ابوالفضل هادي منش
اهميت بردباري
و از شكيبايي و نماز مدد بگيري به درستي كه اين [كار] بزرگ و دشوار است مگر براي خاشعان
1. دستماية سترگ خاشعين: « واسْتَعينُوا بِالصَّبرِ وَالصَّلوةِ وَاِنَّهَا لَكَبيرَةٌ اِلاّ عَلَي الخاشِعِينَ»؛ 75 « و از شكيبايي و نماز مدد بگيري به درستي كه اين [كار] بزرگ و دشوار است مگر براي خاشعان.»
2. نشانه توانايي فرد مؤمن: عن الصادق عليه السلام أنَّهُ قالَ: « قَد عَجَزَ مَن لَم يعُدَّ لِكُلِّ بَلاءٍ صَبراً وَلِكُلِّ نِعْمَةٍ شُكراً وَلِكُلِّ عُسْرٍ يسراً، إصبِرْ نَفسَكَ عِندَ كُلِّ بَلِيةٍ وَ رَزِيةٍ في وَلَدٍ أوْ في مالٍ فَإنّ اللهَ يقبِضُ عارِيتَهُ وَ هِبَتَهُ لِيبلُوَ شُكرَكَ وَصَبْرَكَ؛ 76 ناتوان كسي است كه براي هر مصيبتي صبري، براي هر نعمتي شكري و براي هر مشكلي راهي آسان را آماده نكرده باشد. در هر بلائي كه به فرزند يا مال مي رسد خود را وادار به صبر كن، زيرا خدا عاريت و بخشش خود را مي گيرد تا شكر و صبر تو را بيازمايد.»
امام خميني قدس سره؛ الگوي بردباري
«... صبر و حلم امام در برخورد با مشكلات و مسائل شهرة آفاق است. به عنوان نمونه مي توان صبر ايشان در شهادت آقا مصطفي رحمه الله را مثال زد كه ثمرة عمري تهجد و تهذيب ايشان مي باشد و خود، استوانه اي از علم و معرفت به شمار مي رفته است. ايشان با شنيدن خبر شهادت آقا مصطفي رحمه الله خم به ابرو نمي آورد و حتي درس خود را هم تعطيل نمي كند... و يا شهادت ياراني چون مطهري رحمه الله و بهشتي رحمه الله و هفتاد و دو تن از ياران با وفايش. به صدا و سيما اطلاع داده مي شود كه خبر را آن شب پخش نكنند، چون آخر شب، امام راديو گوش مي كردند و قرار مي شود كه حاج احمد آقا و آقاي هاشمي رفسنجاني فرداي آن روز بيايند و خبر را به نحوي به اطلاع ايشان برسانند. به خانواده ايشان هم سفارش مي كنند كه راديو را از اتاق امام بردارند. اما قبل از اينكه راديو را بردارند امام مي فرمايند: « راديو را بگذار سر جاي خودش، من جريان ديشب را از راديوهاي خارجي شنيده ام» و با استواري روحيه در مورد اين ضايعه بزرگ به آقاي رفسنجاني مي فرمايند: « تقارب آجال شده است» يعني خداوند اجلها را نزديك كرده است.» 77
نشانه هاي بردباران
1. پناه بردن به خدا در مصايب: « وَبَشِّرِ الصَّابِرينَ الَّذينَ إذَا أصابَتْهُمْ مُصيبَةٌ قالُوا إِنّا لِلّهِ وَ إِنّا إِليهِ راجِعُونَ»؛78 « و مژده بده به بردباران هنگامي كه مصيبتي بر آنان وارد مي شود، مي گويند همه از خدائيم و به سوي او باز مي گرديم.»
2. سه نشانه بزرگ بردباران: عن النبي صلي الله عليه و آله أنَّهُ قالَ: « عَلامَةُ الصَّابِرِ في ثَلاثٍ أوَّلُها أن لايكْسِلَ وَالثَّانيةُ أن لايضجُرَ وَالثَّالِثَةُ أنْ لايشكُو مِنْ رَبِّهِ تَعَالي لانَّهُ إذا كَسِلَ ضَيعَ الحَقَّ وَإِذا ضَجَرَ لَم يؤَدِّ الشُّكرَ وَإذا شَكي مِنْ رَبِّهِ عَزَّوَجَلَّ فَقَدْ عَصَاهُ؛ 79 نشانة صابر سه چيز است: اول آن كه كسل و تنبل] و بي حال و سست] نشود، دوم آنكه بي تابي نكند، و سوم آنكه به درگاه خداوند شكوه ننمايد. زيرا اگر سست و بي حال شود حق را ضايع مي كند و چون بي حوصله شود، شكر به جا نمي آورد و آنگاه كه لب به شكوائيه از خدايش گشايد، از امرحق سرپيچي مي كند.»
روي خود گر ترش سازي از بلا خويش را از صابران كردي جدا
در بلا وقتي كه صابر نيستي نزد اهل صدق شاكر نيستي
بي شكايت صبر تو باشد جميل با کسي كم كن شكايت اي خليل!
پي نوشت:
75) بقره / 45.
76) حسن ابن شعبة الحرّاني، تحف العقول، قم، انتشارات جامعه مدرسين، 1404 ق، ص 379.
77) رضا مختاري، سيماي فرزانگان، قم، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامي، چاپ چهاردهم، 1377 ش، ص 381.
78)بقره / 156.
79) علل الشرايع، ص 498.
منبع: ماهنامه اطلاع رساني، پژوهشي، آموزشي مبلغان شماره 71.