چگونه از مضرات آفتاب در امان بمانيم
پگاه اميرديوانى
هواى آفتاب ضمن آنكه لذت‏بخش است اگر مراقب نباشيد، حالت ناخوشايندى براى شما ايجاد مى‏كند. با وجود اين، به راحتى مى‏توانيد ياد بگيريد كه اوقات خوشى در هواى آفتابى داشته باشيد و در عين حال نيز در امان بمانيد!
گرچه آفتاب داغ است، اما اشيا را خنك مى‏كند، ما را گرم نگه مى‏دارد، باعث رشد گل‏ها و گياهان مى‏شود، به بدن ما ويتامين Dمى‏رساند كه باعث جذب بهتر كلسيم در استخوان‏ها مى‏گردد. تمام اين موارد به وسيله نور خورشيد اتفاق مى‏افتد كه اين اشعه‏هاى نامريى، تشعشعات فرابنفش (UV) نام دارند. ابرها عبور كرده و به پوست بدن زمانى كه بدن شما در معرض ميزان زيادى از اين اشعه‏ها قرار بگيرد، دچار آفتاب سوختگى مى‏شويد!
بعضى افراد به دليل رنگ پوست‏شان سريع‏تر دچار آفتاب سوختگى مى‏شوند. اگر شما از آن دست افرادى هستيد كه رنگ موى بور يا قرمز، پوست روشن و چشمان رنگى دارند، بدانيد كه زودتر از ديگران دچار آفتاب سوختگى مى‏شويد. زيرا رنگدانه (ملانين) كمترى داريد. ملانين يك ماده شيميايى در پوست است كه از طريق انعكاس و جذب
اشعه‏هاى فرابنفش، پوست شما را از خطر آفتاب مصون مى‏دارد. افراد تيره پوست‏تر ملانين بيشترى دارند اما حتى اگر شما موى تيره، چشمان تيره يا پوست تيره نيز داشته باشيد، ممكن است دچار آفتاب سوختگى شويد، اما با تأخير كمى بيشتر نسبت به ديگران.
پديده آفتاب سوختگى احساس ناخوشايندى در فرد ايجاد مى‏كند و باعث مى‏شود فرد خانه‏نشين شود وقتى سن افراد بالاتر مى‏رود، اين پديده باعث بروز چين و چروك در آنها مى‏شود. و از همه بدتر ممكن است باعث ايجاد سرطان در اين افراد گردد.
لازم نيست شما كودكان خودتان را به طور كامل از آفتاب پنهان كنيد يا روى‏تان را بپوشانيد. بلكه با رعايت دو مورد مى‏توانيد از آفتاب لذت ببريد. اول اينكه، سعى كنيد بين ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر بيرون از خانه نباشيد، زيرا در اين دوره زمانى اشعه‏هاى خورشيد در شديدترين حالت مى‏باشند. دوم اينكه از كرم ضد آفتاب با فاكتور حفاظتى (SPF)15 يا بالاتر استفاده نماييد. اين عدد به شما مى‏گويد چه مدت مى‏توانيد در آفتاب بمانيد بدون آنكه دچار سوختگى شويد. بنابراين اگر از كرم يا SPF 15 استفاده مى‏كنيد، اين كرم شما را 15 دقيقه محافظت مى‏نمايد.
پوشيدن لباس‏هاى ضخيم نيز مى‏تواند جلوى تشعشعات مضر خورشيد را بگيرد. فراموش نكنيد كه چشمان شما نيز نياز به محافظت دارند. هميشه زير نور خورشيد از عينك آفتابى استفاده كنيد و مطمئن باشيد كه اين عينك قدرت جذب اشعه‏هاى UV را دارد.
و به ياد داشته باشيد كه وقتى شنا يا قايق سوارى مى‏كنيد، ميزان آسيب ناشى از نور خورشيد دو برابر مى‏شود، زيرا آب اشعه‏هاى خورشيد را منعكس و تشديد مى‏كند. بنابراين اگر شما قصد داريد در آب باشيد، حتما از كرم ضد آفتاب و ضد آب با SPF 15 يا بالاتر استفاده نماييد.
مايعات بنوشيد!
نوشيدن آب، عامل مهمى در تأمين سلامتى است، بخصوص وقتى هوا بسيار گرم است. وقتى عرق مى‏كنيد، آبى را كه بدن براى فعاليت به آن نياز دارد از دست مى‏دهيد و اگر زير آفتاب ورزش يا پياده‏روى كنيد، آب بيشترى از دست مى‏دهيد زيرا بيشتر عرق مى‏كنيد بنابراين بايد مايعات بنوشيد! نبايد منتظر بمانيد تا تشنه شويد. نوشيدن قبل از احساس تشنگى آبى را كه بدن به آن نياز دارد، جايگزين مى‏كند.
اگر يك روز آفتاب خيلى سوزان است و شما مشغول دويدن هستيد، ممكن است دچار گرمازدگى شويد. كودكان وقتى مبتلا به اين حالت مى‏شوند كه قلب و سيستم گردش خونشان نتواند به سرعت و به ميزان كافى بدنشان را خنك كند. گرمازدگى چون به طور ناگهانى ايجاد مى‏شود بسيار خطرناك است. و بعد از وقوع فرد را به مدت چند روز دچار خستگى مى‏كند.
فرد گرمازده احساس سرگيجه و حالت تهوع و ضعف دارد. (درست مثل زمانى كه زمين مى‏خورد)، غرق زيادى مى‏كند، بدنش خنك و نمناك است، سردرد دارد و عضلات معده‏اش دچار گرفتگى مى‏شوند. اگر در فرد بخصوص كودكان هر يك از اين علايم ظاهر شد، او را به سرعت از زير آفتاب كنار ببريد سپس وادارش كنيد استراحت كند و مقدار زيادى مايعات بنوشد.
يك پديده خطرناك‏تر از كرمازدگى، شوك گرمايى است كه زندگى فرد را تهديد مى‏كند، زيرا سيستم بدن كه دماى آن را تنظيم مى‏كند، به دليل گرماى زياد از كار مى‏افتد. شخصى كه دچار اين حالت مى‏شود، به هيچ وجه عرق نمى‏كند. او احساس گرماى زيادى مى‏كند، پوست بدنش قرمز مى‏شود و دماى بدنش به شدت بالا مى‏رود. در نهايت فرد كنترل خود را از دست مى‏دهد، آشفته مى‏شود و حتى ممكن است هوشيارى خود را از دست بدهد. شوك گرمايى بسيار خطرناك است، بنابراين اگر در فرد هر يك از اين علايم ظاهر شد بايد به سرعت از فرد ديگرى كمك بخواهد.
پيروى از اين دو قاعده شما را از مضرات آفتاب دور نگه مى‏دارد. همواره از كرم ضد آفتاب استفاده نماييد، همواره بطرى آب همراه داشته باشيد. و تفريح كنيد!
منبع: پيام زن ، تير 1387، شماره 196