محمود مهدي پور
عيد نوروز و مديران فرهنگي
«اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ؛»1
نوروز هم مثل هم? مناسبتها و فرصتها هر سال فرا مي رسد و به زودي سپري مي شود، مهمّ آن است که انسان از اين فرصت الهي درست بهره برداري کند. اصولاً دربار? نوروز سه نگاه وجود دارد:
1. نگاه غافلانه و هوسبازانه؛
2. نگاه ملي گرايانه و انحرافي؛
3. نگاه اسلامي و عاقلانه.
نوروز در کشور ما و بسياري کشورهاي ديگر از جشنهاي ملّي و مردمي و جلوگاه شادي و مهرباني و شور و نشاط بهاري مردم است.
بدون ترديد يکي از نيازهاي طبيعي انسان، تفريح و استراحت و تغيير و تحوّل فضاي فيزيکي و روحي و رواني است. غم و شادي و تعطيل و تلاش هر دو در زندگي انسانها، ضرورت دارد. مهمّ آن است، که انسان شادي و نشاط عاقلانه را با شادي و نشاط غافلانه و احياناً هوسبازيهاي ظالمانه در نياميزد و از مرزهاي شادي مثبت و حلال و ارزشي پا را فراتر نگذارد.
تفريح آري، وقت کشي هرگز، استراحت آري، تنبلي هرگز، شادي آري، مردم آزاري هرگز، گردشگري آري، تخريب جامعه و طبيعت هرگز.
مديران فرهنگي، مي توانند نوروز را يک فرصت طبيعي و اجتماعي بدانند و براي بهره گيري مثبت از آن برنامه ريزي کنند. جشن نوروز، در شرايط کنوني جامع? ما آميزه اي از اقدامات ارزشي، فعاليتهاي تفريحي و آداب و سنن اجتماعي است. شناخت عميق و برنامه ريزي بنيادي براي تقويت ابعاد ارزشي و هدايت آن در مسير خردمندانه، وظيفه مديران فرهنگي است.
از نوروز براي چه اموري استفاده کنيم؟
تأمين نياز امت اسلامي به اتحاد و برادري، انجام صله ارحام و تقويت روابط خويشاوندي، ياد شهيدان و پيشگامان استقلال و عزّت ميهن اسلامي، تقويت نشاط و اميدواري، ملاقات دوستان و تجديد طراوت و عواطف انساني، شناسايي اخلاق و فرهنگ مردم مناطق گوناگون، انس با کوه و دشت و دريا و انتقال اهداف و آرمانهاي مکتبي و علوم و فنون به سراسر جامعه، نهضت عمومي در جهت نظافت و پاکيزگي خانه و لباس و محيط زندگي، از فوائد و آثار ارزشمند عيد نوروز است. مديران فرهنگي بايد اين ابعاد را در برنامه ريزيها، مورد تأکيد و توجّه قرار دهند. اصولاً نوروز با اين نگاه يک فرصت ارزشمند فرهنگي است.
مبلغان گرامي، عالمان دين و مديران فرهنگي جامعه، رسالت بهره گيري از فرصتها در جهت اهداف مکتبي و آرمانهاي اسلامي را بر عهده دارند. فرصتها، شرايط و زمينه هاي مناسبي است که خداوند متعال پديد مي آورد و بشريت با استفاده از آن مي تواند به اهداف و آرمانهاي بلند خويش دست يابد.
فرصت بهاران و آب و هواي فروردين بايد در جهت فرّ و شکوه دين الهي و آئين محمّدي- صلي الله عليه وآله - مورد بهره برداري قرار گيرد و باران حيات بخش قرآن و عترت بر آفاق فکر و انديشه و اخلاق و رفتار فرزندان امت ببارد.
پيش بيني و برنامه ريزي فرهنگي براي مهمانان نوروزي، اعلام و اطلاع رساني نسبت به برنامه هاي فرهنگي مساجد هر شهر، دعوت از مهمانان فرهنگي براي همکاري و تبادل تجارب، برگزاري نمايشگاههاي محصولات فرهنگي، برنامه ريزي براي توزيع و تکثير نرم افزارهاي علمي و ديني، برگزاري نماز جماعت در فضاي پارکها و بوستانهاي عمومي، جذاب سازي فضاي نماز جمعه ها، برگزاري جلسات پاسخ گويي به سؤالات ديني، برگزاري حلقه هاي معرفت عمومي، معرّفي مراکز مهم علمي، پژوهشي، نرم افزارهاي اسلامي، سايتهاي خوب و اسلامي، برگزاري جلسات معارفه با چهره هاي علمي و ديني هر منطقه، برگزاري نشستهاي علمي، فني، اخلاقي و شخصيت شناسي با استفاده از استادان برجسته و مهمانان نوروزي، برگزاري نشستهاي قرآني و تلاوت و ترتيل ويژه کودکان و نوجوانان، برگزاري شبهاي شعر مکتبي و اخلاقي، برگزاري جلسات مشاعره ويژ? نوجوانان و کودکان با حضور استادان متدين فرهنگي، تهيّه محتواي مناسب براي مراسم عروسي، مراسم خواستگاري و جشن تولد و تکليف، بخشي از کارهايي است که مديران فرهنگي، ائمه محترم جمعه و جماعات و مبلغان گرامي مي توانند انجام دهند و نوروز را با بهار نشر انديشه اسلامي توأم سازند.
فرصت سازي و فرصت سوزي
مديران فرهنگي و مسئولان فکرو فرهنگ جامعه، که باغبانان و زارعان بذر فضيلت و اخلاق اند، در فرصت سازي، فرصت شناسي، بهره گيري از زمان مناسب و افشاندن بذر ايمان و اخلاق و دانش و بصيرت بايد نهايت توان و کوشش خويش را به کار گيرند تا نياز فرهنگي امت را تأمين نمايند و جهان را به باغ و بوستان بزرگ محمّدي و علوي و مهدوي(عج) تبديل کنند.
به قول حافظ:
ز کوي يار مي آيد نسيم باد نوروزي
از اين باد ار مدد خواهي چراغ دل بيفروزي
به صحرا رو که از دامن غبار غم بيفشاني
به گلزار آي کز بلبل غزل گفتن بياموزي
بهار فرصتي براي «بيداري طبيعت»، «بيداري عقل و انديشه» و «بيداري جامعه» بزرگ اسلامي است، طبيعت از خواب زمساتي بيداري مي شود، عقل و چشم خفته بشريت، برنامه‌ريزي و توان خداوندي را در حيات بخشي مجدّد به جهان مي بيند و امروز «نسيم بيداري» در سراسر ميهن بزرگ اسلامي مي وزد و بهار بيداري اسلامي را در عالم نويد مي دهد.
از کران تا به کران لشکر ظلم است ولي
از ازل تا به ابد فرصت درويشان است
بهار و نوروز فرصت تغيير و تحول در جانها و جامعه هاست. فرصت را بايد غنيمت شمرد و از هر گونه افراط و تفريط و انحراف و ابتذال به سوي ايمان و عدالت و اخلاق بازگشت.
نوروز راستين روزي است که انسان گم شده در طبيعت دوباره خداي خويش را پيدا کند.
نوروز راستين روزي است که انسان گرفتار ظلم و ظلمت، خورشيد عدالت مهدوي را در افق زندگي خويش زيارت کند.
نوروز راستين روزي است که پرچم امنيت، عدالت، مهرورزي و علم و اخلاق بر بام جهان به اهتزار در آيد.
بود آن روز بر ما عيد مطلق
که در جنبش در آيد پرچم حق
عيد ما روزي بود کز ظالم آثاري نباشد
در کمند و بند ظالمها گرفتاري نباشد
در پايان
پيشنهاد مي شود در مراسم تحويل سال 1391 ش در مساجد و مشاهد مشرفه صلوات ويژه امام عصر (عج) تلاوت گردد و رهايي مظلومان جهان و پيروزي تمام رزمندگان اسلام و ياران بيداري اسلامي از خداوند درخواست شود. متن صلوات که از امام حسن عسکري- عليه السلام - به درخواست ابومحمّد عبدالله بن محمّد عابد در سامرا در سال 255 املا فرموده و او نوشته چنين است.
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ وَ ابْنِ أَوْلِيَائِكَ الَّذِينَ فَرَضْتَ طَاعَتَهُمْ؛2 خداوندا! بر وليّ خودت و فرزند اوليائت که اطاعت از آنان را واجب فرمودي، درود فرست.»
پي نوشت:
1) حديد/17.
2) بحارالانوار، علامه مجلسي، ج53، ص172.
منبع: ماهنامه اطلاع رساني، پژوهشي، آموزشي مبلغان شماره151.