ابوالفضل هادي منش
پيامدهاي غفلت
شيطان در كار وسوسه بنده، توانايي نمي يابد مگر آنكه وي از ياد خدا روي بگرداند و دستورش را سبك بشمارد و خاطرش از آنچه نهي فرمود آسوده باشد [و هراسي نداشته باشد] و فراموش كند كه خدا رازش را مي داند.
پيامدهاي دنيايي
1. زندگاني دشوار و سخت: خداوند متعال در قرآن مي فرمايد: « وَمَن أعرَضَ عَن ذِكري فَإنَّ لَهُ مَعيشَةً ضَنْكاً»؛ 25 « و هر كس از ياد من روي گرداند، زندگي دشواري خواهد داشت.»
2. همنشيني با شيطان: خداوند مي فرمايد: « وَمَنْ يعْشُ عَنْ ذِكرِ الرَّحمَنِ نُقَيضُ لَهُ شَيطاناً فَهُوَ لَهُ قَرينٌ» ؛ 26 « هر كس از ياد خداوند دوري كند، شيطاني را بر او مسلط مي كنيم تا همنشين او گردد.»
3. قدرت شيطان بر وسوسه: عن الصادق عليه السلام أنَّهُ قالَ: « لايتَمَكَّنُ الشَّيطانُ بِالوَسوَسَةِ عَنِ العَبدِ إلاّ وَقَد أعْرَضَ عَن ذِكرِ اللهِ وَاسْتَهَانَ بِاَمرِهِ وَسَكَنَ اِلي نَهيهِ وَنَسِي إطِّلاعَهُ عَلَي سِرِّهِ؛ 27 شيطان در كار وسوسه بنده، توانايي نمي يابد مگر آنكه وي از ياد خدا روي بگرداند و دستورش را سبك بشمارد و خاطرش از آنچه نهي فرمود آسوده باشد [و هراسي نداشته باشد] و فراموش كند كه خدا رازش را مي داند.»
4. قساوت قلب: عن الباقر عليه السلام أنَّهُ قالَ: « إياكَ وَالغَفلَةَ فَفيها تَكُونُ قَساوَةُ القَلبِ؛ 28 از غفلت بپرهيز كه در آن سنگدلي و قساوت قلب است.»
5. تباهي اعمال: عن امير المؤمنين عليه السلام أنَّهُ قالَ: « إياكَ وَالغَفْلَةَ فَإِنَّ الْغَفْلَةَ تُفسِدُ الاعْمالَ؛ 29 از غفلت دوري كن چرا كه غفلت اعمال را فاسد و تباه مي گرداند.»
6. ناداني و جهل: عن أمير المؤمنين عليه السلام أنَّه قال: « مَن غَفَلَ جَهِلَ؛ 30 هر كس غفلت ورزد نادان مي ماند.»
پيامدهاي اخروي
1. نابينايي در روز محشر: « وَنَحشُرُهُ يومَ القِيامَةِأعْمي»؛ 31 روز قيامت نابينا محشورش مي كنيم.»
2. حسرت و اندوه در روز قيامت: قال ابو بصير قال ابو عبد الله عليه السلام: « مَا اجْتَمَعَ قَومٌ في مَجْلِسٍ لَمْ يذْكُرُوا اللهَ وَلَم يذكُرُونَا إلاّ كانَ ذلكَ المَجلِسُ حَسرَةً عَلَيهِم يومَ القِيامَةِ؛ 32 هيچ گروهي نيست كه در مجلسي گرد هم آيند و خدا را ياد نکنند و ما را ياد نكنند مگر آنكه آن مجلس در روز قيامت سبب حسرت و اندوه آنها خواهد گرديد.»
3. فراموشي در قيامت: « نَسُوا اللهَ فَنَسِيهُم»؛ 33 « خدا را فراموش كردند، پس خدا هم آنان را فراموش نمود.»
4. عذاب دردناك الهي: « وَالَّذينَ هُم عَن آياتِنا غَافِلُونَ * اُولئِكَ مَأْويهُمُ النَّارُ بِما كَانُوا يكْسِبُونَ»؛ 34 « وهمانان كه از آيات ما غافلند، اينان به خاطر كار و كردارشان، جايگاهشان دوزخ است.»
عاقبت پيروي از شيطان
نوشته اند روزي چهار نفر تابوتي را بر دوش گرفته بودند و از ميان جمعيت عبور مي دادند و مردم نيز به سوي تابوت او زباله و آب دهان مي انداختند. كسي پرسيد جريان چيست؟
گفتند: اين ميت سالها تنها مؤذن مسجد شهر بود. در خانه هاي اطراف مسجد، زني مسيحي، تنها زندگي مي-كرد و او روزي هنگام اذان گفتن، چشمش به او مي افتد و شيطان او را وسوسه مي كند. او نزد زن مسيحي رفته و از او خواستگاري مي كند، اما زن نمي پذيرد و مي گويد: فقط در صورتي كه او دست از اسلام بردارد حاضر به ازدواج است و مي گويد وي بايد « زُنّار» 35 ببندد. مؤذن نيز قبول مي كند؛ زنار مي بندد و شراب مي نوشد و روزي كه قصد آن زن را مي نمايد، زن به وعده خود عمل نكرده و از دست او فرار مي كند. مؤذن از ديوار خانه زن بالا مي رود اما با گردن به زمين مي افتد و مي ميرد و اكنون نيز مردم او را اين گونه تشييع مي كنند. 36
پي نوشت:
25) طه / 124.
26) زخرف / 36.
27) همان، ج1، ص 178.
28) بحار الانوار، ج78، ص 164.
29) تميمي الامدي، غرر الحكم و درر الكلم، شرح آقا جمال خوانساري، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم، 1373 ش، باب غفلت.
30) همان.
31)طه / 124.
32) بحار الانوار، ج75، ص468.
33) توبه / 67.
34) يونس / 7 و 8.
35) كمربند يا گردنبند مخصوص مسيحيان.
36) مصابيح القلوب، ص 71.
منبع: ماهنامه اطلاع رساني، پژوهشي، آموزشي مبلغان شماره 71.