بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
آموزه هاي تبليغي ويژگي هاي مبلغان در كلام ولايت باگذري بر سخنان حضرت امام خميني رحمه الله و مقام معظم رهبري حفظه الله مبلغان ديني براي توفيق در تبليغ بايد از ويژگيها و شرايطي برخوردار باشند كه بدون آن ويژگيها، از تبليغ خود بهره چنداني نخواهند برد. گاهي نبود اين شرايط، تبليغات ديني را خنثي ساخته و يا ضد تبليغ خواهد بود. با گذري بر سخنان دو مبلغ بزرگ و راستين جهان اسلام؛ حضرت امام خميني رحمه الله و مقام معظم رهبري، ميتوان برخي از اين ويژگيها را استخراج نمود. در اين نوشته كوتاه تلاش شده است فهرستي از ويژگيهاي مبلغان با استناد به كلام اين دو انسان الهي ارائه گردد. 1. توجه به خداوند و استمداد از او امام خميني رحمه الله: «به خدا متوجه شويد تا دلهاي مردم به شما متوجه بشود.» 1 2. خودسازي و تهذيب نفس امام خميني رحمه الله: «آن چيزي كه در راس همه امور است براي همه ما اول تهذيب نفس است و در خلال او تهذيب مردم است.» 2 مقام معظم رهبري: «مبلغ، اگر خودش مهذب و پاك نباشد، نميتواند ديگران را پاك كند. اگر به معناي واقعي كلمه، به آنچه انسان ميگويد، معتقد و عامل نباشد، حرفش اثري ندارد.» 3 3. اخلاص مقام معظم رهبري: «بدون اخلاص هم كه هيچ كار پا نميگيرد... آن چيزي كه مردم را اين طور مثل آهن ربا ميكشاند چيزي جز اخلاص امام رحمه الله نبود، بدون اخلاص، واقعا نميشود كاري انجام داد.» 4
4. بينش و آگاهي مقام معظم رهبري: [مبلغ] بايد آگاهي و بينش ديني وسيع و متنوع داشته باشد، با قرآن مانوس باشد، در احاديث غور بكند و كرده باشد، با افكار نو مربوط به مذهب و دين آشنا باشد، اهل تحقيق درباره مسائل ديني و افكار ديني باشد.» 5 امام خميني رحمه الله: «اين (راديو و تلويزيون) بايد... تحت نظر اشخاصي كه آشنايي دارند به مسائل سياسي، آشنايي دارند به مسائل اجتماعي، آشنايي دارند به وضع كشور، بايد در تحت نظر آنها پخش شود.» 6
5. دانستن روانشناسي مقام معظم رهبري: «مثلا ميرود تبليغ كند، ولي روانشناسي تبليغي ندارد و با مردم، حرفي را ميزند كه حرفهاي آنها نيست، حرفي كه بايد در دانشگاه زد، در روستا ميزند و حرفي كه بايد در روستا زده شود در كارخانه ميزند. بنابراين، تعليم و روش يابي علمي و فراهم كردن مقدمات علمي براي تبليغ - مثل روانشناسي اجتماعي - در حوزه نيست.» 7
6. ساده زيستي و پرهيز از تجملات مقام معظم رهبري: «مبلغاني كه ما به اينجا و آنجا اعزام ميكنيم، مبلغاني باشند كه به شكل مردم باشند.. در حد وضع مردم باشند. يعني اگر مبلغ اعزام ميكنيم، مثلا ناگهان با هليكوپتر وارد فلان شهر كوچك نشود كه بخواهد سخنراني بكند! اين فايده ندارد.» 8 امام خميني رحمه الله: «من متواضعانه و به عنوان يك پدر پير از همه فرزندان و عزيزان روحاني خود ميخواهم... از زي روحاني خود خارج نشوند و از گرايش به تجملات و زرق و برق دنيا كه دون شان روحانيت و اعتبار نظام جمهوري اسلامي ايران است پرهيز كنند و بر حذر باشند كه هيچ آفت و خطري براي روحانيت و براي دنيا و آخرت آنان بالاتر از توجه به رفاه و حركت در مسير دنيا نيست.» 9
7. آشنايي با زبان امام خميني رحمه الله: «شما نميتوانيد برويد انگلستان براي انگليسيها با زبان فارسي تبليغ كنيد، يا در آمريكا يا در شوروي، شما بايد با زبان اصلي آنها تبليغ كنيد و اين از امور لازمه است كه پيشتر نميشد اسمش را برد و حال ميبينيم جزء لازمهاست و واجبات است كه بايد عمل شود.» 10 مقام معظم رهبري: «بايد براي اين كار (تبليغات خارج كشور) ... روانشناسي خارج را بدانند، ملتها را بشناسند و زبان تكلمي آنها را بدانند، تا بتوانند با آنها حرف بزنند و تفاهم بكنند.» 11
8. ادب و مهرباني با مردم مقام معظم رهبري: «در آموزشها، اخلاق و ادب و مهرباني و عطوفت، دايما در مد نظرتان باشد... خداي متعال به پيامبرش ميفرمايد: اگر بد اخلاق بودي از اطرافت متفرق ميشدند.» 12 امام خميني رحمه الله: «با همه صحبت كنيد، با محبت ميشود منحرف را مستقيم كرد، بهتر از اينكه با شدت و حدت، گاهي نميشود و الا غالبا ميشود، پيغمبر اكرم صلي الله عليه و آله نبي رحمت است كه براي رحمت آمده است.»
9. عقل و تدبير مقام معظم رهبري: «اين طلبه شما كه به آنجا ميرود مظهر «قم» است... او علاوه بر اخلاق خوب، بايد عقل و تدبير داشته باشد. اگر كسي رفت و عالم و متدين هم بود، اما عاقل نبود و در آنجا واقعا سفاهت به خرج داد، مشكلات زيادي به وجود ميآورد.» 13
10. استقامت و پايداري امام خميني رحمه الله: «در زمان پيغمبر اكرم صلي الله عليه و آله چه تهمتها و ناسزاها به ايشان ميگفتند، ولي ايشان از تبليغ دين اسلام دست بر نميداشت.» 14 مقام معظم رهبري: «اول اينكه در پي محتواي عالي باشيد... دوم انتخاب و استفاده از ابزارهاي مناسب است و سوم همت و ايمان و ارادهاي كه پشت سر اينها باشد؛ يعني خسته نشدن.» 15
11. شرايط اساسي هدايت امام خميني رحمه الله: «نداشتن سوابق مشكوك، شناختن درست هويت جامعه ايراني و آرمانهاي اساسي آنها در ابعاد مادي و معنوي، تقوي و صداقت و درستي در عمل، قدرت رهبري و اداره امور و استقامت در مبارزه براي عقيده، شرايط اساسي براي هدايت مردم است.» 16 «خصوصيات بزرگي چون قناعت و شجاعت و صبر و زهد و طلب علم و عدم وابستگي به قدرتها و مهمتر از همه احساس مسئوليت در برابر تودهها، روحانيت را زنده و پايدار و محبوب ساخته است.» 17 مقام معظم رهبري: «چون مبلغ بنابراين دارد كه سطح فكر مردم را در مسائل اسلام بالاتر ببرد، پس بايد آگاهي و بينش ديني وسيع و متنوع داشته باشد، با قرآن مانوس باشد، در احاديث غور بكند و كرده باشد، با افكار نو مربوط به مذهب و دين آشنا باشد، اهل تحقيق درباره مسائل ديني و افكار ديني باشد، نه فقط آشنايي با دين به تنهايي، بلكه در كنار مسائل ديني، پارهاي افكار فلسفي و بينشهاي اجتماعي هست كه از آنها هم بايد طعمي چشيده و آگاهي داشته باشد.» پي نوشت: 1) صحيفه نور، ج 1، ص 21. 2) همان، ج 16، ص 9. 3) حوزه و روحانيت» در آيينه رهنمودهاي مقام معظم رهبري، ج 2، ص 112. 4) همان، ص 114. 5) همان، ص 115. 6) صحيفه نور، ج 16، ص 84. 7) حوزه و روحانيت، ج 2، ص 152. 8) همان، ص 116. 9) صحيفه نور، ج 17، ص 216. 10) همان، ص 100. 11) حوزه و روحانيت، ج 2، ص 182. 12) همان، ص 118. 13) همان. 14) صحيفه نور، ج 17، ص 51. 15) حوزه و روحانيت، ج 2، ص 121. 16) همان، ج 3، ص 100. 17) روزنامه اطلاعات، 6/12/1367. منبع: ماهنامه اطلاع رساني، پژوهشي، آموزشي مبلغان شماره46