زخمهاى آفتى دهان
حسين برهانى
بسيارى از مردم در مراحلى از زندگى دچار زخمهاى دردناکى در ناحيه مخاط دهان و لبها و گاهى حتى روى لوزه‏ها مى شوند که به شدت فرد را آزار مى دهند؛ به طورى که غذا خوردن براى آنها بسيار مشکل مى شود. گاهى اين زخمها گسترش يافته و متعدد مى شوند. زخمهاى آفتى، زخمهايى سطحى است که مخاط لبها و دهان را گرفتار مى کنند. کناره‏هاى اين زخم تقريبا صاف هستند و آثار التهاب در اطراف زخم مشهود است و پرده‏اى به نام غشاى کاذب روى زخم را مى پوشاند. هر چند علت بروز اين زخمهاى مخاطى معلوم نيست،
رژيم غذايى و مصرف بعضى مواد مثل شکلات، مغز گردو، فندق و مواد محرک مثل ليمو باعث ظهور زخمهاى مخاطى مى شود. هيجانها و نگرانيهاى مختلف در بروز و تشديد زخمها مؤثرند.
ولى ممکن است استرسهاى گوناگون و تحريکات شيميايى و ويروسى در آن دخالت داشته باشند. زخمها معمولاً منفرد ولى گاهى متعدد مى شوند و تمايل زيادى به عود مکرر دارند. رژيم غذايى و مصرف بعضى مواد مثل شکلات، مغز گردو، فندق و مواد محرک مثل ليمو باعث ظهور زخمهاى مخاطى مى شود. هيجانها و نگرانيهاى مختلف در بروز و تشديد زخمها مؤثرند. بعضى مواقع اگر زخمهاى آفتى همراه با بيماريهاى تحريکى و التهابى روده باشند و يا با اختلالات بينايى، زخمهاى تناسلى و درد مفاصل همراه باشند، بايد به فکر بيماريهاى مفصلى و بيمارى معروفى به نام سندرم بهجت باشيم. کاهش سطح ايمنى بدن ممکن است با زخمهاى دهانى همراه باشد.
اقدامات درمانى شامل شستشوى دهان و غرغره با سرم فيزيولوژى است. مواد ضد درد و ويتامينها در تسکين و بهبود زخمها مؤثرند. غرغره شربت ديفن هيدرامين اغلب راه مناسبى براى تسکين است. در مواردى که زخمها در مخاط لب و دهان وجود دارند، گذاشتن مستقيم پودر کپسول تتراسيکلين ظرف بيست دقيقه منجر به بهبود زخم مى شود. در مواردى که درد بسيار شديد و غير قابل تحمل است؛ با استفاده از مواد سوزاننده يا سوزاندن ريشه‏هاى ظريف عصبى درد را تسکين مى دهند، اما انجام اين کار خطراتى به دنبال دارد، از جمله اينکه جاى زخم گود مى شود و اسکار يا آثار زخم باقى مى ماند. بعضى مواقع بخصوص در مواردى که آفت يا زخم مکرر عود کنند و آزاردهنده باشند، توصيه مى شود از داروهاى کورتون‏دار استفاده شود. مسواک زدن مرتب و غرغره سرم فيزيولوژى و استفاده از مواد حاوى ويتامينِ «ث» و به طور کلى رعايت بهداشت دهان در درمان و پيشگيرى از آفت دهان بسيار مؤثر است.
منبع :پيام زن ، دى 1378، شماره 94