احمد محيطي اردکاني
راه را گم نكنيم
بدون ترديد، قرآن كريم، از عترت پاك پيامبرصلى الله عليه وآله جدايى ناپذير است. رسول خداصلى الله عليه وآله بارها مى فرمود: إنّى تارك فيكم ثقلين، إن تمسّكتم بهما لن تضلّوا بعدى، احدهما اعظم من الآخر، و هو كتاب اللّه، حبل ممدود من السّماء إلى الأرض، و عترتى اهل بيتى، لن يفترقا حتّى يردا علىَّ الحوض، فانظروا كيف تخلفوني في عترتي؛ 1 من [از ميان شما مى روم و] دو چيز گرانبها را در ميان شما مى گذارم، اگر بعد از من به آن دو تمسك نموديد، گمراه نمى شويد. يكى از آن دو از ديگرى بزرگتر است و آن كتاب خدا، [قرآن كريم است كه چون ] ريسمانى از آسمان به زمين كشيده شده [يك سر آن به دست خدا و سر ديگر آن به دست مردم است ] . و [ديگرى،] عترت و اهل بيت من هستند. و اين دو هرگز از هم جدا نمى شوند، تا سر حوض كوثر بر من وارد شوند. پس دقّت كنيد، با عترت من چگونه رفتار خواهيد كرد.‌
اين روايت از شيعه و اهل سنّت به اندازه اى نقل شده كه فوق حدّ تواتر است و جاى هيچ شك و ترديدى باقى نمى گذارد. در كتاب خلاصه عبقات الانوار نام صد و هشتاد و هفت راوى سنى كه اين حديث را نقل كرده اند، ذكر شده است.
بدون ترديد، يك مبلّغ خوب و جامع و موفّق، كسى است كه در جلسات وعظ و سخنرانى هرچه بيشتر از اين دو گوهر گرانبها استفاده نمايد. و تشنگان راه حقيقت را، سيراب نمايد. مبادا يك مبلّغ الهى كه تنها انگيزه او هدايت مردم به سوى پروردگار عالم است، برترين كتاب هدايت و ثقل اكبر، آن معجزه ى جاويدان رسول خاتم صلى الله عليه وآله را مهجور بگذارد. همانگونه كه صحيح نيست بگويى حسبنا كتاب اللّه؛ كتاب خدا تنها براى ما كافى است تنها به كلمات ائمه ى معصومين عليهم السلام منهاى قرآن كريم، پرداختن نيز صحيح نمى باشد.
چه بسا به چشم مى خورد، كه گويندگان و مبلّغين گرامى، در طول سال و يا در ايام تبليغ به ويژه ماه مبارك رمضان كه بهار قرآن است، ساعت ها به سخنرانى مى پردازند، امّا در سخنرانى آن ها، از حكمت ها و مواعظ و قصّه هاى قرآنى، اثرى نيست. تنها روايتى را با قصّه اى تلفيق نموده سخنرانى را به پايان مى رسانند. چه رسد به اين كه گاهى ساعت ها سخنرانى انجام شود و گفتارى از پيامبرصلى الله عليه وآله يا ائمه معصومين عليهم السلام نيز بيان نگردد.
در روايت آمده است كه پيامبر اسلام صلى الله عليه وآله فرمود: قرآن راهنماى گمراهى است؛... انسان را از دنياى (پست به سعادت) آخرت مى رساند و در قرآن كمال دين شما وجود دارد. وَ ما عَدَل اَحَدٌ مِنَ القُرآنِ إلّا اِلَى النّار؛ و هيچ كس از قرآن روگردان نشد جز اين كه به دوزخ منتهى گرديد.‌ 2
امام صادق عليه السلام فرمود: قرآن عهد و فرمان خداوند بر مردم است، بر هر مسلمانى سزاوار است، در اين عهد و فرمان پروردگار نظر نمايد. و روزى پنجاه آيه از آن را بخواند.‌ 3
پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه وآله نيز مأمور است كه قرآن را براى مردم بيان نمايد و آن ها را با قرآن آشنا سازد.
خداوند متعال مى فرمايد: هو الذى بعث فى الاميين رَسُولاً منهم يتلوا عليهم آياته و يزكيهم و يعلّمهُم الكتاب والحكمة...؛
او كسى است كه در ميان جمعيت درس نخوانده رسولى از خودشان برانگيخت كه آياتش را بر آن ها مى خواند. و آن ها را تزكيه مى كند و به آنان كتاب (قرآن) و حكمت مى آموزد.‌ 4
رسول گرامى صلى الله عليه وآله وقتى معاذ بن جبل را براى تبليغ به يمن فرستاد، در يك بيان طولانى وظائف وى را گوشزد نمود، اوّلين سفارش آن حضرت به او اين است:
يا مَعاذ، عَلِّمْهُمْ كِتابَ اللّه؛ كتاب خدا را به مردم بياموز.‌ 5
به تجربه ثابت شده است كه مبلّغ اگر خود با قرآن آشنا و مأنوس باشد و هر موضوعى كه براى تبليغ انتخاب مى كند، بيشترين مطالب آن از قرآن باشد. تشنگان معارف الهى را بيشتر سيراب مى كند.
پي نوشت:
1) بحارالانوار، علامه مجلسى، ج 23، ص 108؛ خلاصه عبقات الانوار، على الحسينى الميلانى، ج 1، صص 18 - 28.
2) اصول كافى با ترجمه مصطفوى، ج 4، ص 401
3) همان، ص 412.
4) الجمعه/ 2.
5) وصايا الرسول و الائمه با ترجمه سيد هاشم رسولى محلّاتى، ص 106.
منبع: ماهنامه اطلاع رساني، پژوهشي، آموزشي مبلغان شماره7.