ميوه و گياه درمانى
ريموند دكستره
مترجم : دكتر سياوش آگاه
******************
- فهرست مطالب -
پيشگفتار مترجم
مقدمه
نيازمنديهاى غذايى
مخمرها يا آنزيمها
وضع محيط روده ها
كلرفيل
آيا مى خواهيد بدانيد دانشمندان درباره كلرفيل چه مى گويند؟ بشنويد:
اسيدها و قليائى ها
اسيدهاى آمينه
ويتامينها
ويتامين آ(آگزروفتول
پيش ويتامين آ: رنگدانه ها، كاروتن
اثر ويتامين آ
منابع گياهى ويتامين آ
ويتامين ب
اثر و عمل ويتامين هاى ب
ويتامين ب 1
ويتامين ب 2
ويتامين ب 3
ويتامين ب 4
ويتامين ب 5
ويتامين ب 6
ويتامين ب 9
ويتامين ب 12
ويتامين ب 15
ويتامين پ پ
ويتامين ث (اسيد آسكوربيك )
منابع گياهى ويتامين ث
ويتامين د(كولكالسيفرول
ويتامين ا(آلفاتوكوفرول )
منابع گياهى ويتامين ا
ويتامين كا
منابع گياهى ويتامين كا
ويتامين پ (سيترين )
ويتامين U(كاباژن
املاح معدنى مهم و مواد مختلف مورد نياز بدن
ارسنيك
سير
برم
كلسيم
كلور
كروم
كوبالت
مس
آهن
فلوئور
يد
منيزيم
منگنز
مواد لعاب دار
نيكل
شوره
پكتين
فسفر
پتاسيم
املاح پتاسيم (پتاس )
روبيديم
سلنيم
سيليسيم
سديم
املاح سديم
گوگرد
روى
عناصر كمياب
كالريها
پختن
((سوپ بقراط))
به كار بردن سبزيجات خام
نوشابه هاى سالم
گياهان معطر
اسيدهاى ميوه جات
ميوه جات و سبزيجات درمان كننده
طرز گرفتن آب ميوه جات
خواص و فوايد ميوه جات غلات بقولات
زرد آلو
سير
جلبكها
زالزالك
بادام
آناناس
گلپر
انيسون سبز(باديان ، رازيانه )
پسته زمينى
آرتيشو
مارچوبه
بادمجان
آوكادو
جو صحرائى يا جو دو سر
زغرور
موز
ريحان
برگ چغندر
چغندر قرمز
گندم
گل گاوزبان
دارچين
هويج
فلوس
كرفس - برگ و ساقه
كرفس - ساقه
جعفرى فرنگى
گيلاس
قارچها
شاه بلوط
كاسنى
كلم
گل كلم
ليمو ترش
كدوى تنبل (كدو و كدو حلوائى )
ميخك
به
خيار
گشنيز
شاهى آبى
زيره
ميوه گل نسترن
خرما
اسفناج
زرشك
ترخون
باقلا
انجير
توت فرنگى
تمشك
سرو كوهى ، عرعر
انار
انگور فرنگى
لوبيا سبز
دانه هاى لوبيا سبز
عناب
خرمالو
كيوى
كاهو
عدس
شيرينك
ذرت
نارنگى
انبه
پنيرك
خربزه ، طالبى
نعناع
ارزن
توت
شاتوت
مورد صحرائى
شلغم
ازگيل
فندق
گردو
جوزبويا
پياز
زيتون
پرتقال
جو
گزنه
ترشك
گريپ فروت
هلو
جعفرى
فلفل قرمز
علف ادرارى
پسته
گلابى
تره فرنگى
نخود
پاپريكا
سيب
سيب زمينى
خرفه
آلو
ترب و تربچه
انگور
كشمش
ريواس
برنج
زعفران
شنگ
سگاله
سويا
گوجه فرنگى
سيب زمينى ترشى
وانيل
******************
پيشگفتار مترجم
هر يك از مظاهر جهان آفرينش جلوگاه قدرت و عظمت ذات اقدس ‍ پروردگار است چنانكه شيخ اجل و حكيم سخنور سعدى عليه الرحمه فرموده است :
برگ درختان سبز در نظر هوشيار هر ورقش دفترى است معرفت كردگار
آرى طبيعت و آيات آن گنجينه هاى اسرارآميزى مى باشند كه با پى بردن به هر يك از رموز آنها دنيايى در برابر چشمان ما متظاهر و متجلى مى شود.
يكى از نشانه هاى قدرت لا يزال الهى خلق گياهان و درختان سر سبز و بارورى است كه بشر با استفاده و مصرف آنها نه فقط نيرو و انرژى به دست مى آورد بلكه بخش عمده اى از آنها داروهايى مؤ ثر و معالج اغلب بيمارى ها مى توانند واقع شوند.
در عصر حاضر كه تمدن بشرى به اعلا درجه تكامل رسيده و صنايع دارويى به فعاليت به فعاليت مشغول گرديده است ، اغلب مواد مؤ ثر دارويى را از ريشه و برگ و ساقه و پوست و تخم و ميوه درختان و گياهان به صورت عصاره ، تنطور، محلول ، مواد تزريقى و اشكال ديگر در آورده در دسترس بيماران قرار داده اند. مثلا از ((گل انگشتانه )) يا پنجه على داروى معروف و مؤثر قلبى به نام ديژيتال (1) و تركيبات ديگر آن را ساخته اند كه همه روزه در كليه مراكز پزشكى و بيمارستانها و درمانگاه هاى جهان مورد استفاده بيماران قلبى واقع مى شود.
مثال ديگر داروى مؤ ثر و معالج تازه اى در مورد سرطان به ويژه سرطان پستان و تخمدان و نيز ريه و ساير سرطانهاست كه محققين در اواخر دهه 1970 آن را از پوست درخت جنگلى ((صور)) يا ((سرخدار))(2) بدست آمده و با نام تاكسول (3) در دسترس ‍ بيماران قرار داده اند.
بنابراين چنانكه ملاحظه مى شود هر يك از ميوه جات و سبزى ها و گياهان داراى خواص گوناگونى هستند كه توجه دانشمندان و پژوهندگان را تا آن حد به خود جلب نموده كه موجب پيدايش رشته وسيع گياه شناسى از يك طرف و داروشناسى از طرف ديگر گرديده است . نقش سبزيجات و گياهان خوراكى وميوجات بر روى انسان نيز رشته ديگرى است كه در علم تغذيه جايگاه رفيعى بدست آورده و اكنون جايگاه رفيع آنها به خوبى ثابت و مبرهن گرديده است .
خوشبختانه در كشور عزيز ما ايران نيز چندى است پژوهشگران هم ميهن به تحقيق و شناسايى و طبقه بندى گياهان بومى پرداخته و به ساختن داروهاى مختلف دست بكار شده اند. بطورى كه امروزه بخشى از داروهاى مورد مصرفى بيماران را شامل گرديده است .
در اين كتاب حاضر كه به وسيله يكى از دانشمندان فرانسوى (4) به رشته تحرير در آمده خواص هر يك از سبزيجات و ميوه جات مورد استفاده و مصرف عموم به خوبى شرح داده شده به طورى كه عموم طبقات بتوانند از آن استفاده كنند. علاوه بر آن مطالبى درباره ويتامين ها و نيازمندى هاى غذايى گنجانده شده است . از آنجا كه اين جانب احساس ‍ كردم مطالعه اثر مزبور موجب بالا رفتن سطح اطلاعات هموطنان عزيز از هر طبقه مى گردد آن را به زبان ساده اى به فارسى بر گردانده ام كه اميد است اين اثر مورد توجه عموم واقع شود. جاى ترديد نيست با مطالعه اين كتاب خواننده به فوايد و خواص ميوه جات و سبزيجات گوناگون پى برده و از منافع بى حد و حصر آنها تحت تاثير قرار مى گيرد و سعى خواهد كرد حد اكثر استفاده از آنها را وجهه همت خود قرار دهد تا سلامت دايمى خود و خانواده خويش را تامين كند و به ساير افراد سالم و شاداب جامعه اى تندرست بپيوندد.
دكتر سياوش آگاه
مقدمه
در اين مجموعه ابتدا به شرح تفصيلى و جامعى درباره ويتامين ها و كلرفيل ها پرداخته سپس به توصيف خواص درمانى ميوه جات و سبزيجات مختلف كه بيش از يكصد و پنجاه نوع مى باشند دست مى يازيم و نيروى درمانى و غذايى هر يك از آنها رابه دقت مورد توجه قرار داده و شرح مى دهيم .
براى معرفى و نشان دادن جزئيات مربوط به خواص هر يك از گياهان ، از تقسيم بندى هاى معمول گياه شناسى چشم پوشيده و به شكلى آنها را تنظيم كرده ايم كه خوانندگان به آسانى بتوانند سبزى يا ميوه مورد نظر خود را بيابند. مثلا در اينجا بادمجان و گوجه فرنگى و طالبى را جزء ميوه جات و سير و پياز را در شمار بقولات و گياهان معطر قرار داده ايم .
با مطالعه اين كتاب خواننده به فوايد وخواص ميوجات و سبزيجات گوناگون پى برده و از منافع بى حد وحصر آنها تحت تاثير قرار مى گيرد و سعى خواهد كرد حداكثر استفاده از آنها را وجهه همت خود قرار دهد تا سلامت دائمى خود و خانواده خويش را تامين كند.
قبل از آنكه بدين راه قدم گذاريم وظيفه خود ميدانيم نسبت به كسانى كه چنين راه روشنى را در پيش پايمان قرار داده اند و ما را از فوايد و محاسن طبيعى گياهان و ميوه هاى گوناگون مطلع كرده اند اداى احترام كنيم و بخصوص به شخصيت هايى چون دكتر بير شربنر(5) كه كشفياتش در زمينه تغذيه بسيار ارزنده و قابل توجه است و همچننين دكتر لكرك (6) كه نوشته هايش در اين باره اكنون مرجع و سند معتبرى شناخته شده است درود بفرستيم .
به صورت جمله معترضه بايد بگويم هيچ نوع رژيم غذايى خواه به مقدار كم يا زياد بر روى غدد داخلى بدن اثر نمى گذارد. هر نوع آن داراى خاصيت و قدرت دارويى است و هر صورت غذايى نيز حكم يك نسخه را دارد.
ژان روستاند(7)
نيازمنديهاى غذايى
براى ساختن يا تجديد ساختمان بدن و جبران نيروهاى تلف شده ، عناصر مختلفى مورد نياز است كه بايد آنهارا از راه تغذيه به دست آورد. تحقيقات علمى ، اهميت مواد پروتئين ، چربى ، معدنى ، نشاسته اى ، ويتامين ها، مخمرها و غيره را به اثبات رسانيده است . كليه اين مواد به فراوانى در جهان گياهان موجودبوده و در دسترس ما قرار دارد. كه به تفصيل عبارتند از:
1- مواد سرشار از پروتئين (مواد غذايى سازنده )، قارچها، بقولات (سويا، نخود، لوبيا، عدس ) ميوه هاى روغنى (گردو، بادام ، فندق و غيره )، آرد غلات مختلف (جودوسر، گندم ، جو).
2- مواد خميرى ،سيب زمينى و غيره . اينها مواد مفيد و با ارزشى هستند كه طبيعت با كمال سخاوت در دسترس ما قرار داده است .
3-مواد غذايى سرشار از چربى (مواد قابل احتراق ): زيتون ، بادام ، گردو، بادام زمينى ، سويا، غلات ازقبيل گندم ، جودوسر وغيره
4- مواد سرشار از قند و نشاسته (ئيدرات دو كربن ، نشاسته ، قند)(غذاهاى مولد نيرو) تمام گياهان كه به ترتيب غلات و پس از آن ميوجات و بقولات را تشكيل مى دهند.
5 - مواد غذايى سرشار از املاح معدنى (غذاهاى سازنده و در عين حال نيرو بخش )، تمام سبزيجات و گياهان (گندم در راس همه آنها واقع شده ).
6- مواد غذايى سرشار از سلولوز(غذاهاى زه كش ) باز هم سبزيجات (غلات ((كامل ))، و غيره )
7- مواد غذايى سرشار از مخمرها(آنزيمها).(غذاهاى واسطه اى (8) )كليه سبزيجات (در درجه اول خام ).
8-مواد غذايى سرشار از ويتامين ها.(غذاهاى حيات بخش ) و كليه سبزيجات كه هر چه ممكن است كمتر تغيير شكل يافته باشد.
مخمرها يا آنزيمها
به ياد داشته باشيد در حالى كه در صنايع شيميايى براى گرفتن ئيدروژن از يك مولكول ، پنجاه آتمسفر فشار و حرارتى بيش تر از 200 درجه سانتيگراد مورد لزوم است ، بدن ما در هر ثانيه هزاران مرتبه اين عمل را انجام مى دهد. اگر در نظر آوريم كه اعمال گوارشى يك سيب زمينى به 300 تا 400 درجه حرارت نياز است و در صورتى كه اين مقدار گرما وجود نداشته باشد و مخمر هم وارد عمل نشده باشد چندين ماه طول خواهد كشيد تا اين سيب زمينى قابل هضم گردد، در آن موقع به قدرت مخمرها كه يكى از مهمترين كمك كننده هاى عمل تغذيه هستند پى مى بريم .
انجام گوارش ، بدون وجود مخمرها امكان پذير نيست زيرا اين ماده متواليا ايجاد تخمير نموده باعث هضم مواد غذايى مى گردد. بعضى از مخمرها مانند دياستازها قابل حل شدن مواد غذايى مى شوند و برخى ديگر نقش ((واسطه )) را ايفاكرده به هيچ وجه باعث تغيير حالت و خرابى ماده غذايى نمى گردد بلكه فقط وجود آنان كافى خواهد بود تا بعضى اجسام غير قابل حل تغيير حالت پيدا كرده بصورت قابل حل در آيند و بالاخره آنزيمها و مخمرهاى كفكى كه عناصر مختلف مواد غذايى را تغيير شكل داده و به محل هاى مخصوص خود هدايت نموده در آنجا ثابت نگاه مى دارد.
قسمتى از مخمر هابه وسيله بدن ترشح شده و قسمت ديگر از مواد غذايى وارد بدن مى شود. هر يك از اين دو منبع به تناسب ميزان احتياج مقدار لازم مخمر را وارد عمل مى كنند.بعضى از مخمرها، ماننداكسيدازها، داراى خاصيت تثبيت اكسيژن آزاد بر روى موادى كه تا آن موقع غير قابل تغيير و فساد بودند، مى باشند.اين گونه مخمرها داراى چنان خواص فوق العاده اى هستند كه اقامت يك روز تمام در هواى آزاد و تنفس عميق آنقدر براى شخص مفيد واقع نخواهد شد تا آنكه بدن با مواد تازه سرشار از اين گونه دياستازها تغذيه شده باشد.
اين مخمرهاى ذيقيمت كه به فراوانى در گياهان موجود است ، تاحدى لطيف وزود شكن هستند و فقط موقعى مى توانند مؤ ثر و مفيد واقع شوند كه در حرارت نزديك بدن انسان يعنى 37 درجه سانتى گراد قرار گرفته باشند. ليكن در حرارت غير كافى بى اثر هستند و درحرارت هاى بالا(50 تا 110 درجه در انواع مختلف ) خراب مى شوند.
بدين جهت است كه طبخ غذا در ظروف سربسته خطر خراب شدن بعضى از مخمرها را در بر دارد. زيرا حرارتهاى زياد موجب خرابى آنزيمها و دياستازها مى گردد.
براى بهره گيرى از خواص مخمرهاى مواد مختلف غذايى و به عبارت ديگر براى آنكه ارگانيسم بتواند به وجه احسن از آنها استفاده كند لازم است از مواد غذايى كه كمتر دچار تغييرات شده باشد در صورت غذا گنجانده شود. خوردن خوراكى هاى خام از قبيل ميوه جات و سبزيجات و بقولات بهترين ضامن يك تغذيه صحيح و مفيد است .
وضع محيط روده ها(9)
براى آنكه غذا در نتيجه تغييرات متوالى حاصله از اعمال مخمرها يا آنزيمهاى موجود دربدن و آنهائى كه به وسيله مواد غذايى از خارج وارد دستگاه گوارشى گرديده هضم شود وجود يك محيط روده اى باكتريائى نيز لازم مى آيد تا باكتريها داخل در كار شده و آخرين تغييرات لازم را بر روى مواد غذايى به عمل آورند تا جذب آنها به وسيله چين و خمل هاى (10)روده امكان پذير گردد.
اگر محيط باكتريائى كه بيشتر آنكلى باسيل (و بعضى ديگر) تشكيل مى دهد دچار اختلال شده باشد عمل هضم بطور كامل صورت نخواهد گرفت و نارسايى تغذيه (11) حاصله در روى سلولها به سرعت موجب بروز بيماريهاى ناشى از ضعف ارگانيسم مى شود. همچنين تشخيص داده شده است كه بروز سرطان نيز همگام با حالت انحطاطى محيط روده اى امكان پذير مى شود.
محيط روده اى در برابر اثرات و دخالتهاى مواد غير طبيعى بسيار حساس ‍ است . اغلب مواد شيميايى ، باكتريهاى محيط روده را خراب كرده وسايل مقدماتى يك سوء تغذيه را فراهم مى سازند و بالعكس روغن هاى مايع معطر بعضى سبزيجات ، خاصه اسانسهاى گوگرددار سير موجب تنظيم و تعديل محيط روده اى مى شود.
اكسيژنى كه به وسيله سبزيجات حاصل مى شود براى نگاهدارى محيط روده اى بسيار نافع و ضرورى است بدين جهت لازم است در صورت غذاى روزانه خود سبزيجات تازه سبز را بصورت خام از نظر دور ندارند.
كلرفيل
رنگ سبز سبزيجات وجود كلرفيل رابخوبى نشان مى دهد. اين ماده سبز رنگ به سبب خواصى كه در آن نهفته است مواد قندى و نشاسته اى را به وسيله گاز كربنيك و با كمك نيروى حاصله از نور خورشيد مى سازد. بنابراين كلروپلاسم موجود در سبزيجات داراى اين خاصيت اساسى است كه كربن جو را گرفته و در مواد زنده وارد مى سازد. به سبب وجود همين كلرفيل است كه كه كلم خام به همراهى آهن موجب تركيب و تشكيل هموگلوبين شده و درمان بيمارى كم خونى را آسان مى سازد. وجود كلروفيل براى زندگى بقدرى لازم و ضرورى است كه گياهان بدون كلرفيل (مانند قارچها)فقط موقعى مى توانند به زندگى و رشد خود ادامه دهند كه در روى ريشه گياهان سرسبز ديگر يا خاك كهنه كاشته شده باشند.
آيا مى خواهيد بدانيد دانشمندان درباره كلرفيل چه مى گويند؟ بشنويد:
((كلرفيل در درمان كم خونى ، نوع هيپوكروم (12) چنان نقشى را ايفا مى كند كه قرابت شيميائى آن را با هموگلوبين (از لحاظ تاثير و همكارى ) بخوبى توجيه مى نمايد)).
((كلروفيل و هموگلبين در نتيجه احياء(13) توليد هموپيرول (14) مى كنند. ليكن كلرفيل داراى يك هسته اى از فلز منيزيم كه ضد كم خونى است مى باشد و هموگلبين نيز داراى يك هسته اى از آهن است . از طرف ديگر كلرفيل خالص موجود در سبزيجات و بقولات سبز حاوى مس نيز مى باشد كه وجودش به عنوان ((واسطه )) براى جذب آهن ضرورى است . بدين صورت خاصيت كلرفيل به عنوان داروى كمخونى بخوبى توجيه مى شود.))
از طرف ديگر كلرفيل داراى خواص محرك ماهيچه ها و اعصاب بوده مقوى قلب مى باشد. همچنين بر روى الياف ماهيچه صاف روده ها اثر مفيد گذارده و بر عليه يبوست كار مى كند و بعلاوه اعمال كليه ها راتنظيم نموده و سطح كلسترول خون را پايين مى آورد.
خواص اصولى ضد عفونى برگهاى سبز بسيار قابل ملاحظه است و مطمئنااين خاصيت مرهون وجود كلرفيل مى باشد. در موقع ايجاد يك زخم يا خراش يا گزيدگى يك حشره ، مالش چند برگ بر روى موضع بطوريكه عصاره برگ از آن خارج شود و با موضع تماس حاصل كند بسيار مفيد واقع مى گردد.
ارگانيسم دو منبع اصلى و اساسى نيرو را مى شناسد. نخست نيرويى كه در نتيجه تغيير شكل شيميايى مواد مركب كننده مواد غذايى مختلف حاصل مى شود، اين نيرو به دخالت ارگانيسم دراين تغيير شكل نيازمند است . بنابراين يك نوع اتلاف نيرويى را در بردارد كه همانا در اختيار گرفتن و تغيير شكل دادن آن است . دومين نيرو انرژى خورشيدى است كه به وسيله كلرفيل جمع مى شود. اين نيرو كه بلافاصله قابل آزاد شدن است به محض آنكه اولين تماس خود را با برجستگى هاى روى زبان حاصل نمود آزاد مى گردد. اين يك نيروى بسيار خالصى است كه بدين طريق سبزيجات قبل از آنكه عمل هضم آغاز شود آنرا به ما منتقل مى سازد.
تمامى گياهان سبز داراى يك چنين سرمايه غير قابل ارزيابى مى باشند. ميوه جات نيز كه مرحله كلروفيلى خود را طى كرده اند(دوران سبز بودنشان ) نيروى خورشيدى را در خود ذخيره نموده و تاهنگام مصرف آنرا با خود نگاه مى دارند.
فقط بايستى به خاطر داشت كه كلروفيل مانند مخمرها در برابر حرارت حساس بوده و گرماى زياد آنرا خراب مى كند. بنابراين بايستى اين را از سبزيجات تازه و خام بدست آورد.
اسيدها و قليائى ها
براى حصول اطمينان از عمل طبيعى بدن ، بايستى اخلاط(خون ، لنف و غيره ) از لحاظ حالت اسيدى قليايى داراى يك وضع متعادل خاصى بوده باشند. ازدياد حالت اسيدى خون (اختلال ph خون ) موجب از بين رفتن يا كاهش مقاومت ارگانيسم و بروز عفونتهاى مختلف مى گردد بنابراين خون بايستى حالت قليايى داشته باشد تا اسيدى .
اغلب بيمارى ها از آن ناشى مى شود كه در بعضى روشهاى تغذيه اى مواد اسيدى بيشتر و مواد قليايى كمترى وارد ارگانيسم مى شود.مثلا غذايى كه شامل گوشت ، مواد خميرى يا بقولاتى ، پنير، گردو، نان سفيد بوده باشد تماما ايجاد حالت اسيدى نموده و به هيچ وجه مواد قليايى زا در بر نخواهدداشت . بنابراين متوجه مى شويم كه مردم اين عصر و زمانه در چه حالت غير متعادلى به زندگى خود ادامه مى دهند. بويژه هنگامى كه مى دانيم كه يك غذاى مناسب آن است كه بايستى سرشار از مواد قليايى كننده بوده باشد تا اسيدى . از طرف ديگر بدين جهت مواد غذايى قليايى را بر مواد اسيدى ترجيح مى دهيم . كه براى آنكه ما فضولات مواد غذايى را آزاد كنيم آنها را به اسيدهايى تبديل مى كنيم كه اضافات آن موجب انحطاط و فرسايش مواد زائد مى گردد.
سبزيجات قليايى (سرشار از مواد قليايى ) عبارتند از كليه ميوه ها(حتى ميوه هاى اسيدى و ترش ) بجز گردو، تمامى بقولات و سبزيجات (بجز نخود سبز و لوبيا سبز)، سيب زمينى ، غلات كامل (نان كامل ، آرد كامل ، برنج كامل و غيره ).
سبزيجات ايجاد كننده حالت اسيدى عبارتند از بقولات ، گردو، بادام زمينى ، غلات غير كامل (نان سفيد، آرد سفيد، برنج سفيد و غيره )، قهوه ، چاى ، كاكائو و روغنهاى مايع . گرچه در اين كتاب فقط به شرح مواد گياهى مى پردازيم ، بايد در اينجا اضافه كنيم كه گوشت و چربى ها و پيه آب كرده ، پنير، سفيده تخم مرغ و قند نيز جزو مواد توليدكننده حالت اسيدى مى باشند.
اسيدهاى آمينه
مواد پروتئينى غذائى تحت تاثير مخمرها و شيره معدى ، لوزالمعدى ، صفراوى و روده اى تجزيه شده به اسيدهاى امينه كه تعدادشان كاملا مشخص گرديده تبديل مى شود. هر نوع پروتئين حاوى كليه اسيدهاى امينه اى كه تاكنون شناخته شده اند نمى باشد.
بعضى از مواد پروتئينى داراى ليزين (15) مى باشد كه براى رشد و نمو بدن انسان وجودش بى نهايت ضرورى است . بعضى مواد پروتئينى ديگر حاوى تريپتوفان (16) مى باشد كه كمبود آن ممكن است موجب بروز بيمارى آب مرواريد چشم و يا لااقل ريزش موى سر گردد.
از اسيدهاى امينه ديگر بايد از آرژينين (17) نام برد كه كمبود آن موجب نازائى و ناتوانى جنسى مردانه مى شود. همچنين گليكوكول ، پتروزين ، سيستين ، هيستيدين ، گليسين ، اسيد گلوتاميك ، پرولين ، اسيد آسپارتيك ، لوسين (18)، ايزولوسين ، فنيل آلانين اسيدهاى آمينه اى هستند كه به مقادير مختلف در مواد پروتئينى گوناگون يافت مى شود. نوع ديگرى از پروتئين يافت مى شود به نام گاماگلبولين كه تشكيل مواد دفاعى به نام پادتن را تسهيل مى كند. بنابراين يكى از مواد محافظ ارگانيسم در برابر بيماريها محسوب مى شود. امينواسيدها در اغلب سبزيجات ديده مى شود ليكن در غلات و بقولات (بخصوص سويا) به مقدار زيادتر و فراوانترى وجود دارد.
ويتامينها
وجود ويتامينها و مصرف آنها براى نگاهدارى و حفظ حيات لازم و ضرورى است و در صورت فقدان يا كمبود آنها اختلالاتى در وضع سلامت انسان پيدا مى شود. لازم است در اينجا به اين نكته مهم نيز توجه داشته باشيم كه افزايش مصرف و زياده روى در خوردن آنها نيز اختلالات و مسموميتهائى ظاهر مى سازد. موضوع قابل ذكر آنكه اين نوع مسموميتها و اختلالات هنگامى بروز مى كند كه ما از ويتامينهاى ساخته شده و تركيبى بصورت قرص دياآمپول يا شربت مصرف كرده باشيم در صورتيكه ويتامين مصرفى طبيعى به وسيله غذا هيچگاه مسموميت يا عارضه اى ايجاد نمى نمايد. همچنين است موقعى كه ما هواى اكسيژن دار مصنوعى به وسيله دستگاههاى تهويه را تنفس كنيم ممكن است به بيمارى دچار شويم در حالى كه اگر هواى آزاد سرشار از اكسيژن طبيعى را تنفس كنيم براى ما بسيار مفيد و نافع واقع خواهد شد.
بعضى موادى كه گاهى از اوقات در غذا بكار مى بريم ممكن است موجب اختلال در فعاليت ويتامين ها بشوند. مثلا روغنهاى معدنى (مانند پارافين ) كه از تغيير شكل يافتن كاروتن (پيش ويتامين آ) به ويتامين آ جلوگيرى به عمل مى آورد يكى از مواد ضد ويتامينى هستند.همچنين سفيده تخم مرغ كه به مقدار زياد به مصرف برسد(در بعضى شيرينى پزى ها).
همه مى دانيم كه مصرف مواد غذايى كنسرو شده ممكن است منجر به كمبود ويتامين ث بدن گردد از طرف ديگر بايد دانست كه اضافه كردن ميوه جات تازه سرشار از ويتامين ث در تمام موارد براى جبران اين كمبود نمى تواند كافى باشد مگر آنكه مصرف غذاهاى كنسرو شده را كنار بگذارند. برنج صيقلى سفيد كرده مى تواند در روده ها ماده اى بسازد كه ويتامين ب را خراب كند.
ويتامين آ(آگزروفتول (19))
پيش ويتامين آ: رنگدانه ها، كاروتن (20) و كريپتوگزانتن (21)
فقدان يا كمبود ويتامين آ موجب سختى قرنيه و خشكى چشم ، كاهش قوه بينايى بخصوص در موقع شب ، سوء تغذيه ، بى غذائى ، لاغرى ، عدم مقاومت در برابر بيماريهاى عفونى (انفلونزا و غيره ) مى گردد بعلاوه سه تا دوازده روز قبل از قاعدگى زنان اختلالاتى از قبيل عصبانيت ، اضطراب ، بى خوابى ، سردرد، احساس كشش در شكم ، دردهاى پستانها، اختلالاتى در كار غده كليه و در نتيجه ، ازدياد فشار خون پديدار مى گردد. در موارد فقدان ويتامين آ سلولهاى پوستى و مخاطى زبر و خشك شده ناخنها شكننده و موها كدر و بى جلا مى گردند.
اثر ويتامين آ
ويتامين آ به سبب قدرت قليا سازى ، بر روى تعادل اسيدى - قليايى بدن تا حدى اثر مى گذارد. بعلاوه عامل متعادل كننده اى در تنظيم مكانيسم غده هيپوفيز مى باشد. از طرف ديگر اعمال هورمونهاى جنسى را تعديل مى نمايد. همچنين در تغذيه اعضاء جامد بدن از قبيل استخوانها، غضروفها، قسمتهاى شاخى (مانند مو و ناخن )، مجارى خونى و قسمتهاى مقاوم دستگاه گوارش و پوست دخالت و تاثير بسزايى دارد. ويتامين آ بدن را از ابتلا به بيماريهاى عفونى محفوظ مى دارد و پوست و مخاط را در حالت تازگى و شادابى نگاه مى دارد(يك عامل تجديد جوانى بشمار مى رود). بعلاوه فشار خون را تنظيم مى نمايد و خواب عادى را سبب مى شود. همچنين قدرت مصونيت در برابر ويروسها را افزايش داده و از نمو تومورها جلوگيرى به عمل مى آورد.
كاروتن (پيش ويتامين آ) از بروز سقط جنين جلوگيرى مى كند و نقش ضد عفونت را در زن باردار ايفا مى نمايد.
منابع گياهى ويتامين آ
تمام گياهان سبز و هويج منبع ويتامين آ محسوب مى شوند. ميوه جات (بخصوص ميوه هاى زرد رنگ ، سيب زمينى (بخصوص زرد رنگ )، ميوه هاى روغنى و نيز روغنهاى نباتى ، سير، پياز، غلات ، گوجه فرنگى ، عدس ، قارچها، ليموترش ، پرتقال ، زردآلو، شلغم ، ميوه جات خشك . همچنين آناناس ، آوكادو، موز، خرما و انبه از ميوه هايى هستند كه داراى مقادير قابل ملاحظه ويتامين آ مى باشند.
ويتامين ب
(كمپلكس ب )، ويتامين ب 1(آنورين يا تيامين )، ب 2(ريبوفلاوين يا لاكتوفلاوين )، ب 3(ننيكوتيناميد)، ب 4(آدنين )، ب 5(اسيد پانتو تنيك )، ب 6(پيريدوكسين )، ب 9(اسيد فوليك )، ب 12 (سيانوكوبالامين كمپلكس آلى - فلزى )، ب 15(اسيد پنگاميك )، پ پ (اسيد نيكوتينيك ).
كمبود يا فقدان اين گروه ويتامينى موجب بروز اختلالات عصبى ، بعضى از انواع بيمارى هاى پوستى (اكزما)، ترشحات مهبلى ، بيماريهاى اعصاب بطنى (كوچك ماندن روده ها)، يبوست و سوء تغذيه ، بيمارى پلاكر(22) و برى برى ، بزرگ شدن غدد فوق كليه همراه با كم كارى غده تيروئيد و تناسلى .
اثر و عمل ويتامين هاى ب
اين گروه ويتامينى موجب ايجاد تعادل عصبى و تغذيه اى بخصوص در موارد نشاسته اى و قندى مى گردد .
اغلب ويتامين هاى ب كمپلكس را در جوانه گندم و آوكادو مى توان يافت .
ويتامين ب 1
در ايجاد تعادل عصبى دست داشته و موجب جلوگيرى از يبوست و بيمارى هاى برى برى مى گردد. بعلاوه براى جذب اكسيژن سلولى به آنزيمها كمك مى كند. وجود اين ويتامين به منظور تامين اكسيداسيون مواد ئيدروكربنه ضرورى و لازم است .
اين ويتامين در پوست گياهان (گندم ، برنج و غيره )، گردو و بقولات يافت مى شود.
ويتامين ب 2
اين ويتامين در تنفس بافتها شركت و دخالت دارد.
كمبود اين ويتامين موجب ترك خوردگى لب ها، اتساع مويرگهاى چشم و احساس سوزش و خارش و آب مرواريد مى گردد.
ويتامين ب 2 در قسمتهاى سبز گياهان (برگها) و در خرما موجود است .
ويتامين ب 3
اين ويتامين به صورت كوآنزيم در مكانيسم سوخت و ساز مواد ئيدروكربنه عمل مى كند در مواد غذايى تركيب شده از غلات كامل ، سبزيجات تازه و تخم مرغ يافت مى شود.
ويتامين ب 4
در ساختن و تركيب هسته پروتئين ها بسيار مفيد و مؤ ثر است .اين ويتامين بخصوص در چغندر قرمز يافت مى شود.
ويتامين ب 5
اين ويتامين داراى اثر محرك و محافظ بر روى پوست ، مخاطها، ناخنها، مو(نمو و رنگ مو) و همچنين سلولهاى كبدى مى باشد.
كمبود آن باعث اختلالات كار كبد، انحطاط مخاطهاى تنفسى و روده اى معدى مى گردد.
ويتامين ب 6
در تشكيل هموگلوبين خون شركت و دخالت دارد(رنگدانه هاى گويچه هاى سرخ ) همچنين باعث تثبيت منيزيم در بدن مى شود.
اين ويتامين در سبزيجات سبز، آناناس ، خرمالو و انبه يافت مى شود.
ويتامين ب 9
كمبود اين ويتامين ممكن است سرمنشا بعضى كم خونى ها گردد. ب 9 را مى توان در مار چوبه ، سيب زمينى و گندم يافت .
ويتامين ب 12
ضد كم خونى و مقوى قلب است .
كمبود اين ويتامين موجب فلج ، ورم اعصاب متعدد(23) و بى غذايى گردد.
اين ويتامين در جوانه گندم ، برنج كامل ، مالت (جوانه جو) و اغلب سبزيجات تازه يافت مى شود.
ويتامين ب 15
مقوى قلب و عامل محافظ قلب است كه بوسيله تحريك غده هيپوفيز عمل مى كند. اين ويتامين بخصوص در برنج و زردآلو وجود دارد.
ويتامين پ پ
(فقط مشتق از ويتامين ب كمپلكس ).
فقدان اين ويتامين موجب خشگى و تيرگى پوست گرديده زبان سرخ ، متورم و دردناك و سپس اختلالات روانى و بالاخره مرگ در پى يكديگر سر مى رسند.
كمبود آن ، ترك ، زخم و سرمازدگى ، ايجاد پلاگر، آفت هاى عود كننده (24)، بعضى انواع بيمارى لوپوس (25)، اختلالات گوارشى و تغذيه اى ، اختلالات دستگاههاى عصبى و پوست و كوچك ماندن روده ها و عدم تعادل عضلانى را سبب مى شود.
اين ويتامين در جوانه گندم ، بقولات و ميوه جات تازه به فراوانى وجود دارد.
ويتامين ث (اسيد آسكوربيك )
كمبود يا فقدان اين ويتامين موجب بروز اسكوربوت (تورم و خونريزى لثه ها، ريزش دندانها، شكستگى و بريدگى عروق خونى )، رقيق شدن ماده بين سلولى كه سلولها را در بافتهاى آليه نگاهدارى مى كند، خونريزى هاى مختلف . بخصوص در مفاصل و بندها كه در اواخر زمستان دردهائى شبيه به روماتيسم ايجاد مى كند، مى شود همچنين توليد بيماريهاى خونى ، سوء تغذيه و اختلالات نمو استخوانى و دندانى مى نمايد. بعلاوه ايجاد اختلالات در دستگاه گوارشى ، سل ، ضعف ماهيچه ها، خفگى سلولى (مانند سلوليت (26)) نارسائى غدد فوق كليه و قسمت قدامى غده هيپوفيز مى كند.
منابع گياهى ويتامين ث
ليمو ترش ، پرتقال ، نارنگى ، فلفل سبز، كلم (بخصوص كلم قرمز)، گوجه فرنگى ، سبزيجات معطر(جعفرى ، گشنيز، ترخون )، شاهى آبى و كليه كاهوهاى مختلف ، پياز، تربچه ، و ترب سياه و سفيد و تمامى گياهان تازه بطور كلى (بخصوص قسمت خارجى آنها) همچنين كيوى و آناناس .
بايد دانست كه ويتامين ث در سبزيجات پژمرده و پلاسيده از بين رفته و وجود ندارد.
ويتامين د(كولكالسيفرول (27))
فقدان ويتامين د يا كمبود آن موجب بيمارى راشيتيسم ، اختلالات استخوانى ، از بين رفتن كلسيم استخوانهاو نمو غير طبيعى بافت غضروفى (بدون سلولهاى استخوانى )، كرم خوردگى دندانها، اختلال نمو و رشد، تشنجهاى شديد، سل پوستى و نارسائى كار غده پاراتيروئيد مى گردد.
منابع مهم گياهى ويتامين د - روغن مايع ، سبزيجات سبز كه در پرتو آفتاب عمل آمده و بلافاصله چيده شده باشد.
ويتامين ا(آلفاتوكوفرول )
اين ويتامين را ويتامين ((بارورى )) نيز گويند كه بخصوص بر روى دستگاههاى تناسلى اثر مى گذارد. فقدان آن (حتى كمبود آن ) ممكن است نابارورى مردانه يا زنانه ، عدم توانائى و كاهش فعاليت هاى تناسلى و عصبى - ماهيچه اى ، خارش فرج ، بعضى انواع اكزماها و زخم هاى واريس و تصلب گردد.
منابع گياهى ويتامين ا
جوانه گندم (گندم جوانه زده ، نان كامل ، آرد كامل ) بعضى بقولات سبز، كاهو و شاهى آبى بخصوص ، روغنهاى نباتى ، موز.
ويتامين كا
ضد خونريزى بوده وجودش براى بهبود و جلوگيرى بيمارى هموفيلى و استعداد به هر نوع خونريزى لازم و ضرورى است . فقدان اين ويتامين مى تواند باعث كم خونى و كاهش قابليت انعقاد خون گردد.
بعضى تخميرهاى باكتريائى روده هاى بزرگ در نزد انسان ايجاد ويتامين كا مى كند در حاليكه روده هاى نوزادان تقريبا فاقد اين تخمير مى باشد بدين جهت خونريزى هاى نوزادان اغلب اوقات نتيجه همين عدم تخمير و توليد ويتامين كا مى باشد.
بنابراين لازم است در نزد نوزادانى كه با شير مصنوعى تغذيه مى كنند آب پرتغال ، آب گوجه و آب بقولات سبز را(در صورتيكه زياد دچار خونريزى مى شوند) به شيرشان اضافه كنند.در نوزادانى كه بوسيله شير مادر تغذيه مى شوند ويتامين كا به وسيله شير مادر به آنان منتقل مى گردد.
اين ويتامين فقط در مجاورت صفرا در لوله گوارشى فعاليت پيدا مى كند بنابراين جاى آن دارد كه سبزيجات مساعد براى كار كبد جهت حصول اين رويداد در نظر گرفته شود.
منابع گياهى ويتامين كا
گوجه فرنگى ، پرتقال ، بقولات سبز(كلم و بويژه اسفناج )، گل كلم ، هويج و غلات است .
ويتامين پ (سيترين )
كمبود آن موجب خونريزى نوزادان ، مسلومين ، مبتلايان به بيمارى كبدى و همچنين ورم و بعضى اختلالات چشمى و كاهش مقاومت مويرگهاى شبكيه (خونريزى شبكيه ) مى شود.
ويتامين پ قابليت نفوذ عروق را تعديل و تنظيم كرده آنها را نرم و قابل انعطاف نگاه مى دارد.
اين ويتامين در بعضى بقولات سبز(فلفل سبز)، غلات (گندم سياه ) و ميوه جات (پرتقال ) وجود دارد.
ويتامين U(كاباژن (28))
اين ويتامين در ساختن و تركيب مواد پروتئين دخالت دارد.
بويژه در اقسام مختلف كلم ها و ميوه جات وجود دارد.
******************
املاح معدنى مهم و مواد مختلف مورد نياز بدن
ارسنيك
ماده تقويت كننده اى كه وجودش در مورد بيمارى هائى كه ايجاد لاغرى مى كنند(از قبيل سل ، كمخونيهاى مختلف و غيره ) ضرورى است زيرا در تشكيل گلبول سرخ و سفيد خون بسيار مفيد و مؤ ثر است . همچنين در درمان بيمارى سيفيليس تاثير نيكو و قابل ملاحظه اى دارد.
اين ماده در سفيده تخم مرغ ، جوانه گندم ، سير، كلم (بخصوص قرمز)، كاهو، اسفناج ، شلغم ، برنج ، گلابى ، قارچ ، سيب زمينى ، هويج و سيب يافت مى شود .
سير
ماده عامله آن سولفورآليل (29) است كه باعث تحريك مخاط معده و روده گرديده گردش خون را تسريع نموده فشار خون بالا را پايين مى آورد.
برم
ماده اى است مسكن و آرام كننده سلسله اعصاب و نيز خواب آور بسيار ملايمى است . اين ماده در سيب ، طالبى ، خربزه ، قارچ ، مارچوبه ، آرتيشو، گوجه فرنگى ، تربچه ، ريواس ، توت فرنگى ، كلم ، سيب زمينى ترشى ، سير، كرفس ، چغندر، هويج ، شلغم ، تره فرنگى ، زرد آلو، پياز، انگور و انجير يافت مى شود.
كلسيم
اين ماده معدنى براى تشكيل استخوان ، دندانهاو زردپى ها، هسته سلولى ، خون ، ماده خاكسترى مغز، وجودش لازم و ضرورى است بعلاوه در عمل هضم و جذب و تكليس كانونهاى چركى نيز مؤ ثر است . بدن اشخاص سرطانى دچار كمبود كلسيم مى باشد.
كلسيم در شلغم ، هويج ، گندم ، كلم ، سيب زمينى ، جو صحرائى ، اسفناج ، توت فرنگى ، گردو، تره فرنگى ، كاهو، غلات ، تمشك ، نخود سبز، لوبيا سبز، فندق ، بادام ، كرفس ، پياز، انگور، عدس ، آناناس ، آوكادو، موز، خرما، كيوى و انبه يافت مى شود.
كلور
كلور در تشكيل استخوان ، دندانها و زردپى دخالت و تاثير دارد.
در خرما، غلات ، فندق ، لوبيا سبز، گردو و بادام وجود دارد.
كروم
اين ماده قلب را تقويت نموده و از بروز بيمارى قند جلوگيرى مى كند و در هر ماده غذايى كه آهن وجود داشته باشد يافت مى شود.
كوبالت
كمبود كوبالت ممكن است موجب بعضى انواع خونريزيها بشود.
اين ماده معدنى نيز همراه با نيكل در كليه مواد غذايى حاوى آهن وجود دارد.
مس
اين ماده معدنى در ساختن خون تاثير و دخالت دارد و مانند آهن يكى از مواد مركبه هموگلوبين و گويچه هاى سرخ است .
مس در بادام ، فندق ، گردو، گندم ، مارچوبه ، ذرت ، جو، تربچه ، چغندر، شنگ ، تره فرنگى ، پرتقال ، شلغم ، پياز، خرما، هويج ، گلابى ، قارچ ، گل كلم ، خرمالو، اسفناج ، گيلاس ، سيب و انگور يافت مى شود.
آهن
آهن به سبب دارا بودن اثر تجديد كنندگى حيات خون (30) در ساختن گويچه هاى سفيد و سرخ و بخصوص هموگلوبين (رنگدانه )دخالت دارد.
آهن داروى معالج بيمارى هاى كلوروز(31)، ضعف عمومى ، اختلالات نمو و رشد و سل مى باشد و تجويز آن به مادران شيرده توصيه مى شود. اين ماده معدنى فعاليت حركات دودى روده را افزايش مى دهد. بعضى از مصنفين معتقد به وجود ارتباط نزديكى بين سرطان و كمبود آهن مى باشند.
آهن در گندم (مغز و پوست و جوانه )، شاهى آبى ، هويج ، جو صحرائى ، اسفناج ، فندق ، بادام ، چاودار، خرما، برنج ، گردو، عدس ، كاهو، جو، پياز، توت فرنگى ، كلم ، سيب زمينى ، مارچوبه ، ذرت ، بلوط، نخود و لوبيا، آلو، گيلاس ، زرد آلو، هلو، سيب ، گلابى ، پرتقال ، توت فرنگى ، تمشك ، خرمالو، كاسنى سبز، آناناس ، آوكادو، موز، خرما، كيوى و انبه يافت مى شود.
فلوئور
اين ماده در تشكيل ميناى دندان و پوشش مينائى استخوانها(ضريع ) و زردپى دخالت داشته به آنها جلا مى دهد.
اين ماده معدنى در سبوس گندم ، جو، برنج ، مارچوبه ، زرد آلو، گوجه فرنگى ، انگور، سيب زمينى و تربچه يافت مى شود.
يد
يد براى عمل غده تيروئيد وجودش ضرورى است . بعلاوه از غده لنفى رفع احتقان نموده و باعث تسهيل عمل ريزه خوارى دستگاه دفاعى بدن مى گردد. يد مبادلات سلولى را افزايش داده و خاصيت ضد بيمارى اسكوربوت دارد. براى جلوگيرى از بيمارى راشيتيسم ، لنفاتيسم ، خنازير، برونشيت ، چاقى مفرط، بيمارى هاى پوستى ، سل و غمباد وجودش بسيار گرانبهاست .
يد در جلبك ، شاهى آبى ، سير، لوبياى سبز، پياز، اسفناج ، شلغم ، مارچوبه كلم ، قارچ ، توت فرنگى ،برنج ، هويج ، ترشك ، تره فرنگى ، نخود تازه ، گوجه فرنگى ، انگور، گلابى ، آرتيشو، كاهو، سيب زمينى ، تربچه و گندم سفيد يافت مى شود.
منيزيم
اين ماده معدنى در تشكيل استخوان بندى و ساختن اخلاط دست داشته و الياف اعصاب را با همكارى فسفر تجديد حيات مى بخشد بعلاوه فعاليت حركات دودى را تشديد مى كند. منيزيم را در سرطان ، سل ، ضعف مفرط و نزارى (32)، ديابت ، ورم اعصاب وكليه بيمارى هاى عصبى تجويز مى كنند.
منيزيم در چغندر، اسفناج ، جو صحرائى ، گندم ، سيب زمينى ، هويج ، بادام ، گردو، فندق ، ذرت ، جو، بلوط، لوبيا سبز، برنج ، گيلاس ، پرتقال ، گلابى ، هلو، زرد الو، آناناس ، آوكادو، موز، خرما، كيوى و انبه يافت مى شود.
منگنز
منگنز اثر نيكوئى بر روى كبد، استخوانها، رباطها، پوست و كليه ها دارد بعلاوه وجودش در مورد عمل غده هيپوفيز ضرورى است .
منگنز در مارچوبه ، گندم ، گردو، جو، برنج ، اسفناج ، قارچ ، چغندر، كاهو، ذرت ، شاهى آبى ، زردالو، كلم ، كرفس ، خرما، سيب زمينى ، انگور، گلابى ، هويج ، پياز، كاسنى ، گيلاس ، سيب و پرتقال وجود دارد.
مواد لعاب دار
اين گونه مواد از لحاظ نرم كردن حركات مفاصل ، حركات روده اى ، خروج اخلاط از سينه بسيار مفيد و وجودشان لازم است . بنابراين براى كسانى كه مفاصلشان به راحتى حركت نمى كند، اشخاص مبتلا به يبوست ، كسانى كه دچار برونشيت هستند بسيار لازم است كه رفع ناراحتى مفصلى و يبوست نموده خروج اخلاط سينه را تسهيل مى كند.
مواد لعابدار در قارچ ، كلم ، اسفناج ، ليمو ترش ، پرتقال ، سيب و كليه ميوه هاى آبدار يافت مى شود.
نيكل
وجود نيكل براى عمل غده لوزالمعده لازم است بخصوص در نزد مبتلايان به ديابت كاملا ضرورت دارد.
نيكل در قارچ ، كلم ، اسفناج ، كاهو، انجير، گندم سياه ، گلابى ،آلو، زردآلو، گيلاس ، سبوس گندم ، دانه هاى لوبياى تازه ، هويج ، سيب زمينى ، پياز، گوجه فرنگى ، ذرت ، شاهى آبى ، انگور و برنج ديده مى شود.
شوره
شوره مدر و تصفيه كننده خون و سبك كننده كار كبد، كليه ها، پروستات و مثانه است و در افراد سودائى مزاج و مبتلايان به روماتيسم ، ورم سياهرگ ، بيمارى احتقانى و پوست بسيار مفيد است .
شوره در مارچوبه ، پياز، شلغم ، هويج ، تره فرنگى ، سير، سيب زمينى ترشى ، سيب زمينى ژاپنى و كرفس يافت مى شود.
پكتين
نقش پكتين بسيار قابل توجه است . اين ماده در تشكيل غشاء سلولى دخالت داشته و در رشد و نمو تاثير مى كند. بعلاوه يك ماده غذائى ذخيره اى است كه قابليت انعقاد خون را افزايش مى دهد.(اثر بند آورنده خون در خونريزيها)
پكتين در اغلب ميوه جات بخصوص سيب ، گلابى و انگور وجود دارد.
فسفر
وجود فسفر براى تثبيت كلسيم بر روى بافت استخوانى كمال ضرورت را دارد همچنين است در مورد تشكيل سلولهاى عصبى و گلبولهاى خون تجويز اين ماده معدنى بويژه در بيمارى روان نژندى (33)، ضعف ، سل ، بيمارى عصبى ، ورم اعصاب ، و مرحله رشد و نمو توصيه مى شود.
فسفر در بادام ، گندم (بخصوص جوانه آن )، انگور(بخصوص دانه هاى هسته آن )، سير، جو صحرائى ، جو، نخود تازه ، ذرت ، لوبيا(دانه هاى تازه )، عدس ، كلم ، اسفناج ، پياز، كاهو، هويج ، سيب ، برنج ، كرفس ، سيب زمينى ، گل كلم ، تره فرنگى ، آلو، توت فرنگى ، تمشك ، گوجه فرنگى ، كاسنى ، خيار، بلوط، قارچ ، آرتيشو، گردو، فندق ، آناناس ، آوكادو، موز، خرما، خرمالو، كيوى و انبه موجود است .
پتاسيم
اين ماده معدنى به هضم و جذب مواد غذائى كمك نموده بعلاوه در تشكيل گويچه هاى خون دخالت دارد. همچنين عضلات و غدد را تقويت مى كند.
پتاسيم در گندم (جوانه و مغز آن )، آناناس ، آوكادو، خرما، خرمالو، و كيوى يافت مى شود.
املاح پتاسيم (پتاس )
شستشو دهنده و پاك كننده لوله گوارش و روده ها، قليايى كننده حالت اسيدى اضافى معده مى باشد و در بافتها(ماهيچه اى ، غدد، گويچه ها) به حالت فعاله موجود است .
در دانه هاى نخود و لوبيا، جو، كرفس ، سيب زمينى ، عدس ، جو صحرائى ، بادام ، گندم سفيد، كاهو، تره فرنگى ، سيب ، كلم ، هويج ، اسفناج ، پياز، انگور(دانه هاى هسته )، فندق ، خرما، ذرت ، شاه بلوط، قارچ ، گردو، كاسنى ، زرد آلو، هلو، گيلاس ، گلابى ، آلو، ترشك و توت فرنگى وجود دارد.
روبيديم (34)
اين ماده معدنى در درمان مبتلايان به كم خونى بسيار سودمند است و بويژه در چغندر قرمز وجود دارد.
سلنيم (35)
فقدان اين ماده معدنى ممكن است منشا اختلال و از بين رفتن تعادلات ماهيچه اى يا خونى بوده باشد. بعلاوه از بروز بعضى انواع سرطانها جلوگيرى نموده و به بهبود بعضى خونريزيها كمك مى كند.
اين ماده علاوه بر آنكه در فراورده هاى شيرى و تخم پرندگان موجود است . در جلبك ها، غلات ، كلم ، كرفس ، خيار، قارچ ، پياز، و تربچه نيز ديده مى شود .
سيليسيم
اين ماده معدنى به همراهى آهك در تشكيل و ساختمان استخوان ، دندان و زردپى دخالت و تاثير داشته آنها را محكم و در عين حال نرم نگاه ميدارد بعلاوه در ساختن پوست ، غشاء امعاء و احشاء، ناخنها، مو و پشم دست دارد. اين ماده در درمان بيماريهاى ديابت ، راشيتيسم ، تصلب شرائين بسيار مؤ ثر است . بعلاوه بهبود بيماريهاى پوستى را سرعت بخشيده ناخنها را نرم نگاهداشته به آنها استحكام مى بخشد. همچنين در روئيدن مو(با همراهى گوگرد) عامل بسيار مؤ ثر و مفيدى است . اين ماده ورم غشاء استخوانى را درمان نموده و قابليت ارتجاع استخوانى را فزونى مى بخشد. همراه با اكسيژن موجب تقويت كليه ها و قلب گرديده و يكى از مواد پيشگيرى كننده سرطان بشمار مى رود.
سيليسيم در پوست ميوه جات و غلات (سبوس گندم )، سير، سيب ، دانه هاى لوبياى تازه ، گل كلم ، نخود تازه ، و توت فرنگى وجود دارد.
سديم
در عمل گوارش و جذب بسيار مفيد بوده و در ساختن اخلاط مختلف و غضروف نقش مؤ ثرى دارد.
سديم در جوانه گندم ، لوبيا سبز، شاه بلوط، جو صحرائى ، خرما، ذرت ، زرد آلو، جو، برنج ، آناناس و آكادو وجود دارد.
املاح سديم
پاك كننده : تميز كننده لوله گوارشى و روده ها، قليائى كننده حالت اسيدى اضافى معده است .
اين ماده در جو صحرائى ، اسفناج ، عدس ، كلم ، تره فرنگى ، سيب ، هويج ، دانه هاى نخود و لوبياى تازه ، جو، كاهو، گندم سفيد، سيب زمينى و پياز موجود است .
گوگرد
گوگرد در ساختن استخوانها، دندانها و زردپى دست داشته و به جذب كلسيم كمك مى كند. ضد عفونى كننده قوى و تصفيه كننده بوده و در عفونتهاى روده اى وجودش بسيار گرانبهاست . همچنين در بيماريهاى پوست ، برونشيت و غيره نيز بسيار مؤ ثر و معالج است .
گوگرد در سير، پياز، تره فرنگى ، شاهى آبى ، تربچه ، جو، هلو، ذرت ، برنج ، سيب زمينى ، خرما، شاه بلوط، كلم ، گندم (جوانه آن )، خيار، جو صحرائى فندق ، بادام ، لوبيا سبز، گيلاس ، پرتقال ، توت فرنگى ، زردالو و گلابى موجود است .
روى
روى در ساختن گويچه هاى سفيد و گويچه هاى سرخ خون دخالت داشته براى انجام عمل بيضه ها و فعاليت ويتامين ها وجودش لازم و ضرورى است .
روى در چغندر، گندم ، جو، ذرت ، كلم ، كاهو، قارچ ، گوجه فرنگى ، هويج ، هلو، اسفناج و پرتقال وجود دارد.
عناصر كمياب (36)
علاوه بر مواد معدنى و املاح و ويتامين ها كه ذكر شد بعضى عناصر ديگر نيز بايستى در مواد غذائى وجود داشته باشد تا بدن سلولهاى تازه اى بجاى سلولهاى فرسوده و از كار افتاده ساخته و جانشين آنها نموده نيروى كافى به دست آورد. اينگونه مواد را((عناصر كمياب )) مى نامند. در بين اين عناصر بعضى مواد فلزى به صورت ((آثار)) وجود دارد از قبيل فلوئور، منگنز، يد و غيره .
گرچه نقش بعضى از آنها هنوز معلوم نشده ليكن اهميت وجود آنها بخوبى يه اثبات رسيده است . حيواناتى كه از غذاهاى حاوى مواد مزبور به وسيله تركيبات صنعتى تغذيه نموده اند پس از چندى دچار اختلالات شديدى گرديده و تلف مى شوند. حيواناتى كه قسمتى از مواد مزبور را بصورت طبيعى خورده اند نيز دچار بيماريهاى مختلف گرديده اند ليكن مدت بيشترى زنده مانده اند.
مخمرها نيز كه مطمئن ترين وسيله تهيه عناصر كمياب ، لازم براى خوب عمل كردن ارگانيسم هستند وجودشان در غذا لازم و ضرورى است .
كالريها
تجربه به ما چنين آموخته است كه درباره موضوع كالرى نبايستى بطور مطلق اظهار نظر كنيم . در طى ساليان دراز مرحوم بير شربنر(37) به طرز جالب و با كمال ظرافت اين نظريه را رد كرده است كه ((كالرى نمايانگر مقدارى حركات مولكولى است ليكن منبع و منشا اين حركات بر ما معلوم نشده است : ديناميت ، باروت ، چوب ، گاز روشنائى ، ذغال ، جريان الكتريسيته يا هر نوع مواد توليد كننده روشنائى ، در نتيجه نيروى حيات خلق شده اند. كالرى يك نداى نامنظم دنياى مولكولى است . برگ سبز، سيب ، انگور، توت فرنگى ، گيلاس هر يك از اين مخلوق ها هر كدام به يك منظومه هماهنگى شباهت دارند كه يك وجود نابغه اى آهنگها و انديشه هاى آنها را با كمال مهارت تنظيم وخلق كرده است .))
بنابراين چنين به نظر مى رسد كه كالرى نتيجه مولكولى است نه منبع آن و در اين باره نبايستى ترديدى به خود راه دهيم .
پختن
هر عملى كه بر روى يك ماده غذائى طبيعى بطورى انجام گيرد كه اجتماعات مولكولى آنرا تغيير دهد قدرت و نيروى آن را كاهش خواهد داد. بنابراين هر ماده غذائى گياهى يا حيوانى كه به صورت خام مصرف شود به بدن انسان يا حيوان نيروى بيشترى خواهد بخشيد تا پخته آن . بدين سبب بايستى غذا را فقط تا آن اندازه كه لازم و ضرورى است بپزند و آن هم به طريقى كه كمتر وضع آن تغيير يابد تا حالت طبيعى و عناصر موجود در آن و نيز كشش اسموزى و درجه تبديل آن به مايع بيشتر محفوظ بماند.
دكتر شامبا(38):((مشاهدات روزانه به پزشكان نشان داده است كه حالت سلامت و تندرستى انسان بستگى كامل با وضع تغذيه اش دارد. اگر كسى مطلقا و منحصرا با مواد ساختگى خالص يا سترون شده يا غذاهائى كه مدت زيادى نگاهدارى شده تغذيه شود دچار اختلالات بسيار شديدى كه نتيجه كمبود نيروى خورشيدى است مى گردد بطورى كه هرگاه تغذيه با مواد غذائى سترون شده ادامه داده شود به زودى به مرگ آن شخص منتهى خواهد گرديد.))
بنابراين بايستى از استفاده از وسايل طبخى كه حرارتهاى زياد توليد نموده غذا را به سترون شدن نزديك مى كند جدا خوددارى نمود. همچنين از مصرف هرگونه غذاى كنسرو شده بپرهيزيد، بهتر است به پختن غذا در آب هر چه كمتر قناعت كنند(بجز براى سوپ و آش )، يا در صورت امكان بدون استفاده از آب همراه با سبزى هاى آبدار(كاهو، پياز، كدو تنبل ) در قابلمه گذارده با حرارت كم بپزند و كمى روغن مايع (روغن زيتون بهتر است ) به آن اضافه كنند. طرز ديگر پختن به وسيله بخار است . در اين صورت بهتر است به آبى كه بخار مى شود املاح و مواد معطر اضافه كنند. از ظرف آلومينيومى براى پختن غذا احتراز كنيد زيرا اين گونه وسايل آشپزى مرتبا املاح آلومين كه اثر آنها برروى ارگانيسم مورد ترديد است آزاد مى كند. بهتر است از وسايل چدنى سياه يا لعابى و يا از لوازم فولادى ضد زنگ استفاده شود. با اين حال مى توان از وسايل و ظروف آلومينيومى كه زنگ نزدن آن تضمين شده باشد استفاده نمود. ظروف مسى را كه داراى تشعشعات تقويت كننده است و مانند كليه فلزات زرد رنگ داراى اين خاصيت مى باشد نيز مى توان به كاربرد ليكن بايستى همواره مواظبت نمود كه زنگ نزند و به رنگ سبز خاكسترى در نيايد كه سم بسيار قوى و خطرناكى است . ظروف بلورى و پيركس نيز چون حرارت زياد بيند ممكن است املاح سرب آزاد كند لذا در اين باره نيز بايستى دقت لازم به كار برده شود.
همواره بايستى متوجه باشيم كه براى پختن سبزيجات حتى الامكان پوشش آنها را كه سرشار از عناصر حياتى است حفظ كنيم و بجز در مواقع ضرورى هيچگاه پوست يا غلاف آنها را جدا نسازيم بلكه فقط در زير شير آب آنها را بشوئيم .
((سوپ بقراط))
اين سوپ از پياز، كرفس ، تره فرنگى ، جعفرى و گوجه فرنگى (39) تركيب شده و از زمانهاى بسيار قديم به عنوان معالج اغلب بيمارى ها از جمله سرطان شناخته شده است .
عناصر اين سوپ را مى توان در اغلب غذاهاى خام يا بعضى عصاره ميوه جات نيز يافت .
به كار بردن سبزيجات خام
درباره ميوجاتى كه بصورت خام مصرف مى شود هيچگونه تهيه و مقدماتى مورد لزوم نمى باشد. ميوه هاى تجارتى بازار ممكن است بعضى دست كاريهاى شيميايى شده باشند بنابراين بهتر است آنها را در زير شير آب شسته به فوريت خشك كرده و ميل كنند. ليكن در مورد ميوه هاى باغهاى شخصى و خانوادگى ارجح آن است كه از شستن خوددارى شود.
بقولات خام ((بصورت سالاد)) مصرف شود. هويج ، شلغم ، شنگ ، كرفس ،ترب سياه ، چغندر قرمز را رنده كرده پياز، قارچ ، گل كلم ، ترب و كرفس را به قطعات ريز بريده و چند برش گوجه فرنگى ، فلفل سبز و كلم (قرمز يا سبز) را نيز به آن اضافه كنند. از پوست كندن هر يك از آنها(كه مواد اصلى و لازم موجود در زير پوست را از بين مى برد) بكلى خوددارى شود. در موارد بسيار ضرورى علاوه بر شستن بوسيله برس آنها را پاك كنند. استفاده ازكارد و چاقو به منظور پوست كندن موجب تاسف است .
چند بوته از سبزى و بقولات مختلف را انتخاب كرده جدا از يكديگر يا همراه با هم با كمى روغن مايع (روغن زيتون ارجحيت دارد) و كمى نمك و آب ليمو ترش يا مايونز مخلوط نموده و هميشه مقدارى سير، پياز يا جعفرى به آن اضافه كنيد و بصورت سالاد مصرف نمائيد.
براى آنكه اين گونه مواد خام بخوبى و راحتى هضم شوند بهتر است آنها را از ابتداى غذا ميل كنند. در صورتى كه به علت خام بودن سبزيجات بيم آلودگى به ميكروب در كار باشد بهتر است در اين گونه مواقع آبليموى بيشترى به آن اضافه كنند چه آبليمو قدرت ميكروب كشندگى قابل ملاحظه اى دارد.
يكى از محققين ملاحظه كرده است كه ميكروب حصبه ، استافيلوكوك طلائى و باسيل ديفترى پنج دقيقه تاب مقاومت در برابر اسانس ليمو ترش را نداشته است . آزمايش هاى درباره ميكروب مننژيت ثابت كرده است كه اين باسيل نيز در مدت 15 دقيقه در برابر آبليمو از پاى در آمده است .
بنابراين ما مى توانيم اين ماده غذائى خام را با كمال اطمينان خاطر بخوريم زيرا ساير انگلها نيز به همين منوال در برابر قدرت ميكروب كشى آبليمو و مواد معطره اى مانند ترخون ، جعفرى ، سير، پياز، جعفرى فرنگى از بين خواهند رفت .
نوشابه هاى سالم
سالمترين و ساده ترين نوشابه ها آبى است كه آبليمو يا كمى آب ميوه (پرتقال ، سيب ، انگور و غيره ) به آن اضافه شده باشد. براى آنكه بطور كامل از ليمو ترش استفاده شده و چيزى از آن به هدر نرفته باشد و از تمامى خواص آن بهره مند شويم پوست آنرا پس از استفاده در ظرفى ريخته و آنرا از آب جوشان پر مى كنيم و مى گذاريم تمام شب خوب خيس بخورد سپس آن را صاف كرده و به هنگام مصرف مقدارى آبليموئى كه تازه گرفته باشيم به آن اضافه مى كنيم . اين نوشابه براى هضم غذا بسيار عادى بوده و كار كبد را تسهيل نموده و از يبوست جلوگيرى مى كند.
جوشانده غلات بسيار مغذى و مقوى مى باشد و آن را بدين طريق تهيه مى كنند: بيست گرم غله (گندم ، جو صحرائى ، جو، ذرت و غيره ) را پوست كنده (در آسياب يا دستگاه قهوه خرد كنى ) در يك ليتر آب ريخته به ملايمت جوشانده و پس از جوش آمدن از روى آتش بر مى داريم . صبح روز بعد مجددا آنرا مى جوشانيم و از الك در مى كنيم تا عصاره آن گرفته شود. مى توان به آن كمى آبليمو يا آب ميوه ديگر يا عسل اضافه نموده و به مصرف رسانيد. معمولا صبحها يا بعد از غذا يك نوشيدنى گرم بسيار مطبوع است (نعناع ، پونه ، آويشن ، اكليل كوهى ، مريم گلى ). يك نوشابه گاز دار گرم همراه با عسل براى كمك به هضم غذا بسيار لذيذ خواهد بود.
ضمنا حتما بايد از آبليموى تازه استفاده كرد، نه آبليموى بازارى .
گياهان معطر
اين نوع گياهها داراى عطر مطبوعى هستند كه مربوط به اسانس روغنى موجود در آنهاست كه ماده اى فرار مى باشد. بنابراين بهتر آن است كه در آخرين وهله كه غذا براى خوردن حاضر مى باشد از آنها استفاده نمود.
گياهان معطر داراى خاصيت ضد فساد بوده كمك به هضم مى نمايند بنابراين بهتر است همواره از آنها استفاده نمود.
در سالادهاى سبزيجات خام اقسام مختلف گياههاى زير را مى توان اضافه نمود. سير، شبت ، جعفرى ، تره ، جعفرى ، اكليل كوهى ، ترخون ، خردل و غيره . در سالادهائى كه با مواد غدائى پخته تهيه مى شود مى توان سير، زيره ، ميخك ، جعفرى ، جعفرى فرنگى ، زعفران ، اكليل كوهى ، مريم گلى ، پونه ، پياز اضافه نمود و در شيرينى پزى وانيل ، انيسون ، زنجبيل ، گلپر، زيره ، هل ، دارچين ، به كار برده مى شود در بعضى از نقاط زيره ياانيسون سبز به پنير اضافه مى كنند و همچنين بعضى دانه هاى معطر بر روى خمير نان مى پاشند. اين كار سبب مى شود علاوه بر مطبوع كردن طعم پنير يا نان از تخمير پنير جلوگيرى كرده و هضم آنها را آسانتر سازد.
مواد معطره نه تنها ضد عفونى كننده قوى هستند بلكه نقشهاى مهم ديگرى كه پيش بينى نشده است ايفا مى كنند. چنين دريافته اند كه مواد معطره طبيعى ، اعصاب بويائى و برجستگيهاى زبان را(كه داراى اعصاب ذائقه هستند) تحريك نموده موجب افزايش اشتها و در نتيجه ازدياد ترشح بزاق و شيره معده مى گردد.
علت اصولى اثرات غير قابل ترديد مواد معطره براى ما شگفت انگيز مى نمايد و مى توان آن را به سبب تاثير بر روى غدد درون ريز دانست كه موجب تسريع ترشحات هاضمه مى شود. بنابراين جاى آن دارد كه ما براى آنها اهميت زيادى قائل شويم زيرا كه بدين ترتيب بدون شك موجب جلوگيرى از بروز بعضى بيماريها خواهد گرديد.
اسيدهاى ميوه جات
بعضى اوقات اتفاق مى افتد كه پاره اى از اشخاص بيم آن را پيدا مى كنند كه ميوه هاى ترش مانند ليمو ترش ، گوجه فرنگى و غيره باعث اسيد شدن ارگانيسم شان ارگانيسم شان گردد. بايد گفت كه اين ترس به هيچ وجه مورد ندارد و بيهوده است زيرا بالعكس اين ميوه ها باعث قليائى شدن اخلاط مختلف بدن مى شود، چه به موازات اسيد موجود، ميوه ها سرشار از مواد معدنى قليائى (كلسيم ، منيزيم ، سديم ، پتاسيم ) مى باشند كه نه تنها حالت اسيدى معده را محدود مى كنند بلكه با گاز كربنيك حاصله از اكسيداسيون با تركيبات اسيدى گياهى ، تركيب شده املاح ديگرى از قبيل بيكربنات دو سود، بيكربنات منيزيم و بيكربنات پتاسيم كه مواد لازم و اساسى مركب كننده خون مى باشد مى سازند. مثلا اسيد سيتريك املاح فسفات را حل كرده و موجب جذب آن مى گردد.
از آنچه گفته شد امروزه مسلم گرديده است كه مصرف ميوه هاى اسيدى به هيچ وجه موجب اسيدى شدن يا كاهش املاح و مواد معدنى بدن نمى شود بلكه بالعكس به سبب سرشار بودن از مواد معدنى موجب تجديد بناى بافتها و جبران مافات آنها مى گردد.
ميوه جات و سبزيجات درمان كننده
بعضى از ميوه ها يا بقولات و سبزيجات بيش از ساير فراورده هاى نظير خود قدرت درمان كنندگى دارند كه اين خاصيت مرهون قدرت ضد سميتى يا تجديد ساختمان مواد معدنى آنها مى باشد. از نظر خواص ضد سميتى بخوبى واضح است كه سبزيجات سرشار از آب بهترين وسيله تسهيل دفع مواد سمى از بدن مى باشند. از لحاظ خواص ضد سميتى و يا تجديد بناى مواد معدنى بهتر است به صورت ها و جداولى كه معرف اين گونه ميوه جات يا سبزيجات مى باشد رجوع شود.
من باب مثال معمولا از لحاظ ارجحيت ميوه ها يا بقولاتى كه براى درمان به كار برده مى شود عبارتند از ليموترش ، انگور، هويج ، گوجه فرنگى ، پرتقال ، سيب ، چغندر قرمز، توت فرنگى ، آلو، گريپ فروت و غيره ....
ليموترش بخصوص به عنوان درمان ضد سميتى و لاغرى به كار برده مى شود. همچنين در روماتيسم ، ورم مفصلى و غيره ...
انگور و گوجه فرنگى معالجات فوق را تكميل كرده و از لحاظ تجديد بنا و ساختمان املاح معدنى بسيار مفيد و مؤ ثر مى باشند. هويج در درمان كليه بيماريهاى روده اى حتى سخت ترين آنها نظير ندارد بعلاوه املاح و مواد معدنى آن ناحيه را تجديد و تكميل مى كند. همچنين است سيب و پرتقال .
براى استفاده درمانى از ميوه مى توان ميوه كامل يا آب آن را به كار برند. در صورتى كه از آب ميوه استفاده مى شود بقيه آن را نيز بايستى مصرف نمود تا كليه مواد مفيد و حياتى به بدن رسيده باشد. در اين گونه مواقع بايستى همه روزه يكى از ميوه ها يا بقولاتى را كه معمولا مصرف مى كرده اند به كار برند.
در بعضى مواقع توصيه مى شود كه فقط يك نوع ميوه را براى درمان مورد استفاده قرار دهند. در موارد درمانهاى كوتاه مدت (تا هفت روز) فقط به يك ميوه اكتفا كنند ليكن در درمانهاى درازمدت (بين هفت تا بيست و يك روز) بهتر است از چند نوع استفاده شود تا از جمع شدن بعضى موادى كه مقدار معتدل آن مفيد و مقدار زياد آن چندان مطبوع نيست جلوگيرى به عمل آيد. بدين طريق سيب كه مقدار معتدل آن ملين است ازدياد مصرف آن به سبب جمع شدن مازوى محتوى در اين ميوه باعث يبوست شخص مى گردد.
علت ديگر آنكه در بعضى موارد درمان بلند مدت از يك نوع ميوه استفاده شود آن است كه در اين مواقع اثر درمانى آن وسعت زيادترى پيدا مى كند مثلا در معالجه روماتيسم فقط از توت فرنگى و در درمان بيماريهاى روده از آلو استفاده مى شود ليكن در درمان هاى كلى و عمومى بايستى از ميوه هاى مختلفى كه براى چنين بيماريهائى شناخته شده به كار برده شود كه مواد مؤ ثره و مفيده آنها با يكديگر توام شده و قدرت درمان كنندگى را چندين برابر كند.
اغلب اوقات درمان مختلط را به كار مى برند بدين معنى كه ميوه هاى گوناگون را بصورت غذا استفاده مى كنند. بدين ترتيب كه در موقع صرف صبحانه از ميوه اى و در ابتداى غذاى ظهر و شب از ميوه هاى ديگر استفاده شود(طريقه اى كه هميشه اوقات به كار برده شود). در موقع درمان ميوه اى بايستى از مقدار غذا كاسته شود. اين نوع درمان بايستى لااقل سه هفته به طول انجامد.
از ميوه جات (يا گوجه فرنگى )در صبحانه و هر دو غذا استفاده شود. در مواقعى درمان مختلف به وسيله آب ميوه انجام مى گيرد. آنرا با صبحانه و با ناهار و شام مصرف مى كنند. آب بعضى بقولات (كلم ، شاهى آببى ، كاهو و غيره ) را به مقدار كمترى مى نوشند. آب ليمو ترش را به صورت نصف آب ليمو ونصف آب مصرف مى نمايند.
در درمانهاى كامل و اساسى كه اغلب اوقات دوره آن كوتاهتر است بهتر آن باشد كه ابتدا چند روزى به درمان مختلط پرداخته شود و از ميوه هاى مخصوص و مناسب آن استفاده كنند. مدت سه روز هر نوع غذائى را كناربگذارند و فقط بطور آزمايشى تنها از ميوه استفاده شود. ماه بعد نيز همين روش را تكرار كنند ليكن چند روزى به مدت آن بيفزايند و مى توان ماه بعد نيز به همين طريق عمل نمايند. اگر در طى اين مدت احساس ‍ ناراحتى (سردرد شديد، طپش قلب ، سرگيجه و غيره ) شود بتدريج درمان را قطع كنند ليكن اين كار را يكباره انجام ندهند. اين علائم هيچگاه خطرناك نبوده و نشانه پديده هاى ضد سميتى است كه در اعماق بدن صورت مى گيرد.
در مواقعى كه درمان كامل و اساسى انجام مى شود خواه از ميوه يا آبميوه استفاده كنند. در اين اوقات روزانه سه كيلو ميوه و بقولات تهيه شود كه بيشتر آنرا بصورت افشره مصرف كنند و فقط يكى دو تاى آنرا به شكل كامل ميل نمايند.
در طى اين درمان بايستى مراقب بود كه روده ها همه روزه تخليه شود در غير اين صورت از جوشانده گل بنفشه يا سنا استفاده شود.
طرز گرفتن آب ميوه جات
براى كسانى كه دستگاه آبليموگيرى برقى دارند مسئله اى وجود ندارد. اين دستگاه ها به فوريت و با سرعت عصاره بقولات و ميوه جات را گرفته براى مصرف حاضر مى كنند. ميوه و سبزى را در لوله اى ريخته و به وسيله يك توپى چوبى آن را فشار مى دهند تا وارد سيلندر شده و بطور اتوماتيك پس از خرد شدن آب آن گرفته شده و از سوراخهاى سيلندر به خارج ريخته مى شود.
ليكن در صورت عدم وجود چنين دستگاهى مى توان از وسيله نسبتا ارزانترى استفاده نمود. البته در اين موقع وقت بيشترى براى گرفتن آب ميوه صرف خواهد شد. بنابراين بايستى قبلا بقولاتى را كه ((گوشت )) محكمتر و بيشترى دارند(هويج ، چغندر، كلم قمرى و غيره ) يا ميوه جاتى مانند سيب و گلابى و نظائر آن را رنده كنند و بلافاصله در پارچه اى ريخته آنرا بپيچانند و فشار دهند تا آب آن خارج شود و يا آنكه از آبميوه گيرى دستى استفاده كنند. البته بدين طريق بهتر از وسيله پارچه اى مى توان آب ميوه يا بقولات بدست آورد. شكى نيست كه آبميوه گيرى برقى بهترين وسيله اى است كه راحت تر، تميزتر و سريعتر عمل خواهد كرد.
******************
بهتر است پس از تهيه آب ميوه بلافاصله آنرا مصرف كنند و در صورت اجبار يكى دو ساعت مى توان آنرا در ظرف بلورى ريخته در يخچال نگاهدارى نمود. بطور كلى از ريختن آبميوه در ظروف فلزى و بويژه ظروف آلومينيومى جدا خوددارى نمايند. در هر صورت آبميوه اى ر اكه در يخچال گذارده اند حداكثر مى توان تا يكروز آنرا نگاهدارى نمود.
بايستى اين نكته را همواره به خاطر داشته باشيم كه نيروى حياتى را هيچگاه نمى توان در بطرى نگاهداشت . بلافاصله به محض تغيير شكل يافتن ميوه يا سبزى ، اين نيروى مخفى ، آزاد مى شود و جاى بسى تاسف خواهد بود كه اگر به موقع از آن استفاده نكنيم .
خواص و فوايد ميوه جات - غلات - بقولات
زرد آلو
زرد آلو ميوه بسيار مغذى است بخصوص موقعى كه به حالت خشك در آمده باشد(برگه زرد آلو). اين ميوه سازنده بافتها و استخوان است . به سبب دارا بودن ويتامين هاى گروه ب موجب تعادل دستگاه عصبى بدن مى گردد و به جهت سرشار بودن از قند يك نيرو بخش قوى و درجه اول محسوب مى شود. زردالو حيات حيات سلولى را زيادت بخشيده و امكان فعاليت و طول عمر بيشترى به شخص مى دهد. اين ميوه بخصوص ‍ در موارد كمخونى ، اختالات يا افسردگى هاى روانى و گرفتگى صدا(ورم حنجره ) تجويز مى شود.
زرد آلوى تازه يكى از داروهاى معالج اسهال است و چون آنرا بصورت خشك در آورند يبوست را درمان مى كند.
سير
در سير موارد زير يافت مى شود: گوگرد، يد، سيليس و مهمتر از همه اسانس گوگردى به نام آليل (40). سير يك ماده ضد عفونى كننده طبيعى و پلشت پر بسيار جالب توجهى براى ريتين است . تجمع مواد فوق الذكر در سير سبب شده است كه مصرف اين گياه بدن انسان را در برابر بيماريها، عدم تعادل غددى و اغلب اختلالات ديگر محافظت نمايد.
از آنجا كه سير سبب شده است كه مصرف اين گياه بدن انسان را در برابر بيماريها، عدم تعادل غددى و اغلب اختلالات ديگر محافظت نمايد.
از آنجا كه سير ترشح غدد معده را تحريك نموده و قابليت تحرك جدار آن را فعاليت مى بخشد يك ماده اشتهاانگيز و در عين حال كمك كننده هضم به شمار مى رود.
يكى از عللى كه معده نتواند سير را بطور هميشگى مصرف و تحمل نمايد آن باشد كه آنرا بخوبى نجويده و كاملا با بزاق ممزجش نكرده اند يا آنكه مخاط دستگاه گوارش زياد تحريك يا خراشيده شده است . در حالت اول بايستى مراقبت نمود كه سير را در دهان بخوبى بجوند و با آب دهان ممزوج و مخلوط سازند و در حالت دوم ، قبل از غذا كمى آب و يك قاشق مربا خورى از مواد پانسمان كننده معده ميل كنند. واقعا جاى بسى تاسف است كه انسان خود را از خوردن سير محروم كند زيرا مى توان يقين حاصل كرد كه سير كليه ترشحات رسوبى انگلى (بلورهاى اسيد اوريك و غيره ) مبتلايان به تصلب شرائين را حل كرده و از تكليس ‍ سرخرگها جلوگيرى مى كند.
سير قلب را به كار واداشته و خون را تصفيه نموده و در نتيجه جريان خون را تسهيل مى نمايد. فشار خون را پائين برده به سر حد عادى مى رساند. كسانيكه داراى فشار خون عادى يا كمى پائين تر از معمول هستند نبايستى از اين لحاظ بيمى به خود راه دهند زيرا آنچه مسلم است آن است كه سير همه چيز را به حال تعادل برمى گرداند. اگر داروى پائين آورنده فشار خون براى كسى كه داراى فشار خون پائين است خطرناك واقع مى شود سير بالعكس داراى چنين اثر نامطلوبى نبوده بلكه اثر بهبود بخشنده و مطلوبى بر روى چنين افراد بر جاى مى گذارد.
فراموش نكنيم كه سير دفع كننده قوى كرم روده است كه بعضى اوقات مى توان با سير گردنبندى ساخته يا آنرا در كيسه كوچكى ريخته به گردن كودك بياويزيم تا انگلها از بدن او فرار كنند و اين همان كارى است كه در ازمنه قديم در بعضى نواحى انجام مى دادند.
براى مصرف داخلى ساده ترين راه آن است كه به تمام غذاهاى خود سير اضافه كنيم . در صورت امكان بهتر آن است كه سير به شكل خام خورده شود زيرا پختن قسمت اعظم ماده مؤ ثر آنرا از بين مى برد.
اگر بخواهيم سريعتر و بيشتر عمل كند دوتا چهار عدد سير را رنده كرده در يك گيلاس آب گرم مى ريزيم و مى گذاريم تمامى شب بماند و بخوبى خيس بخورد. صبح روز بعد آن را صاف كرده آب آن را بنوشد و تفاله اش ‍ را بدور بيندازد. طريقه ديگر آنكه سير را شب قيمه قيمه كرده جعفرى و روغن زيتون به آن بيفزايند و صبح همراه با صبحانه ميل كنند. مى توان سير را قيمه اى خورد كرده بر روى قطعه اى از نان كه كره روى آن ماليده باشند بريزند و به مصرف برسانند.
امروزه چنين دريافته اند كه سير از محافظين و پيشگيرى كننده هاى سرطان شناخته شده است . بعلاوه داروى مؤ ثر بر ضد سياه سرفه و اغلب سرفه هاى عصبى به شمار مى رود.
طريقه اى كه دكتر واسيلف (41) به كار مى برد و ما آن را آزمايش كرده و موفقيت حاصل نموديم آن است كه شب هنگام مقدار لازم و كافى سير را پوست كنده در 250 گرم آب جوشان مى ريزيم . براى كودكان تا يكساله 15 گرم ، كودكان تا پنج ساله 25 گرم و ده الى دوازده ساله 40 گرم و از آن بزرگتر 60 تا 80 گرم از اين محلول را روزى هشت تا ده قاشق بدهند (قاشق مرباخورى تا 5 ساله قاشق دسر خورى تا كودكان ده الى دوازده ساله و از بزرگترها را قاشق سوپخورى مى دهند). در صورتيكه كودكان از خوردن آن امتناع كردند مى توان به نسبت يك به دو مقدارى شكر به آن اضافه كنند.
علاوه بر آن سير در موارد استعمال خارجى نيز داراى خواص غير قابل ترديدى است .
براى مراقبت و از بين بردن ميخچه و زگيل (كف پا و غيره ) و كيست هاى كوچك از سير استفاده مى كنند. بدين ترتيب كه سير پوست كنده را بر روى ميخچه يا كيست مى مالند و اين كار را چندين بار در روز تكرار مى كنند و پس از خاتمه كار، درمان را با استفاده از يك مشمع كوچك (42) تكميل مى نمايند.
در مورد زگيل ، سير را حلقه وار به اندازه قسمت شاخى زگيل بريده و روى آن مى گذارند و يا پانسمان مى گذارند و يا پانسمان مى كنند بطوريكه بخوبى روى زگيل بچسبد. اين كار را روزى دو مرتبه صبح و شب تكرار كرده و پانسمان را عوض مى نمايند.
گانگليونهاى محتقن را با مخلوطى از سير پوست كنده و روغن زيتون ماساژ مى دهند. در مورد كريهائى كه منشا روماتيسمى داشته باشد هر شب تامپون پنبه اى را از عصاره سيرى كه تازه بدست آمده باشد آغشته نموده در گوش بيمار مى گذارند. كسانى كه از دندان درد شكايت داريد يا از گوش درد مى نالند يك حبه سير را تنزيب نازكى پيچيده در گوش ‍ مى گذارند تا بتوانند در موقع لزوم به كمك تنزيب آن را خارج كنند. در كرمخوردگى دندان سير پوست كنده را در داخل كرمخوردگى بگذارند. در اين موارد احتياجى به مراجعه دندان پزشك نخواهد بود.
همچنين سير كمك خوبى در درمان مبتلايان به روماتيسم و نقرس ‍ مى باشد. بدين ترتيب كه قسمتهاى دردناك را با مخلوطى از روغن زيتون كافورى و سير(نسبت دو قسمت روغن كافورى و يك قسمت سير) بخوبى ماساژ دهند. ماساژ ستون مهره ها با مخلوط فوق قدرت و نيرو به بدن بخشيده شخص را مستعد انجام هر كار مى كند. بيمارى جرب را نيز مى توان با همين مخلوط درمان نمود. در اين وقت بجاى روغن از آب مخصوص (43) استفاده مى كنند.
جلبكها(44)
بعضى از جلبكها از قبيل آگاراگار ماكول و خوردنى هستند كه در گياهخوارى مى توان از آنها استفاده نمود. با اين گونه گياهها مى توان ژله و آش تهيه نمود. همچنين با اضافه كردن به آبگوشت بقولات ، آب ميوه جات ، شير وغيره ... به مقدار دو تا ده گرم در ليتر آگاراگارو 30 تا 50 گرم كاراگاهن (45) غذائى فراهم ساخت .
كاراگاهن را مى توان به صورت خام در سالاد استفاده نمود. همچنين آنرا بسيار خرد كرده در آبگوشت بقولات يا آش بريزند يا آنكه بصورت خام همراه با بعضى سبزيجات ديگر مصرف كنند(به مقدار يك قاشق مربا خورى براى هر نفر) كه در موارد ورم روده ، يبوست هاى سبك و عفونت روده بسيار مفيد و داروى گرانبهائى محسوب مى شود.
از آنجا كه جلبك سرشار از يد و برم مى باشد در نارسائى و بى نظمى كار غدد تجويز و تجويز و توصيه مى شود. همچنين در اختلالات عمل اعصاب . بعلاوه در درمان عفونتهاى ريوى بسيار مؤ ثر مى باشد. براى اين كار از جوشانده آنها مى توان استفاده نمود و هر چند ساعت يك فنجان از آن را نوشيد. براى تهيه جوشانده مقدارى از آنرا به مدت ده دقيقه مى جوشانند. مى توان يك گياه مفيد ديگرى مانند پونه به آن اضافه نموده مقدارى عسل يا قند نيشكر نيز به آن بيفزايند.
زالزالك (46)
اين ميوه رابه سبب وجود خاصيت قابض بودن بخوبى مى شناسند و بدين جهت در درمان اسهال و اسهال خونى و بعضى خونريزيها بكار مى برند.
زالزالك حاوى مازو، پكتين ، كلسيم ، اسيد ماليك مى باشد. مسلولين و مبتلايان به كم خونى مى توانند از آن كمك بگيرند. همچنين است در درمان روماتيسمى ها و مبتلايان به ورم روده .
بادام
بادام بر دو نوع است بادام شيرين و بادام تلخ . آنچه كه ما در اينجا درباره اش صحبت مى كنيم بادام شيرين است كه از لحاظ تغذيه حائز اهميت بسيار است در صورتيكه بادام تلخ بيشتر به مصرف استعمال خارجى رسيده و اساس اغلب روغنهاى ماليدنى را تشكيل مى دهد.
بادام شيرين از زمانهاى قديم مورد توجه پزشكان و دانشمندان و بالاخره عموم مردم قرار گرفته است . زيرا كه مصرف غذائى يا دوائى داشته و دارد. پزشكان قديمى اين ميوه را به عنوان نرم كننده گلو، مسكن سوزش و دردهاى مجارى ادرار، مقوى معده و سينه و پاك كننده روده ها مى شناختند.
يكى از تذكره نويسان مى گويد رازى اين ميوه را به عنوان رشد دهنده مغز و نخاع و موجب بهبود حال عمومى و چاقى مى دانسته است . يكى از دانشمندان (47) مصرف بادام را به عنوان دسر بسيار مفيد تشخيص ‍ داده و خوردن آنرابدين ترتيب تاكيد كرده ومعتقد است كه ((باعث ازدياد قوه ديد و راحتى تنفس و پاك كردن مجارى تنفسى و تكامل ساختمان مغز و نخاع گرديده و علاوه بر آن ايجاد خواب راحت نموده و مجارى ادرارى را پاك مى كند.))
مصنفين جديد درمورد فوائد اين ميوه بسيار مفيد و ارزنده كمتر داد سخن داده اند ليكن در عين حال درباره خواص آن ارزش زيادى قائل و معتقدند كه ((بادام سرشار از ويتامين هاى آ و ب ، قند، املاح ، چربى ، صمغ ، روغن مايع ، آلبومين بوده و بعلاوه حاوى يك مخمر بسيار ارزشمند دياستازى است . همچنين حاوى مواد آهكى و مقادير زيادى فسفر مى باشد كه علت عمل تقويتى اين ميوه را بر روى دستگاه عصبى بخوبى و بويژه مغز بخوبى توجيه مى كند.))
در حالى كه بادام به حالت سبز و تازه حاوى هشتاد و هشت درصد آب است در حالت خشكى بيش از 4/4 درصد آب ندارد. بقيه آب آن به مواد چربى تبديل گرديده است (چربى از 19/2 درصد به 20/54 درصد رسيده و مواد از ته از 67/5 درصد به 10/18 درصد). بنابراين بادام خشك به مراتب مغذى تر از بادام تازه است اين ميوه يك غذاى بسيار گرانبهائى از لحاظ تثبيت كلسيم بر روى بافتهاى بدن محسوب مى شود كه بخصوص براى تقويت مادران آينده توصيه مى شود كه هم براى مادر و هم براى جنين بسيار مفيد است .
مقدار مصرف روزانه آن بين شش تا بيست بادام در نوسان است كه مى توان آنرا تنها يا همراه با انجير يا عسل بجوند. از خوردن زياد بادام بايستى اجتناب نمود كه ممكن است اثر معكوس ببخشد. از بادام شيرين روغنى مى گيرند كه يك مسهل ملايم مى باشد و هر شخص بالغ بر شصت گرم آنرا مى تواند يكجا سر بكشد.درمورد كودكان مقدار آن بر حسب سن و جثه فرق مى كند. اگر بخواهند اثر ملين داشته باشد فقط 30 گرم آن كفايت مى كند كه صبح ناشتا ميل مى شود. روغن بادام را در مواقعى كه برونشها تحريك يا محتقن شده باشد مصرف مى كنند. دكتر برتوله (48) خاطر نشان مى سازد كه ديوسكوريد(49) روغن بادام را به عنوان نرم كننده و دافع سنگ مثانه تجويز مى كرده است .
به صورت استعمال خارجى نيز روغن بادام داروى ارزشمندى بشمار مى رود. همانطور كه روغن بادام داراى اثر مفيدى بر روى روده هاست استعمال خارجى و مالش آن در ناحيه پائين شكم صبح و عصر نيز توصيه مى شود.
كمتر كسى از اثر تسكين دهنده روغن بادام بصورت ماليدنى بر روى اكزما و رفع خارش و حصول بهبود آن ممكن بى اطلاع بوده باشد. بالعكس اثر تسكين دهنده در برابر درد گوش و نرم كردن پرده صماخ ، روغن بادام را اغلب اشخاص مطلع نيستند. براى اين كار نصف قاشق مربا خورى روغن بادام را شب ها موقع خواب در گوش مى چكانند. البته فقط يكبار در هفته .
روغن بادام بافتهاى پوست متورم را نرم كرده بخصوص از پوسته پوسته شدن بعد از بهبود بيماريهائى مانند مخملك جلوگيرى مى كند.
براى رفع ترك پوست روغن بادام را به مقدار مساوى با كره كاكائو مخلوط كرده و در حمام مارى حرارت داده خوب بسايند و مخلوط كنند. در اين موقع پمادى به دست مى آيد كه مى توان براى از بين بردن ترك پوست استفاده نمود.
هرگاه مخلوطى از يك تخم مرغ با مقدارى روغن بادام را كه بخوبى زده شده باشد بر روى بواسير متورم بگذارند موجب تسكين درد و رفع تورم آن خواهد شد. حال مجددا به ميوه بادام برگرديم . بادام به سبب دارا بودن خاصيت اختلاط و امتزاج ، هرگاه با جوشانده اى از غلات (مثلا فرنى گندم كوبيده ) مخلوط و ممزوج و پخته شود. باعث ((برآمدن )) و ((قابل هضم شدن )) آن گرديده و فسفر موجود در آن را بر روى كلسيم تثبيت مى كند. بادام نه فقط خواص مغذى بودن خود را بر روى ارگانيسم به منصه ظهور مى رساند بلكه ساير مواد غذائى ديگر را نيز مشمول خواص خود مى نمايد. بطور خلاصه بايد گفت بادام داراى كيفيت هاى واقعا مفيد و طبيعى مى باشد
آناناس
آناناس تازه داراى مخمر بسيار قيمتى به نام پاپائين (50) است كه بر روى معده اثر بسيار نيكوئى دارد. آب آناناس را در آفريقا براى درمان هر گونه مسموميتى به كار مى برند. بعلاوه بسيار مدر بوده و در موقع عقب افتادگى قاعده زنانه آنرا تجويز مى كنند.
از آناناس عصاره اى استخراج مى كنند كه داراى خواص ضد تورم است بعلاوه جزو ميوه هاى لاغر كننده به شمار مى رود. از طرف ديگر به سبب سرشار بودن از مواد قندى و ويتامين هاى آ، ب و ث بسيار نيرو بخش ‍ است . همچنين آب آن براى درمان بعضى گلو دردها به كار رفته و بصورت استعمال خارجى براى مراقبت پوست از آن استفاده مى كنند.
آناناس علاوه بر املاح داراى آنزيمى به نام بروملين (51) مشابه پا پائين است كه باعث سهولت عمل هضم شده و بر ضد بعضى بيماريهاى انگلى نيز از آن بهره مى گيرند.
عصاره آناناس به نام آناناز(52) در پزشكى مصرف روزانه دارد و بر عليه اغلب عفونتها به كار مى رود.
گلپر
گلپر يك محرك خوبى براى دستگاه گوارش بوده و بعلاوه انقباضات عصبى معده را از بين ميبرد. اين گياه را در مورد آسم (تنگى نفس )، هر نوع اختلالات عصبى و هواخوردگى (53) تجويز و مصرف مى كنند. همچنين در تسهيل جريان خون قاعدگى بكار مى برند. از گلپر در شيرينى پزى و بعضى خوراكى ها نيز استفاده مى كنند. ترشى گلپر و گل گلپر نيز بسيار لذيذ بوده و به هضم غذا كمك مؤ ثرى مى نمايد.
انيسون سبز(باديان ، رازيانه )
انيسون به هضم غذا كمك نموده تشنجات غير ارادى و دردناك ، آسم (تنگى نفس ، و هوا خوردگى را تسكين داده جريان خون قاعدگى را تسهيل مى نمايد. بعلاوه گازهاى روده را دفع و در تخميرهاى غذائى دخالت و شركت مى كند. انيسون مدر بسيار خوبى است .
اين گياه براى معطر ساختن شيرينى به كار رفته و آنها را به شكل مطبوعى معطر مى سازد. دم كرده آن براى كمك به هضم و دفع گازهاى روده بسيار مفيد و مؤ ثر است . براى اين كار يك قاشق مربا خورى از آن را در يك فنجان آب به مدت دو دقيقه جوشانده و ده دقيقه دم كنند.
پسته زمينى (54)
اين ميوه داراى بعضى اسيدهاى بسيار گرانبهائى (آرژينين ، هيستيدين ، سيستين و ليزين ) مى باشد. پسته زمينى سرشار از مواد ازته ، چربى و مواد نشاسته بوده و دانه بسيار مغذى است ليكن نبايستى در مصرف آن اسراف نمود زيرا بعلت كمبود سلولوز موجب يبوست مى گردد.
آرتيشو
جاى بسى تاسف است كه آرتيشو را در مقدار زيادى آب جوشانده و املاح معدنى و ساير مواد مفيده محتوى در آن را كه در آب حل گرديده به دور مى ريزند. ارجح آن است كه آرتيشو را بطور خام بخورند يا اگر خواستند بپزند از مقدار خيلى كم آب استفاده كنند بطورى كه املاح و مواد ذيقيمت آن به هدر نرود. موادى كه اكنون خواص آنها را از نظر شما مى گذرانيم :
آرتيشو از لحاظ غذائى به سبب مواد ازته اى كه دارد يكى از مواد سازنده بدن بوده و از نظر آنكه سرشار از مواد ئيدركربنه است يك نيرو بخش ‍ قوى محسوب مى شود. بايد متذكر شويم كه چون مواد ئيدروكربنه آن از اينولين (55) و مشتقات آن تشكيل شده بنابراين موجب ازدياد قند خون نگرديده و مبتلايان به بيمارى ديابت نيز مى توانند با كمال اطمينان از اين ماده مغذى استفاده نمايند.
آرتيشو مقوى سلولهاى كبدى بوده و با تحريك سلولها قدرت ضد سمى آنها را زيادت مى بخشد. مصرف زياد آن موجب كاهش اوره و كلسترول خون مى شود. آرتيشو به علت اثر نيكوئى كه بر روى غده كبد و كليه ها اعمال مى كند بدون شك موجب تصفيه خون و تقويت قلب مى گردد. اين گياه را به مقدار زياد در نارسائى كبد و كليه ها، احتقاق كبد، سنگ كليه و كيسه صفرا، مسموميت و اختلالات خون مصرف مى كنند. بهتر است زنان در طى دوره شيردادن از مصرف آرتيشو خوددارى كنند زيرا ترشح شير را كاهش مى دهد.
آرتيشو به سبب دارا بودن ويتامين هاى آ و ب جذب مواد غذائى را تسهيل نموده تعادل عصبى برقرار مى سازد و بر روى غدد درون ريز(آندوكربن ) اثر مساعد دارد. آرتيشو به سبب وجود ويتامين آ با مواد عامله مؤ ثر بر روى كبد جمع و تركيب شده در نتيجه به كار كبد اثر نيكوئى مى بخشد. خلاصه آنكه اين گياه يكى از داروهاى معالج عفونتهاى روده اى (اسهال و غيره ) معرفى و شناخته شده است .
جوشانده برگ آرتيشو در درمان اختلالات كبدى بسيار مؤ ثر و مفيد است . براى اين منظور يك برگ از آن را براى هر فنجان بكار مى برند. يك قاشق غذا خورى از برگ خرد كرده آن را به مدت ده دقيقه جوشانده سپس ‍ دم مى كنند و يك فنجان قبل از هر غذا مى نوشند.
مارچوبه
خواص مدر بودن مارچوبه در مورد خيزهاى با منشا قلبى ، سنگهاى مجارى ادرار، نقرس و روماتيسم ، اين گياه را بسيار ارزشمند ساخته است . بعلاوه قند ادرار را در بيماران مبتلاء به ديابت كاهش داده و احتقان طحال را از بين مى برد. منگنز و ويتامين آ موجود در اين گياه موجب سبك شدن كار كبد گرديده و بر روى فعاليت كار كليه ها، رباطها و پوست نيز بسيار مؤ ثر است . به سبب شوره موجود در مارچوبه اين ماده غذائى را جزو تصفيه كنندگان خون به شمار آورده است . بعلاوه اثر نيكوى آن در اكزما و سيفيليس بسيار مسلم و شناخته شده است .
وجود فسفر و ويتامين ب در مارچوبه باعث شده است كه آنرا در ضعف اعصاب تجويز و توصيه مى كنند همچنين در ضعف عمومى و بيحالى و نظائر آن ...
مارچوبه را بايستى در كمترين مقدار ممكن آب جوشانيد تا مواد ذيقيمت و املاح آن به هدر نرود. ممكن است آن را بصورت خام رنده كرده به غذا اضافه نموده و مصرف كنند. در صورتيكه دستگاه آبليموگيرى موجود باشد مى توان آب آن را گرفته و بمدت يك هفته هر روز يك چهارم ليوان ميل كنند.
بادمجان
بادمجان بسيار مدر و خنك كننده بوده تحريكات عصبى را تسكين مى دهد. اين ماده غذائى اثر نيكوئى بر روى كليه ها، امعاء و احشاء و غدد معدى - روده اى ، كبد و لوزالمعده دارد و براى رفع كم خونى بسيار مفيد است . بخصوص اگر بصورت خام مصرف شود. بهتر است بادمجان را بر روى آتش بگيرند تا پوست آن به آسانى كنده شود. پياز و روغن زيتون نيز اگر به آن اضافه كنند خوراك مطبوع و مفيدى بدست مى آيد. از بادمجان خوراكهاى مطبوع و مختلف و خورش تهيه نموده و يكى از مواد غذائى بسيار مطلوب است .
آوكادو
سرشار بودن اين ميوه از چربى سبب شده است كه حالت اسيدى ادرار را زياد كند و در نتيجه از تكثير و رشد بعضى ميكروبها و باكتريهاى مضر موجود در ادرار جلوگيرى نمايد. مثلا در مواقعى كه كسى مبتلا به عفونت حاصله از رشد ونمو كلى باسيل در مجارى ادرارى شده باشد از اين ميوه استفاده مى كند. هضم اين ميوه آسان بوده و در عفونتها و اختلالات معده ، روده ، كبد و كيسه صفرا توصيه و تجويز مى شود. وجود ويتامين آ و ب خاصيت متعادل كننده دستگاه عصبى و تغذيه اى به آن بخشيده است . از لحاظ استعمال خارجى در بعضى اختلالات پوستى بويژه در تصلب پوست (56) خدمات مفيد و مؤ ثرى انجام مى دهد. در اين گونه موارد پس از پوست كندن آنرا له كرده مانند پماد بر روى پوست بگذارند.
جو صحرائى يا جو دو سر(57)
جو صحرائى يكى از غلاتى است كه بيشتر غذاى اساسى (قوت غالب ) اهالى مناطق سردسير را تشكيل مى دهد. اهالى اسكاتلند، كشورهاى اسكانديناوى و نظائر آنها غذاى ملى شان عبارت از يك نوع حليمى است كه با جو دو سر تهيه مى شود. بلغور جو صحرائى را در آب جوشانده سپس قند و شير خام به آن مى افزايند. جو صحرائى از زمان هاى كهن بوسيله يونانيها، رومى ها، آلمانيها و اهالى فرانسه قديم (58) شناخته شده بود ليكن اهالى مصر قديم و عبريها آنرانه مى شناخته و نه كشت مى كرده اند. در چين هم حتى تا ده قرن پيش از اين غله شناخته نشده بود.
جو صحرائى سرشار از مواد چربى ، ئيدرات دو كربن ، مواد معدنى ، سديم ، آهن ، كلسيم ، منيزيم و فسفر مى باشد. مصرف اين غله باعث تقويت قدرت ماهيچه ها گرديده و تا حدى جنبه تحريك كنندگى دارد بدين جهت استفاده از آن براى اشخاص زياد عصبانى مناسب نيست . بالعكس در درمان ضعف عضلانى ، عصبى يا روانى بسيار مفيد و مؤ ثر بوده و در نتيجه سرعت بخشيدن به مبادلات موجب گرم شدن و تحريك بدن مى گردد.
جو صحرائى مدر، مقوى ، خنك كننده بوده و در برابر مسموميت اوره ، كمبود قند خون اثر بسيار مفيد و مؤ ثرى دارد. همچنين در ديابت نيز توصيه و تجويز مى گردد. دكتر لكرك خاطر نشان مى سازد كه اين غله داراى هورمونى مشابه هورمون فوليكولين مى باشد كه بر روى عدم توانائى جنسى اثر مى كند. جو صحرائى در بين ساير غلات يگانه غله اى است كه غده تيروئيد را تحريك مى كند. بنابراين مصرف آن براى مبتلايان به كمبود كار تيروئيد و غدد لنفى توصيه و تجويز مى شود.
علاوه بر مصرف جو صحرائى در حليم يا غذاى سنتى كه در بالا شرح آن داده شد اين غله را بصورت پولك و ورقه هاى نازكى در آش يا بعضى غذاها بكار مى برند. براى تهيه يك نوشابه مدر وملين به نسبت 20 گرم جو صحرائى را در هر ليتر آب به مدت سى دقيقه جوشانده پس از خنك شدن و صاف كردن آن را بنوشد.
چنين توصيه شده است كه كودكان و بيماران مبتلا به اختلالات دماغى را بر روى تشكى كه از خوشه هاى جو صحرائى تهيه شده باشد بخوابانند.
زغرور(59)
زغرور داراى همان خواص و مشخصات زالزالك و ازگيل مى باشد.
موز
موز را كه ما معمولا مصرف مى كنيم ميوه اى است كه پس از چيدن آنرا در محل مخصوصى قرار داده و بوسيله گاز شيميائى آنرا رسانيده اند بنابراين از شكل طبيعى خود تا حدى خارج شده است . بهر حال بهترين طريقه مصرف اين ميوه آن است كه يك ساعت قبل از خوردن آنرا پوست كنده و به قطعاتى تقسيم كنند و يا آنكه در صورت امكان به خوبى له كرده در سالاد بريزند. در اين موقع ملاحظه خواهند كرد كه به مراتب شيرين تر از موقعى است كه بلافاصله پس از پوست كردن آنرا مى خورند.
موز خشك كرده كه در مزارع توليد اين ميوه تهيه مى كنند بقدرى مغذى است كه بايستى به اعتدال از آن استفاده نمود. موز خشك تمامى خواص ‍ موز تازه را دارا بوده و سرشار از فسفر، منيزيم ، پتاسيم ، آهن وبخصوص ‍ مواد ئيدرات دو كربن (نشاسته و قند) مى باشد. ويتامين هاى آ و ب و ث موجود در اين ميوه اهميت نقشى را كه در تغذيه ، نمو و رشد دستگاه استخوانى و تعادل عصبى ايفا مى كند بخصوص توجيه مى نمايد. سلولز موجود در موز بسيار كم است بدين جهت مصرف مرتب و زياد آن ممكن است موجب يبوست گردد.
ريحان
ريحان را بصورت سبزى خوردن و نيز جزو سبزى هاى سالاد مصرف مى كنند. همچنين در بعضى سوپها مى ريزند. ريحان را يكى ازسبزيهاى درمان كننده مى شناسند. بطور كلى اين سبزى داراى خاصيت ضد تشنج هاى دردناك بوده و به خصوص در اسپاسمهاى معده ، سرگيجه ، ميگرن و بى خوابى هاى عصبى بسيار مفيد و مؤ ثر مى باشد. به علاوه در ضعف و بى حالى هاى عصبى و اضطرابهاى صرعى جنبه درمانى دارد.
ريحان هضم غذا را آسان مى كند و براى آنكه اثر آن تشديد شود يك قاشق غذاخورى برگ ريحان را در يك فنجان آب جوش دم كنند و پس از صرف غذا بنوشند.
برگ چغندر
برگ چغندر نرم كننده و خنك كننده بوده و تا حدى داراى خاصيت ملين بوده است . بنابراين مى توان آن را براى درمان يبوست مصرف نمود بعلاوه تحريكات مجارى ادرار را از بين مى برد. برگ چغندر طحال را از التهاب بيرون مى آورد و در معالجه بيمارى هاى پوستى و بواسير مصرف آن بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد.
در مورد استعمال خارجى ، برگهاى پخته آن را به عنوان ضماد گرم بر روى كورك و دمل مى گذارند.
چغندر قرمز
جغندر قرمز به سبب سرشار بودن از قند طبيعى بسيار مغذى و نيرو بخش بوده و به علت دارا بودن منيزيم زياد كه بر روى ساختمان و تشكيل استخوان بندى بسيار مفيد و مؤ ثر مى باشد، يكى از ميوه هاى بسيار مفيد ومهم بشمار مى آيد بعلاوه در ساختمان اخلاط مختلف بدن دخالت و تاثير دارد. چغندر به مناسبت فسفر و ويتامين ب كه در آن موجود است داراى قدرت سازندگى و تجديد حيات مواد ليفى اعصاب بوده و اثر تسكين دهنده اى بر روى دستگاه عصبى دارد. به سبب خواص مزبور و وجود ويتامين ث ، مصرف چغندر را در بيمارى هاى ورم اعصاب و ضعف و لاغرى مفرط، ديابت و حتى سرطان و سل توصيه و تجويز مى نمايند.
اين ماده مغذى داراى روبيديم ، يك عنصر راديواكتيو نيز مى باشد كه بطورفعالانه در هضم غذا تاثير نموده و جذب مواد غذائى را سرعت مى بخشد. بدين جهت است كه آنرا در مبتلايان به كم خونى و كسانى دچار فقر مواد معدنى مى باشند به كار برده و مصرف آنرا تاكيد و توصيه مى نمايند.
از آنجا كه چغندر در نتيجه پخته شدن قسمت اعظم خواص خود را از دست مى دهد لازم است آنرا رنده كرده و هر چه ممكن است بصورت خام خواه به تنهائى يا همراه با سبزى هاى خام ديگر مصرف نمايند. در مواردى كه مصرف آن ضرورى و فورى است مى توان از عصاره آن استفاده نمود و روزانه يك ليوان به مدت سه الى چهار هفته ميل مى نمايند. در صورتيكه طعم زياد شيرين آن زننده به نظر آيد ممكن است كمى آب ليمو به آن بيفزايند.
گندم
گندم يكى از غلات بسيار مهم مغذى است كه قوت غالب اهالى كشورهاى زيادى از جهان را تشكيل مى دهد اين غله حاوى عناصر لازم براى حفظ حيات بشر بوده و بويژه سرشار از مواد معدنى شناخته از قبيل پتاسيم ، سديم ، كلسيم ، منيزيم ، گوگرد، فلوئور، كلر، كبالت ، سيليسيم ، يد، آرسنيك و غيره مى باشد. يك دانه گندم مانند يك ((تخم مرغ گياهى )) واقعى است . پوست يا سبوس آن نمايانگر پوست خارجى تخم بوده و ماده داخلى آن حاوى آلبومين (گلوتن (60) و آلورون (61 )) و چربى فسفردار مى باشد. همچنين در اين محل يك نقطه جنينى نيز وجود دارد. در صورتيكه دانه گندم را كاملا خشك نگاهدارند ممكن است براى مدت نامحدودى سالم بماند و بهيچ وجه خراب و فاسد نشود.
حال اگر مجددا به ساختمان گندم نظرى افكنيم مشاهده مى كنيم كه پوست خارجى يا بشره دانه گندم از سلولهاى مخصوصى تشكيل شده پس از آن قشر ميانى و سپس سلولهاى آلورون (منطقه سرشار از مواد چربى ، فسفر و ويتامين آ) و بعد از آن منطقه زجاجى سرشار از سيليس و فلوئور، سلولهاى گلوتن (منطقه سرشار از پروتئين ، منيزيم و ويتامين ب ) و سلولهاى نشاسته اى (منطقه سرشار از مواد ئيدروكربنه ، كلسيم و پتاسيم ) به ترتيب ديده مى شود. گندم پس از آنكه تبديل به آرد شده و به صورت نان در آيد تمامى عناصر گفته شده در بالا را دارا نخواهد بود مگر آنكه آن را بصورت كامل و همراه با سبوس به كار برده باشند. در صورتيكه آرد را از الك درشت ترى بگذرانند مى توان گفت در حدود 85 تا90 درصد عناصر و مواد محتوى در گندم آرد باقى خواهد ماند و يك نان خوش طعم و خوشمزه مغذى به ما خواهد داد.
بايد دانست كه نان كامل به تنهايى يك غذاى متعادل محسوب مى شود. نان سفيد موجب يبوست گرديده و منشاء تخميرهاى گندزا مى باشد در حالى كه خاصيت مغذى بودن خود را از دست مى دهد. در نان سفيد 100 واحد ويتامين با مقايسه با 430 واحد محتوى در نان كامل وجود دارد. نان كامل بايستى از آرد كامل ، نمك ، آب و خمير ترش تهيه و در تنور پخته شود.
علاوه بر آن مى توان گندم را بطور كامل مانند برنج به صورت آش ، حليم و ساير غذاها مصرف نمود. يا آنكه آنرا بوسيله آسيابهاى دستى نرم كرده در فرنى ، كلوچه ، نان شيرينى و غيره به كار برند. بهترين صبحانه براى كودكان فرنى آرد گندم است . بعلاوه يك غذاى كمكى براى افراد كمخون ، ضعيف و كسانى كه دچار كمبود املاح و مواد معدنى مى باشند به شمار مى رود. همچنين مى توان آن را يك ماده غذايى مقوى به جهت اشخاصى كه كارهاى سخت انجام مى دهند دانست .
******************
جوانه گندم نيز يكى از مواد غذايى ضرورى و لازم است . موقعى كه گندم جوانه زند تغيير شكل داده و تركيب بسيار ارزنده اى به دست مى دهد. در حالى كه در يكصد گرم گندم 45 ميلى گرم كلسيم وجود دارد اين مقدار در يكصد گرم جوانه گندم به 71 ميلى گرم مى رسد همچنين مقدار فسفر از 423 ميلى گرم به 1050 ميلى گرم در يكصد گرم جوانه گندم بالغ مى شود. مقدار منيزيم نيز از 133 ميلى گرم (5/0 ميلى گرم در نان سفيد) به 342 ميلى گرم در گندم جوانه زده ترقى مى كند. براى تهيه جوانه گندم لازم است گندم سالمى كه خرد و شكسته نباشد تهيه نموده آنرا كاملا شسته و در يك ظرف محتوى آب نيم گرم بريزند و بگذارند تا مدت 24 ساعت خيس بماند. پس از آن آنرا در ظرفى كه زياد گود نباشد ريخته و مرطوب نگاه دارند و همه روزه آن را مرطوب كنند. گندم پس از سه تا چهار روز (در تابستان زودتر) جوانه مى زند. پس از آنكه جوانه هاى سفيد رنگ بيرون آمد مى توان بلافاصله مصرف نمود. دقت كنند همه روزه اين كار را براى مصرف روزهاى بعد تهيه ببينند. بهترين طرز مصرف آن است كه روزى سه الى چهار قاشق غذاخورى از جوانه را مخلوط به غذا ميل كنند.
لازم نيست جوانه گندم ر ابه مقدار زياد مصرف نمايند زيرا اين ماده غذائى بسيار مقوى و مغذى است . كسانيكه دچار ازدياد فشار خون يا مستعد به اين عارضه مى باشند بايستى در مصرف جوانه گندم جانب احتياط رارعايت كنند.
در صورتيكه بخواهيم عناصر متشكله در گندم را يك به يك شرح داده و خواص هر كدام را توصيف كنيم بايد بگوئيم كه :
آلبومينى كه به نطفه گندم چسبيده است حاوى مواد اصلى مغذى و املاح معدنى مى باشد كه در بين آنها مى توان از آهك (براى استحكام استخوانها) و پتاسيم (براى گلبولهاى سفيد و قرمز خون ) و روغن (به عنوان ملين ) و غلات و دياستاز(مخمرها) كه اكسيژن هوا را تثبيت مى كند نام برد. بخصوص در سبوس گندم مخمرهائى وجود دارد كه علاوه بر طعم و مزه خوشى كه به نام مى دهد آنرا به رنگ زرد طلائى قشنگى در مى آورد.
ذكر اين نكته لازم است كه ويتامين ب 1 بخصوص در جنين نطفه گندم يافت مى شود. اين ويتامين براى تعادل عصبى وجودش لازم و ضرورى است همچنين ويتامين اى كه براى رفع نازائى ، جلوگيرى از آسم يا تنگى نفس و ديابت ، بيمارى قلبى و بعضى انواع سرطان مفيد است و نيز ويتامين ب 12 كه كمبود آن موجب ورم اعصاب ، فلج ، اختلالات قلبى مى گردد. همچنين ويتامين پ پ كه بر قسمتى از مراحل تغذيه دخالت و تاثير دارد عناصر ديگرى هستند كه در گندم يافت مى شود.
اما درباره سرطان بويژه چنين دريافته اند كه سلولهاى سرطانى دچار كمبود منيزيم و سيليس مى باشند در حالى كه اين دو عنصر در دانه هاى گندم كامل در نان كامل اگر معالج اين بيمارى موحش نباشد لااقل جلوگيرى كننده و محافظ بسيار با ارزشى به شمار خواهد رفت .
گل گاوزبان
هر گاه گل گاوزبان تازه را ريز خرد كرده در سالاد سبزى بريزند طعم بسيار خوبى به آن مى دهد. لعابى كه برگ اين گياه دارا مى باشد موجب رفع يبوست مى گردد و بخصوص در نزد مستعدين به ورم روده كه دچار كمبود ترشحات مواد صفراوى مى باشند موجب تسريع كار كبد مى شود.
گل گاو زبان تصفيه كننده خون و مزاج بوده در موارد بيماريهاى پوستى ، تبخال يا اختلالات مجارى تنفسى ، خوردن سالادى كه از مقدار مساوى شاهى آبى ، علف ادرارى (62) و گل گاوزبان تهيه شود يك سالاد مقوى تر به دست خواهد آمد. براى دم كردن آن ده گرم گل گاو زبان را در يك فنجان آب جوشان ريخته به مدت ده دقيقه دم كنند.
دارچين
دارچين كه يكى از مواد ضد كرم روده است نيز داراى خاصيت تحريك كنندگى اشتهاست . همچنين روغنى در آن وجود دارد كه از آن يازده عنصر مختلف به دست مى آيد كه داراى خواص ضد عفونى و جلوگيرى از گنديدگى مى باشد.
هويج
در حالى كه ارزش سير، ليموترش ، كلم و بعضى گياهان بخوبى شناخته شده و نسبت به خواص آنها اطلاعات ذيقيمتى به دست آمده و قدر آنها بر عموم معلوم گرديده و بطور كلى ارزش قدرت درمان كنندگى آنها نيز به اثبات رسيده است بايد اذعان نمود تا به امروز خواص فوق العاده با ارزش هويج آنطور كه شايد و بايد مورد توجه عموم واقع نشده و به فوايد آن چنانكه شايسته آن است پى نبرده اند.
بايد دانست كه هيچ يك از بقولات يا سبزيجات نمى توانند در درمان اختلالات هر چه شديدتر روده اى با هويج برابرى كنند. اين ماده غذائى گياهى جدار دستگاه گوارشى را كه دچار اختلال شده باشد پانسمان نموده ، زخم آن را التيام بخشيده و خونريزى آن را بند مى آورد. ما شاهد معالجه معجزه آساى بعضى خونريزيهاى روده اى بسيار شديدى كه درمانهاى پزشكى عاجز بوده اند بوده ايم .
بويژه خواص التيام كنندگى در زخم اثنى عشر و معده مورد توجه و قدردانى قرار گرفته است . آيا كسى ماده اى مى شناسد كه در عين حال هم معالج يبوست باشد و هم رفع اسهال كند؟ آرى هويج داراى اين دو خاصيت استثنائى است كه به سبب دارا بودن پكتين اسهال را بند آورده و روده را ضد عفونى مى كند و از طرف ديگر در موارد يبوست كبد و روده ها را تحريك نموده باعث خروج مواد زايد و فضولات از بدن مى شود.
از آنجا كه هويج داراى قدرت رقيق كردن صفرا مى باشد در تمام عفونتهاى كبدى بخصوص در نارسائى اين عضو كه امروزه گريبانگير اغلب افراد مى گردد، توصيه و تجويز شده است . هويج نه فقط ترشح صفرا را افزايش مى دهد بلكه همچنين ترشح شير را زياد كرده آنرا سرشارتر و سالمتر مى سازد.
دليل وجود اين خواص در هويج سرشار بودن از املاح معدنى و ويتامين هاى گوناگون از قبيل سديم ، پتاسيم ، ارسنيك ، اسيد فسفريك ، اكسيد آهن و غيره .... و نيز ويتامين هاى آ(ويتامين رشد و نمو)، ويتامين ب (جهت اعصاب و تغذيه )، ويتامين ث (ضد بيمارى اسكوربوت ) و غيره است . همچنين داراى 3 تا 7 درصد قند طبيعى است كه مستقيما جذب مى شود و اين خود سبب مى گردد كه نيروى كافى به مصرف كننده بخشد كه غذاى بسيار با ارزشى است و در موارد كمخونى و اختلالات رشد و نمو بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد.
آنچه كه كه هويج را از ساير بقولات و سبزيجات متمايز مى سازد ((كاروتن )) آن است كه در جوان كردن بافتها اثر قابل ملاحظه اى دارد و نيز يك روغن معطرى به نام ((كاروتين )) كه درمان كننده كرم خوردگى دندان و عفونتهاى ريوى و استخوانى است .
وجود كاروتن (پيش ويتامين آ) براى رشد و نمو و حتى ادامه حيات ضرورى و لازم است . كاروتن است كه غدد فوق كليه را به هنگام باردارى تحريك و سموم حاصله از انقباضات رحمى را از بين مى برد. بعلاوه مصونيت طبيعى را فزونى بخشيده و محافظ بسيار قوى در برابر ابتلا به هرگونه بيمارى مى باشد.
به سبب سرشار بودن از خواص طبيعى ، هويج در مسموميت هاى حاصله از ورود استون به خون ، عوارض ناشى از آثار مخرب كلى باسيل ، نقرس و روماتيسم نقش درمان كنندگى غير قابل انكارى ايفا مى كند و نتايج بسيار رضايت بخشى مى دهد. پرفسور بينه (63) خاصيت تجديد كنندگى خون را به سب ب اضافه كردن تعداد گويچه هاى سرخ و ازدياد هموگلوبين گوشزد نموده است .
كودكانى كه روزانه 50 تا 100 گرم آب هويج خام را كه كمى نمك به آن اضافه شده باشد بخورند زرد زخم صورتشان بهبود يافته ، رنگ شان باز روشن شده و پوسته هاى زخم از بين مى رود(دكتر آرتول - ووى (64))
خواص هويج از لحاظ قدرت درمان كنندگى زخمها، سوختگيها نيز كمتر از فوائد داخلى آن نيست . براى اين كار از هويج خام استفاده مى كنند. همچنين آب هويج براى بر طرف كردن چين و چروك پوست بسيار مفيد و مؤ ثر است اين موضوع چندان شگفت انگيز نيست زيرا قبلا نيز تذكر داده بوديم كه هويج يك جوان كننده بافتها به شمار مى رود.
بنابراين لازم است همه روزه مقدارى هويج خام به صورت رنده شده يا به حالت طبيعى همراه با روغن و آبليمو و نمك يا بدون آنها مصرف كنيم .
در صورتيكه بخواهيم به عنوان معالج از آن استفاده بايستى از آب هويج كمك بگيريم بدين طريق كه همه روزه آب يك يا دو كيلو هويج را گرفته و بتدريج بنوشيم . براى شير خوران بهتر است آن را با مقدار مساوى آب رقيق كنيم و در شيشه شيرشان بريزيم .
نوزادان مبتلا به اسهال را بايستى به وسيله هويج خام درمان نمود بدين طريق كه به آنها آب هويج خام بدهند تا موقعى كه مدفوع كودك به حال طبيعى برگردد. همچنين براى كودكان مبتلا به كرم روده نيز مى توان از اين ماده غذائى استفاده نمود.
براى رفع كمبود مواد معدنى مى توان از مطبوخى كه از گندم و برگ هويج تهيه شده باشد بهره گرفت . اين ماده غذائى سرشار از املاح كلسيم مى باشد.
فلوس
فلوس يكى از ميوه هاى نواحى گرمسيرى است . دانه هاى فلوس كه مانند دانه هاى باقلا و لوبيا در غلافى قرار گرفته اند بصورت صفحه هائى مشابه دانه هاى شيرين بيان مى باشند كه چون آنها را بمكند بسيار خوشمزه بوده و داراى خواص نرم كنندگى مزاج است . به عبارت ديگر ماده اى است كه داراى خاصيت ملين مى باشد. براى استفاده از اثر مفيد ملين آن مى توان در حدود 40 تا 60 گرم آنرا در نيم ليتر آب به مدت ده دقيقه جوشانده شبها يك فنجان در موقع خواب بنوشند.
كرفس - برگ و ساقه
كرفس يكى از مقويات معده است كه در عين حال داراى خاصيت مدرى بوده و ريه و كبد را نيز تصفيه مى كند. بعلاوه اعصاب و غدد درون ريز بخصوص غدد فوق كليه را تقويت و تحريك مى نمايد.
اين گياه به سبب دارا بودن املاح و مواد معدنى (سديم ، پتاسيم و مواد آهكى ) كمبود املاح بدن را جبران نموده و به مناسبت سرشار بودن از مواد ازته و بخصوص شوره موجب تصفيه خون مى گردد. كرفس داراى عطر و رايحه بسيار مطبوع و گرانبها و نيز ويتامين هاى آ، ب و ث مى باشد كه اين خود موجب تحريك و تقويت جذب آن و ساير مواد غذائى كه به همراه آن مصرف شده مى باشد مى گردد.
خواص ضد روماتيسمى كرفس بسيار مشهور است بعلاوه در درمان نقرس و قولنجهاى كليوى و يرقان بكار مى رود.
كرفس را بصورت خام مصرف مى كنند. همچنين در سالاد و سوپ نيز به كار مى برند كه موجب معطر كردن آنها نيز مى شود. خورش كرفس يكى از غذاهاى بسيار مطبوع و مفيدى است كه معمولا در فصل پائيز و زمستان بيشتر از آن استفاده مى كنند. براى اين منظور روزى نصف ليوان آب كرفس را به مدت دو تا سه هفته مى نوشند. علاوه بر آن آب كرفس موجب التيام زخمهاى دهان و گلو مى گردد. سوپ كرفس در درمان روماتيسم و گلو درد و گرفتگى صدا بسيار مؤ ثر و مفيد است .
برگ خشك كرفس را براى معطر كردن ساير مواد غذائى مى توان همواره بكار برد.
كرفس - ساقه
ساقه كرفس به سبب مواد ازته و شوره اى كه در آن وجود دارد داراى خاصيت تصفيه كنندگى خون مى باشد بعلاوه مدر بوده و كار كبد را تسهيل و تحريك نموده موجب تقويت قلب و ريه ها مى شود. ساقه كرفس ‍ مانند برگهاى آن داراى يك روغن مخصوصى است كه از انيدريد سدانونيك (65) تركيب گرديده كه به آن خاصيت ضد عفونى و معطر بودن بخشيده است . براى بهره گيرى از خواص مزبور لازم است هر چه ممكن باشد كرفس را بصورت خام مصرف نمود.
يك از پزشكان به نام لئونس كارليه (66)، براى درمان سرمازدگى ، پاشويه و حمام گرم كرفس را تجويز و توصيه مى كند. بدين طريق كه برگ و ساقه كرفس را خرد كرده و به مقدار 250 گرم براى هر ليتر آب داغ بكار برند. بايستى بخوبى پاها را با اين محلول شسته و ماساژ داده و در حوله اى بپيچانند بطورى كه هوا با آن تماس پيدا نكند.
جعفرى فرنگى
جعفرى فرنگى گياهى است مفيد و گرانبها كه به سبب دارا بودن خواص ‍ تصفيه كنندگى ، مدر بودن و مختصر خاصيت تليين در اغلب غذاها و سوپها و آشها به مصرف رسيده از آن استفاده مى نمايند. جعفرى فرنگى براى كبد بسيار نافع است و بويژه در موارد يرقان مصرف آن بسيار مفيد و لازم است . علاوه بر آن درموارد آماس ، نقرس ، سنگ كليه و مثانه و تورم غدد لنفاوى ، تجويز و توصيه مى شود. همچنين يكى از ضد عفونى هاى مجارى تنفسى به شمار مى رود.
اين گياه را در سالادهاى سبزى بصورت خام مصرف مى كنند. همچنين در سوپ و آش و اغلب خورشها به كار مى رود كه علاوه بر خواص ‍ نامبرده بالا موجب معطر شدن خوراك مى گردد. از جوشانده برگ جعفرى فرنگى مى توان به عنوان كمپرس در موارد تحريك و تورم استفاده نمود همچنين مى توان چند قطره از آب جعفرى فرنگى را در بعضى چشم دردها در چشم بچكانند.
در موارد بواسير مى توان از حمام جوشانده جعفرى فرنگى ، استفاده نمود. بدين طريق كه آن را در لگن نسبتا بزرگى ريخته در آن بنشينند تا درد بواسير تسكين يافته و تورم آن كاهش پيدا كند.
گيلاس
اين ميوه به سبب وجود قند و املاح معدنى ، پتاس ، فسفر، كلسيم ، سديم ، كلر، گوگرد، منيزى و آهن داراى خواص تقويت كننده و نيرو بخش ‍ مى باشد. علاوه بر آن مقدار كمى منگنز، كبالت و مس در آن يافته اند. گيلاس يكى از تسكين دهنده هاى اعصاب بوده كار كبد و معده را تنظيم و تعديل نموده در عين حال داراى خواص خنك كنندگى و تقويت مى باشد. قند محتوى در گيلاس كه از لوولوز تركيب شده براى مبتلايان به بيمارى ديابت بسيار مناسب است . به سبب خواص مدر بودن و تقويت كنندگى آن را در بيماريهاى نقرس ، روماتيسم ، اختلالات كليوى و يبوست به كار مى برند. و به مناسبت وجود ويتامين آ تعادل اسيدى - قليائى را حفظ نموده و از عوامل حفظ و تقويت قواى جوانى بشمار مى آيد. علاوه بر آن به سبب دارا بودن اسيد كينيك (67) در درمان بيماريهاى كليوى و بخصوص سنگهاى مجارى ادرار تجويز مى شود اگر گيلاس را صبح ها ميل كنند اثر آن بيشتر و فعالتر خواهد گرديد مشروط بر آنكه ناشتا مصرف گردد. براى آنكه به عنوان داروى معالج مؤ ثر افتد لازم است بجز گيلاس چيز ديگرى به صورت صبحانه خورده نشود و موقع ناهار وشام هم قبل از شروع به غذا خوردن مقدارى گيلاس تناول شود. اگر يكى دو روز بجز گيلاس چيز ديگرى خورده نشود كليه مواد زائد و سموم موجود در بدن دفع خواهد شد. به عبارت ديگر گيلاس يكى از دفع كننده هاى بسيار عالى سموم و فضولات بدن مى باشد.
نوشيدن روزى دو ليوان آب گيلاس درمان را تكميل مى كند. بهتر است آنرا در فواصل بين دو غذا مصرف نمايند.
جوشانده دم گيلاس يكى از مدرهاى بسيار معروف و قديمى است كه از زمانهاى گذشته از آن بهره مى گرفته اند. اين جوشانده براى دفع تمامى اختلالات كليه و مثانه بسيار مفيد است . اگر بتوان آب گيلاس تازه را نيز به مقدار مساوى با جوشانده دم گيلاس مخلوط كرده بنوشند اثر آن چند برابر خواهد گرديد. براى تهيه جوشانده مقدار 20 گرم دم گيلاس را در يك ليتر آب به مدت چند دقيقه بجوشانند سپس آنرا بگذارند تا خنك شود. بعدا آن را صاف كرده بتدريج بنوشند.
قارچها
همه مى دانيم كه قارچ سرشار از پروتئين مى باشد و كسانيكه از خوردن گوشت اكراه داشته و امتناع مى ورزند بخوبى مى توانند از اين ماده غذائى گياهى پروتئين دار رهائى يابند. در حالى كه گوشت داراى 15 تا 20 گرم پروتئين در هر صد گرم مى باشد بعضى از قارچها بيش از 30 گرم پروتئين در هر صد گرم دارند.
قارچ داراى عناصر معدنى (سديم ، كلسيم ، سيليس ، كلر، كبالت ، منيزيم ) بوده و بدين لحاظ براى مبتلايان به كمخونى ، مسلولين و بيماران مبتلا به كمبود مواد معدنى بسيار مفيد و مؤ ثر مى باشد بعلاوه فعاليت كارهاى مغزى را افزايش مى دهد.
قارچ موجب تسهيل جذب مواد غذائى در بدن مى گردد. در حالى كه ناخالصيها را از بين مى برد دستگاه گوارش را تصفيه كرده و كليه اخلاط مضره و فضولات را به خارج مى راند.
بعضى از انواع قارچها هستند كه خام آنها بسيار خوب است و مى توان آنها را در سالاد بصورت خام همراه با سبزيجات ديگر مصرف نمود. در پختن قارچ بايد متوجه بود كه زياد چرب تهيه نشود زيرا چربى زياد هضم آنرامشكل مى سازد.
شاه بلوط
شاه بلوط به مقدار بسيار زيادى سرشار از مواد نشاسته اى است بنابراين هم مغذى و هم نيرو بخش است بخصوص كه مقدار كثيرى مواد چربى و ازته نيز با خود همراه دارد. شاه بلوط حاوى املاح معدنى از قبيل پتاسيم (جذب آن موجب تقويت عضلات و غدد مى گردد)، فسفر(تثبيت كلسيم در بافت استخوانها و ساختن سلولهاى عصبى )، گوگرد(ضد عفونى و سازنده بافت استخوانى )، سديم (هضم و جذب مواد غذائى )، منيزيم (تشكيل استخوان بندى ، اخلاط، تجديد بناى اعصاب )، كلسيم (استخوان ، خون ، اعصاب )، كلر(استخوان ، دندانها، و زرد پى ها)، آهن (خون ) نيز مى باشد.
به سبب دارا بودن ويتامين ب (و فسفر) موجب ايجاد تعادل عصبى گرديده و به علت دارا بودن پتاسيم حفظ تعادل تغذيه اى را برعهده مى گيرد. شاه بلوط مانند اغلب مواد غذائى آردى براى كسانيكه دچار اختلالات صفراوى مى باشند بسيار مناسب و مفيد است . بعلاوه به سبب وجود سلولز زياد از يبوست جلوگيرى مى نمايد. اين ميوه جزو مقويات دستگاه وريدى محسوب گرديده و براى كسانى كه استعداد به ابتلاء به واريس و بواسير دارند بسيار مفيد است .
شاه بلوط را قبل از پختن بخوبى بشويند و با پوست بپزند و آب آن را نيز به عنوان يك نوشابه مصرف نمايند.
كاسنى
كاسنى تازه يكى از سبزيجات بسيار جالبى است كه بسبب خواص آن در سالاد به مصرف مى رسد. از فوائد آن مى توان قدرت تصفيه خون و تقويت مبتلايان به كمبود املاح معدنى را نام برد. كاسنى وحشى داراى فسفر مى باشد. كاسنى پرورشى نيز داراى خواص فوق الذكر مى باشد. آنديونيز در حقيقت از انواع كاسنى به شمار مى رود و بهترين نوع آن آنديوهاى سبز تيره رنگ مى باشد كه سرشار از كلرفيل و آهن است و خون را تقويت نموده و املاح و مواد معدنى تكميلى به خون مى دهد.
كاسنى به سبب دارا بودن مواد تلخى كه در آن نهفته است گياه بسيار مفيد و گرانبهائى است كه كبد را تصفيه و تقويت مى نمايد علاوه بر مدر بودن اشتها را زياد و معده را تقويت مى كند. ضمنا ملين بسيار ملايمى مى باشد. كاسنى ترشح صفرا و پپسين و اسيد كلريدريك معده را تحريك نموده در بيماران مبتلا به نقرس و يرقان و سنگهاى مجارى صفراوى و ادرارى و احتقان طحال تجويز و توصيه مى شود.
كاسنى داراى ويتامين ث و املاح معدنى زيادى است كه جذب مواد غذائى را تسريع و تسهيل نموده و شخص را در برابر بيماريهاى عفونى محافظت مى كند. كاسنى از گياهانى است كه در كشور ما ايران از زمانهاى قديم به عنوان تصفيه كننده خون چه به صورت جوشانده و يا بصورت عرق كاسنى به مصرف مى رسيده و هنوز هم مورد توجه و علاقه افراد است . در دهه هاى گذشته كه بيمارى حصبه يا تيفوئيد به شكل بيمارى بومى وجود داشته كاسنى يكى از داروهاى گياهى بود كه بخصوص در درمان حصبه به كار مى رفت . دكتر برتوله جوشانده كاسنى را در سرماخوردگى هاى تب دار توصيه و تجويز مى نمايد.
كلم
خواص كلم بر عموم مردم بخوبى واضح و مبرهن است و آنرا بخوبى مى شناسند و از آن استفاده مى نمايند. كلم سرشار از گوگرد بوده داراى ارسنيك ، آهك و يد مى باشد. كلم اشتها را تحريك نموده و براى رفع كمبود مواد معدنى . املاح و تقويت عمومى به كار مى رود.
چنين تصور مى شد كه خوردن كلم موجب ابتلا بعضى انواع گواتر يا غمباد مى گردد در صورتيكه اين عارضه به علت مصرف زياد و مداوم و بخصوص يكنواخت بودن غذا پديد مى آيد. بويژه اين بيمارى در بعضى نواحى كوهستانى كه غذاى افراد تنوع نداشته باشد ديده مى شود. مثلا در بعضى قسمتهاى ايالت باوير(68) كه غذاى آنها منحصر به نان سفيد و كره و شير است اين بيمارى شيوع دارد.
كسانى كه به سبب امساك از خوردن گوشت از كمبود ازت بيم دارند بايستى مطمئن باشند كه كلم داراى مقادير زيادى ازت مى باشد و اين كمبود را بخوبى جبران مى كند.
كلم داراى ويتامين زيادى است بخصوص از آنجا كه سرشار از ويتامين ث است از گياهان ضد اسكوربوت و حيات بخش و مقوى به شمار مى آيد. كلم به سبب مواد لعاب دار و املاح معدنى و گوگرد و املاح پتاسيمى كه دارد ميوه اى بسيار نافع بوده و ماده غذائى فوق العاده مفيد و گرانبهائى براى روده هاست ليكن مشروط بر آنكه بطور صحيح پخته و مصرف شود و بخصوص در مقادير زياد آب (كه باعث اتلاف املاح آن مى گردد) پخته نشود بلكه آن را در مقدار بسيار كم آب بپزند يا بهتر آنكه بصورت خام خرد كرده همراه با كمى روغن زيتون و آبليمو و نمك مصرف نمايند تا مواد عامله آن بر جاى مانده و از بين نرود.
گاهى از اوقات لازم مى آيد تا جوشانده كلم را براى درمان بعضى بيماريها تهيه نمايند. براى اين منظور 60 گرم كلم را مدت زيادى در يك ليتر آب بدون نمك آنقدر بجوشانند تا يك محلول غليظى بدست آيد در اين موقع 70 گرم عسل به آن اضافه نمايند. اين مخلوط براى درمان اختلالات و عفونتهاى ريوى ، نزله و غيره بكار ميرود. در موارد هرگونه ضعف و ناتوانى دستگاه تنفسى بايستى كلم خام خورده شود تا از اسانس گوگرد دار آن كه مسلما فرار است بتوان بهره گرفت . در اينجا بطور اختصار ياد آور شويم كه اين گونه گوگرد براى شوره موهاى چرب سر و بعضى اكزماها نيز بسيار مفيد و مؤ ثر است كه از راه داخلى تاثير مى كند.
كلرفيل موجود در كلم توليد هموگلبين را تسهيل نموده و در نتيجه براى درمان هر نوع كمخونى بسسيار مفيد و مؤ ثر است . امروزه ثابت شده است كه كلرفيل موجود در كلم براى درمان تعريق هاى بد بو بسيار نافع است . از طرف ديگر به سبب دارا بودن منيزيم ، پتاسيم و كلسيم مصرف اين گياه موجب جمع شدن املاح مزبور در بدن گرديده و دفاع شخص را در برابر بيماريهائى مانند سرطان زياد مى كند.
در صورتيكه كلم براى درمان ورم كليه بايد تجويز شود نبايستى فراموش ‍ كرد كه روده ها را قبلا از لوث وجود ميهمانان ناخوانده و مضرى از قبيل كرمهاى مختلف پاك كنند. كلم خود داراى خاصيت كشندگى كرم نيز مى باشد ليكن ماده عامله آن در عصاره آن پيدا مى شود. بنابراين لازم است عصاره آن را بوسيله دستگاههاى فشارى استخراج كرده روزى 20 تا 30 گرم بنوشند. كلم از لحاظ درمان بعضى اختلالات پوستى و برخى زخم ها نيز بسيار مفيد و مؤ ثر است همچنين در معالجه زخمهاى ناشى از واريس . براى اين كار برگهاى كلم را قبلا در آبى كه مقدارى آبليمو ريخته باشند به مدت چند ساعت خيس كرده آنگاه بر روى زخم يا پوست مئوف بگذارند و بوسيله نوارى به ملايمت ببندند و دو مرتبه در روز آن را عوض كنند و شب هنگام در موقع خواب نيز آنرا تجديد نمايند.
اين نوع درمان بخصوص در موارد زخم هاى عفونى از قبيل كفگيرك ، سوختگيها، عقربك ، دمل ، كورك ، ترك پستان و پوسته هاى شيرى (در اينجا روى سر بگذارند كه پوسته هاى صورت را نيز از ببين خواهد برد) مور داستعمال دارد.
در مورد ورم مفاصل ، دردهاى روماتيسمى ، درد سياتيك ، پهلو دردهاى ذات الريه اى ، ورم جنب ، رگ برگ شدن ، فلجهاى موضعى ، نقرس و تورم گانگليونها به دو طريق عمل مى كنند.
1- برگ كلم را به همان وضعى كه هست بر روى موضع مى گذارند.
2- برگ ر اقبلا در مقابل منبع حرارت قرار مى دهند.
در هر دو مورد پس از قرار دادن برگها بر روى موضع به وسيله پارچه اى پوشانده به كمك نوارى ثابت نگاه ميدارند. براى آنكه اثر اين كار بيشتر بشود بهتر است سه چهار برگ روى هم بگذارند.
در باد سرخ لازم است از عصاره آن كه در مورد كرم روده گفتيم ، استفاده شود. همين عصاره را اگر با مقدار مساوى آبليمو مخلوط كنند و در گوش ‍ مبتلايان به بعضى ناشنوائيها بريزند بيمارى آنانرا علاج خواهد كرد. حال اگر عصاره كلم را با عسل مخلوط نمايند گرفتگى صدا را درمان مى كند.
پرفسور ل .بينه محقق نامى ، نقش جالب توجهى را كه كلم در درمان يك بيمار مبتلا به استسقا ايفا نموده است تذكر مى دهد بدين صورت كه رژيم كلم باعث ازدياد ترشح ادرار بيمار گرديده و بطور شگفت انگيزى حال بيمار را بهبود بخشيده است .
براى درمان آسم ساقه كلم را با مقدارى بادام به مدت زيادى با حرارت ملايم بپزند. پس از آن مقدارى قند نيشكر اضافه كرده مجددا روى آتش ‍ بگذارند تا شربتى بدست آيد. از اين شربت يك گيلاس كوچك صبح و شبب ميل كنند. براى هر بيمارى بهتر است كلم قرمز يا كلم سبز مجعد به كار برده شود.
هرگاه بعضى از انواع كلم را در مجاورت نمك قرار دهند تخمير گرديده ماده غذائى به دست مى آيد كه به سبب تخمير حاوى اسيد لاكتيك مى باشد و در نتيجه ضد عفونى كننده روده ها و تصفيه كننده خون مى گردد. البته مشروط بر آنكه اين عمل بطريقه شيميائى انجام نگرفته باشد.
گل كلم
بعضى اشخاص گل كلم را ماده غير مغذى دانسته و از اين لحاظ آنرا سرزنش نموده و ملامت مى كنند. البته علت اصلى اين ادعا را مى توان چنين توجيه كرد كه چون اغلب اوقات گل كلم را در آب پخته و آب آنرا كه حاوى مواد و املاح و عوامل اصلى غذائى است بدور مى ريزند تا حدى ادعاى خود را بدين طريق جامه حقيقت مى پوشانند. براى آنكه اين ماده غذائى ارزشمند خواص تغذيه اى و نيروبخش خود را حفظ كند لازم است آن را با ساير سبزيجات بصورت خام ميل كنند. اگر بخواهند آنرا بپزند بايستى در مقدار بسيار كمى آب جوشانده و آب آن را نيز در سوپ ريخته به مصرف برسانند. يكى از غذاهايى كه مى توان با آب گل كلم تهيه نمود سوپ پياز مى باشد كه بسيار مطبوع و لذيذ است . گل كلم خام موقعى مطبوعتر خواهد شد كه با كاهو و ساير سبزيجات كمى سوس ‍ سالاد به آن اضافه كنند. اين سالاد اثر بسيار نيكوئى بر روى مثانه گذارده و ترشح ادرار را زيادت مى بخشد. بعلاوه براى مبتلايان به بيماريهاى روماتيسم و نقرس و نظائر آن بسيار مفيد بوده و مصرف آن توصيه شده است .
ليمو ترش
ما از خواص معجزه آسا و نتايج نيكو و جان بخش حاصله از مصرف ليمو ترش (كه امروزه به صورت يك امر عادى و روزمره در آمده است ) به هيچ وجه تعجب نمى كنيم . چه تعداد مبتلايان به كمبود مواد آهكى ، سل ، كمخونى ، سوء هاضمه و بيماريهاى مختلف ديگرى كه در نتيجه مصرف ليمو ترش و معالجات طبيعى سلامت خود را باز يافته و زندگى نوينى را آغاز نموده اند بسيار زياد و بيشمارند.
بايد گفت كه مصرف ليمو ترش به هيچ وجه عدم تحمل ايجاد نمى كند و اگر كسى احيانا دچار اين عارضه شده باشد معلول تلقين و ياد آوريهائى است كه وى را به اين امر متوجه ساخته اند.
البته در مصرف ليمو ترش بايستى جانب اعتدال را حفظ نموده و متناسب با ميزان قدرت تحمل و نوع غذاهاى مصرفى از آن استفاده كرد.
جاى ترديد نيست كه در زخم اثنى عششر بايستى از مصرف زياد آن خودارى نمود و همچنين در بعضى اختلالات عصبى (69) كه مصرف آن بكلى ممنوع است . همچنين در مورد قابليت شكستگى عروق بايستى مصرف ليمو ترش را با رعايت احتياط ادامه دهند تا عروق به تدريج سازگارى پيدا كنند و عروق مويرگى يا بزرگتر دچار شكستگى و در نتيجه خونريزى نشود.
اساس خط مشى مصرف ليمو ترش بايستى بر پايه دستور بقراط:((در ابتدا نبايستى آسيبى برساند)) قرار گيرد. بدين معنى كه بتدريج مقدار مصرف آن را زياد كنند و قدم بر جاى محكمى بنهند.
در صورتيكه با رعايت احتياط و اعتدال مصرف ليمو ترش را ادامه دهند از خواص متعدد و گرانبهاى اين ميوه مفيد بهره مند خواهند شد. در ليمو ترش سيترات پتاسيم و سيترات سديم وجود دارد كه هر دو داراى خاصيت صاف كنندگى خون و ساير اخلاط بدن مى باشند. بعلاوه غلظت خون را كاهش داده سرم خون را از مواد مخاطى و عواملى كه موجب انسداد مويرگها مى گردند پاك مى سازد و از انعقاد خون جلوگيرى مى نمايد. بعلاوه براى ترميم شكستگى عروق آسيب ديده و مسدود بسيار نافع و مؤ ثر است . بدين طريق خونى كه پاك شده و غلظت طبيعى خود را به دست آورده بهتر مى تواند در رگها جريان طبيعى خود را ادامه دهد و بدن دچار ازدياد فشار خون نگردد. همچنين به سبب روان بودن جريان خون بهترى به مويرگهاى ريز رسيده و به راحتى با سلولهاى مختلف تماس حاصل نموده تبادل مواد زائد بهتر و سريعتر و آسانتر انجام مى پذيرد.
بعضى از مصنفين عقيده دارند كه مصرف صحيح و مرتب ليمو ترش ‍ مى تواند براى درمان واريس و ورم عفونى سياهرگها بسيار مفيد واقع شود و كار فصد را نيز انجام دهد.
براى درمان ازدياد فشار خون زياد بالا، غلظت فوق العاده خون ، اختلال گردش خون در بدن ، سختى شرائين ، انسداد عروق و شرائين ، اتساع وريدها بايستى به ليمو ترش متوسل شد و از اين ماده حياتى كمك گرفت . اگر بلورهاى مواد مضره و سمى در مفاصل جمع شده و موجب دردهائى گرديده باشد(ورم مفاصل روماتيسم ) يا آنكه در كليه ها يا مثانه اين گونه مواد موجب ضرر و زيان شده باشد بايستى از ليمو ترش مدد خواسته شود تا آنكه مواد را بكلى حل كرده به خارج دفع كند.
باسيل هاى اسهال خونى ، حصبه ، وبا و غيره ، انگلهاى مختلف (كچلى ، جرب ) و شپش و غيره در برابر ليمو ترش تاب مقاومت ندارد واز بين مى روند. بايستى در اينجا ياد آور شويم كه ليمو ترش ضد خارش بوده و بعلاوه ضد تب بخصوص تب مالاريا مى باشد.
در درمان بوسيله ليمو ترش بايستى مصرف آن را بتدريج زياد نموده و پس از حصول بهبود بتدريج كم كنند و بعبارت ديگر استفاده از آن را ناگهان قطع ننمايند. بدين ترتيب كه ابتدا از روزى يك ليمو ترش شروع كرده و هر روز بر مقدار آن بيفزايند تا آنكه بدن نسبت به آن عادت كند در اين موقع هر دو يا سه روز يك يا نصف ليمو بر آن اضافه كنند.
مقدار مصرف روزانه بر حسب اقليم ، طبيعت شخص و فاصله محل زندگى تا منبع ليمو ترش فرق مى كند. براى درمان روماتيسم مى توان تا روزى هشت الى ده و حتى دوازده ليمو ترش بكار برد. مصرف حتى 20 تا 30 عدد ليمو ترش كاملا رسيده به مراتب كم ضررتر از استفاده از شش ‍ الى هفت ليمو ترشى است كه آنرانرسيده از درخت چيده باشند كه بعدا در خارج بصورت رسيده در آمده باشد.
پس از آنكه بدن به حد تحمل ليمو ترش رسيد بايستى بتدريج به همان طريقى كه تعداد آنرا زياد كرديم از آن بكاهيم . پس از آن آب دو الى چهار ليمو ترش را گرفته همه روزه در يك ليوان آب سرد يا گرم ريخته پس از غذا بنوشند. بايستى از رريختن قند و شكر در آبليمو خوددارى نمود در صورتيكه بخواهند مى توانند از عسل استفاده كنند. در صورتيكه دندان كند شود با آب نمك دهان را بشويند.
******************
?Hketaab.iec-md.org/salaamat/giyaah-darmaani_dextre_05le:/My Web Sites/http___ketaab.iec-md.org_indexl/ketaab.iec-md.org/salaamat/giyaah-darmaani_dextre_05ldelayedketaab.iec-md.org/salaamat/giyaah-darmaani_dextre_fehrestlx? sL??????????????????????u?OKtext/html (u?????J?*HSat, 07 Nov 2009 15:56:05 GMT"ee36e9d-bd75-4af59895"RMozilla/4.5 (compatible; HTTrack 3.0x; Windows 98)en, en, *? sLu?
ليمو ترش و عسل يك غذاى مقوى و مغذى را تشكيل مى دهد كه مى تواند بيمارى برفك و آفت را نيز درمان كرده و تحريكات و ناراحتى دهان را تسكين دهد. براى تسهيل كار كبد بهتر است قدرى از برش پوست آن را در سالاد سبزى بريزند و مصرف كنند. پوست ليمو ترش در درمان ضعف و كمبود قدرت عضلانى معده بسيار مفيد واقع مى شود كسى كه تمامى يك ليمو ترش (پوست ، گوشت و آب ) را مى خورد عمل بسيار مفيدى به منظور حفظ سلامت بدن خود انجام مى دهد.
بعضى اوقات براى درمان كرمك كودكان مى توان از هسته هاى ليمو ترش ‍ كه با عسل مخلوط شده باشد استفاده نمود. جوشانده تمامى ليمو ترش ‍ براى دفع كرم روده بسيار مفيد است . اين جوشانده كبدهاى محتقن را نيز بهبود مى بخشد. شب هنگام آب جوش را بر روى سه عدد ليمو ترش كه چهار قاچ كرده باشند بريزند و صبح ناشتا تمامى آنرا ميل كنند. همچنين پوست ليمو ترش هاى مصرفى را نيز به همين طريق مى توان خيس كرده روز بعد مقدارى آبليموى تازه به آن اضافه كرده مصرف كنند. اگر آبليمو را به شير اضافه كنيم شير به خوبى مى بندد.
از مصارف ديگر ليمو ترش آنكه يكى دو قطره آب آن را در موارد زكام در بينى بچكانند. همچنين پوست ليمو ترش را از سمت داخل به روى لثه ها بمالند كه موجب تقويت آنها مى گردد. در موارد گزش حشرات ليمو ترش ‍ را به دو نيم كرده در روى محل گزيدگى كيك و ساير حشرات بگذارند. همچنين مى توان از خواص ضد عفونى آب ليمو ترش در پانسمان زخمها استفاده نمود. اگر چه در ابتدا آبليمو موجب سوزش زخم مى شود ليكن بسيار مفيد خواهد بود. آب ليمو جانشين قطره هاى چشمى ضد عفونى است كه در نوزادان به كار برده مى شود. براى اين كار يك قطره آبليمو در هريك از چشمان كودكان مى چكانند. در مواردى كه چرك در چشم باشد نيز از اين مايع مى توان استفاده نمود. در زمينه بهداشت پوست و زيبائى نيز از آب ليمو بايستى كمك خواست . قسمت داخلى پوست ليمو ترش را روزانه براى لطافت و نظافت پوست صورت و دستها بكار مى برند. آب ليمو ترش بهترين محافظ سرماخوردگى است بعلاوه پوست پا را در برابر اين عارضه سخت و مقاوم مى سازد. آبليمو درد گزش زنبور و ساير حشرات را تسكين داده از بروز عوارض بعدى جلوگيرى مى كند. به عبارت ديگر يك ضد عفونى بسيار قوى به شمار مى رود.
كدوى تنبل (كدو و كدو حلوائى )
كدو كه حاوى مقدار زيادى ويتامين آ است قسمتهاى محكم تشكيلات بدن انسان را غذا داده ساختمان سلولى را از نظر تبادل مواد مغذى و غيره تحت كنترل قرار مى دهد. بايد دانست كه گوشت كدو براى سينه بسيار مفيد بوده و ماده اى خنك كننده و نرم كننده و مدر وملين مى باشد. تخمه كدو دافع كرم بوده در عين حال خنك كننده و مسكن است . گوشت و تخم كدو جمعا داراى اثر و خاصيت تسكين دهنده اعصاب و خواب آور مى باشد كه در موارد بيخوابى يك ماده غذائى بسيار ارزنده اى به شمار مى آيد بعلاوه دردهاى بيمارى تورمى بويژه مجارى ادرار را تسكين بخشيده و بر روى كليه ها و غدد فوق كليه اى اثر بسيار مفيد و مساعدى دارد.
كدو تنبل داروى مفيدى براى مبتلايان به بواسير، سوء هاضمه ، ورم روده و بيماريهاى قلبى - كليوى محسوب مى گردد دكتر لكرك آنرا براى اسهال خونى و بخصوص تب حصبه تجويز مى نمايد.
در تهيه و پختن بعضى نانهاى شيرينى مى توان بجاى ميوه از كدو استفاده نمود. همچنين در سوپ آنرا به كار برد. در سالاد سبزيجات خام نيز مى توان از كدو استفاده نمود. بعلاوه براى رفع يبوست بهتر است از آب آن كه بصورت خام گرفته شده باشد بهره گيرند.
در موارد سوختگيها و تورمهاى مختلف ، گوشت كدو را به عنوان مسكن و نرم كننده بصورت پماد بر روى موضع مى گذارند. در كرم كدو از تخمه كدو استفاده مى شود كه بسيار نافع و مؤ ثر است . براى تهيه اين دارو سى تا پنجاه گرم تخمه كدو را در هاون كوبيده با عسل مخلوط مى كنند و در سه نوبت بفاصله هر نيم ساعت يك قسمت از آن را مى خورند و پس از يك ساعت جوشانده زير آن را ميل مى كنند.
يك قاشق سوپخورى از پوست توسه (70) را در يك فنجان آب ريخته مدت دو تا سه دقيقه بجوشانند سپس از روى آتش بردارند و يك قاشق سوپخورى برگ سنا به آن اضافه كنند و مدت ده دقيقه بگذارند دم بكشد.
موقعى كه احساس كار كردن روده ها پيش آمد بر روى سطلى كه سه چهارم آن آب نيم گرم باشد بنشينند. اگر كرم بيرون نيامده باشد پس از دو هفته همين دستور را مجددا تكرار كنند. اين دستور مخصوص افراد بالغ است در مورد كودكان مقدار آنرا به تناسب سن و وزن كودك تغيير داده كمتر كنند.
ميخك
اين ماده معطر داراى خاصيت عجيبى است كه قدرت و نيروى رحم را در تمام مدت وضع حمل حفظ مى كند. بنابراين بر بانوان باردار كه در ماههاى آخر باردارى از اين گياه در سوپ استفاده كنند و در ساعات قبل از زايمان نيز مطبوخى از اين ماده ميل نمايند.
ميخك علاوه بر اين يك ماده دافع كرم است . همچنين ضد عفونى و محرك معده مى باشد. از اين ماده همراه با پياز پخته در سوپ استفاده مى كنند. مى توان آنرا خرد كرده بر روى بعضى مواد غذائى بريزند. به هنگام درد دندان مى توان دو سه عدد آنرا بجوند و بوسيله زبان مغز آن را به قسمت دندان خراب سوق دهند. براى تسكين دندان دردهاى شديدتر بهتر است چند عدد از ميخك را در يك فنجان آب بجوشانند و از اين آب براى غرغره و مضمضه استفاده نمايند.
به
متاسفانه كمتر معمول است كه به همان صورت موجود بخورند و يا آنرا مصرف كنند و اين خود جاى بسى نگرانى است . زيرا به يك ميوه بسيار جالب و قابل توجهى است . در مواقعى كه نمى توان به را به صورت خام خورد لازم است از آن كمپوت درست كنند و براى اين كار اين ميوه را هموزن با شكر بپزند. كمپوت و مرباى به داراى عناصر مفيد گوناگونى مى باشد. از آن جمله مازو كه ماده قابضى است . همچنين اسيد ماليك كه پس از حصول تغيير شكل حالت اسيدى خون را خنثى مى نمايد. بعلاوه پپتين كه موجب جلوگيرى از خونريزى شده قابليت انعقاد خون را فزونى مى بخشد. به هر حال اين مربا براى مسلولين و كليه مبتلايان به بيماريهاى ريوى بسيار مفيد است همچنين در بيماران مبتلا به ورم روده ، اسهال ، اسهال خونى و افراد ضعيف و مستعدين به خونريزى اثر غيرقابل انكارى دارد.
به كه داراى مقدار زيادى ويتامين آ است يكى از عوامل جوانسازى محسوب مى گردد همچنين داراى ويتامين ب مى باشد كه تعادل عصبى را بر عهده مى گيرد بعلاوه حاوى مواد ازته و قند مى باشد كه يك ماده غذائى مقوى و مغذى به شمار مى رود. از به مى توان جوشانده اى تهيه نمود كه براى تقويت معده و روده به كار مى رود. براى اين منظور به را به قطعات ريز تقسيم كرده در يك ليتر آب به مدت نيم ساعت با حرارت ملايم مى جوشانند از لحاظ استعمال خارجى از اين ميوه براى درمان سقوط رحم استفاده مى شود و نيز تنقيه آن را براى رفع سقوط مقعد، بخصوص ‍ به علت اسهالهاى طولانى و شديد به كار مى برند.
لعاب هسته به يا به دانه را نيز نبايستى از خاطر دور داشت . براى استفاده از لعاب به دانه چند عدد هسته به را در نصف استكان آب نيم گرم ريخته مدتى مى گذارند بماند. از آن براى تسكين دردهاى تورمى مانند دردهاى سرمازدگى ، بعضى انواع بواسير، ترك پستان و هر نوع تحريكات پوستى استفاده مى كنند.
خيار
از آنجا كه خيار حاوى مقدار زيادى آب است مردم به غلط چنين تصور مى كنند كه اين ميوه قيمتى فاقد ارزش غذائى بوده و به هيچ وجه مغذى نيست . در صورتيكه اين اشتباه محض است و هيچگونه اعتبارى ندارد و بعلاوه آب خيار به منزله خون گياهى است .
خيار داراى مقادير زيادى ويتامين ث بوده و بدين سبب قدرت درمانى و معالجاتى دارد بدين ترتيب كه با حل كردن مواد اورات و بلورهاى اسيد اوريك بدن را لوث وجود اين گونه سموم پاك مى سازد. به همين جهت است كه در درمان مبتلايان به روماتيسم و نقرس نقش مهم و مؤ ثرى ايفا مى كند. علاوه بر آن مخاطهاى سست و عفونى را اصلاح نموده بهبود مى بخشد و نيز به مناسبت وجود گوگرد و مواد لعابدار، اين ميوه را در درمان بيماريهاى شبه حصبه (پاراتيفوئيد) و كلى باسيلوز(بيماريهاى ناشى از اثر كلى باسيل بر روى روده ها) به كار برده از آن استفاده مى كنند. اغلب مردم از خواص خيار در مورد جوان كنندگى و دفع چين و چروك پوست اطلاع دارند و بدين لحاظ از آب خيار براى اين منظور استفاده مى كنند. براى از بردن بردن چروك صورت خيار را بطور حلقوى بريده و مستقيما بر روى چروك هاى صورت مى گذارد.
گشنيز
گشنيز يكى از سبزيجات بسيار مطبوع و معطرى است كه علاوه بر دارا بودن ويتامين آ سرشار از ويتامين ث نيز مى باشد گشنيز را بصورت خام در جزو سبزيهاى خوردنى مصرف مى كنند و بصورت پخته در بعضى آشها و سوپها به كار برده و يا همراه با برنج مى پزند. گشنيز از سبزيجات بسيار مفيدى است كه بويژه براى دفع گازهاى دستگاه گوارش تجويز مى شود. تخم گشنيز را در شيرينى پزى براى معطر كردن بعضى انواع شيرينى ها به كار مى برند كه علاوه بر آن هضم شيرينى را آسانتر مى سازد. بعلاوه تخم گشنيز مقوى معده بوده و به عمل گوارش كمك مى نمايد همچنين داراى خواص مدر مى باشد. گشنيز را بصورت دم كرده نيز مى توان مصرف نموده يك فنجان پس از ناهار يا شام بنوشند.
شاهى آبى
شاهى آبى يا بلاغ اوطى از گياهانى است كه از ازمنه قديمه مورد توجه و علاقه مردم قرار داشته و شهرت آن روز به روز نه فقط كاهش نيافته بلكه با پيدايش و بسط علم تغذيه خواص نيك آن بيشتر مورد توجه و تاثير قرار گرفته است . حتى با تحقيقات و آزمايشهائى كه به وسيله پرفسور لئون بينه به عمل آمده حقايق جديد و جالبى را بر ما مكشوف ساخته است . پرفسور مزبور عصاره شاهى آبى را به موشهاى خانگى و موشهاى صحرائى تزريق نموده و دريافته است كه موجب جلوگيرى از پيشرفت سرطان در اين جوندگان گرديده است . علاوه بر آن دانشمند مزبور خاطر نشان مى سازد كه خوراندن يك گرم شاهى آبى در روز خوكچه هندى را كه قبلا به رژيم مولد اسكوربوت گذاشته شده باشد از اين بيمارى رهائى مى بخشد.
شاهى آبى علاوه بر دارا بودن ويتامين ث به مقدار زياد و استثنائى داراى ويتامين آ، ب 1، ب 2، ا و پ پ نيز مى باشد. همچنين مقادير زيادى كاروتن دارد كه از اين لحاظ مى توان آنرا با هويج برابر دانست .
گر چه شاهى آبى كه در مزارع كاشته مى شود از لحاظ تركيب شيميائى با نوع وحشى آن برابرى مى كند ليكن نوع اخير آن به سبب خلوص تضمين شده اش بر نوع پرورشى آن برترى و رجحان بيشترى دارد. موقعى كه از شاهى آبى كاشتنى مصرف مى شود بايستى آنرا به دقت و به مقدار زياد بشويند تا كود و مواد زائدى كه به برگهاى آن چسبيده است جدا گردد. بعضى از زارعين شاهى آبى را در آب به عمل مى آورند كه بسيار عالى و مطبوع است .
يكى ديگر از خزاين گرانبهاى شاهى آبى وجود مواد روغنى اصلى و اساسى گوگرد دارى است كه مخاط دستگاه تنفسى را به صورت مطلوبى تغيير مى دهد. كسانى كه از نزله هاى ريوى رنج مى برند، مبتلايان به برنشيت (مخصوصا اشخاصى كه خلطهاى چركى خارج مى كنند) افراد دچار سرفه هاى دائم و قطع نشدنى ، سياه سرفه و سل ريوى مى توانند با خوردن شصت تا يكصد و پنجاه گرم مطبوخ شاهى آبى خواه سرد يا نيم گرم از خواص اين گياه مفيد و شفا بخش استفاده كرده بهره گيرند. از همين مطبوخ عصاره مى توان براى دفع كرم نيز استفاده كرد....
علاوه بر خواص فوق شاهى آبى مقدار قابل ملاحظه اى املاح و مواد معدنى از قبيل آهن ، كلسيم ، فسفر، ارسنيك ، منگنز، مس ، روى و گوگرد (قبلا گفته شده بود) دارد.
املاح معدنى فوق الذكر به اين سبزى قدرت درمان كنندگى بيماريهاى حاصله از كمبود املاح را مى بخشد و بخصوص در معالجه كمخونى و ضعف و ساير عوارض مربوطه بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى شود.
شاهى آبى يكى از گياهان اشتها آور، مقوى ، تصفيه كننده خون و مدر بوده و بعلاوه مقوى معده سبك كننده كار كبد مى باشد كه بويژه كبد را از حالت احتقاق خارج مى سازد. بدين جهت مصرف اين گياه را در خيزههاى عمومى بدن ، سنگ و بيمارى مجارى ادرار، اكزما و ساير بيماريهاى پوستى ، ديابت ، درد گوش ، جرب و حبس البول عصاره را با مقدار مساوى روغن زيتون به كار مى برند. شاهى آبى را بصورت استعمال خارجى نيز مورد استفاده قرار مى دهند. مثلا براى درمان ريزش مو و تقويت رويش مو و تقويت رويش آن پوست سر را با عصاره برگ اين گياه آغشته نموده مى پوشانند. همچنين براى التيام بعضى از انواع زخم از برگ شاهى آبى تازه استفاده نموده روى زخم را با آن پانسمان مى كنند. علاوه بر آن براى محكم نمودن لثه ها بهترين وسيله جويدن برگهاى تازه شاهى آبى است .
زيره
زيره يكى از دانه هاى معطر و مفيدى است كه در اغلب كشورها مانند هلند و نيز در كشورهاى خاورميانه براى معطر ساختن پنير از آن استفاده مى كنند. ليكن مورد استعمال اصلى و اساسى آن در تقويت معده و ازدياد اشتها و دفع گازهاى معده و روده است . زيره يك ماده مقوى معده است كه علاوه بر اين خاصيت چنانكه گفته شد گازهاى متعفن را دفع مى كند و در بهداشت و تنظيف مجارى گوارشى نقش مؤ ثرى را ايفا مى نمايد. زيره داراى خاصيت مدرى بوده و علاوه بر آن موجب تسهيل جريان خون قاعدگى مى گردد. يكى ديگر از خواص جالب اين گياه آن است كه ترشح شير را در زنان شيرده فزونى بخشيده و آسانتر مى سازد.
علاوه بر آنكه زيره را در بعضى خوراكها به مصرف مى رسانند تركيب آن با برنج بصورت زيره پلو نيز يكى از خوراكهاى مطبوع و مطلوب را تشكيل مى دهد كه در موارد ضعف معده و اسهال بسيار مفيد واقع مى شود.
مى توان از زيره بصورت دم كرده نيز استفاده نمود و يك قاشق مربا خورى ، از آن را براى يك فنجان آب اختصاص داد. در مورد درمان پستانهاى محتقن يا اورام بيضه نيز مى توان از ضمادى كه بوسيله تخم زيره تهيه شده باشد استفاده نمود.
ميوه گل نسترن
اگر ميوه گل نسترن را كه به رنگ قرمز است باز كرده بشكافيم و در دهان بگذاريم ملاحظه خواهيم كرد كه داراى طعم و مزه مطبوعى مى باشد. گوشت اين ميوه داراى مازلو مى باشد كه ماده قابضى است و بدين جهت در موارد بيماريهاى اسهال و اسهال خونى خدمت قابلى انجام مى دهد. علاوه بر آن داراى اسيد ماليك و اسيد سيتريك نيز مى باشد كه تعادل اسيدى - قليائى اخلاط بدن را حفظ مى كند و نيز پكتين موجود در آن داراى خواص بند آورنده خون مى باشد و بعلاوه از بروز خونريزى نيز جلوگيرى مى نمايد.
اين ميوه گذشته از خواص فوق داراى قدرت دفع كرم مى باشد و در مورد كرمهاى مدادى بسيار مفيد واقع مى گردد. ميوه گل نسترن سرشار از ويتامين ث است و در موارد كمبود اين ويتامين مصرف آن بسيار نافع واقع مى گردد براى استفاده از اين ميوه مى توان آن ر ابه همان صورت موجود مصرف نمود. ليكن براى استفاده سريعتر و مؤ ثرتر كافى است پنج گرم آن را در يكصد سانتى متر مكعب آب ريخته چند دقيقه بجوشانند و روزى دو الى سه فنجان ميل كنند.
دم كرده ميوه گل نسترن را در موارد معمولى - اسهال خونى - دل بهم خوردگى ، ورم كليه ، حبس البول ، اسكوربوت ، و راشيتيسم مى توانند مصرف نموده از خواص آن برخوردار شويد. راحت ترين طريقه آن است كه پنجاه تا شصت گرم آن را در يك ليتر آب سرد بريزند و بگذارند مدتى خيس بخورد سپس آن را بر روى آتش گذارده و بجوشانند پس از جوشاندن از روى آتش برداشته بگذارند كمى حرارت خود را از دست بدهد سپس در كنار آتش ملايم بگذارند تا دم بكشد آنگاه آنرا صاف كرده كمى قند يا شكر به آن اضافه نموده روزى دو الى سه فنجان ميل كنند.
خرما
خرما يكى از ميوه هاى بسيار معروف و مهم قديمى است كه پلين شناس ‍ نامدار رومى كه در قرن اول قبل از ميلاد مسيح مى زيسته انواع مختلف اين ميوه را بخوبى مى شناخته و ذكر كرده است . پلين ميوه خرما را بقدرى لذيذ و گوارا مى دانسته كه معتقد بوده از خوردن آن كسى سير نمى شود و موقعى از خوردن آن دست برمى دارد كه احتمال خطر در خود حس ‍ كند.
در حال حاضر دو نوع خرما بيشتر مورد توجه است ، خرماى تازه يا رطب و خرماى خشك . خرما يك غذاى بسيار گرانبهائى است كه اينك به شرح آن مى پردازيم :
خرما يكى از ميوه هايى است كه به سبب دارا بودن مقادير كافى فسفر و كلسيم متناسب با آنچه مورد لزوم بدن انسان است در درجه اول اهميت قرار گرفته است .
علاوه بر آن داراى مقدار قابل ملاحظه اى ويتامين آ مى باشد(ويتامين نمو) كه براى تثبيت كلسيم نيز مورد لزوم است . همچنين داراى ويتامين ب 1 است كه براى جلوگيرى از اورام و عفونتهاى مفصلى به كار مى رود. و علاوه بر آن از لحاظ تغذيه اى نيز داراى خواص بيشمارى از نظر تسريع جذب مقادير لازم كلسيم و فسفر مى باشد. خرما سلولهاى عصبى را تجديد حيات مى بخشد و فسفر آن بهترين داروى هر كمبود و اختلالاتى است .
بر طبق تحقيقات علمى انجام شده چنين تخمين زده اند كه نياز روزانه بدن انسان به آهن در حدود 9/0 ميلى گرم در روز است . حال در حدود 5/3 تا 5 ميلى گرم آهن در هر صد گرم خرما وجود دارد. بنابراين براى تامين آهن بدن لزومى نيست مقدار زياد خرما مصرف كنيم . از آنجا كه مى دانيم آهن ماده اصلى سازنده گلبول سرخ خون است بنابراين بخوبى متوجه مى شويم كه مصرف اين ميوه تا چه حد در درمان و جلوگيرى از هر نوع كمخونى مفيد و مؤ ثر واقع مى شود.
از لحاظ وجود منيزيم نيز مطلب جالبى به اطلاعتان مى رسانيم . بايد دانست كه براى توليد يك كيلوگرم خرما مقدار يك متر مكعب آب مورد لزوم است . از طرف ديگر غلظت آبهاى صحارى و واحدها از نظر منيزيم بسيار قابل ملاحظه و به حدى است كه به اين ميوه خواص ضد سرطانى قابل توجه و غير قابل مقايسه اى مى دهد تا آنجا كه در بين اهالى بومى مناطقى كه غذاى اصلى آنها خرماست سرطان ديده نمى شود.
جداول علمى تعيين كرده است كه نياز روزانه بدن انسان به ماده معدنى منيزيم در حدود 250 ميلى گرم مى باشد در حاليكه در هر صد گرم خرما 63 ميلى گرم از اين ماده معدنى وجود دارد بنابراين مصرف نيم كيلوگرم خرما بجاى تمام غذاهاى ديگر، با كمال آسانى احتياج بدن را از لحاظ منيزيم رفع مى نمايد. و حتى مقاديرى هم اضافه بر نياز باقى مى ماند. ميدانيم كه منيزيم يكى از مواد معدنى است كه جزو املاح ((حياتى و زنده )) به شمار مى رود كه مورد نياز انسان و حيوان بوده و بوسيله نباتات و گياهان آماده شده و در دسترس قرار مى گيرد.
بر طبق تحقيقات و مطالعاتى كه پروفسور دلبه انجام داده معلوم شده است كه كمبود منيزيم استعداد به ابتلاء سرطان را افزايش داده شخص را در معرض ابتلاء به اين بيمارى بدخيم قرار مى دهد. بنابراين ارزش و اهميت اين گونه ميوه هاى سرشار از منيزيم بخوبى معلوم مى شود. علاوه بر خواص ضد سرطانى ، منيزيم يك كاتاليزور(71) مورد لزوم از لحاظ انجام بعضى مراحل تغذيه اى مى باشد.
علاوه بر آن منيزيم يك ماده مقوى است كه به عضلات نيرو بخشيده و اعصاب را تقويت مى كند همچنين با همكارى فسفر اعمال مغزى را بيشتر به كار انداخته و تحريكات دماغى را فزونى مى بخشد و در نتيجه قواى عقلانى را نيرو مى بخشد.
خرما جوش جوانى يا آكنه را بهبود بخشيده از بين مى برد و يكى از عناصر تجديد قواى جوانى به شمار مى رود. مى دانيم كه منيزيم مغز سالخوردگان بتدريج از بين مى رود بنابراين براى جبران اين كمبود لازم است اين دسته افراد از اين ميوه مغذى كه سرشار از منيزيم است استفاده نمايند تا از املاح زنده و جوان آن برخوردار شوند. در اينجا از موقع استفاده كرده اضافه كنيم كه منيزيم عنصر مفيد و ارزشمندى براى پرستات و كليه ها نيز مى باشد.
در بعضى مواقع كليه ها اجازه مى دهند كه قند از راه ادرار به خارج دفع شود. اين حالت مرضى را ديابت يا بيمارى قند مى نامند. در اين مواقع مقدار بسيار ناچيز منيزيم كافى خواهد بود تا كليه ها را مجددا به حال عادى برگرداند. بنابراين مبتلايان به ديابت يك ماده مفيدى را در خرما مى يابند كه علاوه بر منيزيم سرشار از ويتامين ب 2(كه وجودش براى جذب بيشتر مواد غذائى به ويژه ئيدرات دو كربن ها مورد لزوم است ) نيز مى باشد.
در اينجا به خاطر بياوريم كه طبق محاسبه متخصصين علم تغذيه هر شخص روزانه به 3000 كالرى احتياج دارد. خرما نيز در هر صد گرم 350 كالرى ايجاد مى كند. بنابراين يك كيلو خرما احتراق روزانه بدن يك شخص را بخوبى تامين مى نمايد.
كورنونسكى (72) يكى از متخصصين تغذيه در كتابى كه درباره خرما نوشته اظهار مى دارد((لازم است بدانيم كه قدرت نيروبخشى خرما به مراتب بيش از قند معمولى است زيرا خرما يك ماده زنده اى مى باشد كه ارزش تغذيه اى آن دو برابر قند است .))
علاوه بر آن كورنونسكى مى افزايد((آيا خوردن يك خرما ده برابر مطبوعتر از جويدن يك حبه قند نيست ؟ ورزشكاران بايستى متوجه اين نكته مهم باشند كه خرما يك غذاى رژيمى مفيدى از لحاظ تقويت و افزايش نيروى عظلانى است ))
از طرف ديگر ما مى توانيم به اين موضوع توجه داشته باشيم كه حرارت لازم براى رسيده شدن خرما بر روى نخل در حدود 30 درجه سانتى گراد است كه بطور روزانه در حدود شش ماه به طول مى انجامد كه جمع كل آن به حدود 6000 درجه سانتى گراد مى رسد در صورتيكه حرارت لازم براى رسيده شدن گندم به بيش از 3000 درجه سانتى گراد نمى رسد. بنابراين مى توان اين ميوه را مخزن بزرگ و قابل ملاحظه نيرو دانست كه مى تواند نيازهاى اشخاص و بخصوص كودكان را رفع و تامين كند.
بهترين دسرها و تنقلاتى كه مى توان تهيه نمود آنهائى است كه به وسيله خرما آماده گردد. مثلا رنگينك كه بوسيله آرد و روغن و خرما و گردو تهيه مى شود علاوه بر آنكه لذيذ است يك غذاى كامل نيز محسوب مى شود. رنگينك را ابتدا در شيراز تهيه مى كردند امروزه در اغلب خانواده هاى شهرهاى مختلف ايران مى پزند.
خرما را بصورت فشرده نيز مصرف مى كنند همچنين از اين ميوه قيمتى تهيه مى كنند. نوع ديگر آن نانهاى شيرينى گوناگون است كه در صورتى كه تخمير نشود مى توان مدت زيادى آنها را نگاهدارى نمود.
بعضى چادر نشين ها خرما را خشك كرده و پس از خشك شدن جسم سختى بدست مى آيد كه آنرا متراكم نموده در مواقع لزوم قسمتى از آنرا بريده مصرف مى كنند.
در بعضى كشورهاى مغرب زمين خرمائى كه براى فروش عرضه مى شود از يك ورقه ماده قندى پوشيده شده است كه آنرا از خشك شدن كامل محافظت مى نمايند. البته چنين خرمائى چندان مطلوب نبوده و از لحاظ بهداشتى فاقد خواص خرماى طبيعى است كه براى سلامت مزاج نيز چندان مفيد نمى باشد. در اين نقاط بايستى خرماى طبيعى را جستجو نمود و از جعبه هاى خرماى آن چنانى استفاده نكرد.
در مواردى كه به سبب كمبود املاح و مواد لازم ، به خرما احتياج پيدا مى شود لازم است به مدت يك ماه روزانه نيم كيلوگرم خرما مصرف نمايند. درباره كودكان خرما را همراه با نان كامل همه روزه صبح به عنوان ناشتائى مى دهند. خوردن خرما بعد از غذا يك دسر بسيار خوبى است .
اسفناج
اسفناج علاوه بر آنكه يكى از سبزيجات سرشار از آهن است داراى مخمر مخصوصى نيز مى باشد كه موجب تسهيل جذب آهن مى شود و وجود آن براى جذب اين ماده معدنى در بدن لازم و ضرورى است . ما بايستى نسبت به اسفناج علاقه و اطمينان كامل داشته باشيم چه اين سبزى به ما آهن ، املاح آهن (73) و مواد مفيد ديگرى مى دهد از قبيل سود قليائى كننده ، مواد آهكى (براى استخوانها و عضلات )، آرسنيك (مقوى )، مواد صمغى لعابى (براى مخاطها و مفاصل )، مواد ئيدروكربنه (نيروبخش ) و يد كه همراه با آهن و يد را تسهيل مى نمايد. ساپونين (74) ترشح معدى را تسهيل مى نمايد و جذب بعضى مواد مانند املاح و كلسيم را در روده ها باعث مى شود.
اين سبزى سرشار از ويتامين هاى آ، ب 2 و ث مى باشد. حاجت به گفتن نيست كه ويتامين ث موجود در اسفناج در نتيجه پژمردگى يا ماندن در جاى گرم به تدريج كمتر شده ممكن است بكلى از بين برود. بنابراين بايستى همواره آنرا در جاى خنك نگاهدارند.
از آنجا كه اسفناج داراى آهن و مخمر مخصوص جذب آهن مى باشد. بهترين داروى كمخونى به شمار مى رود كه گويچه هاى خون را افزايش ‍ مى دهد. بدين جهت براى زنان باردار و مبتلايان به كمخونى بسيار مفيد واقع مى گردد.
خواص تثبيت كنندگى مواد معدنى و املاح به بدن كه اسفناج واجد آن است به سبب وجود كلروفيل تشديد مى گردد. اسفناج جزو سبزيجات پر كلرفيل است كه موجب تقويت عضلات بخصوص عضلات قلب مى شود. بعلاوه يكى از مواد مقوى و مغذى بوده و خون را تجديد حيات مى بخشد. بديهى است براى بهره گيرى از خواص گوناگون محتوى در اين سبزى كم نظير بهتر است آنرا به همان شكل اوليه اش مصرف نمائيم و بهترين طريقه آن باشد كه خام خورده شود.
موقعى كه مقدارى اسفناج را در قابلمه مملو از آب زياد ريخته و مى جوشانند محصولى كه به دست مى آيد فاقد خواص مورد انتظار است زيرا مواد اصلى آن خراب شده و مقدار زيادى از آن در آب حل گرديده كه آن آب را هم به دور مى ريزيد و چيزى كه باقى مى ماند و بدست شما مى رسد اسكلتى از اسفناج بيش نيست .
بطور كلى پختن اسفناج به هيچ وجه توصيه نمى شود حتى اگر آن را در فر بگذارند زيرا حرارت موجب خراب شدن و تغيير شكل يافتن مواد اصلى و عامله اسفناج مى گردد و نيز مواد زنده آن و بخصوص ويتامين هاى آن نيز از بين مى روند. بنابراين تنها شكل خام آن است كه بايد به مصرف برسد تا از تمامى مواد مفيده آن بتوان بهره گرفت . براى اين منظور ابتدا از چند برگ اسفناج شروع كرده آن را در سالاد بريزند و پس از آنكه چندى به اين كار ادامه داديد و به آن عادت كرديد بر مقدار آن ببيفزائيد و پس از اضافه كردن روغن زيتون و كمى نمك ميل كنيد.
اسفناج را مى توان همراه با قارچ در حالى كه روغن زيتون به آن اضافه كرده باشيد مصرف نمائيد. اين سبزى مفيد را براى مصارف خارجى نيز مورد استعمال قرار دهند. ضماد خام آن جهت بر طرف كردن تورمهاى حاصله از گزش بعضى حشرات مانند زنبور بسيار نافع است . اسفناج پخته را مى توان در درمان بعضى جوشها به كار برد. بعلاوه به سبب مواد صمغى لعابدارى كه داراست براى رفع يبوست بخصوص در مبتلايان به بواسير نافع مى گردد و نيز براى محكم كردن لثه و جلوگيرى از بوى نامطبوع دهان مفيد واقع مى شود.
زرشك
زرشك ميوه يكى از گياهانى است كه به صورت درختچه در نواحى كوهستانى مى رويد. در ايران بيشتر در نواحى خراسان از قبيل دامغان و سمنان و شيروان ، شاهرود و غيره به مقدار زياد و تجارتى بدست مى آيد زرشك ر امى توان ميوه طول عمر ناميد. گياهانى كه به وسيله آب زرشك آبيارى شده اند طول عمرشان بيش از آنهائى بوده است كه با آب تنها آبيارى شده بوده اند. زرشك مقوى معده و افزايش دهنده اشتها بوده و به عنوان تب بر و تسهيل كننده ترشح صفرا شناخته شده است . زرشك داراى ويتامين ث مى باشد و از اين نظر در ازدياد مقاومت بدن در برابر بيماريها بويژه بيماريهاى عفونى و سرماخوردگى نقش مؤ ثر و مفيدى را ايفا مى نمايد.
زرشك را به صورت پخته همراه با برنج به صورت زرشك پلو مصرف مى كنند. خيسانده آن را به شكل ((آب زرشك )) براى رفع عطش و به عنوان نوشابه خنك كننده مى نوشند كه ضمنا داراى خواص صفرابرى بوده و كار كبد و كليه را تسهيل نموده خون را تصفيه و ترشح ادرار را تحريك مى كند و در نتيجه دفع ادرار زيادتر مى شود.
ترخون
ترخون از سبزيهائى است كه به لحاظ وجود اسانسهاى معطر در درجه اول قرار گرفته است . ترخون مجارى دستگاه گوارشى را ضد عفونى نموده و از تخميرهائى كه موجب گنديدگى مى شود جلوگيرى به عمل مى آورد. بعلاوه محرك عمل هضم بوده و گازهاى عفن را دفع مى كند. ترخون باعث قطع تب و تسهيل جريان خون قاعدگى مى شود بعلاوه در دردهاى عصبى و مفصلى و روماتيسم مسكن خوبى به شمار مى رود. (پنج گرم ترخون را خرد كرده در يك فنجان آب جوشان بريزند و بمدت ده دقيقه آنرا دم كنند. اين دم كرده را بر حسب اقتضا مى توان بعد از غذا يا هر موقع كه ميل كرده باشند بنوشند.)
باقلا
در ايام پيشين براى باقلا اهميت خاصى قائل بوده و ارزش زيادى بر آن . مى نهادند. اكنون نيز در بعضى از نواحى وضع همچنين است . علت آن بيشتر به سبب نيروئى است كه به مصرف كننده داده و دستگاه ادرار و تناسلى را نيز تصفيه مى كند. به عبارت ساده تر و به زبان ديگر اين ماده غذائى داروى معالج كليه اختلالات دستگاه ادرارى است كه مصرف آن تجويز و توصيه مى شود. باقلا را به عنوان مسكن سرفه و اسهال خونى و استفراغ و سنگهاى مجارى به كار مى برند.
از لحاظ غذائى ، باقلا يكى از مواد بسيار مغذى غير قابل انكارى است كه مواد ئيدروكربنه آن نسبت به بقولات مشابه كمتر و در عوض پروتئين بيشترى دارد كه در ساختن و نگاهدارى بافتهاى بدن بسيار مفيد بوده و وجودش ضرورى است .
باقلا را در اغلب غذاها و سوپها و آش و كوفته و بخصوص بصورت باقلا پلو و دمپختك باقلا به كار مى برند.
باقلا را همراه با پوست خارجى پخته و قسمتهاى نرم آنرا مصرف مى كنند كه داراى املاح و مواد معدنى بسيارى است اين ماده غذائى گياهى داراى ويتامين هاى مختلف بخصوص ويتامين ب و ث مى باشد.
از گل باقلا، جوشانده و دم كرده اى تهيه مى كنند كه براى تسكين دردهاى كليوى در موارد قولنجهاى كليه ، لمباگو يا دردهاى سياتيك استفاده مى شود. براى اين منظور پنج گرم گل باقلا را در يك فنجان آب جوشان دم كرده به مدت ده دقيقه مى گذارند تا بخوبى دم بكشد. اگر بخواهند از باقلا دم كرده تهيه كنند بيست تا سى گرم آن را در يك ليتر آب به مدت ده دقيقه جوشانده و در مواردى كه آلبومين در ادرار ديده شود مصرف كنند.
******************
?Hketaab.iec-md.org/salaamat/giyaah-darmaani_dextre_06le:/My Web Sites/http___ketaab.iec-md.org_indexl/ketaab.iec-md.org/salaamat/giyaah-darmaani_dextre_06ldelayedketaab.iec-md.org/salaamat/giyaah-darmaani_dextre_fehrestlx? sL?????????????????????0????OKtext/html?p??????J?*HSat, 07 Nov 2009 15:56:05 GMT"ee36e9c-c1a6-4af59895" RMozilla/4.5 (compatible; HTTrack 3.0x; Windows 98)en, en, *? sL??
انجير
انجير ميوه اى است كه خشك يا تازه آن بسيار مغذى مى باشد. انجير تازه كه به نظر مى آيد داراى مقدارى آب است ، در واقع آب آن مايعى است سازنده كه خون گياهى محسوب مى شود و بسيار گرانبها بوده كه پس از خشك شدن به مواد ازته و چربى و بخصوص قند تغيير حالت مى دهد. انجير سرشار از ويتامين آ(كه ويتامين تغذيه و نمو بافت به شمار مى رود ) و ويتامين ب (براى حفظ تادل اعصاب و تغذيه ) و ويتامين ث (براى حفظ ونگهدارى و همبستگى سلولها به يكديگر) مى باشد. اين ميوه يك ملين بسيار خوبى است كه بعلاوه نرم كننده سينه و خلط آور بوده و به كار روده ها كمك مى كند.
از انجير خشك فراورده هاى مفيد گوناگونى بدست مى آيد. اگر يك انجير خشك را پخته سپس به دو قسمت تقسيم كنيم و بر روى كورك يا دمل قرار دهيم بزودى آنرا رسانده و رفع احتقان خواهد نمود. مى توان انجير را در آب يا شير جوشاند. همچنين در اورام لثه و دمل ضماد آن موجب تسكين درد و رفع التهاب خواهد شد. شربت انجير مسكن گلودرد و سرفه بوده ملين سبكى به شمار مى رود. براى تهيه شربت انجير پنج تا ده عدد انجير خشك را در مقدارى آب بجوشانند تا آنكه به حالت شربت در آيد. سپس هر مقدار كه ميل داشتند بخورند. خيس كرده انجير خشك نيز براى رفع يبوست بسيار مفيد است . براى اين منظور ده عدد انجير خشك رابخوبى شسته در ظرف آبى بخيسانيد و صبح ناشتا ميل كنند و اين كار را در حدود دو هفته همه روزه ادامه دهند.
توت فرنگى
در نتيجه آزمايشهائى كه بر روى توت فرنگى در آزمايشگاه به عمل آمده ثابت شده است كه اين ميوه ذيقيمت داراى املاح گرانبهاى گوناگونى بوده و بعلاوه داراى ماده اى است كه واكنش اسيد ساليسيليك را دارا مى باشد. از طرف ديگر مى دانيم كه بيمارى روماتيسم بوسيله املاح ساليسيليك كه بطور صنعتى و تركيبى در كارخانجات داروسازى تهيه و ساخته مى شود تحت كنترل قرار گرفته و درمان مى شود. حال جاى بسى خوشوقتى است كه اين ماده مؤ ثر و معالج روماتيسم بطور طبيعى در توت فرنگى قرار دارد كه فاقد زيانهاى بيشمار اين دارو بوده و خطرى براى كبد و دستگاه عروق خونى و خون ندارد. در صورتيكه وجود اين ماده مؤ ثر در گياهان و سبزيجات به صورت زنده داراى اثر بيشترى بوده و اطمينان داشته باشند درمان بيمارى خود را با استفاده از آن بدست خواهند آورد و از اين گرفتارى نجات مى يابند. از طرف ديگر مسلم شده است كه توت فرنگى اسيد اوريك ادرار را كاهش مى دهد زيرا يك ميوه قليائى كننده خون است و بدين مناسبت مصونيت طبيعى را افزايش داده و مكانيسم دفاع خود بخود بدن را فزونى مى بخشد.
توت فرنگى به سبب سرشار بودن از مواد معدنى مختلف در درمان بعضى از بيماريهاى گوناگون بخصوص سل بكار مى رود. همچنين است در مورد بيماريهاى حاصله از كمبود املاح اين ميوه گرانبها داراى آهن ، املاح كلسيم ، فسفر، سيليس ، عناصر ضد سرطان ، يد(وجودش براى ساختن تيروكسين غده تيروئيد لازم است ) برم (كه همراه يد براى بافتها وجودش ضرورى است ) مى باشد.
قندى كه در توت فرنگى موجود است لولوز(75) خالص است كه بخصوص براى مبتلايان به ديابت توصيه مى شود. علاوه بر آن توت فرنگى بر روى كار كبد، دستگاه غده هاى بدن و سلسله اعصاب اثر بسيار مفيد دارد. شيره توت فرنگى از نمك و ميكروبهاى مختلف وارد به بدن جلوگيرى مى كند و بخصوص مانع از رشد ميكروب تب حصبه مى شود.
براى آنكه از اثرات و خواص مفيده و بهداشتى توت فرنگى بطور مؤ ثر و كامل برخوردار شوند بايستى در فصل توت فرنگى همه روزه مرتبا از اين ميوه مصرف كنند. بهتر آن است كه صبح ناشتا خورده شود تا اثر آن بيشتر باشد. مى توان روزى نيم كيلو گرم توت فرنگى مصرف نمود. همچنين ممكن است غذاى يك روز در هفته را به توت فرنگى تنها اختصاص دهند بدين معنى كه در آنروز بجز توت فرنگى چيز ديگرى نخورند و صبحانه وناهار و عصرانه و شام را فقط با توت فرنگى برگذار كنند. نبايستى به توت فرنگى چيز ديگر از قبيل شكر، خامه و غيره اضافه كنند بلكه فقط آن را با آب تميز جارى بشويند.
از برگ توت فرنگى مى توان براى معالجه اسهال ، تورم كبد، تورم كليه ها و مثانه بصورت دم كرده استفاده نمود. جوشانده ريشه توت فرنگى (بمدت پنج دقيقه بجوشانند) در درمان ورم مثانه و ورم مجارى ادرار بسيار مفيد واقع مى شود.
تمشك
تمشك داراى مقدارى قند است بطورى كه به مصرف ايجاد نيرو در بدن مى رسد. اين قند به آسانى قابل جذب است و مبتلايان به ديابت نيز مى توانند از آن بهره گيرند. به سبب ويتامين ث قابل توجهى كه در اين ميوه وجود دارد شخص را از ابتلا به اسكوربوت محفوظ داشته و بعلاوه در ساختمان سلولى و حفظ تعادل تغذيه اى كمك قابل ملاحظه اى مى كند و نيز به مناسبت دارا بودن اسيد ساليسيليك طبيعى دوران و گردش خون را تسهيل نموده به تعريق كمك كرده و بدين ترتيب دفع سموم خونى را از راه پوست افزايش مى دهد. از طرف ديگر مقدار ادرار را زياد نموده و دفع فضولات را افزايش مى دهد بدين جهت تمشك يكى از ميوه هاى بسيار مفيد و مناسب براى مبتلايان به روماتيسم ، نقرس و مسمومين محسوب مى شود.
دانه هائى كه در گوشت ميوه تمشك ديده مى شود در درمان يبوست نقش ‍ مؤ ثرى ايفا مى كند. شهد تمشك و در صورت امكان همراه با شهد ترشك از داروهاى مفيد بر ضد بتهاى عفونى ، صفراوى ، اختلالات معدى - روده اى و عفونتهاى تورمى مجارى ادرار به شمار مى رود. مى توان به راحتى روزى چند ليوان تمشك مصرف كنيم و در صورتيكه با تب همراه باشد به مقدار مساوى با آب رقيق كنند.
از دم كرده برگ تمشك مى توان يك معجون كمك كننده هضم تهيه نمود بدين ترتيب كه يك قاشق غذاخورى از آن را در يك فنجان آب جوشان ريخته به مدت ده دقيقه دم كنند و روزى سه مرتبه هر بار يك فنجان تهيه و ميل نمايند. همچنين از جوشانده آن مى توان براى درمان گلودرد و تورم دهان و نظاير آنها بصورت غرغره استفاده نمود. براى اين كار يك قاشق غذاخورى برگ تمشك را در يك ليتر آب بجوشانند و گرم گرم غرغره و مضمضه نمايند.
سرو كوهى ، عرعر
اين گياه يكى از ضد عفونى هاى بسيار قوى مجارى ادرارى و لوله گوارشى است كه در موارد ترشحات مثانه ، سوزاك ، سنگ مجارى ادرارى و تخميرهاى روده اى به كار رفته و بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى شود. همچنين مى توان از اين گياه مفيد در درمان روماتيسم استفاده نمود و در موارد لزوم به عنوان معرق و مدر نيز به كار برد. علاوه بر آن در رفع اشكالات قاعدگى زنانه نيز بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى شود.
دانه هاى ميوه عرعر را(5 گرم براى هر فنجان ) جوشانده و روزى سه فنجان مصرف مى كنند. براى ضد عفونى كردن اماكن كثيف مى توان دانه هاى عرعر را به ملايمت حرارت داده و مانند اسفند از آن استفاده نمود.
انار
انار ميوه اى است مقوى قلب كه در مناطق گرمسيرى بر ضد اسهال خونى ، تنگى نفس و كرم امعاء به كار برده مى شود. پوست انار بخصوص به سبب سرشار بودن از مازو داراى خاصيت قبض كنندگى بوده و بعلاوه دافع كرم مى باشد.
انگور فرنگى (76)
انگور فرنگى (خوشه اى يا دانه درشت ) ميوه بسيار مفيدى است كه حاوى مقدار معتدلى قند، ازت ، پتاسيم ، اسيد سيتريك و اسيد تارتريك مى باشد. انگور فرنگى يك ماده غذائى قليائى كننده ، مدر و ملين بوده كه در تب هاى عفونى مورد استعمال زياد دارد. همچنين در ورم مفاصل ، نقرس ، روماتيسم ، التهابهاى دستگاه گوارشى و ادرارى نقش معالج را ايفا مى كند. در مواقع لزوم مى توان آب آنرا بگيرند و مصرف كنند.
انگور فرنگى در ساختن استخوانها و حفاظت دندانها بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى شود و به سبب دارا بودن ويتامين ث واجد خاصيت ضد اسكوربوت مى باشد. بعلاوه اشتها را تحريك نموده حركات دودى و روده ها را سرعت بخشيده و رفع يبوست مى كند از طرف ديگر ترشح ادرار را فزونى مى دهد. انگور فرنگى داراى كلسيم ، فسفر و برم نيز مى باشد و بدين سبب موجب تسكين اعصاب مى گردد.
انگور فرنگى دانه درشت را بيشتر در درمان التهابهاى كبدى و يبوست توصيه مى كنند در حاليكه انگور فرنگى خوشه اى را به سبب دارا بودن اسيد ماليك و اسيد سيتريك براى درمان روماتيسم و بويژه ورم مفاصل و نقرس به منظور دفع اوراتها و اسيد اوريك تجويز مى نمايند.
در مورد كسالتهاى شديد مهم ، آب انگور را گرفته و روزانه بين 100 تا 500 گرم در سه نوبت قسمتى را صبح ناشتا و بقيه را ابتداى ناهار و شام ميل مى كنند.
لوبيا سبز
لوبيا سبز به سبب سرشار بودن از املاح معدنى يك ماده غذائى مقوى و در عين حال مدر به شمار مى آيد. در موارد كسالتهاى شديد كليوى (سنگ ، احتباس ادرار، وجود آلبومين در ادرار) مى توان عصاره لوبيا سبز خام را گرفته روزى نصف ليوان بنوشند. براى آنكه كاملا از خواص آن بهره گرفته شود لازم است مدت زيادى همه روزه لوبيا سبز را جزو غذاى خود قرار دهند. در مورد بيماريهائى مانند نقرس ، روماتيسم ، و سنگهاى مجارى ادرار و وجود آلبومين در ادرار بهتر آن است كه لوبيا سبز را همه روزه جزو غذاى خود قرار دهند. بهترين طريقه آن است كه اين سبزى را بصورت سوپ يا آش لااقل به مدت يكماه مصرف كنند و مقدار كمى از اين ماده غذائى را به شكل خام در سالاد بريزند.
اغلب مواد اصلى لوبيا سبز ناشناخته مانده است ليكن بايد دانست كه يك سبزى مقوى و نيرو بخش فوق العاده اى است و علت آن سرشار بودن از مواد ئيدروكربنه و كلرفيل مى باشد. وجود ويتامين آ تبادل بعضى مراحل تغذيه اى را تسهيل نموده و ويتامين ث اين انفعالات را تكميل مى كند. لوبيا سبز كه طبق اصول بهداشتى پخته شود قدرت تغذيه اى آن بيشتر مى گردد. بر حسب عقيده دكتر لكرك به سبب وجود اينوزيت (77)، در تشكيل و ساختمان بعضى اعضاء مهره داران بخصوص در ساختمان قلب و كليه ها دخالت محسوس دارد و بدين سبب در رفع اختلالات و نارسائى هاى اين دو عضو نقش مهمى را ايفا مى كند.
دانه هاى لوبيا سبز
بعضى اشخاص كه دانه هاى لوبيا را نمى توانند بخوبى هضم كنند چنين تصور مى نمايند كه پوره و صاف كردن آن بهتر قابل هضم مى گردد. در صورتيكه اين فكر اشتباهى است زيرا در پوست و غلاف لوبيا آنزيمها و مخمرهائى موجود است كه هضم لوبيا را ممكن مى سازد و از طرف ديگر وجود غلاف لقمه هاى غذائى را بهتر تقسيم مى نمايد زيرا پوره بصورت توده اى در معده بر روى هم قرار گرفته و تخميرهاى مضر و نامساعدى را سبب مى شود. بايد دانست كه لوبياى خشك در صورتيكه زياد كهنه باشد به سبب جمع شدن مواد غير قابل جذب و توليد بعضى مواد سمى كه بتدريج در آن جمع مى گردد هضم آن بسيار مشكل مى شود. بنابراين بهتر است دانه لوبيا را بصورت تازه يعنى در همان سال اول كه محصول آن بدست مى آيد مصرف كنند. براى آنكه هضم آن آسان گردد لازم است هرچه ممكن است آن را همراه با لوبيا سبز مصرف كنند و در صورت امكان مقدارى ترخون ، ريحان ، پونه كوهى ، پونه صحرائى به آن بيفزايند و بعلاوه كمى گوجه فرنگى كه حالت اسيدى داشته و مانع از تخمير مى گردد در آخر كار به آن اضافه كنند.
با رعايت احتياطاتى كه در بالا ذكر شد هيچگونه مانعى در راه استفاده از اين ماده مغذى و نيروبخش وجود نخواهد داشت . بيش از اين درباره سرشار بودن لوبيا از مواد ازته داد سخن نمى دهيم و خود بهتر از اين موضوع آگاهيد. بخصوص لوبياى خشك تازه كه مواد مغذى و سازنده آن بيشتر و متراكم تر است . املاح معدنى و پروتئينى كه در اين ماده غذائى موجود است توجه همگان را بخود جلب مى كند.
فسفر(غذاى اعصاب )، پتاسيم (پاك كننده مواد چربى و حاضر كردن آنها براى جذب يا دفع )، آهن (عنصر مهم تركيب كننده خون ) و سرشار بودن از ويتامين ب و ث موجب مى گردد كه در حفظ تعادل اعمال تغذيه اى نقش مؤ ثرى را ايفا كند.
در موارد بيماريهاى ديابت و وجود آلبومين در ادرار از جوشانده پوست لوبيا استفاده مى شود. براى اين كار يك مشت از پوست لوبيا را در يك ليتر آب ريخته مدت دو دقيقه بخوشانند و بگذارند تمامى شب خيس بخورد و سپس به هر قسم كه ميل دارند روز بعد آنرا بنوشند. اگر لوبيا را خرد كرده و بصورت پوره در آورند مى توانند به عنوان ضماد بر روى مواضع سوختگى ، باد سرخ و بعضى التهابات پوستى ديگر بگذارند.
عناب
عناب تازه بسيار مغذى است و خشك آن داراى خواص معين و مسلمى است بدين صورت كه مسكن عمومى ، نرم كننده ، مدر، مسكن سرفه و راحت كننده تنفس است . همچنين از اين ميوه مفيد و مؤ ثر در سرماخوردگى ، برونشيت ، تحريكات روده اى و مثانه اى استفاده مى شود.
در موارد گلودرد، التهابات ريوى 30 تا 60 گرم عناب را در يك ليتر آب به مدت نيم ساعت جوشانده و هر طور ميل دارند بتدريج آنرا مصرف كنند. اين جوشانده را مى توان در موارد اختلالات مجارى ادرار نيز به كار برد.
خرمالو
خرمالو قبل از آنكه بخوبى رسيده باشد قابض است و چون بخوبى برسد حالت تليين دارد. بعلاوه يكى از ميوه هاى بسيار مقوى و نيرو بخش است اين ميوه يگانه ميوه اى است كه داراى 30 درصد مواد ئيدروكربنه بوده و از اين لحاظ بر تمامى ميوه ها برترى دارد.
خرمالو داراى پتاسيم ، كلسيم ، فسفر، آهن ، منيزيم و ويتامين ث مى باشد.
كيوى (78)
منبع اصلى و اوليه كيوى از چين است . اين ميوه داراى طعم بسيار مطبوعى است .
امروزه اين ميوه را در ايران نيز كشت نموده و با آب و هواى بعضى مناطق كشور ما خو گرفته است . كيوى منبع ويتامين ث بوده و سرشار از پتاسيم ، فسفر، كلسيم ، منيزيم و آهن مى باشد. علاوه بر آن به سبب خاصيت مدر بودن از يكطرف و مغذى و مقوى بدن از طرف ديگر مى توان آن را به مقدار كافى مصرف نمود بدون آنكه بر وزن شخص افزوده شود و نيز در مواردى كه كمبود وزن وجود داشته باشد براى رفع نقصان وزن بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد.
كاهو
همانطور كه مى دانيم كليه گياهان خوراكى از لحاظ سرشار بودن از مواد عامله مفيد داراى ارزش بسيارى مى باشند. كاهو علاوه بر آن از ويتامين هاى آ، ب ، ث ، د و اى نيز برخوردار است .
گرچه قسمت اعظم اين سبزى از سلولز تشكيل شده ليكن امروزه ثابت شده است كه قسمتى از آن در روده ها جذب شده و قسمت ديگر آن به دفع مواد زائد و فضولات كمك مى كند و بدين ترتيب از يبوست جلوگيرى نموده و مانع از تخميرهاى مضرى است كه در نتيجه توقف موتد زائد در روده ها دست مى دهد مى شود. بدين سبب است كه از زمانهاى كهن كاهو را به نامهاى ((گياه فلاسفه )) ناميده اند.
در اينجا لازم است ياد آور شويم كه در برگ كاهو مواد آهكى ، اسيد فسفريك ، پتاسيم ، كلر، كربنات دو سود، كربنات دو كلسيم ، مواد فسفاته ، سولفاته ، املاح كلرور، استرول ها، كاروتن ، كوبالت ، آرسنيك ، يد، مس ، منگنز، روى ، آهن و منيزيم را بدست آورده اند.
علاوه بر آن لاكتوكاريوم كه ماده اى شبيه به ترياك است در كاهو يافت مى شود كه فاقد مضار وعوارض ترياك (مسموميت ، متوقف كردن كار مراكز عصبى ، يبوست ) مى باشد. وجود همين لاكتوكاريوم است كه افراد براى رفع بيخوابى مقدار زيادى كاهو مصرف مى نمايند علاوه بر آن در مواقع اسپاسم هاى روده و ساير احشاء درونى بطن ، بى اختيارى ادرار، دردهاى شديد عصبى ، تپش قلب ، سرفه هاى عصبى ، دفع بى اختيار منى سياه سرفه ، تحريكات عصبى يا جنسى از كاهو استفاده مى شود. خواص ‍ تسكينى و افزون كننده ترشح و دفع ادرار سبب شده است كه از كاهو هم در موارد بى اختيارى ادرار و هم در مواقع احتباس ادرار استفاده مى شود.
كاهو را براى تهيه سالاد به كار مى برند بدين طريق مقدار كافى از اين سبزى مفيد را همراه با روغن زيتون ، آبليمو، كمى نمك دريايى ، ترخون ، جعفرى فرنگى مخلوط كرده مصرف مى نمايند. كاهو را مى توانند در سوپ بريزند يا آنكه به طور مجزا پخته و مصرف كنند. ليكن در صورتيكه به عنوان داروى معالج لازم مى شود بهتر آن است كه به صورت خام خورده شود. در اين گونه موارد بهترين طرز مصرف آن به صورت سالاد است .
كاهو را مى توان به شكل جوشانده مصرف نمود بدين طريق كه در حدود 60 گرم آن را براى هر ليتر آب به كار برند و با حرارت ملايم به مدت يك ساعت بپزند سپس به تدريج آن را بنوشند. مايه بدست آمده خواب آور و ملين ملايمى است كه كار كبد را نيز سبك كرده دفع صفرا را تحريك مى نمايد. بدين جهت در بيمارى يرقان به كار برده مى شود.
از اين جوشانده مى توان در موارد جوشهاى جوانى (آكنه ) استفاده نمود. هر گاه برگ هاى كاهو را با كمى روغن زيتون بجوشانند ضمادى بدست مى آيد كه در مواقع كورك ، دمل و سوختگى بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى شود بدين ترتيب كه برگها را روى موضع گذارده با تنزيب بپوشانند و روى آن را نوار بندى كنند.
در موارد درد چشم نيز مى توان جوشانده تخم كاهو استفاده نمود بدين طريق كه يك قاشق مربا خورى تخم كاهو را در يك فنجان آب به مدت چند دقيقه بجوشانند. از اين جوشانده مى توان به عنوان ضد چرك در ذات الجنب و تنگى نفس استفاده نمود.
به طورى كه ملاحظه مى كنيم تمام قسمت هاى كاهو از برگ گرفته تا تخم آن قابل استفاده و مفيد است بنابراين در صورتيكه كاهويى تخم كرده باشد و طعم آن كمى تغيير حاصل نموده باشد خواص آن تغييرى نكرده و بلكه بيشتر شده است و بدين ترتيب جبران تغيير مزه آن شده است .
عدس
عدس يك ماده غذائى بسيار مغذى است كه بيشتر در فصل سرما مورد استعمال دارد. عدس از ساير بقولات قابل هضم تر است . نشاسته اى كه در عدس وجود دارد كاملتر و سريعتر تحت تاثير آنزيمهاى بزاق و لوزالمعده قرار مى گيرد.
سرشار بودن عدس از آهن و تاثير نيكوى آن بر روى ازدياد شير مادر ضرب المثل است . وجود سديم و پتاسيم در اين دانه مغذى موجب مى شود كه مواد چربى را در بدن به آسانى قابل حل نمايد و بعبارت علمى تر مانند صابون عمل كند و بدين صورت جذب مواد را تسهيل نموده و از طرف ديگر سلولها را از چربى اضافى تخليه نمايد. اين خاصيت به ويژه در زمستان داراى ارزش زيادترى مى باشد زيرا در اين فصل معمولا مواد چربى بيشترى مورد استفاده قرار گيرد.
منگنر و ويتامين ث موجود در عدس پخش و توزيع كليه عناصر مغذى ، از جمله ويتامين ب راتامين نموده در نتيجه موجب حفظ تعادل عصبى گرديده تغذيه عمومى بدن را كامل مى كند.
از آنجا كه در عدس نيز مانند ساير حبوبات و ميوه هاى خشك ، عناصر مغذى بسيار متراكم و انبوه مى باشد، جاى آن دارد كه اين ماده غذائى را بطور متعادل مصرف كنيم . بعلاوه در موقع طبخ و تهيه غذاهاى عدس دار از مواد معطره اى كه از تخميرهاى زيان بخش جلوگيرى نمايد استفاده نمائيم . مثلا سير، پياز، جعفرى ، پونه و نظائر آن را در غذا بريزيم .
از پوره عدس (عدس پخته در آب ) مى توان به عنوان ضماد استفاده نموده بر روى دمل ، كورك ، زخمهاى چركى يا متورم بگذارند.
شيرينك (79)
شيرينك يك نوع سبزى سالاد سرشار از كلروفيل مى باشد كه بدين سبب بسيار مغذى و مقوى بوده جزو مواد غذائى حيات بخش به شمار مى رود. به هر صورت شيرينك گياهى است كه بطور يكنواخت سبز بوده و كسى در صدد سفيد كردن آن به طرق مصنوعى بر نمى آيد. از طرف ديگر اين سبزى سرشار از مواد لعابدار مى باشد بنابراين بر روى مخاط مجراهاى تنفسى و روده اى اثر نيكوئى مى بخشد بعلاوه مفاصل را نرم و روغنكارى مى كند.
مصرف اين گياه را بويژه در درمان تبهاى حصبه و نيز بيماريهاى ناشى از كلى باسيل توصيه مى كنند. همچنين بايد براى خاصيت درمان كنندگى كمخونى شيرينك ارزش زيادى قائل شويم اين گياه ذيقيمت در درمان قولنجهاى كليوى و اورام روده نقش بسيار مؤ ثرى را ايفا نموده موجب بهبود حال بيمار مى گردد.
ذرت
در حالى كه وجود جودوسر يا جو صحرائى غذاى اصلى و قوت غالب اهالى نواحى سردسير را تشكيل مى دهد ذرت نيز در تغذيه ساكنين مناطق معتدله جنوبى (آسياى صغير، آفريقاى شمالى ، بعضى كشورهاى قاره آمريكا) نقش بسزائى دارد. ذرت حاوى مقدار زيادى مواد ازته ، چربى ، قندى و بخصوص مقادير متنابهى مواد ئيدروكربنه مى باشد. بنابراين در عين حال يك ماده غذائى مغذى ، سازنده ، مقوى و نيرو بخش ‍ به شمار مى رود. ذرت متعادل كننده كار غده تيروئيد است و تبادلات گازى و اكسيداسيون را كند مى سازد.
ذزتى كه در نواحى ذكر شده در بالا مى رويانند با ذرتى كه در فرانسه كشت و درو مى شود كاملا متفاوت است . ذرت فرانسوى شيرين تر بوده و دانه هاى آن بسى درشت تر است . بعضى اوقات در اروپا از آرد ذرت استفاده مى كنند مثلا در ايتاليا ذرت را به عنوان غذا بر روى آتش كباب كنند يك غذاى بسيار لذيذ و مطبوعى از آب در مى آيد. در آفريقاى شمالى از اين نوع بلال زياد مصرف مى شود.
در صورتيكه بخواهند از آرد ذرت استفاده نمايند بايستى مطمئن باشند كه تازه بوده باشد زيرا آرد ذرت به سرعت خراب شده و در نتيجه موجب بيمارى پلاكر مى گردد.
براى تهيه جوشانده و مطبوخ دانه هاى ذرت آنرا به مدت يكساعت در آب مى جوشانند(پنجاه گرم براى هر ليتر آب ). غذائى كه بدست مى آيد بسيار مغذى و مقوى خواهد بود. پودر آرد ذرت را مى توان بر روى پوست تحريك شده بپاشند.
نوشيدن جوشانده كاكل ذرت به مقدار 20 گرم در هر ليتر آب در موارد ورم حاد كليه ، وجود آلبومين در ادرار، سنگ مجارى ادرارى ، ورم مثانه حاد يا مزمن ، نقرس ، بيماريهاى قلبى و كليه التهابات و عفونتهاى نزله اى مثانه توصيه و تجويز مى گردد. خاصيت مدر بودن كاكل ذرت موضوعى است كه از ازمنه قديم همگان بر آن اتفاق نظر داشته اند و هنوز هم در طب جديد از آن استفاده مى شود.
نارنگى
تركيبات نارنگى با پرتقال شباهت زيادى دارد ليكن از لحاظ املاح معدنى مقدار آن كمتر است . بالعكس از لحاظ برم (كه يك مسكن بسيار قوى سلسله اعصاب محسوب مى شود) بسيار غنى است بدين جهت نارنگى را مى توان جزء ميوه جات خواب آور به شمار آورد. بنابراين بهتر آن است كه از اين ميوه به هنگام شب و بخصوص به عنوان دسر بعد از شام استفاده نمود.
انبه
انبه يكى از ميوه جات بسيار معطر و مشهى بوده كه حاوى املاح و مواد معدنى زيادى از قبيل پتاسيم ، منيزيم ، كلسيم ، فسفر، آهن و ويتامين هاى آ و ث مى باشد.
پنيرك
پنيرك يك ماده نرم كننده اى به شمار مى رود بدين جهت در نزد كسانى كه داراى معده حساس و آسيب پذير مى باشند و يا آنهائى كه روده متورمى دارند براى تسهيل و تسكين كار دستگاه گوارشى مورد استفاده قرار مى گيرد. از طرف ديگر به سبب سرشار بودن از مواد لعابدار در رفع يبوست و نرم كردن ترشحات ريوى بسيار مؤ ثر و مفيد واقع مى گردد.
در واقع زكام يا يبوست خفيف از دم كرده يا جوشانده پنيرك به مقدار 15 تا20 گرم براى هر ليتر آب استفاده مى شود.
خربزه ، طالبى
وجود مقادير زياد قند در اين نوع ميوه بخوبى قدرت و خاصيت تقويت كنندگى شان را بر روى سل ريوى و كمخونى هاى گوناگون مدلل مى سازد و به سبب سرشار بودن از ويتامين آ يكى از احيا كنندگان سلولى و در نتيجه از عوامل تجدبد جوانى به شمار مى رود.
كليه مواد ميوه جات اين خانواده داراى خواص ملين و مدر مى باشند بدين سبب در مورد مبتلايان به نقرس ، روماتيسم ، بواسير و نيز كسانى كه دچار يبوست و يا احتباس ادرار يا سنگ مجارى ادرار مى باشند توصيه و تجويز شده و همه روزه مورد استفاده تعداد كثيرى از بيماران قرار مى گيرد.
از گوشت خربزه به صورت يك ماده ضد تورمى و به شكل ضماد در موارد سوختگيهاى جزئى و يا تورم پوست بدن به كار گرفته مى شود.
نعناع
بر حسب عقيده دكتر برتوله عضلات صاف دستگاه معده و روده تحت تاثير مواد معطره موجود در نعناع تحريك شده و ترشح دستگاه گوارش ‍ را تنظيم مى نمايد و بدين صورت بهترين معالج نفخ و سوء هاضمه و عوارض ناشى از بلع هوا به شمار مى رود. عملى ترين طريقه استفاده نعناع تهيه دم كرده آن است ليكن نبايستى فراموش كرد كه در اغلب خوراكها نيز مى توان از اين سبزى مفيد و مقوى معده و روده بهره گرفت تا موجب ازدياد ترشح شيره معدى گردد.
علاوه بر اين نعناع يكى از محركين دستگاه عصبى است و در نتيجه باعث قطع سرفه و تهوعهاى تشنجى دردناك و غير ارادى مى گردد و گذشته از آن از بروز سرگيجه هاى مربوط به دستگاه هاضمه جلوگيرى نموده و نيز تپش هاى عصبى قلب ، تخميرهاى روده اى و نزله هاى ريوى را درمان نموده از بين مى برد.
ارزن
ارزن بر چند قسم است و از لحاظ تجارتى به نامهاى ارزن معمولى ، ارزن كروى ، و دراز شناخته شده اند. ارزنى كه اهالى آفريقا از آن تغذيه مى كنند به ((ارزن شمعى )) موسوم گرديده است . ليكن تمامى ارزنها از لحاظ خواص يكسانند. چنين معروف شده است كه ارزن از سقط جنين جلوگيرى به عمل آورده و در زنان باردار استفاده از آن موجب مصونيت از بيماريهاى عفونى مى گردد و به عبارت ديگر ارزن در زنان باردار از ابتلاء به بيمارى عفونى جلوگيرى مى نمايد.
ارزن يكى از غلاتى است كه از لحاظ ويتامين آ بسيار سرشار است هرگاه ارزن را با گندم مقايسه كنيم مى بينيم كه از لحاظ مواد نشاسته اى مقدار كمترى دارد در صورتيكه مواد چربى و ازته آن بيشتر است . با مقايسه با ذرت نشان مى دهد كه بين اين دو غله شباهت بيشترى وجود دارد و از هر حيث تقريبا يكسان هستند اين دو غله غذاى اصلى ساكنين مناطق گرمسيرى مى باشد.
از ارزن نيز مانند گندم يا ذرت آرد تهيه كرده براى پختن نان ، نان شيرينى و غيره مورد استفاده قرار مى گيرد.
توت
توت سرشار از مواد پكتينى ، چربى ، املاح ، صمغ و قند است . توت ميوه اى است بسيار مغذى كه حاوى ويتامين ث و آمى باشد. هرگاه از توت نرسيده عصاره بگيرند حاوى مقدارى اسيد سيتريك خواهد بود كه براى درمان گلودرد به صورت غرغره بسيار مفيد خواهد بود لذا در موترد آنژين ، گلودرد، آفت ، برفك و نظائر آن مى توان از اين عصاره استفاده نمود. وجود مقدار ويتامين ث موجب مى گردد كه شخص را از ابتلاء به اسكوربوت مصون مى دارد.
دكتر لكرك برگ توت را در درمان مبتلايان به ديابت به كار مى برد. برگ توت خوراك اختصاصى كرم ابريشم به شمار مى آيد.
شاتوت
شاتوت ميوه اى مانند تمشك است كه بسيار خنك بوده و تا اندازه اى ملين و تصفيه كننده خون و در عين حال بسيار مغذى است . شاتوت داراى مقدار زيادى ويتامين آ مى باشد(ويتامين جوانى ) و نيز حاوى مقدار كافى ويتامين ث (ضد اسكوربوت ) است . هرگاه شاتوت را با مقدار مساوى شكر بجوشانيم شربتى بدست مى آيد كه در درمان گلودرد و بيماريهاى ريوى بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد و به سبب خاصيت قابض بودن آن مى توان در موارد خونريزيهاى جزئى پوستى به صورت استعمال خارجى از آن استفاده نمود. براى اين منظور عصاره شاتوت را روى موضع بفشارند و مستقيما روى قسمت مجروح بگذارند تا مدتى باقى بماند.
از آنجا كه برگ شاتوت نيز خواص قابضى دارد لذا جوشانده برگ آن (به مقدار 40 گرم در يك ليتر آب ) محلولى بدست مى دهد كه مى توان در موارد گلودرد و خلط خونى يا ادرار خونى بتدريج نوشيد. همچنين در مواقع سوء هضم ، كم خونى و هر نوع ضعف عمومى ، احتباس ادرار و سنگهاى مجارى ادرار نوشيدن آن نتايج مطلوبى بدست مى دهد.
مورد صحرائى (80)
خواص قبض كنندگى مورد صحرائى سبب شده است كه در درمان اسهال خونى و ازدياد ترشح قاعدگى از آن استقاده شود. همچنين در موارد اسهال معمولى يا اسهالهاى سلى در حاليكه داروهاى ديگر از درمان آن عاجز مانده ، نتايج بسيار مطلوبى بدست مى دهد. در ورم روده شير خواران كه همراه با اسهال باشد و بطور كلى در نزد كليه كودكانى كه دچار اين عارضه بوده باشند اثر معجزه آسائى دارد.
همچنين در كليه عفونتهاى روده اى (گريپ روده اى ، تب تيفوئيد، اسهال خونى حتى آميبى ) و غيره بسيار مؤ ثر و مفيد است .
آزمايشهاى انجام شده در آزمايشگاهها ثابت كرده است كه جوشانده ميوه هاى مورد صحرائى كشت ميكروب تيفوئيد را سترون مى كند همچنين است درباره باسيلهاى گرتنرر(81)(ورم روده اى ) و كلى باسيل كه در ظرف 24 ساعت كست ميكروبهاى نامبرده را نيز بكلى عقيم و سترون مى نمايد.
از آنجا كه اين گياه حاوى اسيد كينيك مى باشد لذا در موارد احتباس ازت در خون در نزد كسانى كه دچار ازدياد اوره خون شده اند توصيه و تجويز مى شود كه بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد و كمك شايانى به بيمار مى كند و او را از يك مسموميت خطرناك نجات مى بخشد.
چنانكه قبلا گفته شد جوشانده اين ميوه باعث پائين آوردن سطح اوره خون مى گردد. نكته قابل توجه آنكه از آنجا كه اين دارو به هيچ وجه محرك نبوده و فاقد هرگونه سميتى است لذا مى توان آنرا به مدت طولانى بدون هيچ دغدغه خاطرى مصرف نمود و از آن استفاده برد. ميوه مورد صحرائى در درمان گلودرد بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد.
براى درمان بيماريهاى خارجى مانند عوارض پوستى از قبيل اكزما و زخمهاى گ وناگون حتى زخمهاى قانقاريائى ، عصاره ميوه تازه مورد صحرائى يا جوشانده بسيار غليظ ميوه خشك آن را به صورت ضماد بر روى موضع نهاده و نواربندى مى كنند.
ميوه هاى مورد صحرائى بسيار لذيذ و خوشمزه بوده و مى توان آنرا به شكل طبيعى مصرف نمود. براى آنكه استفاده درمانى از آن به عمل آيد بهتر است در حال ناشتا خورده شود. بهترين طريقه آن است كه مدت سه الى چهار روز چيزى بجز اين ميوه خورده نشود و غذاى شخص منحصر به آن باشد.
از اين ميوه مى توان ژله يا مربا تهيه نمود ليكن به عقيده ما بهترين راه آن است كه ميوه را خشك كرده در موقع لزوم از جوشانده آن استفاده نمايد. براى اين كار ده گرم مورد خشك شده را در يكصد گرم آب ريخته بر روى آتش ملايم بگذارند و بمدت ده الى پانزده دقيقه بجوشانند سپس آنرا صاف كرده مصرف كنند.
در موارد اسهالهاى طولانى يا اسهال خونى هر دو يا سه ساعت يك فنجان از جوشانده آن را بنوشند. يا آنكه روزى سه الى چهار فنجان بتدريج ميل كنند.
******************
?Hketaab.iec-md.org/salaamat/giyaah-darmaani_dextre_07le:/My Web Sites/http___ketaab.iec-md.org_indexl/ketaab.iec-md.org/salaamat/giyaah-darmaani_dextre_07ldelayedketaab.iec-md.org/salaamat/giyaah-darmaani_dextre_fehrestlx? sL????????????????????????OKtext/html????????J?*HSat, 07 Nov 2009 15:56:04 GMT"ee36e9b-bbf6-4af59894" RMozilla/4.5 (compatible; HTTrack 3.0x; Windows 98)en, en, *? sL??
در موارد اسهالهاى طولانى يا اسهال خونى هر دو يا سه ساعت يك فنجان از جوشانده آن را بنوشند. يا آنكه روزى سه الى چهار فنجان بتدريج ميل كنند.
در مواقع جراحات دهان (آفت و غيره ) ميوه تازه يا خشك آن را در دهان گذارده خوب بجوند و سپس تفاله آنرا بيرون بريزند.
شلغم
شلغم يكى از بقولات بسيار مقوى و مغذى است كه به سبب دارا بودن ده درصد مواد قندى و سرشار بودن از املاح معدنى مانند كلسيم و منيزيم جزو مواد غذائى بسيار با ارزش به حساب در مى آيد. شلغم يكى از پاك كنندگان و سازندگان خون بوده و چنانكه گفته شد املاح كلسيم و منيزيم موجود در آن موجب جلوگيرى از ابتلاء به بيمارى خطيرى مانند سرطان مى گردد همچنين شوره محتوى در آن باعث تصفيه خون و دفاع بدن در برابر بيماريهاى عفونى مى شود. پتاسيم موجود در شلغم چربى را خنثى كرده و ارسنيك آن در تشكيل گويچه هاى سفيد و قرمز دخالت مستقيم دارد. از طرف ديگر فسفر محتوى در شلغم موجب تقويت سلولهاى عصبى مى شود.
بايد دانست كه لازم است از برگ شلغم خواه به صورت پخته يا خام در سوپ يا سالاد يا خوراكهاى ديگر استفاده شود. علاوه بر آنكه در برگ شلغم مقدار زيادى كلسيم وجود دارد اين گياه حاوى مقادير زيادى آهن و مس هم مى باشد كه موجب ازدياد خون و بخصوص هموگلوبين خون مى گردد. به هر اندازه رنگ برگ شلغم تيره تر باشد يد بيشترى در آن وجود دارد. همچنين است ويتامين آ، ب و ث محتوى در ريشه آن بخوبى مدلل مى سازد كه نقش مؤ ثر و مهمى در حفظ تعادل عصبى و بخصوص در تعادل تغذيه ايفا مى كند. دكتر برتوله ثابت كرده است كه عصاره شلغم حل و دفع دستگاههاى كليوى را به سبب خاصيت حل كنندگى كه بر روى اسيد اوريك دارد، تسهيل مى كند.
شلغم اثر مفيد و مؤ ثرى در درمان بيماريهاى دستگاه تنفسى دارد. براى اين منظور از آش يا سوپ آن استفاده مى شود. همچنين مى توان عصاره آن را بدست آورد. براى اين كار شلغم را با وزن مساوى شكر سرخ در كمى آب ريخته به ملايمت حرارت مى دهند. طريقه ديگر آن است كه وسط شلغم بزرگى را خالى كرده شكر سرخ را در آن ريخته پر مى كنند و مى پزند. شكل سوم آن است كه شلغم را به حلقه هاى گرد بريده و پياز را نيز به همين شكل در بياورند سپس در يك ظرف گودى طبقات شلغم و پياز را بر روى حرارت بگذارند و چون گرم شود بتدريج شربت آن جدا مى شود. اين شربت براى سرماخوردگى و گلودرد بسيار نافع است . از اين شربت مى توان به عنوان غرغره نيز استفاده نمود كه در موارد گلو درد به كار برده مى شود.
در موارد دمل ، كورك و هر نوع كانون التهابى و تورمى يا چركى از ضماد شلغم پخته استفاده نمود بر روى موضع بگذارند.
ترب سياه نيز كليه خواص شلغم را دارا بوده و حتى در بعضى مواقع غنى تر مى باشد. بهتر آن است كه ترب سياه و شلغم خام را رنده كرده بصورت خام ميل كنند تا از خواص آنها بطور كامل بهره گيرند. مى توان از اين دو همراه با ساير سبزيها نيز به صورت سالاد استفاده نمود.
ازگيل
ازگيل داراى مقدار زيادى مواد ئيدروكربنه مولد نيرو مى باشد. وجود مازو در اين ميوه سبب شده است كه داروى مؤ ثرى در درمان بيمارى هاى روده بزرگ (ورم روده ، اسهال هاى گوناگون ) به حساب آيد. املاح سيترات ، مالات و تارترات كه در آن نهفته است موجب گرديده كه بر قدرت اسموزى خون بيفزايد. ويتامين و تارترات كه در آن نهفته است موجب گرديده كه بر قدرت اسموزى خون بيفزايد. ويتامين ب موجود در ازگيل تعادل عصبى را بهبود بخشيده و كار تغذيه را بهتر مى كند.
ازگيل به سبب سرشار بودن از املاح قليائى قدرت اسموزى و تغذيه اى خون را فزونى بخشيده و از اين راه كمك شايانى به اصلاح و ترميم كمبودهاى تغذيه اى مى نمايد.
دكتر لكرك تاكيد مى كند كه در چندين مورد به زنان باردارى كه در معرض ‍ سقط جنين بوده اند توصيه كرده قطعه اى از چوب ازگيل به گردن خود بياويزند و بدين وسيله با موفقيت كامل جنين را تا آخر دوران باردارى از خطر سقط محفوظ نگاهداشته است .
فندق
مسلما در بين ميوه هاى روغنى ، فندق قابل هضم ترين و مغذى ترين آنها به شمار مى آيد. فندق خشك در حدود 70 درصد وزن خود چربى و 15 تا 20 درصد مواد ازته دارد. به سبب كمبود مواد ئيدروكربنه مصرف فندق را به مبتلايان بيمارى ديابت توصيه مى كنند. در تجزيه اى كه از فندق صورت گرفته كلسيم ، فسفر، پتاسيم ، گوگرد، منيزيم ، كلر، سديم ، آهن ، مس ، ويتامين آ و ب به دست آورده اند. بنابراين مى بينيم كه خوشبختانه اين ميوه ارزشمند بر روى تغذيه و حفظ تعادل عمومى اثر بسيار مفيدى دارد.
دم كرده برگ فندق تصفيه كننده خون است . براى اين كار در حدود چهل گرم برگ را(يك مشت ) در يك ليتر آب جوشان ريخته دم مى كنند و مى گذارند يك شب بماند و فرداى آن روز به دفعات ميل كنند.
سابق بر اين گرده گل فندق را براى درمان صرع به كار مى بردند. همچنين جوشانده پوست با برگ آن را در درمان زخمهاى واريس و بعضى جراحات ديگر بصورت كمپرس مورد استفاده قرار مى دهند.
گردو
گردو كه سرشار از مواد چربى است علاوه بر آن حاوى مقادير زيادى مواد ازته نيز مى باشد. گردو نيز مانند فندق از لحاظ مواد ئيدروكربنه مقدار ناچيزى از آن را در اختيار دارد و بدين جهت است كه اين ميوه را نيز به مبتلايان ديابت معرفى نموده مصرف آن را تجويز و توصيه مى نمايند. گردو را به عنوان داروى ضد خنازير، ضد سيفليس و ضد كرم و معالج اسهال محسوب داشته و براى پوست و غدد لنفى نيز بسيار مفيد مى دانند. همچنين به عنوان داروى كمكى در بيماريهاى اعضاء تناسلى و عفونتهاى مجارى ادرار(بخصوص در موارد زخم و خونريزى ) مصرف آن را توصيه مى نمايند.به سبب ويتامينهايى آ و ث كه در اين ماده غذائى موجود است اثر بسيار مؤ ثر و مفيدى بر روى تغذيه و حفظ تعادل كلى و عمومى بدن داشته و از اين حيث كم نظير است .
بر حسب عقيده بوندوى (82) اين ميوه داراى بيشترين مقدار عنصر روى نسبت به هر ميوه ديگرى مى باشد.(روى يكى از عناصر حياتى كه براى فعاليت ويتامين هاى مصرفى بدن وجودش لازم و ضرورى مى باشد) همچنين است از لحاظ وجود مس كه در معيت آهن به عمل ساختن هموگلبين را انجام مى دهند.
بطور كلى هر زمان كه لازم باشد اخلاط بدن را اسيدى سازند بايستى به سوى گردو توجه كنند و از اين ماده مغذى كمك بگيرند.
چنين توصيه شده است كه تمامى بدن كودكان مبتلا به كمخونى ، راشيتيسم يا ضعف را با روغن گردو چرب كنند و مالش دهند. از طرف ديگر مى توان از روغن گردو در سالاد استفاده نمود كه بسيار عالى است . مصرف پنجاه تا شصت گرم روغن گردو موجب دفع كرم كدو مى شود.
نوشيدن دم كرده برگ گردو به مقدار بيست تا سى گرم برگ در هر ليتر آب به منظور درمان بيمارى سل ، راشيتيسم ، بيمارى هاى لنفاوى ، بيماريهاى استخوان و يرقان و بعضى بيماريهاى تغذيه اى كودكان توصيه و تجويز شده است .
همچنين جوشانده برگ گردو به نسبت پنجاه تا شصت گرم در يك ليتر آب (مدت 15 دقيقه بجوشانند) به صورت شست و شو در موارد ترشحات زنانه ، ترشحات چشم و تحريكات پلكها و بعضى اكزماها و قرحه ها توصيه شده است . براى تهيه حمام مقوى در موارد راشيتيسم ، ضعف و ناتوانى و معلوليت و ضعف استخوانى ، مقدار پانصد گرم برگ گردو را بمدت پانزده دقيقه در چند ليترآب جوشانده به آبى كه براى استحمام تهيه كرده اند اضافه كنند.
جوزبويا(83)
اهالى مشرق زمين نه فقط جوزبويا را در غذاهاى خود به كار مى برند بلكه از آن به عنوان داروى معالج مستقيم عفونتهاى روده اى استفاده نموده و رنده كرده آنرا در آب ريخته و مى نوشند.
ليكن بهتر آن باشد كه آنرا به خورش يا هر نوع غذائى كه مصرف مى شود اضافه نمايند.
علاوه بر فوايد و خواص ضد عفونى كه دارد، جوزبويا يكى از محركين كار معده به شمار مى رود كه از تخميرهاى معدى جلوگيرى نموده و موجب دفع گاز مى گردد.
پياز
بايد گفت شايد قرنها باشد كه پياز در تمام نقاط جهان بدون استثنا و بطور كلى و عمومى يكى از عناصر اصلى غذاى هر ملتى را تشكيل داده است . اين موضوع قابل توجه است كه در اروپاى مركزى كه پياز يكى از مواد غذائى پر مصرف اهالى را تشكيل مى داده است ساكنين آن سامان از ابتلاء به روماتيسم در امان بوده اند. اين مطلب ثابت مى كند كه پياز يكى مواد ضد روماتيسمى بسيار قوى و مؤ ثر به شمار مى آيد و از طرف ديگر موجب حل و دفع اسيد اوريك مى گردد.
همه مى دانيم كه عفونت بخصوص بر روى يك زمينه اسيدى بهتر پخش و منتشر مى گردد. پياز به سبب دارا بودن املاح و پتاسيم يكى از مولدين اساسى قليائيت مى باشد بنابراين با قليائى كردن خون و ساير اخلاط بدن به خوبى در برابر حملات عفونتها و مسموميتها ايستادگى و مقاومت مى نمايد و با خاصيت دفع كنندگى بعضى از مواد كلرور كه پياز دارا مى باشد مى تواند آماس ها و اورام مختلف ، ترشحات غير عادى بافتها، بيمارى استسقا، برخى بيماريهاى كبدى (مانند تشمع كبدى ) را درمان نمايد.
دكتر لكرك به شرح حال يك نفر از اهالى سنگال پرداخته است كه بيمارى ورم روده پرده خارجى قلب (84) و ذات الجنب (در تعقيب يك آنژين ديفتريائى ) همراه با ورم پاها و آلبومين ادرار، وى به وسيله پياز درمان شده است . آزمايش و تجزيه خون بيمار مزبور وجود مقادير قابل ملاحظه املاح كلرور را نشان داده بوده است .
به بيمار نامبرده روزانه شش پياز خام به مدت هشت روز داده شد. در نتيجه حجم ادرارش به سه برابر رسيده و دفع مواد ترشحه اضافه گرديده تمامى مواد كلرور به خارج فرستاده شد و وضع بيمار به حالت عادى برگشته بود.
با مشاهدات و تحقيقات علمى كه تازگى به عمل آمده ثابت شده است كه پياز در درمان ديابت نقش بسيار مؤ ثرى را ايفا مى كند. ظاهرا چنين به نظر مى رسد كه اثر پياز در نزد اين گونه بيماران مانند نقش انسولين مى باشد (يعنى داراى اثر كاهش دهندگى گلوگز خون مى باشد) حقيقت آنكه ممكن است اثر كاهش دهندگى قند خون به وسيله پياز وجود ماده گلوكوگينين (85) باشد كه عمل غده لوزالمعده را كه در نتيجه ديابت به كندى و رخوت گرائيده تحريك نموده به كار وا مى دارد.
جاى بسى تاسف است كه بعضى از پزشكان مصرف پياز را براى مبتلايان به ديابت به سبب وجود مواد قندى در آن ممنوع مى كنند. اين مواد قندى به بيمار خاصيت ثانويه ملين بودن را داده و بويژه مبتلايان به ديابت را از اين طريق نيز بهبود مى بخشد زيرا اين قند به هيچ وجه ضررى نداشته و بسيار قابل جذب مى باشد.
يكى ديگر از تحقيقات علمى كه جديدا انجام يافته اثر مستقيم پياز بر روى غده پروستات در نزد مردان مى باشد بدين معنى كه در مواردى كه كار اين غده دچار اختلال مى گردد پياز اثر بسيار مفيد و غير قابل انكارى دارد. طرز كار پياز آن است كه ترشح غده را فزونى بخشيده و بويژه بر روى دستگاه ادرارى بخوبى تاثير دارد.
براى آنكه از تمامى خواص پياز بهره گيريم لازم است آن را به صورت خام مصرف كنيم . بدين ترتيب كليه دياستازها و اكسيدازهاى ذيقيمت آن از گزند حرارت در امان مانده و بطور دست نخورده به بدن مى رسند. اگر مصرف خام آن غير قابل تحمل باشد بهتر آن است با حرارت بسيار ملايمى آن را بپزند.
موقعى كه پياز پخته شود هنوز مواد گوگردى يا سولفوره اش محفوظ مى ماند و بدين سبب است كه به غذا طعم و مزه مطبوعى مى بخشد. اين مواد بسيار فرار از راه كليه دفع شده و يكى از ضد عفونيهاى قوى طبيعى به شمار مى رود. از طرف ديگر يد موجود در پياز اين ماده غذائى را خاصيت ضد احتقاقى بخشيده و در نتيجه غدد لنفاوى را در حال سلامت نگاهداشته و دستگاه دفاعى بدن را تحريك مى نمايد و تبادلات سلولى را افزون مى كند. بدين جهت است كه پياز را در موارد راشيتيسم ، بيماريهاى لنفى ، سل ، بيماريهاى پوست و چاقى مفرط تجويز و توصيه مى كنند.
قابل ذكر است كه پياز حاوى ويتامين هاى آ، ب ، ث ، آهن ، گوگرد، فسفر، سيليس ، يد، كلسيم ، پتاسيم ، سديم و مواد ديگرى مى باشد. بايد توجه داشت كه گوگرد يك ضد عفونى قوى خون و احيا كننده دستگاه عصبى و معالج بيماريهاى پوستى و دستگاه سازنده مو مى باشد. همچنين فسفر كار مغز را تحريك و تقويت مى نمايد و سيليس باعث استحكام استخوانها مى گردد شريانها را نرم مى كند(در موارد تصلب شرائين به اين موضوع توجه بيشترى شود). كلسيم نيز استخوان بندى را استحكام بخشيده عضلات را تقويت مى نمايد.
از طرف ديگر بايد قبول كرد كه پياز خواب شخص را تسهيل نموده به هضم مواد نشاسته اى (باقلا، عدس و لوبيا) كمك مى نمايد. گذشته از اين خواص ، پياز مدر بوده و از طرف ديگر زندگى كرمهاى مدادى و كرمك را در روده ها غير ممكن مى سازد.
طعم تند پياز را مى توان با آغشته كردن در روغن از بين برد. در اين صورت آنرا مى توان با لذت بيشترى مصرف نمود. در صورتى كه كبد نسبت به پياز واكنش بخرج دهد نشانه آن است كه اين ماده غذائى اثرات مؤ ثر و مفيدى بر روى آن عضو داشته است . معده اى كه پياز را نتواند تحمل كند نشانه بيمارى آن است بهتر آن باشد كه قبلا با خوردن كمى مواد ضد اسيد معده را مستعد پذيرش آن سازند. براى درمان ازدياد اوره خون لازم است روزى سه الى چهار قاشق مربا خورى پياز رنده كرده را بر روى نان و كره به صورت خام مصرف كنند يا آنكه در سوپ يا آش يا مايعى ديگر بريزند.
بطور طبيعى صدها طرق گوناگون براى استفاده از پياز در درمان بيماريهاى مختلف وجود دارد. مثلا در موارد ابتلاء به گريپ يا آنفلونزا دو عدد پياز را خرد كرده در نيم ليتر آب خيس كنند و يك ليوان در بين غذا و يك ليوان هنگام خواب ميل كنند. اين كار را مى توان چندين روز ادامه داد. براى درمان اسهال يكى دو عدد پياز خرد كرده را در يك ليتر آب به مدت ده دقيقه بجوشانند سپس آنرا از صافى گذارده يك ليوان صبح ناشتا و يك ليوان شب موقع خواب بنوشند.
بايد پياز را به صورتهاى مختلف و در هر نوع غذا يا سبزى يا سالاد به مصرف رسانيد و از آن استفاده نمود. در خورشها، در آش ، در سوپ و در هر نوع غذائى آنرا بريزند كه علاوه بر فوائد طبى طعم و مزه غذا را بهتر و مطبوعتر مى سازد.
پياز به صورت استعمال خارجى نيز بسيار مفيد و مؤ ثر و معالج واقع مى گردد و به اشكال مختلف از آن مى توان استفاده نمود. در موارد بحرانهاى عصبى پيازى را از وسط بريده و آن را تنفس كنند تا بحران قطع شود. از طرف ديگر در موارد احتباس ادرار(حبس البول ) مقدارى پياز را رنده كرده به صورت ضماد روى شكم در ناحيه زير ناف قرار دهند. در موارد ميگرن نيز بدين طريق مقدارى پياز خرد كرده را به شكل ضماد بر روى پيشانى بگذارند. خردكرده پياز را كمى نمك اضافه نموده بر روى قسمت سوخته بمالند كه اثر آن قطعى و مطمئن است .
اغلب اوقات در جستجوى يك نواربندى تميز و ضد عفونى كه سبك و راحت باشد مى باشيم . بهترين نوار ضد عفونى سيك ، لايه هاى بسيار نازك پياز است كه در بين ورقه هاى تنزيب قرار دارد. اين لايه ها را با كمال دقت و رعايت بر روى آن بگذارند و طبق معمول نواربندى كنند. اين نوع نواربندى بسيار مفيد و عارى از هرگونه خطر عفونت مى باشد.
زيتون
زيتون سياه و رسيده ميوه اى است كه در اينجا مورد بحث ما قرار مى گيرد. اين ميوه را معمولا در روغن زيتون يا جداگانه نگاهدارى مى كنند.
زيتون علاوه بر آنكه سرشار از مواد چربى (در حدود 60 درصد) است حاوى مواد معدنى گوناگون از قبيل فسفر، پتاسيم ، گوگرد، منيزيم ، سيليس ، كلسيم ، كلر، مس ، آهن و منگنز نيز مى باشد.
از آنجا كه زيتون كار كبد را تسهيل و خروج صفرا را تسريع مى كند مصرف آن را در نزد مبتلايان به ديابت و بيماريهاى كبدى ناشى از عدم كفايت كفايت و نارسائى اين عضو توصيه و تاكيد مى كنند.
زيتون حاوى ويتامين هاى آ و ث و پيش ويتامين آ(كاروتن ) مى باشد. روغن زيتون ، اين ميوه مفيد موجب تعديل ترشى معده و حل كردن سنگهاى صفراوى گرديده داروى يبوست و گرفتگى مجارى صفراوى به شمار مى رود.
براى جلوگيرى از رسوب صفرا در كيسه صفرا و ايجاد سنگ لازم است همه روزه صبح يك قاشق روغن زيتون را با كمى آبليمو يا يك پرتقال مصرف نمايند.
بدن كودكان مبتلا به راشيتيسم يا كمخونى را همه روزه با روغن زيتون چرب كنند. مخلوطى از روغن و سير رنده كرده بهترين داروى معالج دردهاى روماتيسمى عضلانى و عصبى است بدين طريق كه همه روزه موضع را بخوبى چرب كرده ماساژ دهند. اگر اين ملوط را به ستون مهره ها ماليده و بخوبى ماساژ دهند رفع خستگى شده نيروى تازه اى به شخص ‍ مى دهد.
دكتر بينه خاطر نشان مى سازد هرگاه از اين محلول بر روى قسمتى از عضو تحريك شده بمالند از ورود مواد مضره و سمى به آن عضو جلوگيرى مى شود.
براى كمك به بيرون آمدن دندان شير خواران لازم است انگشت را با روغن زيتون آغشته كرده لثه كودك را ماساژ دهند.
دم كرده برگ زيتون به مقدار يك قاشق غذاخورى در يك فنجان آب يكى از بهترين داروهاى معالج ازدياد فشار خون و انسداد مجارى صفراوى به شمار مى آيد. بدين طريق كه روزانه سه الى چهار فنجان از اين دم كرده را به فواصل بنوشند.
پرتقال
پرتقال به سبب دارابودن ويتامين پ كه مقوى عروق خونى است يكى از ميوه هاى بسيارارزشمند عصر حاضر به شمار مى آيد كه از خرابى دستگاه عروق جلوگيرى نموده و از مرگ هاى در نتيجه پارگى ، انسداد يا تصلب عروق كه تعداد آن ازتلفات ناشى سرطان بيشتر است ممانعت به عمل مى آورد. ديگر از خواص بسيار جالب توجهى كه در اين ميوه به چشم مى خورد وجود ويتامين هاى ب (متعادل كننده دستگاه تغذيه اى و عصبى ) و ويتامين ث (متعادل كننده تبادلات و ساختمان سلولى ) است .
از آنجا كه پرتقال باعث فعاليت كارهاى پوستى و ازدياد تحرك و نيروى حياتى سلولها و تقويت نيروى دستگاه عصبى و به كار انداختن اعمال و وظايف ارگانيسم مى گردد يكى از عوامل غير قابل انكارتجديد قواى جوانى و منابع نيرو به شمار مى آيد. اين ميوه فقط در حدود پنج درصد قند دارد بدين جهت مبتلايان به ديابت مى توانند بدون واهمه از آن استفاده كنند. پرتقال را به سبب خاصيت ضد تشنجى كه دارد در مواقع تب ، اختلالات دستگاه گوارشى ، كبد يا روده ها مى توان به كار برد. براى درمان يبوست پوست پرتقال را در آب ريخته پخته و بخورند. اين كار سبب مى شود كه ترشحات صفراوى ازدياد حاصل كرده و از طرف ديگر كار مكانيكى روده ها نيز تقويت حاصل نموده و موجب دفع مواد به خارج گردد.
وجود كلسيم در پرتقال به اثبات رسيده است همچنين فسفر كه موجب تقويت سلولهاى عصبى گرديده و منجر به تثبيت كلسيم بر روى استخوانها مى شود. بعلاوه پتاسيم كه در تشكيل گلبولهاى خون دست داشته و بعلت تقويت عضلات و غدد مى گردد و نيز منيزيم كه مسبب تجديد حيات مواد ليفى اعصاب (با همكارى فسفر) و ازدياد دفاع در برابر بيماريهائى مانند سرطان گرديده و سديم كه در عمل گوارش نقش ‍ مؤ ثرى ايفا مى كند، گوگرد كه در ساختمان دندانها و زرد پى ها دست دارد. همچنين مقدار مختصرى آهن و مس براى ساختن خون و روى براى ازدياد فعاليت ويتامين ها و اثرى از برم و منگنز.
متاسفانه اين ميوه مفيد و جالب را اغلب اوقات در نتيجه آنكه بطور مصنوعى مى رسانند خراب نموده از حيز انتفاع خارج مى سازند(86) (رساندن پرتقال در نتيجه نگاهدارى در اطاق گاز و غيره ). بنابراين بايستى دقت نمود از مصرف چنين ميوه هاى مصنوعى رسيده جدا خوددارى نمود.
جو
آنچه در اين مبحث گفته مى شود درباره جو پوست كنده است يعنى جوى كه پوست روى آنرا بوسيله اى برداشته باشند. هر گاه جو را پوست كنده و بطريق مكانيكى سفيد و صيقلى كنند آنرا جو((مرواريدى )) نامند و هر گاه جو را پس از جوانه زدن خشك كنند آن را مالت گويند. بعضى از قهوه هاى مصرفى مخلوطى از قهوه و مالت بو داده مى باشد.
جوانه هاى جو داراى يك نوع دياستاز مخصوصى است كه از آن در صنايع غذائى استفاده مى نمايند. مخلوط اين دياستاز و قند نيشكر ماده اى به دست مى دهد كه در درمان بعضى از بيماريهاى دستگاه تنفسى تجويز مى شود.
جو يكى از قديمى ترين گياهانى است كه در روى زمين كشت شده و قدمت قبل از تاريخ دارد. دانه هاى جو را در مقابر مصر و دفينه هاى كشورهاى سوئيس ، ايتاليا و فرانسه بدست آورده اند. چنين گويند كه اسبهاى حضرت سليمان به وسيله جو تغذيه مى شده است .
از آنجا كه جو سرشار از فسفر مى باشد يكى از تقويت كننده هاى سلولها بخصوص سلولهاى عصبى به شمار مى رود بدين جهت براى درمان افراد مبتلا به ضعف اعصاب توصيه و تجويز مى شود. همچنين به سبب آنكه فسفر موجب تثبيت كلسيم و در نتيجه تسهيل ساختمان استخوان بندى مى گردد لذا مصرف آنرا براى كودكان بسيار مفيد و ضرورى مى دانند. جو يكى از غلات مقوى سازنده بوده حاوى املاح زيادى از قبيل فسفر، آهن ، كلسيم ، منيزيم و پتاسيم مى باشد.
جو يكى از مواد نرم كننده و ضد تورم گوارشى و دستگاه ادرارى محسوب مى گردد. بعلاوه آن را در موارد بيمارى هاى مزمن و تبدار همراه با تحريكات سل ريوى ، خلطهاى خونى ، ورم كليه ، ورم مثانه و غيره تجويز مى كنند. از آنجا كه ترشح صفرا را تسهيل مى نمايد لذا در افراد صفراوى مصرف آن بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد.
جو پوست كنده را در سوپ و آش مصرف مى كنند و بجاى سيب زمينى نيز مى توان از آن استفاده نمود. همچنين نوشابه اى به ميزان 30 تا 50 گرم جو در يك ليتر آب تهيه مى نمايند كه به مدت نيم ساعت آن را جوشانده و بتدريج پس از سرد شدن هر نيم ساعت يك نصف ليوان مى نوشند. براى غذاى شير خواران و كودكان نيز مى توان از آن استفاده نمود. مادران شيرده با خوردن غذاى حاوى جو، شير بيشترى خواهند داشت .
مالت يا جوانه جو يك غذاى مقوى و مفيد بوده كه حاوى مقادير زيادى ويتامين ب 12 مى باشد. هر گاه جو پوست كنده يا آرد آن را به غذا اضافه كنيم علاوه بر مزاياى تغذيه اى هضم آن را نيز آسانتر و تندتر مى سازد. بنابراين بطورى كه مى بينيم جو را مى توان در هر سنى مورد استفاده قرار داد. لازم است در اينجا ياد آور شويم كه سمنو كه يكى از غذاهاى سنتى ما ايرانيان است تركيب بسيار كاملى از مالت مى باشد.
از خمير آرد جو به عنوان ضماد در موارد التهابهاى پوستى و تورمها مى توان استفاده نمود.
گزنه
گزنه را نبايستى تنها يك گياه طبى به حساب آورد و شناخت بلكه يكى از گياهان غذائى قابل توجه و مفيد به شمار مى رود. تجزيه اين گياه وجود عوامل و مواد گوناگونى را نشان داده است از قبيل شوره ، مازو، نيترات كلسيم ، اسيد گاليك ، اسيد فورميك ، مقدار زيادى سيليس ، املاح سديم ، پتاسيم و املاح آهكى و مقدار كمى منگنز، گوگرد، كلر و غيره . جوانه هاى تازه گزنه را مى توان در سالاد يا در آش مصرف نمود. برگهاى بزرگتر را مى توان پس از پختن و خرد كردن در سالاد ريخته ميل كنند. طريقه ديگر آنكه مى توان گزنه را به تنهائى يا همراه با ترشك و پياز پخته تهيه كنند. گزنه يكى از گياهانى است كه كشت آن به هيچ وجه احتياج به كود ندارند بنابراين جاى بسى خوشوقتى است كه از كودهاى سمى شيميائى استفاده نشده و گزنه بدون كمك هرگونه كودى به نمو خود ادامه مى دهد.
در اينجا تاكيد مى كنيم كه مقصود ما از گزنه همان گياه سوزاننده اى است كه قسمت پشت برگهاى آن داراى كركهاى ريز سوزاننده اى است كه با تماس به پوست بدن انسان ايجاد خارش و كهير مى كند. اين كركها مخروطى از پيازهائى تشكيل شده اند كه نوك آن تيز و برگشته بوده و حاوى مايعى است كه در تماس با پوست مايع مزبور به وسيله كانال كوچكى وارد پوست انسان مى گردد و به شخص احساس سوختگى مخصوصى دست مى دهد.
آيا ورود اين مايع سوزان به بدن ما مضر و خطرناك است ؟ به هيچ وجه بلكه براى مبتلايان به نقرس و روماتيسم داروى بسيار مفيد و مؤ ثرى است . گزش گزنه موجب تسريع گردش خون و خروج مواد سمى خون از راه پوست مى شود. چنين گويند كه در گذشته مبتلايان به روماتيسم و نقرس را به وسيله ساقه هاى گزنه شلاق مى زده اند و بدين طريق آنها را درمان كرده نتيجه مثبت و مفيدى به دست مى آورده اند. همچنين در زنانى كه دچار كمبود قاعدگى (عسرالطمث ) بوده اند به آنها برگ گزنه مى ماليده اند.
هر گاه گزنه را خرد كرده و بوسيله دستگاهى تحت فشار قرار دهند از آن آبى گرفته مى شود كه به سبب خاصيت بندآورنده خونريزى و منقبض ‍ كننده عروق خونى داراى ارزش بسيار زياد بوده و از آن استفاده طبى مى شود مثلا در مواقع خونريزيهاى ريوى ، وجود خون در ادرار، خونريزيهاى شديد بينى ، و خونريزيهاى بينى (رعاف )پنبه اى را آغشته به آب گزنه كرده در بينى مى گذارند. آب گزنه براى ازدياد رشد و نمو مو نيز بسيار مفيد و مؤ ثر است كه پوست سر را با آن آغشته كنند.
خوشبختانه گزنه بر روى كبد و طحال اثر بسيار نيكوئى دارد و تبادل اكسيژن را تسريع و تسهيل مى كند. از آنجا كه اين گياه موجب ازدياد شير مى شود لذا مصرف آن در نزد مادران شيرده تجويز و توصيه مى گردد. وجود نيترات پتاسيم سبب شده است كه از اين گياه در موارد حبس البول استفاده شود.
جوشانده برگ و ريشه گزنه مايعى بدست مى دهد كه براى درمان روماتيسم و تقويت معده و خنثى كردن اسيد اوريك و تصفيه خون بسيار مفيد و مؤ ثر است و از آن استفاده شايانى به عمل مى آيد. همچنين يك داروى معالجى بر ضد اسهالهاى بلغمى (عوارض بعضى بيماريها، مانند سل ، آنفلونزا و غيره ) به شمار مى آيد كه گزنه را به مقدار 30 گرم در يك ليتر آب ابتدا با حرارت ملايم جوشانده سپس به مدت بيست دقيقه دم كنند و پس از صاف كردن در مدت دو روز بتدريج بنوشند.
جوشانده برگ و ريشه گزنه را به همراهى پونه صحرائى يا نعناع ، محلولى به دست مى دهد كه براى درمان ريزش مو بسيار مفيد و مؤ ثر است . در اينجا بايستى محلول غليظى تهيه شود.
در كتب پزشكى قديمى دانه هاى پوست كنده تخم گزنه را در درمان ادرار شبانه توصيه كرده اند. طرز استعمال آن چنين است كه پانزده گرم تخم گزنه را با شصت گرم آرد سگاله (87) مخلوط كرده با آب و عسل خمير كنند و از آن شش عدد نان بسازند و در تنور يا فر بپزند و بمدت پانزده روز هر شب يك عدد از اين نان را مصرف نمايند.
ترشك
هر گاه ترشك را همراه با ساير سبزيجات معمولى در غذا يا سوپ يا آش ‍ بريزند طعم آن غذا را بهتر و مطبوعتر مى سازد و موجب تسهيل هضم غذا مى گردد. مى توان آن را به تنهائى نيز مصرف نمود يا آنكه به همراهى كره يا سرشير يا روغن مايع يا خامه بصورت خام ميل نمود. اگر به شكل خام همراه با زيتون سياه مصرف شود غذاى بسيار لذيذى خواهد بود كه حاوى مقادير قابل توجهى ويتامبن ث مى باشد.
ترشك گياهى است ملين و بعلاوه جزو مواد مدر و اشتها آور به شمار مى آيد و به سبب وجود كلرفيل زياد يكى از مواد حيات بخش محسوب مى گردد.
جوشانده و مطبوخ آن تصفيه كننده خون بوده در كورك و ساير مسموميتهاى خونى نقش مفيد و مؤ ثرى ايفا مى كند.
از لحاظ استعمال خارجى نيز جوشانده ترشك را بر روى موضع متورم به صورت ضماد گذارده و بدين طريق از آن استفاده مى كنند كه موجب رسيده شدن كورك و يا دمل مى گردد.
گريپ فروت
گريپ فروت داراى مقدارى قند و بعضى مواد مقوى و مفيد بخصوص ‍ برخى مواد اساسى و مؤ ثر تلخ و روغنهاى نباتى فرار است كه موجب تقويت ريه ها و معده مى گردد. خوردن اين ميوه اشتها را تحريك نموده هضم را تسهيل و تسريع مى كند و بر روى ترشحات معده و صفرا اثر غير قابل انكارى دارد. هر گاه اين ميوه را صبح ناشتا مصرف كنند خواص ‍ مدرى و ضد سمى آن بهتر نمايان مى گردد. گريپ فروت بسيار لذيذ است و به آسانى مى توان آب آن را گرفت و همه روزه يك ليوان قبل از هر غذا نوشيد.
اضافه كردن قند يا شكر به آب گريپ فروت اشتباهى بيش نيست كه ممكن است اثر نيكوى آن را كم كند. هرگاه نسبت به طعم و مزه آن زياد علاقه نداريد مى توانيد كمى عسل يا آب پرتقال به آن اضافه كنيد.
هلو
هلو به سبب مواد قندى و ئيدروكربنه اى كه داراست در تجديد تشكيل نيرو و انرژى به وسيله مواد ذخيره نقش مهمى بازى مى كند. ويتامين آ و ب موجود در اين ميوه جذب آن راسريعتر و آسانتر مى سازد. ويتامين ث موجود در هلو بلافاصله در زير پوست اين ميوه قرار دارد. املاح محتوى در هلو بسيار متعدد و جالب توجهند از قبيل پتاسيم ، سديم ، كلسيم ، منيزيم ، گوگرد، كلر، آهن ، منگنز، روى و بور.
اين ميوه مدر كمى ملين است و در موارد ادرار خونى موجب رفع عارضه گرديده بيمار را سلامت مى بخشد. هلو قليائيت خون را حفظ نموده و غدد را تحريك مى كند بعلاوه به هضم غذا كمك نموده و در صورت ابتلاء به سوء هاضمه موجب تسهيل گوارش مى شود.
گلهاى هلو را مى توان دم كرده و يك معجون ملينى از آن تهيه نموده براى درمان يبوست كودكان و تسكين دردهاى شكمى آنان به كار برد. بر حسب سن كودك مقدارى گل هلو را در آب جوش ريخته دم كنند و پس از چند دقيقه بگذارند خنك شود. سپس در صورت لزوم مقدارى عسل به آن اضافه نموده مصرف نمايند. براى تهيه شربت گل هلو در حدود يكصد گرم گل هلوى تازه يا چهل گرم گل خشك آن را لااقل به مدت 12 ساعت در يك ليتر آب خيس كرده مدت نيم ساعت با حرارت ملايم بجوشانند، سپس آن را صاف كرده و مجددا با مقدار هم وزن خود شكر بر روى آتش ‍ بگذارند و حرارت دهند تا بتدريج قوام آيد و حالت شربتى به خود بگيرند. يك قاشق مرباخورى يا غذاخورى از اين شربت را بر حسب سن كودك ، صبح ناشتا و شب به هنگام خواب به كودك بدهند.
******************
اثر تسكينى شربت گل هلو در مورد كودكان مبتلا به سياه سرفه بخوبى مشهود است . براى اين منظور روزى سه الى چهار قاشق مربا خورى از شربت را به دفعات به كودك بخورانند.
برگهاى تازه هلو نيز داراى خاصيت ملين بودن مى باشد. براى استفاده از آن يك قاشق غذاخورى برگ را در يك ليتر آب به مدت چند دقيقه جوشانده روزى يك فنجان صبح و عصر بنوشند.
جعفرى
اثر نيكوى جعفرى بر روى گردش خون كاملا به اثبات رسيده است . تخم اين گياه نيز داراى همين خاصيت است و مى توان از جوشانده آن براى باز كردن خونريزى قاعدگى زنان استفاده نمود. برگ و ساقه جعفرى ضد عفونى كننده خون و مجارى ادرار و دستگاه گوارش بوده موجب تحريك الياف عضلانى صاف مى گردد مانند عضلات صاف روده ها، رحم و غيره . بعلاوه به هضم غذا نيز كمك شايانى مى كند.
از برگ جعفرى مى توان به عنوان ضماد براى هرگونه زخمى استفاده نمود. آب جعفرى تازه تميز و پاك بوده مانند آب جعفرى فرنگى مى باشد كه مى توان در چشم دردهاى حتى شديد از آن استفاده نمود. بدين طريق كه آنرا مستقيما به داخل چشم بچكانيد.
نوشيدن يك قاشق مرباخورى عصاره جعفرى همه روزه صبح ناشتا كليه عفونتهاى مجارى ادرار و حتى سوزاك را بكلى درمان مى كند.
از دم جعفرى براى درمان يبوست نوزادان به صورت شياف استفاده مى كنند. همچنين ريشه آنرا جوشانده مايع مدرى تهيه مى كنند كه در اورام دست و پا و صورت و يرقان و سنگهاى مجارى ادرار بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد.
از دم كرده يك مشت برگ جعفرى مايعى بدست مى آيد كه براى درمان روماتيسم بسيار نافع و مؤ ثر مى باشد. هر چه ممكن است از جعفرى به صورت خام استفاده كنيد در مواقعى كه در خوراكى مى ريزيد سعى كنيد ديرتر از ساير سبزيجات آن بپزند.
فلفل قرمز
اضافه كردن مقدار كمى فلفل قرمز به غذا باعث تحريك قواى هاضمه و از بين بردن تخميرهاى بد معدى و روده اى مى گردد. از آنجا كه فلفل قرمز ميوه قابضى است در خونريزى هاى رحمى ، اسهال خونى و غيره مورد استعمال پيدا مى كند. فلفل قرمز را در نقرس ، بعضى فلجها و نيز بواسير به كار مى برند. اين گياه بر خلاف فلفل سياه فقط در دهان داراى خاصيت تند و حادى مى باشد. از آن به بعد تندى خود را از دست داده تنها قدرت تحريكى را حفظ مى كند.
علف ادرارى (88)
در بين كسانى كه به خواص داروئى و درمانى اين گياه مطلع و معتقدند تعداد كثيرى هستند كه نسبت به خواص غذائى آن بى اطلاع مى باشند. آنان بخوبى مى دانند كه خوردن يك بشقاب سالاد اين گياه موجب رفع بعضى از بيماريها مى گردد. از طرف ديگر مى دانيم كه ريشه خشك شده آن بخوبى خواص داروئى خود را كاملا حفظ مى كند. در حالى كه برگ و غنچه آن فقط در حالت تازگى مى تواند مفيد و مؤ ثر واقع شود بعلاوه ساقه آن سرشار از ماده هورمون زنانه استروژن (89) ميباشد.
دكتر لكرك بخوبى از فوايد و خواص اين گياه مستحضر بوده و اطلاعات وسيع و گسترده خود را در اين زمينه به صورت كتابى به رشته تحرير در آورده و در دسترس خوانندگان قرار داده است . به هر حال كليه پزشكان و دانشمندان از اثر مفيد اين گياه بر روى دستگاه كبدى و صفراوى مطلع مى باشند.
كليه عوارض پوستى و سلوليت هائى كه منبع آنها اختلالات كبدى - صفراوى ، ازديادكلسترول خون ، اختلالات كار كليه ها و بطور كلى ناصافى خون بوده باشد بوسيله اين گياه درمان مى شود. اين گياه به سبب دارا بودن پتاسيم بسيار مدر بوده و بدين ترتيب با تركيب دو خاصيت مدر بودن از يك طرف و سبك كار كردن كار كبد از طرف ديگر، كليه ها را شست و شو داده و ترشحات صفراوى را به خارج مى فرستد.
كلرفيل موجود در اين گياه سبب شده است كه موجب التيام زخمهاى داخلى گردد. از طرف ديگر به علت سرشار بودن از منگنز غده هيپوفيز را به فعاليت وا داشته كبد و كليه ها را به كار مى گيرد و در ساختمان استخوانهاو رباطها و پوست نقش مفيد و مؤ ثرى بازى مى كند.
براى استفاده از آهن محتوى در اين گياه به منظور ترميم گويچه ها و تصفيه خون لازم است اين گياه را پس از خرد كردن در دستگاه آبليموگيرى ريخته عصاره آن را بدست آورده بلافاصله مصرف نمايند. براى تهيه مطبوخ آن بهتر است مقدارى از آن را در يك ليتر آب با حرارت ملايم بجوشانند تا مقدار آن به يك ثلث برسد. مايع بدست آمده را بتدريج در ظرف 24 ساعت ميل كنند. از اين جوشانده مى توان در مواردى كه خون در اخلاط سينه وجود دارد نيز استفاده نمود.
از پخته اين گياه همراه با پياز، قارچ و روغن زيتون نيز يك غذاى لذيذى فراهم مى شود كه بسيار مغذى است ليكن ارجح آن است كه بصورت خام در سالاد مصرف شود.
در بعضى نواحى اين گياه را با مقدارى سيب زمينى پخته مخلوط كرده مقدارى پياز ريز خرد كرده به آن اضافه مى نمايند و بدين شكل غذائى تهيه مى كنند.
تذكر اين نكته ضرورى است كه اين گياه در درمان سنگهاى صفراوى بسيار مفيد و مؤ ثر بوده و از طرف ديگر موجب ازدياد اشتها مى گردد. دكتر برتوله جوشانده اين گياه را در درمان لكه هاى قرنيه چشم و اصلاح بينائى و روشن شدن ديد توصيه و تجويز مى نمايد.
پسته
پسته به سبب خواص خنك كنندگى و تسكينى كه داراست معروفيت و شهرت پيدا كرده است .
گلابى
گلابى تازه حاوى قند، پكتين ، مازو و مقدار زيادى املاح معدنى به شرح زير است :
پتاسيم (كه همراه با مازو، اسيد اوريك بيماران نقرسى و روماتيسمى را دفع مى نمايد و از بين مى برد)، فسفر(كه تعادل عصبى را حفظ مى كند)، سديم (در جذب شركت و دخالت دارد)، كلسيم (در ساختن استخوانها و تعادل كلى و عمومى دست دارد)، گوگرد(ضد عفونى كننده و از بين برنده گنديدگى ها)، كلر(استخوان و زرد پى )، آهن ، مس ، آرسنيك (خون )، منگنز(مخمرهاى اكسيدازها)، يد(غدد)، همچنين اكسيد آهن ، اسيد فسفريك ، اكسيد سولفوريك ، اسيد سيليسيك . گلابى مانند اغلب ميوه هاى تازه سرشار از ويتامين هاى ث و آ و ب و در عين حال بطوريكه گفته شد داراى املاح زيادى مى باشد.
گلابى موجب تسكين و فرونشاندن حالات عصبانيت شديد و فوق العاده مى شود و كار غدد داخلى را بهبود بخشيده تسهيل مى نمايد و فشار خون را به حال عادى بر مى گرداند. بعلاوه خون را صاف كرده كليه ها را به ترشح وا مى دارد و از روده ها رفع تنبلى نموده و گلودرد را نيز درمان مى كند. بعلاوه بيماريهاى مضعف و لاغر كننده مانند سل ، كمخونى ، ضعف و بيحالى مفرط را بهبود مى بخشد وبه بيمار نيروى تازه اى مى دهد. گلابى خشك شده به وسيله آفتاب ، سرشار از قند طبيعى و ئيدرات دو كربن است . اين ميوه بسيار نيروبخش بوده و پخته آن (40 تا 50 گرم در يك ليتر آب كه مدت يك ساعت با حرارت ملايم پخته شود) يك نوشابه بسيار مطبوعى به دست مى دهد كه مفرح ، مدر وخنك كننده مى باشد. در دوره درمان با گلابى معمولا يك كيلو تا يك كيلو و نيم گلابى تازه را در سه نوبت صبح ناشتا و ابتداى ناهار و شام (يا ساعت 4 بعد از ظهر) ميل كنند. از آب گلابى نيز مى توان روزى سه ليوان نوشيد.
هرگاه برگ گلابى را به نسبت 30 تا 50 گرم برگ در يك ليتر آب به مدت چند دقيقه بجوشانند جوشانده گرانبهاى ضد عفونى كننده اى بدست مى آيد كه در درمان بيماريهاى مثانه ، پروستات و سنگهاى مجارى ادرار به عنوان داروى كمكى نقش مؤ ثرى ايفا مى كند. معمولا روزى سه فنجان از اين جوشانده را به مصرف مى رسانند.
در مورد استعمال خارجى ، جوشانده پوست آن را به ميزان 50 گرم در ليتر آب به صورت شستشو و پانسمان زخمها به كار مى برند.
تره فرنگى
به سبب سرشار بودن تره فرنگى از املاح قليائى مى توانيم درمان با اين سبزى را مشابه و معادل با آب معدنى معروف جهانى ويشى بدانيم . به هر حال اين سبزى داراى عناصر معدنى بسيار با ارزشى از قبيل آهن (براى ساختن گويچه هاى قرمز خون )، منيزيم (براى اعصاب و تعادل عمومى )، گوگرد(بر ضد تخميرهاى گنديده )، سيليس (براى قابليت انعطاف استخوانها و نرمى پوست )، املاح سديم (بر عليه حالت اسيدى بيش از اندازه )، شوره (براى تصفيه خون ) پتاس (مقابله با ازدياد چربى )، منگنز (مخمر و دياستاز براى هضم و جذب )، اسيد فسفريك (مقوى سلسله اعصاب )، كلسيم (دستگاه استخوانها و سوخت وساز عمومى ) مى باشد.
تره فرنگى كه مقدار نسبتا زيادى ازت دارا مى باشد يك ماده سازنده و تجديد كننده حياتى به شمار مى رود. وجود ويتامين هاى ب و بخصوص ‍ ث اثر مفيد و مؤ ثر اين گياه بر روى تعادل و تغذيه عمومى را بخوبى مستدل مى سازد.تره فرنگى حاوى موادلعابدار و سلولز است كه خواص ‍ و فوايد آن را بر روى روده ها و پاكسازى آنها كاملا توجيه مى كند. وجود اسانس هاى ضد عفونى كننده مركبه گوگرد و ازت موجب مى شود كه به اين سبزى قدرت مدر بودن و ضد عفونى بودن بدهد.
مبتلايان به سوء هاضمه اين ماده را بخوبى تحمل مى كنند. بعلاوه كمك و خدمت بزرگى به افراد مبتلا به نقرس ، روماتيسم ، چاقى مفرط، اختلالات قلبى - عروقى ، تصلب شرائين و سنگهاى مجارى ادرار مى كند. علاوه بر آن يك مقوى اعصاب مى باشد كه بر روى غدد فوق كليه نيز اثر مثبت و مفيد دارد.
از لحاظ استعمال خارجى فوايد آن كمتر از خواص داخلى نيست . مثلا در مواقع ديفترى يا انسداد لوله مرى بوسيله يك جسم خارجى ، يك برگ تره فرنگى را قبلا به روغن زيتون آغشته نموده مجرا را باز مى كنند. مانند تمام برگهاى سبز برگهاى تره فرنگى هم ضد عفونى كننده بوده و داراى خاصيت التيام بخش است . محل گزيدگى حشره را مى توان با برگ تره فرنگى مالش داد و در مواقع لزوم به وسيله آن زخم بندى نمود.
در موارد تورم مثانه يا حبس البول ضماد گرمى از پخته اين برگ را در ناحيه زير شكم بگذارند تا رفع عارضه شود. در صورتى كه بواسير دردناك و محتقن باشد يك كيلو تره فرنگى را در چند ليتر آب جوشانده پس از نيم گرم شدن در داخل آن بنشينند.
از تره فرنگى مى توان غذاهاى مختلف و سوپهاى گوناگون تهيه نمود ليكن بهترين طريق استفاده از آن به صورت خام در سالاد سبزى است .
نخود
نخود يكى از مواد غذايى است كه املاح معدنى آن بسيار قابل توجه مى باشد. اين ماده غذايى داراى آهن است كه ساختمان هموگلوبين ماده اساسى گويچه هاى قرمز خون بر روى آن پايه گذارى شده است . همچنين فسفر كه غذاى سلولهاى عصبى را تشكيل داده موجب تثبيت كلسيم بر روى استخوان مى گردد و نيز پتاس براى حل كردن و تغيير شكل دادن مواد چربى است . بعلاوه مقدار زيادى نشاسته و قند دارد. نخود بسيار نيروبخش بوده در مرمت سلول و هسته آن اثر نيكويى دارد. از طرف ديگر سلولوز موجود در نخود موجب مى گردد كه از يبوست جلوگيرى نموده در پاكسازى و تخليه روده ها دخالت مستقيم داشته باشد.
بطور كلى نخود تازه كه داراى مواد اساسى و عامله زنده (بخصوص ‍ ويتامين ث ) مى باشد بيشتر مورد توجه و علاقه ما است . البته از نخود خشك نيز مى توان استفاده نمود.
پاپريكا
پاپريكا چه قرمز باشد يا سبز به سبب دارا بودن مقادير قابل توجهى كلروفيل و ويتامين پ مقوى قلب و عروق خونى بوده و به مناسبت ويتامين كا كه ضد خونريزى است يكى از سبزيجات مفيد و ارزشمند به شمار مى رود.
پاپريكا محرك ترشحات معدى بوده و در مواقع سوء هاضمه بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد و مانند سبزيجات ديگر يكى از منتقل كنندگان نيروى خورشيدى محسوب مى شود.
مى توان به وسيله پاپريكا سالاد بسيار لذيذ و خوشمزه اى تهيه نمود و بويژه اگر گوجه فرنگى نيز به آن اضافه شود بسيار لذيذتر خواهد شد. پاپريكا رابه صورت پخته نيز مى توان مصرف نمود.
سيب
جاى بسى خوشوقتى است كه ما مى توانيم در تمامى فصول از اين ميوه مفيد و با ارزشى كه داراى خواص و فوايد بيشمارى است استفاده كنيم .
حال ابتدا به ارزش غذائى آن پى ببريم . سيب مقدار بسيار زيادى املاح معدنى و بعضى مواد ديگرى دارد كه خواص و فوايد آن ها را قبلا يادآورى كرده ايم . در سيب پتاسيم ، سديم ، برم ، كلسيم ، املاح آلومينيوم ، اكسيد آهن و اسيد فسفريك ، اسيد گالوتاميك ، اسيد فورميك ، اسيد كاپروئيك ، اتر آميك ، اتر كاپريليك (كه موجب معطر شدن اين ميوه بهشتى مى گردد)، ژرانيول ، استالدئيد، پكتين ، مقدار زيادى ويتامين هاى گوناگون و غيره يافت مى شود. تركيب و تجمع تعداد كثيرى از مواد نامبرده با يكديگر سبب شده است كه خواص درمانى گوناگون و غيره قابل ترديدى به سيب بدهند.
سيب سرشار از ويتامين آ است كه كمبود آن موجب كند شدن ترشحات مخاطى روده ها مى گردد. اين مخاط حاوى آنزيم ليزوزيم (90)(دياستازى كه باكتريهاى عفونت زاى روده را حل كرده از بين مى برد) مى باشد. خشك شده اين ميوه داراى ويتامين آ بيشترى است ليزوزيم را بهتر و بيشتر تحريك و تسريع مى نمايد.
امروزه بخوبى ثابت شده است كه سيب يك ضد عفوتى كننده قوى روده مى باشد. بطور گذرا بايد بگوئيم كه كمبود و فقدان ويتامين آ موجب بروز قرحه هائى در لوله گوارشى مى گردد. علت آن است كه جدار معده را در برابر اسيد كلريدريك محافظت ننموده و بدين سبب زخم ايجاد مى شود.
بنابراين ويتامين آ چه براى محافظت در برابر ايجاد زخم و چه به عنوان داروى معالج زخم معده و روده وجودش لازم و ضرورى به نظر مى رسد.
بر حسب عقيده دكتر لكرك ، سيب به سبب وجو مازو و املاح پتاسيم اسيدهاى آليه ، از تشكيل اسيد اوريك در بدن جلوگيرى مى كند و نيز به علت دارا بودن مازو، از ازدياد گلبولهاى سفيد جلوگيرى نموده و بدين ترتيب از ايجاد اسيد اوريك (حاصله از تجزيه گلبولهاى سفيد اضافى ) ممانعت به عمل مى آورد. دكتر مورو(هايدلبرگ ) سيب را در اسهال كودكان به عنوان داروى معالج تجويز و توصيه مى كند. طرز استفاده بدين قرار است كه در تمام مدتى كه مدفوع كودك آبكى است فقط سيب رنده شده به كودك بيمار مى دهند. بعلاوه اثر مفيدى بر روى كلى باسيلوز دارد. سيب محرك بسيار ملايم كليه ها بوده دفع مواد زائد را تسهيل مى نمايد. بدين جهت آنرا در نزد بيماران مبتلا به نقرس ، روماتيسم مزمن و تبخال ، سنگهاى مجارى ادرار و عدم كفايت اين عضو تجويز مى نمايند. دكتر بوندوا چنين مى گويد كه در كلينيك دانشگاه زوريخ سيب و سبزيجات و بعضى بقولات (از قبيل گوجه فرنگى ) را براى درمان كودكان مبتلا به ديابت به كار برده و نتايج مطلوب قابل ملاحظه اى به دست آورده اند.
بر حسب عقيده بعضى از متخصصين ، سيب داروى بسيار مؤ ثرى در اختلالات عصبى و روانى زنان باردار از قبيل كندى ضربان قلب ، استعداد به سنكوپ ، تنگى حدقه چشم ، باز شدن بيش از حد پلك ، عرق دست و پا، ازدياد ترشح بزاق ، ازدياد ترشى معده ، يبوست يا اسهال ، اختلالات تنفسى مى باشد.
از آنجا كه سيب از بروز حملات دردهاى مفصلى نقرس جلوگيرى كرده و موجب راحتى تنفس مى گردد بهتر آن است كه مصرف روزانه اين ميوه با ارزش و مفيد را فراموش نكنيم و آنرا جزو صورت غذاى خود قرار دهيم .
واضح و آشكار است كه براى بهره گيرى از كليه مواد و املاح و ويتامين اى موجود بهتر است سيب را به صورت خام مصرف كنيم . معذلك در مواقعى كه هنوز معده كسى عادت نداشته و نتواند بخوبى آنرا تحمل كند لازم است ابتدا سيب رنده كرده را همراه با عسل بخورد يا آنكه سيبى را كه قبلا پخته شده باشد مصرف نمايد. از سيب پخته شده در فر يا كمپوت آن مى توان استفاده نموده ليكن در هر حال لازم است آنرا همراه با پوست بخورند زيرا بيشتر عناصر مفيد سيب در همين قسمت نهفته است .
براى آنكه به وجه كاملى از اين ميوه استفاده شود بهتر است آن را در تمام صورت غذاهاى صبحانه ، ناهار و شام بگنجانند. سيب بهترين تنقل كودكان است كه معده آنها را اذيت نكرده هيچگونه ضررى ندارد بنابراين كودكان را به خوردن سيب عادت دهيد.
سيب را مى توان به صورت يك خوراك مصرف نمود بدين ترتيب كه دو يا سه سيب درشت را به چهار قسمت كرده و بمدت يك ربع ساعت در يك ليتر آب بپزند و سپس مصرف كنند. از سيب مى توان به صورت دم كرده نيز استفاده نمود. براى اين منظور سيب را پرپر كرده و به مدت چند دقيقه در آب جوش گذارده و دم كنند.
سيب زمينى
سيب زمينى يكى از بقولاتى است كه بيش از ساير سبزيجات و بقولات ديگر تحت تاثير كودهاى شيميائى قرار مى گيرد زيرا قسمت مورد مصرف اين گياه مستقيما با كود در تماس است و از طرف ديگر كودهاى پتاسيم دار موجب مى شود كه مقدار بيشترى سيب زمينى بدست آيد در حالى كه از كيفيت آن كاسته مى شود. حال اگر اثر مواد ضد آفات نباتى را كه بر روى بوته هاى سيب زمينى افشانده مى شود و بوسيله آب باران به داخل خاك نفوذ كرده و به مجاورت سيب زمينى مى رسد اضافه كنيم موضوع تغيير كيفيت اين ماده خوراكى مهم بيشتر مورد توجه قرار مى گيرد و تفاوت بين سيب زمينى كه با كود شيميائى به عمل آمده با آنكه به وسيله كشت طبيعى بدست آمده بخوبى مشهود مى گردد.
سيب زمينى به سبب دارا بودن مقادير قابل توجهى املاح معدنى و مواد ئيدروكربنه يكى از مواد غذائى بسيار جالب توجه و نيرو بخش است كه غذاى اهالى اكثر مردم را در تمامى سطح كره زمين تشكيل مى دهد.
سيب زمينى حاوى املاح پتاسيم است كه مى تواند مواد چربى مصرف شده را حل كند بدين سبب يكى از بقولاتى است كه مانع از تجمع مواد چربى در بدن مى گردد و در نتيجه از ازدياد حالت اسيدى جلوگيرى مى نمايد. بنابراين براى پيشگيرى از ايجاد اسيدوز به ويژه در نزد مبتلايان به ديابت مصرف سيب زمينى توصيه شده است همچنين در نزله هاى اخلاطى ريه ، مجارى ادرار و روده و رحم بسيار نافع است . سيب زمينى دفع ادرار را تسهيل مى نمايد بدين جهت در موارد ورم هاى حاصله از نارسائى كليه مصرف آن را تجويز و توصيه كرده اند.
سيب زمينى مانند ساير گياهان رشته خود كمى خواب آور و ضد اسپاسم است بنابراين در موارد گرفتگى عضلانى ، سرفه هاى عصبى ، بيخوابى و بعضى دردهابسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد. به سبب دارا بودن ويتامين ب و ث تعادل تغذيه اى را حفظ مى كند. اورليوس توصيه مى كند كه يك سيب زمينى خام و يك سيب رنده را با يكديگر مخلوط كرده صبح ناشتا به عنوان مسهل (در مواردلزوم ) بخورند. سيب زمينى را بايستى بخوبى بجوند تا مواد نشاسته اى آن تحت تاثير بزاق به قند قابل جذب تبديل شود. سيب زمينى خام داراى يك نوع اكسيدازى است كه در نتيجه پختن قسمتى از آن از بين رفته خراب مى شود. اين اكسيداز رساندن اكسيژن به بافتها را افزايش داده و تسهيل مى كند.سيب زمينى پخته نيز به سبب وجود منگنز تا حدى داراى چنين خواصى مى باشد.
سيب زمينى هاى تازه و كوچك را معمولا همراه با پوست مصرف مى كنند. به هر حال بايستى از پوست گرفتن آن قبل از پختن جدا خوددارى نمود زيرا كليه موتد مفيد آن بلافاصله در زير پوست قرار گرفته است .
از لحاظ استعمال خارجى سيب زمينى خدمات گوناگونى انجام داده مى دهد. يكى از آنها استفاده به صورت ضماد است بدين طريق كه آنرا رنده كرده مخلوط با روغن زيتون يا بدون آن به عنوان ضماد بر روى سوختگى ، بواسير، زگيلهاى متورم يا زخم بگذارند يا آنكه بصورت پوره سيب زمينى ضماد گرمى تهيه نموده بر روى كورك ، دمل ، عقربك بگذارند تا آنها را بپزاند.
خرفه
اين گياه داراى لعاب زيادى است كه جداره هاى متورم دستگاه گوارشى تنفسى و ادرارى را نرم كرده و مفاصل را نيز نرم و روغنكارى مى كند. از آنجا كه قابليت انعقاد خون را افزايش مى دهد در درمان بعضى خونريزيهاى خارجى ، خلط هاى خونى ، بيمارى هموفيلى دست دارد و به سبب آنكه مدر است در موارد سنگهاى مجارى ادرارى ، خيزهاى عمومى حاصله از نارسائى كليه مفيد واقع شده و احتقان طحال را بهبود مى بخشد. چنين گويند كه اين دشمن سرسخت كرم كدو است .
به سبب آنكه داراى ويتامين هاى ب و ث مى باشد در حفظ تعادل تغذيه اى شركت داشته و اختلالات عصبى را از بين مى برد. هرگاه آن را به مطبوخ ساير بقولات اضافه كنند خاصيت تسكينى به خوراك بخشيده و خواص ‍ خواب آور به غذا مى دهد.
بهترين طرز مصرف آن به صورت خام است كه خواه به تنهائى يا همراه با سالاد يا ساير سبزيجات خام خورده شود.
آلو
آلو به سبب دارابودن قند و مواد ئيدروكربنه بسيار نيروبخش و مقوى است و به علت اسيدهاى آليه اى كه در اين ميوه وجود دارد ترشح و دفع ادرار را افزايش داده و سلولز موجود در آن از شخص رفع يبوست مى كند. آلو نه فقط براى رفع يبوست بسيار مفيد است بلكه براى مبتلايان به نقرس ، روماتيسم و تصلب شرائين و درمان كمخونى و ضعف و بيحالى و خستگى مفرط نيز داروى شفابخش به شمار مى آيد.
آلو به سبب منيزيم و فسفرى كه دارد محرك سلسله اعصاب بوده و به اين دستگاه حيات تازه اى مى بخشد. علاوه بر آن كار كليه ها را نيز آسان مى سازد.
اين ميوه را بايستى صبح ناشتا و در ابتداى هر غذا مصرف نمود. براى آنكه اثر بيشترى داشته باشد دو يا سه ليوان آب آلو نيز همراه با آن بنوشند.
غذاهائى كه با آلو پخته و تهيه شود بسيار مقوى بوده و به سبب دارا بودن املاح فسفر و اكسيداز بر روى اعصاب اثر نيكو مى بخشد. بعلاوه براى مبتلايان به يبوست و بواسير مصرف اين گونه غذاها توصيه مى شود. بهتر است آلو را به مدت 12 ساعت در آب سرد خيس كرده سپس ميل نمايند.
لازم است به كودكانى كه شيرينى يا شكلات مى خواهند بجاى آن چند آلوى خشك يا خيس كرده بدهند.
ترب و تربچه
ترب و تربچه به سبب سرشار بودن از ويتامين ث يك داروى ضد اسكوربوت و به مناسبت دارا بودن مقدار زيادى يد ماده ضد راشيتيسم محسوب مى گردد. ترب داراى مواد املاح معدنى ديگرى بخصوص ‍ گوگرد و منيزيم و يك اسانس گوگردى ارزشمندى است كه داراى خاصيت ضد عفونى بوده اشتها آور، پاك كننده مجارى تنفسى مى باشد.
ترب و تربچه بر طرف كننده مسموميت كبد و تصفيه كننده كليه ها بوده در درمان يرقان ، ورم مفاصل مزمن ، ورم اعصاب و سياتيك ، انسداد مجارى تنفسى و حالات احتقانى بسيار مفيد و مؤ ثر است .
اين خواص در ترب هاى قرمز و سياه هر دو ديده مى شود ليكن در ترب سياه بيشتر و قابل ملاحظه تر است بدين جهت است كه نوع سياه آن بيشتر توصيه و تجويز مى گردد. براى استفاده از آن ترب را به حلقه هاى نازكى بريده طبقه طبقه در ظرفى بر روى هم بچينند و در بين هر طبقه كمى شكر بريزند. پس از اتمام كار مقدارى آب در آن ريخته و به ملايمت بجوشانند و شربتى را كه از آن بدست مى آيد مورد استفاده قرار دهند. از برگ ترب و تربچه خواه بصورت خام و يا پخته در سوپ استفاده كنند.
انگور
انگور يكى از غذاهاى نيروبخش است زيرا سرشار از مواد قندى متعدد و گوناگون از قبيل گلوكز، لوولوز، دولسيت (91) و مانيت (92) مى باشد. انگور به سبب سرشار بودن از املاح معدنى پتاسيم ، كلسيم ، منيزيم ، فسفر، آهن ، سديم ، منگنز، سيليس و مقادير كمى يد وآرسنيك يك ماده غذائى سازنده به شمار مى رود.
انگور يك ميوه ترميم كننده عضلات و غذاى سلسله اعصاب شناخته شده است . از طرف ديگر داراى خواص تصفيه كننده و ملين بوده و به عبارت ديگر بهترين ميوه اى است كه بشر از آن استفاده مى كند.
از مواد معدنى كه در خاكستر انگور بدست آمده يكى پتاسيم است كه ميزان آن بسيار بالاست (62 درصد)، سپس املاح كلسيم ، سديم ، منيزيم ، اكسيد آهن و منيزى ، كلر، سيليس (182/2 درصد) و اسيد فسفريك (17 درصد) و غيره . انگور يك ماده خوراكى بسيار قابل هضم بوده و در عين حال از غذاهاى سازنده خون به شمار مى رود زيرا مواد غذائى محتوى در انگور به سهولت هضم و جذب مى گردد بعلاوه حالت اسيدى آن سبب مى شود كه به سرعت از معده عبور كرده وارد روده گردد زيرا همين حالت اسيدى است كه موجب مى گردد دريچه اثنى عشر به سرعت باز شده و انقباضات در آن ناحيه شروع شود. قند انگور(گلوكز و لوولوز) موجد تحرك و قدرت در عضلات مى باشد و بدين صورت عمل تخليه صفرا را افزايش و اكسيداسيون را كاهش مى دهد. بر حسب عقيده دكتر راترى (93) موارد استعمال انگور در درمان بيماريهاى زير مى باشد:((سوء هاضمه ، يبوست ، بواسير، سنگهاى صفراوى و سنگهاى مجارى ادرار، نقرس ، مسموميتهاى مزمن جيوه و قلع ، بعضى بيماريهاى پوستى و برخى از انواع سل ريوى )).
كمبود مواد پروتئينى انگور نيز خود مزايائى در بر دارد زيرا با آن كه بيمار مقادير قابل ملاحظه اى انگور مصرف مى كند خطر ازدياد و تجمع مواد زايد ازته (بخصوص اسيد اوريك ) در بدن وجود نخواهد داشت . همچنين به سبب كمبود مواد سديم براى درمان تخليه بدن از مواد نمكى بسيار مناسب بوده و كليه ها را شستشو مى دهد بدين جهت مصرف آن در موارد ابتلاء به ورم كليه تجويز مى شود. از آنجا كه ترشح ادرار را افزايش ‍ مى دهد موجب مى گردد كه مواد سمى بدن بيشتر به خارج دفع شود و در نتيجه ميزان مسموميت و حالت اسيدى ادرار را پائين آورد. استفاده از اين ميوه با ارزش را در مورد احتباس مواد ازته ، ازدياد فشار خون ، حملات قلبى - كليوى و آماس عمومى بدن هميشه به خاطر داشته باشيد.
حال كه صحبت از قلب به ميان آمد بايد يادآورى كنيم كه آب انگور از گلوكز خالص تشكيل شده و گلوكز عنصر مغذى عضله قلب است . انگور اختلالات قلبى حاصله از ازدياد فشار خون را از بين مى برد. در اين جا اضافه كنيم كه املاح پتاسيم محتوى در انگور داراى اثر تقويت كننده قلب مى باشد.
انگور داراى ويتامين ب 2 مى باشد. ويتامينى كه كمبود آن موجب اختلال تعادل سوخت و ساز از بين رفتن اشتها و اختلالات گوارشى گاهى همراه با تهوع و استفراغ مى گردد. بعلاوه به جهت كربنات هاى قليائى كه داراست ترشح شيره معده را تسهيل نموده و همين اثر را بر روى لوزالمعده دارد بنابراين وجودش در مرحله هضم روده اى بسيار لازم و ضرورى است .
انگور موجب ازدياد ترشح صفرا مى گردد و عمل كبد را فعالتر مى سازد، عمل هضم را تحريك و تسريع مى كند و اشتهارا افزايش داده ، يبوست را از بين مى برد و تخميرهاى روده اى را كاهش مى دهد.
پكتين موجود در انگور، مواد لعابدار، اسيدهاى آلى (اسيد فرميك ، اسيد استيك ، اسيد سيتريك ، اسيد تاتريك ، اسيد ماليك ، بى تارترات پتاسيم ، اسيد فسفريك ، مازو، املاح معدنى به حالت فسفات ، كلرور، برمور، فلوئور، اكسيد آهن ، يد، ارسنيك ، ويتامين هاى آ و ب و ث ، اسانسهاى عطريه ، منگنز، عناصر بسيار كمياب موجود در سرم خون ، اين ميوه را يك مقوى غير قابل مقايسه با ساير ميوه جات و سبزيجات ) ساخته است . مسلولين و كليه بيماران دچار سوء تغذيه بايستى بدون درنگ و تامل از اين ميوه ارزشمند استفاده كنند.
بهترين طرز استفاده از انگور مصرف آن در صبح و در حال ناشتا است . كسانى كه دچار يبوست هستند بايستى تمامى انگور از پوست و گوشت و هسته آن را بخورند. ليكن در مواردى كه لازم است به مقدار زياد مصرف شود تا مازى موجود در پوست ايجاد يبوست ثانوى ننمايند. همچنين افراد مبتلا به سوء هضم پوست و هسته انگور را بخوبى دفع مى كنند.بايد دانست كه در سطح داخلى پوست انگور دياستازى وجود دارد كه سلولز را هضم مى كند بنابراين هضم و جذب اين ميوه را بسهولت عملى مى سازد. در اينجا مجددا ياد آورى كنيم كه سلولز پوست و هسته انگور اثر محركه اى بر روى محافظ روده دارد.
براى استفاده درمانى از انگور بدين طريق عمل مى شود: ابتدا روزى يك كيلو انگور صبح ناشتا و ابتداى هر غذا مصرف مى كنند سپس هفته دوم روزى دو كيلو و پس از آن ، يكى دو روز بجاى غذا فقط از انگور استفاده نمايند و هفته آخر بتدريج مقدار آنرا كم كنند تا به يك كيلو در روز برسد.
از هر انگورى مى توان براى درمان استفاده نمود و برحسب نقاط مختلف و فصول سال نوع آن ممكن است متفاوت باشد. بهتر آن است كه هر روز از يك نوع انگور استفاده شود. به هر اندازه انگور شيرن تر باشد مغذى تر خواهد بود. به هر حال لازم است انگور را با آب جارى بشويند و سپس ‍ مصرف كنند.
براى تهيه پماد نرم كنندگى كه آب انگور در آن شركت داشته باشد پنجاه گرم انگور و صد گرم روغن بادام شيرين و پنجاه گرم موم را در حمام مارى گرم كرده آنقدر حرارت دهند تا موم بخوبى ذوب شده با ساير مواد مخلوط و يكى شود.
كشمش
كشمش يكى از نيروبخشهاى درجه يك به شمار مى رود زيرا كليه آب محتوى در انگور به قند و مواد ئيدروكربنه تغيير شكل يافته است . كشمش ‍ غذاى بسيار مغذى است كه در فصل سرما كه مبادلات ارگانيسم كند مى شود بيشتر مورد استعمال پيدا مى كند. انگور خشك پاره اى از خواص ‍ را كه در حالت تازگى داراست از دست مى دهد ليكن بسى شيرين تر و نرم كننده تر بوده و ريه را نرم و صاف مى كند. كشمش را بطور طبيعى مصرف مى كنند يا آنكه به بعضى غذاها اضافه مى نمايند. در موارد يبوست نيز مى توان از كشمش پخته استفاده نمود. براى كودكان كشمش ‍ يك تنقل بسيار مفيد و با ارزشى است .
ريواس
ريواس مقدار زيادى آهن و منيزيم در خود دارد. همچنين داراى ويتامين هاى ب و ث مى باشد.
كمپوت ريواس علاوه بر خواص ملين بودن متعادل كننده تغذيه و مقوى و سازنده نيز مى باشد. ريواس معده را تقويت و كبد را تحريك مى نمايد.
اگر بتوان آب ريواس را بدست آورد بهتر است روزى نصف يا يك فنجان آنرا(بر حسب ميزان تحمل و سن شخص ) همراه با عسل يا قند نيشكر بنوشند.گرد ريشه ريواس را معمولا در ساختن داروهاى ملين به كار مى برند.
******************
برنج
برنح كامل يعنى برنجى كه هنوز پوست آن گرفته نشده باشد(شلتوك ) بيشتر سرشار از املاح معدنى است تا برنج بدون پوست يا به اصطلاح معمول ((سفيده كرده )). گاهى لازم مى شود كه برنج را قبل از پختن چند ساعتى خيس كنند. برنج سلولز زيادى ندارد حتى مصرف برنج سفيد كرده تا حدى موجب يبوست نيز مى گردد. ليكن برنج پوست دار يا بى پوست داراى ماده قبض كننده اى مى باشند كه در مورد اسهال از لعاب آن به مقدار 20 تا 25 گرم در يك ليتر آب استفاده مى كنند.
برنج يك ماده غذائى بى نهايت نيرو بخش است كه سرشار از مواد ئيدروكربنه مى باشد. همچنين يك غذاى سازنده اى است زيرا مقدارى مواد چربى و ازته دارد بعلاوه داراى مقدارى املاح معدنى (فسفر، پتاسيم ، گوگرد، سديم ، كلر، منيزيم ، كلسيم ، آهن ، فلوئور، روى منگنز، ارسنيك و يد) است .
برنج حاوى ويتامين هاى آ و ب ميباشد ليكن اگر آن را زياد بسايند و صيقلى كنند ويتامين هاى آن از بين ميرود. بدين جهت است در مناطقى كه برنج سفيد كرده زيادى مصرف مى كنند همه گيرى بيمارى پلاكر يا برى برى ديده مى شود. برنج كامل زرد رنگ يا صورتى است و فاقد درخشندگى مى باشد.
مصرف دراز مدت برنج ازدياد فشار خون را درمان مى كند و غذاى مناسبى براى افراد مسن به شمار ميرود. معمولا برنج را به صورت دانه مى پزند ليكن براى كودكان خردسال مى توان از آرد برنج براى تهيه فرنى و نظاير آن استفاده نمود يا آنكه پس از پختن آنرا از صافى بگذرانند.
در مورد استعمال خارجى از خمير برنج بصورت ضماد بر روى كليه زخمهاى سوختگيهاى درجه يك و اورام پوستى مى توان استفاده نمود.
زعفران
زعفران نه فقط با رنگ و عطر خوش خود غذا را خوش طعم و خوشرنگ و معطر و اشتهاانگيز مى سازد بلكه داراى خواص ضد تشنج بوده و محرك اعصاب و عضلات مى باشد.
زعفران معده را به ملايمت تحريك نموده و اعمال و وظايف عادى اين عضو را تا حدى به فعاليت وا مى دارد. از خواص ديگر زعفران آن است كه موجب بازشدن قاعدگى مى گردد و بنابراين در مواردى كه عادت زنانه مشكل بوده و به سختى انجام مى گيرد مصرف زعفران كمك قابل توجهى مى كند.
زعفران را در بعضى غذاها از قبيل انواع پلوها و بعضى خورشها و خوراكها مانند شله زرد، حلوا و غيره مى ريزند. دم كرده آن به نسبت نيم تا يك گرم در صد گرم آب به عنوان مقوى معده و به ميزان يك تا يك و نيم گرم در صد گرم آب به صورت باز كننده قاعدگى مورد استفاده قرار مى گيرد.
شنگ
اين گياه به سبب سرشار بودن از مواد ئيدروكربنه يكى از منابع نيرو و انرژى محسوب مى شود. از آنجا كه شنگ جزو خانواده سيب زمينى ترشى است داراى انسولين بوده و بنابراين براى مبتلايان به ديابت توصيه و تجويز مى گردد. همچنين براى مبتلايان به كم خونى و سوء تغذيه يك ماده مغذى و مقوى و خونساز محسوب مى شود. اين گياه داراى شوره (ماده تصفيه كننده خون ) بوده بدين لحاظ چه از راه پوست بوسيله تعريق و جه از طريق كليه ها مواد سمى خون را به خارج مى فرستد. بعلاوه موجب رفع احتقان كليه ها، روده و كبد مى گردد.
بايد دانست كه در اين گياه خواه به صورت خام يا رنده كرده همراه با روغن زيتون ونمك و آبليمو يك سالاد بسيار لذيذ و مطبوعى تشكيل مى دهد.
جوشانده ريشه اين سبزى به ميزان 35 تا 50 گرم در ليتر آب مايعى بدست مى دهد كه در نقرس ، روماتيسم و بيماريهاى پوستى بسيار نافع مى باشد. اين جوشانده را مى توان در نزد شيرخواران به صورت استعمال خارجى در موارد پوسته هاى صورت نوزادان استعمال نمود.
سگاله
در نواحى و كشورهائى كه از آرد حاوى سگاله نان تهيه و مصرف مى كنند خون اهالى مايعتر و شريانها نرمتر بوده و از بيماريهاى حاصله از تصلب شرائين و عفونتهاى منحط كننده ديگر بكلى در امان هستند.
هنگامى كه گردش خون دچار اختلال مى گردد و عروق خونى بتدريج مستعد تصلب مى شود بايستى نان سگاله و نان گندم كامل را متناوبا مصرف كنند و به عبارت ديگر بعضى روزها نان سگاله را جانشين نان گندم سازند. بدين صورت عموم مردم بخصوص آنهائى كه زندگى و كار نشسته دارند از بروز علائم تصلب شرائين مصونيت پيدا مى كنند.
با مخلوط كردن دو قسمت آرد گندم كامل و يك قسمت آرد سگاله يك نان بسيار مفيد و عالى بدست خواهيم آورد.
از آنجا كه نان سگاله به سختى ((بر مى آيد)) لذا هضم آن مشكل تر است . به هر حال اين نوع نان سرشار از مواد ازته و ئيدروكربنه ميباشد بنابراين بسيار نيروبخش و در عين حال سازنده است . تجربه آن نشان داده است كه حاوى املاح معدنى از قبيل آهن و كلسيم مى باشد.
سويا
دانه هاى لوبياى سويا جواب مقنع و قاطعى به كسانى كه معتقدند مواد پروتئينى و چربى كافى در عناصر گياهى وجود دارد، مى دهد. در حالى كه گوشت 15 تا 20 درصد مواد پروتئينى و 18 درصد مواد چربى دارد لوبياى سويا داراى 40 درصد مواد پروتئينى بوده و نيز به ميزان 20 درصد حاوى مواد ئيدروكربنه مى باشد كه به صورت قند قابل جذب در آمده است . لوبياى سويا بقدرى مغذى و مقوى است كه بايستى آنرا بيشتر به عنوان غذاى مكمل مصرف نمود تا غذاى اصلى .
با سويا انواع متعدد و گوناگونى خوراك مى توان تهيه نمود. براى كسانى كه گياهخوارند سويا تنها ماده غذائى است كه رفع دلتنگى آنان را از لحاظ محروميت گوشت ومواد پروتئينى مى نمايد. بنابراين با سويا مى توان غذاهائى تهيه نمود كه از هر لحاظ كامل و مطبوع باشد.
در سويا املاح معدنى متعددى يافته اند. از قبيل منيزيم ، كلسيم ، آهن ، پتاسيم ، فسفر، سديم ، گوگرد و ويتامين آ(حفظ تعادل عصبى و دفاع در برابر عفونت )، ب 2(تجديد ساختمان سلولى كه كمبود يا فقدان اين ويتامين موجب بروز پيرى زودرس مى گردد)، ويتامين د(ضد راشيتيسم )و ويتامين اى (قابليت بارورى ).
اگر به آنچه كه گفته شد مجددا نظرى افكنيم مشاهده خواهيم كرد كه سويا يك ماده نيرو بخش ، سازنده ، متعادل كننده و جبران كننده كمبود املاح معدنى بدن مى باشد. سويا داراى مقدار كافى سلولز است بنابراين يبوست ايجاد نمى كند. براى كودكانى كه بخوبى نمو نمى كنند و كسانى كه دچار خستگى مفرط هستند(چه جسمانى و چه دماغى ) و آنهائى كه دچار كمبود مواد معدنى و املاح مى باشند و يا به ناراحتى هاى عصبى مبتلا هستند مصرف سويا بسيار ضرورى و لازم است .
سويا را خواه به صورت دانه يا به شكل آرد استفاده مى كنند. آرد آن را بايستى طورى تهيه نمايند كه مواد مفيده از قبيل چربى ها و ويتامين هاى آ و د و اى آن گرفته نشود.
گوجه فرنگى
گوجه فرنگى يك ميوه ((ميوه - سبزى )) است كه به فراوانى داراى ويتامين ها و املاح معدنى گوناگون مى باشد و بر خلاف عقيده بعضى از اشخاص فاقد خاصيت اسيدى است زيرا اسيدى كه ظاهرا در آن ديده مى شود اخلاط مختلف بدن و خون را قليايى مى سازد و بدن را در برابر هجوم بيماريهاى عفونى محافظت مى نمايد.
همه مى دانيم كه عفونت در محيط اسيدى بدن بهتر و زودتر رشد و نمو مى كند. املاح معدنى گوجه فرنگى بخصوص قليائى هستند(سيترات ، تارترات و نيترات ) بعلاوه حاوى آهن و فسفر ميباشد كه براى ساختمان خون و اعصاب وجودشان ضرورى است . گوجه فرنگى كه قبل از رسيدن سبز رنگ و داراى كلرفيل است ، اين ماده حياتى را در خود ذخيره كرده موقع مصرف بلافاصله به بدن انسان منتقل مى سازد.
گوجه فرنگى به سبب دارا بودن ويتامين آ يك ماده تجديد كننده حيات سلولى به شمار مى رود. ويتامين هاى ب و ث محتوى در آن تعادل و پخش ‍ منظم مواد غذائى در تمام بدن و بخصوص بر روى سلسله اعصاب را تنظيم و تضمين مى كنند. لازم است تمامى گوجه فرنگى يعنى پوست و تخم و گوشت آن خورده شود. تخم گوجه فرنگى از ماده لعابدارى پوشيده شده كه دفع مواد فضولاتى را از روده ها تسهيل مى كند. پوست آن نيز حاوى سلولوز است داراى همين خواص مى باشد و يبوست را از بين مى برد.
آب گوجه فرنگى (خون گياهى ) حامل كليه مواد و املاح قليائى ارزشمندى است كه در اين ميوه وجود دارد و تمام رسوبات اوره اى را حل نموده و خون اسيدى را قليائى مى سازد بعلاوه التهاب هاى اين دستگاه گوارش از بين برده مسموميت از اوره را مانع مى شود. افراد مبتلا به نقرس ، روماتيسم ، مسموميت ، ازدياد اوره خون ، چاقى مفرط، ورم كليه ، سنگهاى مجارى ادرار يا مجارى صفراوى ، يبوست ، تورم روده و معده با استفاده از گوجه فرنگى و رژيم غذائى بهره شايانى خواهند برد و سلامت خود را باز خواهند يافت .
گوجه فرنگى داراى خاصيت ضد مسموميت بوده و بافتها را تجديد حيات مى كند بدين سبب در موارد تصلب شرائين ، ورم سرخرگها و كليه اختلالات منحط كننده مصرف آن بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد. در موارد بيماريهاى عفونى ، آب گوجه فرنگى ضد اسيد و ضد گنديدگى بوده و بسيار ارزشمند است .
ارجح آن است كه گوجه فرنگى را به صورت خام در سالاد يا بتنهائى يا مخلوط با ساير سبزيجات خام يا سيب زمينى پخته مصرف كنند. اگر گوجه فرنگى را به غذاهاى خميرى اضافه كنند از تخميرها و گنديدگيهاى نشاسته اى جلوگيرى نموده و آنها را خنثى نموده قدرت هضم را افزون مى كند.
هر گاه بخواهند بطور كامل از فوايد و خواص گوجه فرنگى برخوردار شوند بايستى مدت سه هفته صبحانه خود را فقط از گوجه فرنگى تشكيل داده و چيز ديگرى مصرف نكنند. در ابتداى ناهار و شام نيز دو يا سه گوجه فرنگى بخورند و هر سه يا چهار روز، يكروز فقط گوجه فرنگى را به عنوان غذا انتخاب كنند.
كسانى كه براى خوردن گوجه فرنگى اشتها ندارند و نمى توانند چنين دوره معالجه اى را ادامه دهند و يا ترس از لاغرى دارند مى توانند از آب گوجه فرنگى استفاده كنند. بدين ترتيب كه يك ليوان از آنرا ابتداى هر غذا بنوشند. آنهائى كه دچار مسموميتهاى عمومى هستند يكروز درهفته فقط آب گوجه فرنگى را غذاى خود تشكيل دهند و غذاى ديگرى نخورند.
از نظر استعمال خارجى از آب گوجه فرنگى براى جوان شدن پوست صورت استفاده مى شود زيرا بشره خارجى پوست را حيات بخشيده و نقاط و لكه هاى سياه آن را از بين مى برد.
سيب زمينى ترشى
اين گياه سرشار از مواد ئيدروكربنه است كه مولد نيرو و انرژى مى باشد. اين مواد ئيدروكربنه كه حالت قندى به خود گرفته ادرار مبتلايان به ديابت را زياد نمى كند. غده هاى اين گياه بطور كامل هضم شده و ترشح شير را در نزد مادران شيرده افزايش مى دهد.
در سييب زمينى ترشى ويتامين هاى آ و ث و نيز شوره كه يك ضد عفونى كننده خون است يافته اند.
وانيل
وانيل ماده محركى است كه شيرينى جات را به شكل مطبوعى معطر مى سازد. بايستى از وانيل طبيعى كه به صورت قرصهاى پيازى شكل است استفاده نموه و از وانيلهاى تقلبى احتراز جويند. وانيل در صنعت شيرينى پزى مصرف زياد داشته و موجب معطر كردن اقسام گوناگون شيرينى مى شود.
******************
- پى‏نوشت‏ها -
1- DIGITAL
2- YEW TREE
3- TAXOL
4- Raymond Dextreit
5- DR BIRCHER BENER
6- Dr H.LECLERC
7- jean rostand
8- CATALAYSEURS
9- FLORE INTESTINALE
10- VILLOSITES INTESTINALES
11- DENUTRITION
12- HYPOCHROME
13- REDUCTION
14- HEMOPYRROL
15- LYSINE
16- TRYPTOPHANE
17- ARGININE
18- LEUCINE
19- AXEROPHTOL
20- CAROTENE
21- CRYPTOXANTHENE
22- PELLAGRE
23- POLYNEVERITE
24- APHTE
25- LUPUS
26- SCELLULITE
27- CHOLECALCIPHEROL
28- CABAGENE
29- SULFURE D ALLYLE
30- HEMATPSE
31- CHLOROSE
32- CACHEXIE
33- NEVEROSE
34- RUBIDIUM
35- SELENIUM
36- OLIGO - ELEMENTS
37- BIRCHER - BENNER
38- CHAMBAS
39- CERFEUIL
40- ALLILE
41- VASSILEF
42- EMPLATRE DARGILE
43- EAU ARGILEUSE
44- ALGUES
45- CARRAGAHEN
46- ALISE
47- B.PLATINE DE GREMON
48- BERTHOLET
49- DIOSCORIDE
50- PAPAINE
51- BROMELINE
52- ANANASE
53- AEROPHAGIE
54- ARACHIDE
55- INULINE
56- SCLERODERMIE
57- AVOINE
58- GAULIS
59- AZEROLE
60- GLUTENE
61- ALEURONE
62- PISSENLIT
63- BINET
64- ARTAULT DE VEVEY
65- SEDANONIQUE
66- LEONCE CARLIER
67- ACIDE QUINIQUE
68- BAVIERE
69- NEURO - VEGERAATIF
70- BOURDAINE
71- كاتاليزورها موادى هستند كه تنها وجودشان در انجام بعضى فعل و انفعالات شيميائى مورد لزوم است .
72- CURNONSKY
73- FERRITINE
74- SAPONINE
75- LEVULOSE
76- GROSEILLE
77- INOSITE
78- KIWI
79- MACHE
80- MYRTILLE OU AIRELLE
81- GAERRTNER
82- BONDOUY
83- MUSCADE
84- PERICARDITE
85- GLUCOKININ
86- اين موضوع مربوط به كشورهاى غربى است . خوشبختانه چنين اتفاقى در كشور ايران رخ نمى دهد.
87- SEIGLE
88- PISSENLET
89- OESTROGENES
90- LYSOZYME
91- DULCITE
92- MANNITE
93- M.RATHERY