتطبيق دادن خود با شرايط و روحيات طرف مقابل است .

8-اصل مادرمحوري

9-اصل قناعت و کنترل تقاضاها

امام علي (ع ) ميفرمايند :(زيبايي زندگي و رفاه به قناعت است )(16)

10-اصل توسعه اخلاق

حضرت علي (ع) ميفرمايند

اخلاق نيکو روزي را زياد مي کند وميان دوستان انس والفت پديد مي آيد.)(17)

11-اصل تغافل وناديده انگاري

حضرت علي (ع) ميفرمايند:

هرکس بربسياري از امور چشم پوشي نکند .زندگيش ناگوارشود . (18)

12-اصل هنر استراحت

استراحت شرطي لازم براي رسيدن به اهداف بزرگ است وپشتوانه موفقيت وا فزايش کارايي وکيفيت فعاليت ها مي باشد .

13-اصل ميهمان پذيري

پيامبر اکرم( ص) مي فرمايند:

زکات خانه مهمان است وميهمان راهنماي بهشت است. (19)

14-اصل سخاوتمندي:

امام رضا (ع) ميفرمايند:

مرد راسزاواراست که برعيالش توسعه بدهد؛ تا آرزوي مرگ او را نکنند.)(20)

15-اصل معنويت گرايي

ازسعادتمنديهاي مردان وزنان بزرگ اين است که يک مسکن خاکي راتبديل به مسجد نوراني براي مناجات وارتباط با عا لم معنوي کنند.

16-اصل پاکي

17-اصل تشکر وقدرداني

18-اصل شناخت روانشناسي زن ومرد

يکي ازمحوري ترين وبلکه اساسي ترين ارکان نظام خانواده وجود ارتباط سالم فراگيروپويا بين زن وشوهر است وازيک منظر ارتباطات به دو قسم کلامي وغيرکلامي تقسيم مي شوند :

الف) ارتباط کلامي مانند :

1-اصل گفتگو براي تبادل اطلا عات

2-استفاده ازلحن مناسب

3-جلوگيري اززخم زبان ويا سکوت هاي آزاردهنده

4-ارتباط کلامي وعاطفي ومحبت آفرين

ب) ارتباطات غير کلامي مانند:

1- نگاه درنگاه

2- گوش دادن به سخن

3- نوازش

4- خنده درچهره طرف مقابل

5- سرتکان دادن به نشانه تأييد

6- به استقبال شخص رفتن
حقوق مرد بر زن ازنظر اسلام
هرشرکت وسازماني نيازمند به مقام مسئول ورئيس است وگرنه خواه ناخواه منجربه هرج مرج شده، زيانهاي فراواني ببارمي آورد وسرانجام به نابودي خواهد گردييد.زيرا مديريت نقش موثري را ايفا مي کند واين مديريت است که بايد ازنظر فکري وخصوصيات رواني واجد شرايط خاصي باشد تا بتواند ازحد اقل نيرو، حداکثر استفاده را جلب کند. بنابراين ، سازمان وشرکتي که زنومردازراه ازدواج وتشکيل خانواده بوجود مي آورند. ناگزير بايد سرپرست ومقام ومسئولي داشته باشد که بتواندبه طرز شايسته اي براي تامين نيازمنديهاي آن همت گمارد وخط مشي درستي فرا راه افراد خانواده قراردهد واداره عمومي ومسئوليتهاي اين کانون مقدس را به عهده بگيرد، وتا خود وافراد خانواده ازمزاياي آن بهره مند شوند، ودرکنار يکديگر احساس خوشبختي نمايند وفرزندان خود را با روشي صحيح تربيت کنند ودرسعادتمند نمودن آنان موفق گردند.
مدير مسئول
اکنون بايد ديد چه کسي بهتر است عهده دار سر پرستي وقيمومت تشکيلات خانوادگي باشد. زن يامرد ويا هردو، بدون ترديد رياست هردو براي سرسامان دادن به امورد خانواده صحيح نيست، زيرا دراين صورت هيچکدام ازآن دو نفر آن چنان که شايسته است احساس مسئوليت نمي کنند، بعلاوه هردونفري، دو گونه طرز تفکر ودو گونه سليقه دارند ودرمواردي که اختلاف سليقه دارند، هيچکدام حاضر نيستند تسليم فکر ونظريه ديگري شود ودرنتيجه کار به جنگ ونزاع مي کشد وقانون مهر ومحبت آنان بدل به جهنم سوزاني از اختلاف وکشمکش مي گردد.خطر بزرگ ديگري که ازرهگذر اختلاف زن وشرهر پديد مي آيد، مربوط به سرنوشت فرزندان آنان مي باشد زيرا درروانشناسي ثابت شده است، «کودکاني که درسايه پدرومادري تربيت مي شوند که ميان آنان کشمکش ونزاع وجود دارد، دچار اختلال عواطف وعقده هاي روحي ونگرانيهاي فکري مي گرند».بنابراين گذشته ازاينکه زندگي درکام زن وشوهر تلخ مي شود ،دود اين آتش به چشم کودکان معصومي نيز مي رود که بايد درپناه پدر ومادر، کاخ سعادت وشخصيتشان پي ريزي گردد.پس اختيار سرپرستي ورياست خانواده را بايد به يکي اززن يا مرد واگذار کرد.
استعداد فطري
اکنون بايد ديد آيا زن براي عهده داري رياست وسرپرستي امور خانه وقبول مسئوليت آن شايسته گي بيشتري دارد يه مرد؟نخست بايد به اين واقعيت طبيعي توجه نماييم همانگونه که دراندام زن ومرد اختلاف هايي هست وبه هرکدام ازآنان به مناسبت ويژگيهاي جسمي يک سلسله وظايف طبيعي سپرده شده است، از جهات رواني وخصوصيات اخلاقي نيز تمايز هايي بين آن دووجود دارداين ويژگي هاي رواني که درعلم پسيکولوژي (روانشناسي) ثابت شده است ،درتقسيم کارها و وظايف بايد مورد نظر قرار گيرد.مهمترين تمايز رواني ميان زن ومرد اين است که زنان معمولا داراي احساسات شديد وعواطفي جوشان تر هستند. تأثّر وهيجان شديد زن درحالتهاي گوناگون، چون هنگام دوستي ودشمني، ترس، شادي ونگراني وهم چنين توجه فراوان او به زيبايي وظواهر زندگي ، ازنشانه هاي اين عواطف واحساسات است. ومردان نوعاً ازنيروهاي عقل وانديشه بيشتري برخوردارند.جالب توجه اينکه اين ويژگي هاي رواني با خصوصيات جسمي هرکدام ازآنان هماهنگي کامل دارد ونشان دهنده اين حقيقت است که ،آفريدگار زن و مرد، هر کدام را براي انجام کاري و عهده داري وظيفه اي آفريدوابزار آن را در جسم و روان او به وديعت سپرده است.وقتي مناسبترين غذاي کودک در پستان مادر فراهم مي گردد، وبايد داراي عواطف لطيف وسرشاري باشد،که چون فرزندخودرا درآغوش گرفت وپستان دردهان او گذاشت، نه تنها احساس خستگي نکند بلکه خود از عشق مقدس مادري سرمست گشته، فرزندرا با فشردن درآغوش گرم، ازچشمه سار محبت سيراب نمايد واين نياز فطري او را نيز اشباع کند.
و نظربه اينکه مرد از اسکلتي درشت، عضلاتي ستبر واعصابي قوي وجمجمه ي بزرگ ومغزي سنگين ترازجمجمه ومغز زن( وزن متوسط مغز مرد1360و وزن متوسط مغز زن 1200گرم است) برخورداراست، فکري نيرومند تر وانديشه اي دوربين تر دارد، تا توانسته باشد دربرابر مشکلات وسختيها استقامت بيشتري نمايد .مرد آن چنان آفريده شده است که تاب و تحمل آفتاب سوزان تابستان وفضاي آلوده محيط کارخانه را داشته باشد وگرداندن چرخ هاي عظيم کارخانه و طنين شکنندۀ صداي آنها او را ازپاي نياندازد و غريو توپ وسلاح دشمن درميدان نبرد اورا نلرزاند . با درنظرگرفتن اين مطالب وشناخت اين استعدادها مي بينيم بهترين راه براي سعادت خانواده ودرنتيجه سعادت اجتماع اين است که رياست وسرپرستي امور کلي خانواده به فکرونيروي انديشه وقدرت بازوي مرد سپرده شود وگرداندن چرخ کارهاي خانه وتامين نيازهاي روحي کودکان، به عواطف سرشارواحساسات لطيف زن واگذاري گردد. به علاوه روانشناسان معتقدند (و خود زنان نيز اعتراف مي کنند)(21) که وضع روحي زن طوري است که دوست دارد درپناه مردي لايق ونيرومند زندگي کند وازداشتن چنين شوهري لذت مي برد. زن هنگامي احساس خوشبختي مي کند که ببيند شوهرش به صفات مردانگي آراسته است واگر ببيند مردي زياد تملق وچاپلوسي ميکند وبدون قيد وشرط ازنظر يات وافکاروسليقه زن پيروي مي نمايد. يا تحت سرپرستي وکفالت زني بسر مي برد، ازاو متنفر مي گردد وارزش واعتبارچنداني براي وي قائل نخواهد شد. ازهمه اينها گذشته به فرض آنکه زنان درابتداي ازدواج که هنوز بچه دارنشده اند وخاطراشان از لحاظ تربيت فرزندان آسوده است مايل به رياست خانواده باشند، اين وضع دوام نخواهد يافت زيرا گرفتاريهايي که طبعاً درزندگي بعدي پيش مي آيد فکرآنها را مشغول خواهد کرد وخيال آنان را ازتحمل بار سنگين مسئوليتهاي ديگر منصرف خواهد نمود.
رياست ومسئوليت مرد
روي همين اصل، اسلام سرپرستي خانواده را به عهده دار مرد گذاشته ومرد را عهده دار تامين وسايل زندگي زن معرفي نموده است قرآن مجيد مي فرمايد (الرجال قوامون علي النسا)(22) مردان سرپرست زنان مي باشند.البته بايد توجه داشت که ازطرفي، هرچند اسلام رياست امور کلي خانواده را به مرد سپرده، ولي اداده امور داخلي خانه را به زن واگذاشته است. يعني اگر مرد دراداره امورخانواده مقام رياست را دارد، همسرش معاون اوست ودرشعاع محددودتري سرپرستي خواهد داشت.پيامبراسلام (ص)درضمن حديثي مي فرمايند:
(فالرجل سيد اهله والمرأة سيدة بنتها) (23)
و از سوي ديگر هرکسي به اندازه قدرت وشعاع رياست خود ،عهده داردرمسئوليت است. باز رسول گرامي اسلام (ص)مي فرمايند: (و الرجل راع علي اهل بيته وهو مسئول عنهم والمراةراعيه علي اهل بيت بعلها وولده وهي مسئوله عنها)(24)
(مردنگهبان و مسئول خانواده است وزن نگهبان ومسئول خانه ي شوهروفرزندان او است.)
بنابراين مرد هيچگاه حق ندارد ازاين عنوان سوءاستفاده کند، وحقوق افراد خانواده را ناديده گرفته، روش ديکتاتوري واستبداد را درمحيط خانه درپيش گيرد، بلکه بايد توجه داشته باشد که رهبري صحيح آن است که توام با محبت وجلب همکاري وهمفکري صميمانه باشد. قرآن مجيد به شوهران دستور مي دهد که گذشته از رعايت حقوق زنان، نسبت به آنان خوشرفتارباشند وبا محبت ومهرورزي ،کانون خانواده را گرم وبا نشاط سازند. آيه شريفه: (وعاشروهن با لمعروف) (25)(با زنان خوشرفتارباشيد) فرماني است که با تناسب عواطف حساس وزود رنج زنان ودرنظرگرفتن ديگر خصوصيات آنان وروي هم رفته مصالح عالي خانواده صادرشده است.
پي‌نوشت‌ها:
1.غرر الحکم
2. آيه 21 سوره روم ، 9 – شافي ج2 ص138
3. بحار الانوار ج 30 ص235
4. مستدرک الوسائل ج2 ص532
5.بحار الانوار ج 103 ص228
6. بحار الانوار ج103 ص223 و236
7.بحار الانوار ج74 ص181
8. مستدرک الوسائل ج2 ص551
9. بحار الانوار ج103 ص253
10. نهج الفصاحه ص318
11. المواعظ العدديه ص151
12. بحار الانوار ج3 ص224
13. نهج الفصاحه ح2427
14. غررالحکم
15. ميزان الحکمه ح7365
16. غرر الحکم ص90
17. ميزان الحکمه ح5002
18. ميزان الحکمه ح15220
19. بحار الانوار ج72 ص460
20. وسائل ج15 ص294
21. به کتاب روح نوشته يک بانمي آمريکايي مراجعه شود.
22. نساء آيه 24
23. حقوق زن در اسلام و جهان ص134
منبع :سايت راسخون