اکبر اسد عليزاده
نگاه به نامحرم
كسي كه ديده خود را از نگاه به زن نامحرم سيراب سازد، خداوند در روز قيامت چشمان او را به وسيله ميخهاي آتشين و آتش پر مي‌كند و تا پايان حساب رسي مردم بدين حالت خواهد بود.
پرسش: چرا نبايد به نامحرم نگاه كرد؟
پاسخ: از آنجا كه تعداد زيادي از افراد جامعه را نسل جوان تشكيل مي‌دهد، دشمنان كشور ما، با تهاجم فرهنگي و توطئه‌هاي گوناگون، جوانان را مورد هدف قرار داده اند تا بتوانند با سرگرم كردن ايشان به مسائل شهواني، همانند آسان گرفتن موضوع اختلاط زنان و مردان و بي توجهي به مرزهاي محرم و نامحرم، نشاط، نوآوري و كارآمدي آنان را از بين ببرند و كشور را از اين سرمايه‌هاي گرانبها محروم كنند؛ جواناني كه نقطه اميد آينده اسلام و انقلاب و كشورند.
جوانان عزيز بايد در برابر اين گونه توطئه‌ها هوشيار باشند و تحت تأثير جو و شعارهاي به ظاهر فريبنده قرار نگيرند. در اين شرائط عقل و ايمان را حاكم قرار دهند، از وسوسه‌هاي شيطاني به دور باشند، مسائل شرعي و ديني را رعايت كنند و راهي را برگزينند كه خدا و پيامبرصلي الله عليه وآله مي‌پسندند. و اين حقيقتاً تنها راه سعادت و رستگاري است.
به طور كلي، نگاه اولين چيزي است كه در برخورد با طرف مقابل و ارتباط با وي صورت مي‌پذيرد.
اميرالمؤمنين عليه السلام مي‌فرمايد: «اَلْعُيونُ طَلَائِعُ الْقُلُوبِ؛ (1) چشمها پيشقراولان دلهايند.»
و در روايت ديگري مي‌فرمايد: «اَللَّحْظُ رَائِدُ الْفِتَنِ؛ (2) نگريستن جلودار همه فتنه‌ها (و گناهان) است.»
نگاه به نامحرم از نظر اسلام حرام و اجتناب از آن واجب است. خداوند حكيم در قرآن كريم مي‌فرمايد: «قُلْ لِلْمُؤْمِنينَ يغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكي لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما يصْنَعُون وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْيضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلي جُيوبِهِنَّ وَ لا يبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعينَ غَيرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذينَ لَمْ يظْهَرُوا عَلي عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا يضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيعْلَمَ ما يخْفينَ مِنْ زينَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَي اللَّهِ جَميعاً أَيهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون»؛ (3)
«به مردان باايمان بگو چشمهاي خود را [از نگاه به نامحرمان] فرو گيرند و فروج خود را حفظ كنند! اين براي آنها پاكيزه‌تر است. خداوند بر آنچه انجام مي‌دهند آگاه است.
و به زنان باايمان بگو چشمهاي خود را [از نگاه هوس آلود] فرو گيرند و شرمگاه خويش را حفظ كنند و زينت خود را جز آن مقدار كه ظاهر است، آشكار نكنند و [اطراف] روسريهاي خود را بر سينه خود افكنند [تا گردن و سينه با آن پوشانده شود] و زينت خود را آشكار نسازند، مگر براي شوهرانشان يا پدرانشان يا پدر شوهرانشان يا پسرانشان يا پسران همسرانشان يا برادرانشان يا پسران برادرانشان، يا پسران خواهرانشان، يا زنانشان (زنان هم كيششان) يا بردگانشان (كنيزانشان) يا مردان سفيه كه تمايلي به زن ندارند يا كودكاني كه از امور جنسي مربوط به زنان آگاه نيستند. و هنگام راه رفتن پاهاي خود را به زمين نزنند تا زينت پنهانيشان دانسته شود (صداي خلخال كه بر پا دارند، به گوش رسد) . و‌اي اهل ايمان! همه به درگاه خدا توبه كنيد، باشد كه رستگار شويد.»
و روايات فراواني نيز در اين باره وارد شده و آثار بسيار مخرب دنيوي و اخروي نگاه به نامحرم را بيان كرده است. پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله فرمود: «النَّظَرُ سَهْمٌ مَسْمُومٌ مِنْ سِهَامِ إِبْلِيسَ؛ (4) نگاه [به نامحرم] تير زهرآلودي از تيرهاي شيطان است.» و در روايت ديگر فرمود:
«لِكُلِّ عُضْوٍ مِنِ بَنِي آدَمَ حَظٌّ مِنَ الزِّنَي وَ الْعَينُ زِنَاهُ النَّظَرُ وَ اللِّسَانُ زِنَاهُ الْكَلَامُ وَ الْأُذُنانِ زِناهُمَا السَّمْعُ وَ الْيدانِ زِناهُمَا الْبَطْشُ وَ الرِّجْلانِ زِناهُمَا الْمَشْي؛ (5) براي هر عضوي از بني آدم بهره‌اي از زناست و زناي چشم، نگاه [آلوده است و زناي زبان، سخن [نابه جا، مانند: غيبت و تهمت و دروغ] است. زناي گوشها، شنيدن [چيزهاي حرام مانند: موسيقي و غيبت] است و زناي دستها، غلبه [بر ديگران به ظلم] است و زناي پاها رفتن [به جايي كه رفتنش حرام است] مي باشد.»
اميرالمؤمنين عليه السلام مي‌فرمايد: «رُبَّ صَبابَةٍ غُرِسَتْ مِنْ لَحْظَةٍ؛ (6) چه بسا نهال [هوسي] كه از نيم نگاه كاشته شده است.»

عواقب نگاه به نامحرم
رسول خداصلي الله عليه وآله مي‌فرمايد: «وَاشْتَدَّ غَضَبُ اللَّهِ عَلَي امْرَأَةٍ ذَاتِ بَعْلٍ مَلَأَتْ عَينَهَا مِنْ غَيرِ زَوْجِهَا أَوْ غَيرِ مَحْرَمٍ مِنْهَا فَإِنَّهَا إِنْ فَعَلَتْ ذَلِكَ أَحْبَطَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ كُلَّ عَمَلٍ عَمِلَتْهُ فَإِنْ أَوْطَأَتْ فِرَاشَهُ غَيرَهُ كَانَ حَقّاً عَلَي اللَّهِ أَنْ يحْرِقَهَا بِالنَّارِ بَعْدَ أَنْ يعَذِّبَهَا فِي قَبْرِهَا؛ (7) و خداوند متعال از زني كه چشم خود را از غير شوهر يا غير مَحرَم خود پر كند، خيلي خشمگين مي‌گردد. اگر چنين كند، خداوند تمام كارهاي [نيك] او را بي اثر مي‌كند و اگر بيگانه‌اي را به منزل شوهرش راه دهد، بر خداوند حق است كه او را بعد از اينكه در قبرش دچار عذاب كرد، با آتش بسوزاند.»
در روايت ديگري مي‌فرمايد: «مَنْ مَلَأَ عَينَيهِ مِنِ امْرَأَةٍ حَرَاماً حَشَاهُمَا اللَّهُ يوْمَ الْقِيامَةِ بِمَسَامِيرَ مِنْ نَارٍ وَ حَشَاهُمَا نَاراً حَتَّي يقْضِي بَينَ النَّاسِ ثُمَّ يؤْمَرُ بِهِ إِلَي النَّارِ؛ (8) كسي كه ديده خود را از نگاه به زن نامحرم سيراب سازد، خداوند در روز قيامت چشمان او را به وسيله ميخهاي آتشين و آتش پر مي‌كند و تا پايان حساب رسي مردم بدين حالت خواهد بود. آن گاه دستور داده مي‌شود كه او را به آتش [جهنم] ببرند.»
و اميرالمؤمنين عليه السلام دراين باره مي‌فرمايد: «مَنْ أَطْلَقَ طَرْفَهُ كَثُرَ أَسَفُه؛ (9) هر كس چشم خود را رها كند [و از نگاههاي گناه آلود پاسداري ننمايد] ، تأسف و [ناراحتي] او زياد خواهد شد.»
و امام صادق عليه السلام فرمود: «إِياكُمْ وَ النَّظِرَةَ فَإِنَّهَا تَزْرَعُ فِي قَلْبِ صَاحِبِهَا الشَّهْوَةَ وَ كَفَي بِهَا لِصَاحِبِهَا فِتْنَةً؛ (10) از نگاه كردن [به نامحرم] بپرهيزيد! زيرا اين عمل باعث كاشته شدن بذر شهوت در دل صاحبش مي‌شود و اين خود براي به فتنه و گناه انداختن صاحب آن نگاه كافي است.»
آثار خودداري از نگاه به نامحرم
پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله فرمود: «غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ تَرَوْنَ الْعَجَائِبَ؛ (11) چشمهايتان را [هنگام برخورد با نامحرم] فرو بنديد تا چيزهاي عجيبي را ببينيد.» يعني بر اثر گناه نكردن حالت معنوي و ملكوتي پيدا مي‌كنيد و حقايقي را مي‌بينيد كه برايتان شگفت انگيز است. و امير المؤمنين عليه السلام فرمود: «مَنْ غَضَّ طَرْفَهُ أَرَاحَ قَلْبَهُ؛ (12) هر كس چشم خود را فرو بندد، دل خود را آسوده مي‌كند.» و نيز فرمود: «مَنْ عَفَّتْ أَطْرَافُهُ حَسُنَتْ أَوْصَافُهُ؛ (13) كسي كه چشمانش عفيف باشد، اوصاف او نيكو مي‌شود.»
و امام صادق عليه السلام فرمود: «مَنْ نَظَرَ إِلَي امْرَأَةٍ فَرَفَعَ بَصَرَهُ إِلَي السَّمَاءِ أَوْ غَمَّضَ بَصَرَهُ لَمْ يرْتَدَّ إِلَيهِ بَصَرُهُ حَتّي يزَوِّجَهُ اللَّهُ مِنَ الْحُورِ الْعِينِ؛ (14) كسي كه نگاهش به زن بيگانه‌اي بيفتد و [براي اينكه گناه نكند،] ديده‌اش را به طرف آسمان بلند كند يا آن را ببندد، نگاهش به سوي او بر نمي‌گردد مگر اينكه خداوند زني از حور العين به او تزويج مي‌كند.»
1) غرر الحكم و درر الكلم، ص 60، ج 669.
2) همان، ص 479، ح 1102.
3) نور / 30 - 31.
4) جامع الأخبار، تاج الدين شعيري، انتشارات رضي، قم، 1363، ص 93، فصل 51.
5) مستدرك الوسائل، محدث نوري، مؤسسة آل البيت، قم، 1408 ه، ج 14، ص 340، باب 12، ح 1.
6) غرر الحكم و درر الكلم، ص 260، ح 5549.
7) وسائل الشيعه، شيخ حر عاملي، مؤسسة آل البيت، قم، 1409 ه، ج 20، ص 232، باب 129، ح 25509.
8) ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، شيخ صدوق، ترجمه ابراهيم محدث، نشر اخلاق، قم، 1379، ص 614.
9) الفروع من الكافي، ج 8، ص 22، كتاب الروضة، خطبة الامام أميرالمؤمنين عليه السلام.
10) مستدرك الوسائل، ج 14، ص 270، باب 81، ح 9.
11) مستدرك الوسائل، ج 14، ص 269، باب 81، ح 8.
12) همان، ص 271، باب 81، ح 12.
13) غرر الحكم و درر الكلم، ص 256، ح 5428.
14) من لا يحضره الفقيه، شيخ صدوق، انتشارات جامعه مدرسين، قم، 1413 ه ق، ج 3، ص 473، ح 4656.
منبع : ماهنامه اطلاع رساني، پژوهشي، آموزشي مبلغان شماره78