مصاحبه با مبلّغان نمونه (3)
حجة الاسلام صمد رمضانى(مبلّغ نمونه هجرت بلندمدت)
معمولاً يك يا چند جوان بزهكار در محل تبليغ وجود دارد، از قبيل جوانهاى معتاد و كسانى كه براى نواميس مردم مشكلاتى ايجاد مى كنند. هر جا كه چنين افرادى را ديده ام، با ملايمت و ملاطفت، تذكرات اخلاقى به آنها داده ام.
قسمت پيشين
· به نظر شما عوامل افزايش جمعيت مخاطبان چه چيزهايى مى تواند باشد؟
o عوامل افزايش جمعيت مخاطبان مى تواند موارد مختلف و گوناگونى باشد كه به برخى از آنها اشاره مى كنيم:
1. اخلاق و رفتار مبلّغ؛
2. اخلاص و تواضع او؛
3. نظم و حضور مرتب و به موقع در نمازهاى جماعت و برنامه ها و مراسمات؛
4. طولانى نبودن برنامه ها، مخصوصاً نمازهاى جماعت. حقير تا آنجا كه ممكن بوده سعى كرده ام برنامه ها مختصر و مفيد باشد و نماز جماعت را طولانى نكنم و سعى نموده ام بين نمازها سخنرانى نكنم و حتى تعقيبات بين دو نماز خيلى مختصر باشد؛
5. پذيرش جوانها براى مشاوره و گوش دادن به درد دلهاى آنان و پاسخ به سؤالات اعتقادى، دينى و اجتماعى شان و حلّ بعضى از مشكلات آنها از وظايف مهم مبلّغين مى باشد و در افزايش جمعيت مخاطبين آنها مؤثّر است؛
6. بنيه علمى و قرائت زيباى قرآن و نماز و بيان صحيح احاديث معصومين عليهم السلام؛
7. برگزارى مسابقات در مناسبتهاى مختلف و اعطاى هدايا و جوائز؛
8. تشويق جوانان براى تحصيل و دعا براى موفقيت آنها در امتحاناتشان.
برخورد خوب و متواضعانه با مردم و پيشى گرفتن در سلام نمودن، احوالپرسى مخصوصاً با قشر جوان و نوجوان در كوچه و بازار، احترام به بزرگسالان در همه مكانها و رفتن به مغازه كسبه براى احوالپرسى، تأثير بسزايى در جذب مخاطبان دارد. همچنين ملاقات با خانواده محترم شهدا و عيادت از بيماران ولو با يك زنگ زدن، بسيار تأثيرگذار است.
· آيا براى حلّ مشكلات تبليغ و روش برخورد با مسائل مختلف، آموزش خاصى ديده ايد؟ اين آموزشها تا چه اندازه مؤثّر بوده است؟
o تبليغ امرى است بسيار ظريف و هنرمندانه كه نياز به فراگيرى اسلوب و روشهاى گوناگون دارد. حقير علاوه بر گذراندن دروس عمومى حوزه، و گذراندن رشته تخصّصى تبليغ، در دوره هاى آموزشى مختلف شركت كرده ام: 1. دوره آموزش قرائت و تجويد قرآن كريم نزد استاد شهيدى؛ 2. دوره آموزشى تربيت كودكان و نوجوانان در دفتر تبليغات اسلامى و سازمان تبليغات؛ 3. دوره آموزش بيان احكام شرعى نزد اساتيد بزرگوار، آقايان فلاح زاده و وحيدى؛ 4. گذراندن دوره آموزشى فنّ خطابه در رشته تخصّصى تبليغ نزد مرحوم حجة الاسلام آقاى ضابط؛ 5. دوره آموزشى تحقيق نزد استاد موگهى؛ 6. دوره آموزشى جذب جوانان نزد استاد كرمى؛ 7. دوره آموزشى خوشنويسى و خط نزد اساتيد مختلف؛ 8. شركت در كلاسهاى آموزش بيان تفسير استاد قرائتى؛ 9. چندين سال شركت در كلاسهاى تفسير استاد حاج سيد احمد خاتمى و همچنين جلسات سيره معصومين عليهم السلام ايشان.
در مجموع، اين دوره ها در امر تبليغ بسيار مؤثّر بوده و اگر حقير موفقيتى در اين عرصه و انجام وظايف تبليغى داشته ام، از بركات حضور در محضر بابركت اساتيد بزرگوار و گذراندن اين دوره ها بوده است.
· براى حلّ مشكلات خود در زمينه هاى علمى و روشى از كجا كمك مى گيريد؟ تا چه اندازه در اين مورد موفق شده ايد؟
o براى حلّ مشكلات خود در زمينه هاى علمى و روشى، اوّلاً از قرآن كريم و احاديث معصومين عليهم السلام و كتب تفسيرى، مخصوصاً تفسير الميزان و نمونه و شُبّر و تفاسير ديگر كمك مى گيرم و در مسائل شرعى به كتب فقهى، از جمله عروة الوثقى، تحرير الوسيله و توضيح المسائل و استفتائات مراجع بزرگوار مراجعه مى كنم و بعضاً هم از طريق تماس تلفنى با دفاتر مراجع و يا از طريق اينترنت بنيه علمى خود را تقويت مى كنم. و در زمينه هاى روشى، دوره هايى كه گذرانده ام و با مراجعه به يادداشتهايم و بعضاً هم از طريق مشاوره با اساتيد فن و شركت در دوره هايى كه گذاشته مى شود، مشكلات علمى و روشى را حل مى كنم.
اكثر اوقات وقتى كه مشكلى برايم پيش مى آيد، با دوستان مشورت مى كنم و از نظرات و تجربه آنان كمك مى گيرم. مخصوصاً از نظرات و تجربيات حضرت حجة الاسلام والمسلمين موسوى، امام جمعه محترم شهرستان آبيك، كه عالمى موفق هستند، استفاده مى كنم و در اين مورد الحمد للّه تا اندازه اى موفق بوده ام.
· جهت ارتقاء رفتارهاى بهنجار و اخلاقى محلّ تبليغ خود چه اقداماتى انجام داده ايد؟
o معصوم عليه السلام مى فرمايد: «كُونُوا دُعَاةَ النَّاسِ بِغَيرِ اَلْسِنَتكم.‌» براى ارتقاء رفتارهاى بهنجار و اخلاقى، فرمايش معصوم عليه السلام براى ما الگو و سرمشق خوبى است. به عنوان مثال، براى ترويج فرهنگ سلام كردن به يكديگر و پيشى گرفتن در سلام و احترام به بزرگ ترها و ترحّم و مهربانى نسبت به خردسالان و جوانان و نوجوانان، تا آنجايى كه توانسته ام، سعى كرده ام ابتدا اين حركت زيبا و خداپسندانه را خودم انجام بدهم. و يا مثلاً در مسئله جمع آورى كمك براى نيازمندان، سعى كرده ام خودم اوّل اقدام كنم.
· آيا جوان بزهكار در محلّ تبليغ شما وجود داشته يا دارد؟ براى جذب وى چه كرده يا مى كنيد؟
o معمولاً يك يا چند جوان بزهكار در محل تبليغ وجود دارد، از قبيل جوانهاى معتاد و كسانى كه براى نواميس مردم مشكلاتى ايجاد مى كنند. هر جا كه چنين افرادى را ديده ام، با ملايمت و ملاطفت، تذكرات اخلاقى به آنها داده ام. وقتى جوانى را مى بينم كه معتاد است و يا در خيابان سيگار مى كشد، جلو مى روم، سلام مى كنم و با ايشان دست مى دهم و مى گويم: شما جوان خوبى هستيد و اين كار (كشيدن سيگار كه دروازه ورود به موادّ مخدّر است) در شأن شما نيست و حيف است جوانى خودت را تباه كنى. اين برخوردها خيلى تأثيرگذار بوده است. البته بعضى اوقات خود افراد بزهكار براى ارشاد و راهنمايى به من مراجعه مى كنند.
· درصد افرادى كه جهت رفع مشكلات خود، به عنوان مشاور به شما مراجعه مى كنند، كم است يا زياد؟ شما چگونه مشاوره مى دهيد؟
o افراد زيادى مخصوصاً از جوانها (خواهر و برادر) كه مشكلات مختلفى از قبيل مشكل ادامه تحصيل، مشكل مالى، مشكلات اخلاقى و اختلافات خانوادگى دارند، براى مشاوره و درخواست ارشاد و راهنمايى به اين حقير مراجعه مى كنند و من هم تا آنجايى كه در توانم هست، برايشان صحبت مى كنم و راهنمايى مى كنم كه در موارد زيادى الحمد للّه تأثيرگذار بوده است.
مشاوره دادن بنده نيز به اين نحو است: افرادى كه مشكل دارند، نزد من مى آيند و من ابتدا با ملايمت و ملاطفت برخورد مى كنم. چنين افرادى هيچكس را همانند طلبه و يك روحانى و امام جماعت مسجد، امين رازهاى خود نمى دانند. آنها وقتى كه اين برخورد و رفتار را از ما مى بينند، به مسجد و امام جماعت مسجد پناه مى آورند. روش من اين است كه بعد از برخورد گرم و صميمى، اجازه مى دهم تمام مشكلاتشان را كه صلاح است، مطرح كنند و بنده هم با دقّت گوش مى دهم و هيچ گاه آنان را از نجات و رحمت خدا نااميد نمى كنم. سپس مواردى كه لازم باشد و صلاح بدانم تذكر مى دهم و حتى گاهى چند جلسه مى آيند و با هم صحبت مى كنيم. البته در مورد جوانهاى پسر به اين روال است و در مورد خانمها سعى مى كنم در همان يك جلسه به حرفهايشان گوش بدهم و تذكرات لازم را داشته باشم. خانمهايى كه مشكل دارند، بيش تر تلفنى تماس مى گيرند و مشكلاتشان را مطرح مى كنند و بنده نيز تلفنى تذكرات لازم را مطرح مى كنم.
بسيار اتفاق افتاده است كه پسران جوانى به من مراجعه كرده اند و بعد از صحبت با اين حقير، اهل مسجد شده اند و الآن از دوستان من هستند. در يك مورد، جوان 19 ساله اى مراجعه كرد كه در يكى از شهرستانها خانمى او را اغفال كرده بود. هنگامى كه او در مسجد نزد من آمد، از ترس، مثل بيد مى لرزيد. (از ترس اينكه شوهر آن زن و يا فاميلها متوجه بشوند.) چند جلسه به مسجد آمد و با صحبتهاى مكرّر، الآن اين جوان يكى از جوانهاى مسجدى ما است و مرتب در نماز جمعه و جماعات شركت مى كند.
و مورد ديگر اثرگذارى مشاوره اينكه شب 23 ماه مبارك رمضان در يكى از سالها، وقتى كه بنده از منبر پايين آمدم، دو نفر جوان آمدند و گفتند ما چند تا سؤال داريم، وقت داريد؟ عرض كردم: در خدمت شما هستم. بعد از چند دقيقه صحبت، يكى از جوانها گفت: هدف ما سؤال نبود، به ما گفته بودند آخوندها ديگران را تحويل نمى گيرند، خواستيم شما را امتحان كنيم. اين دو جوان در حال حاضر از دوستان من هستند.
· نحوه برخورد حضرتعالى با هيئت امناى مسجد چگونه است؟
o برخورد اين حقير با هيئت امناى مسجد همواره با متانت بوده است و اختلافاتى اگر پيش بيايد، با تشكيل جلسات حل مى كنيم. البته ايشان نيز انسانهاى بزرگوار و معقول و منطقى هستند و يكى از نشانه هاى بزرگوارى آنها اين است كه تمام مسئوليتها و مسائل فرهنگى مسجد را به بنده محوّل كرده اند. بنده نيز بدون شور و مشورت با هيئت امنا كارى انجام نمى دهم.
· براى جذب كمكهاى مردمى به مسجد از چه روشى استفاده مى كنيد؟ اين روش چقدر مؤثّر بوده است؟
o با توجه به اينكه مسجد ما مسجد جامع شهر مى باشد و در حال بازسازى است، از طريق تبليغ در مناسبتهاى مختلف و نامه نگارى به مسئولين، اعتبارات لازم را جذب مى كنيم. يك روش خوبى كه در اين مورد داريم، اين است كه در شهر آبيك صندوق قرض الحسنه اى به نام امام جعفر صادق عليه السلام وجود دارد كه همكاريش با مسجد خوب است و اعلام مى كنيم افراد به صندوق مراجعه مى كنند و از طريق اخذ وام به مسجد كمك نمايند.
· چه نوآوريهايى در عرصه تبليغ داشته ايد؟ لطفاً توضيح دهيد.
o يك نمونه نوآورى كه در آغاز سال نوآورى و شكوفايى داشتيم، اين بود كه برنامه ريزى كرديم و طىّ جلساتى با هيأت امنا تصويب كرديم كه به معلّمان و فرهنگيان (برادر و خواهر) كه در نماز جماعت مسجد شركت مى كنند، در روز معلّم به عنوان تشويق هدايايى تقديم كنيم. در اين راستا به تعداد 90 نفر لوح تقدير و هديه معنوى اعطا كرديم كه بازتاب بسيار خوبى داشت. يك برنامه هم براى تشويق پزشكانى كه در نمازهاى جماعت و مراسمهاى مسجد شركت مى كنند داريم كه در دست اقدام است.
همچنين يك دوره طرح آموزش و تصحيح قرائت نماز را شروع كرده ايم كه با استقبال خوب مؤمنين در حال اجرا است. و با ارائه دو عدد نوار كاست آموزش قرائت نماز استاد سيف به جوانها با استقبال زياد آنها مواجه شده ايم.
· از اينكه وقت خود را در اختيار مجله مبلّغان قرار داديد از شما تشكر مى كنيم و براى شما آرزوى توفيق بيش تر داريم.
o بنده هم براى شما آرزوى توفيق دارم و اميدوارم بتوانيد در راه خوبى كه در پيش گرفته ايد موفق باشيد.
ادامه دارد...
منبع: ماهنامه اطلاع رساني، پژوهشي، آموزشي مبلغان شماره107.