تغذيه و بيمارى هاى قلبى
شراره انصار
قلب يکى از اعضاى حياتى بدن است و مراقبت صحيح و دقيق از آن بسيار مهم است. بيمارى هاى قلبى و عروقى در صدر فهرست علل مرگ و مير در سرتاسر دنيا قرار دارند و روزانه ميليون‏ها نفر به علت عوارض ناشى از بيمارى ها نظير حمله قلبى، دردهاى آنژينى و سکته قلبى در بيمارستان‏ها بسترى مى شوند و متأسفانه تعدادى نيز جان خود را از دست مى دهند. در اين بيمارى ها در ابتدا هيچ علامت آشکارى وجود ندارد اما زمانى که آسيب به سرخرگ‏ها آن قدر جدى شود که جريان خون به قلب محدود شود سبب بروز درد خواهد شد. مسدود شدن کامل يک سرخرگ که به قلب خون‏رسانى مى کند منجر به حمله قلبى مى شود.
آنچه سبب بروز بيمارى قلبى مى شود تشکيل تدريجى رسوب‏هاى چربى يا پلاک‏ها در لايه داخلى ديواره سرخرگ‏ها مى باشد. اين رسوب‏ها سبب محدود کردن عبور خون مى شوند که اين پديده را تصلب شرائين مى نامند.
به عبارتى تصلب شرائين سخت و ضخيم شدن جدار سرخرگ‏هاست. سرخرگ‏هاى مخصوص قلب به نام کرونر شايد از مهم‏ترين سرخرگ‏هاى بدن باشند زيرا به خود ماهيچه قلب خون مى رسانند. وقتى به ماهيچه قلب خون کافى نرسد بيمار به درد جلوى قفسه سينه يعنى درد ويژه بيمارى قلبى دچار مى شود. اين درد نشانه اين است که چيزى درون سرخرگ‏ها مانع رسيدن جريان خون به قسمتى از قلب شده است. در چنين حالتى اگر مى توانستيد درون سرخرگ‏ها را ببينيد، برآمدگى هايى در ديواره آنها مشاهده مى کرديد که آن را پلاک نامند. اين پلاک‏ها از شدت جريان خون درون رگ‏ها مى کاهند. شناخته شده‏ترين عواملى که خطر ابتلا به بيمارى هاى قلبى را افزايش مى دهند عبارتند از بالا بودن ميزان کلسترول خون، استعمال دخانيات، افزايش فشار خون و زندگى بدون تحرک. ارتباط مستقيمى ميان رژيم غذايى و بيمارى قلبى وجود دارد و با دريافت يک رژيم غذايى سالم مى توان سلامت قلب و دستگاه گردش خون را حفظ کرد.
بعضى از چربى ها، تمايل بيشترى به رسوب در ديواره عروق و ايجاد بيمارى هاى قلبى دارند. چربى هاى اشباع شده و ترانس از اين دسته هستند که بيشتر در غذاهاى حيوانى مانند گوشت، شير پرچرب و ... وجود دارند. اين گروه از مواد غذايى با افزايش کلسترول بد منجر به تصلب شرائين يا سخت شدن رگ‏ها مى شود. مى توان به جاى استفاده از اين غذا از روغن‏هاى غيراشباع (مايع) مانند روغن آفتاب‏گردان و ... استفاده کرد و از شيرها، پنيرها و خامه‏هاى کم چرب استفاده کرد. در جوامعى که مصرف‏کننده مقادير فراوانى از ماهى هاى روغنى هستند مشاهده شده است که شيوع بيمارى هاى کرونر قلبى کمتر از جوامعى است که مقدار کمى ماهى مصرف مى کنند. ماهى هاى روغنى از قبيل ماهى آزاد، قباد، حلوا، شير، کيلکا و اوزون برون داراى اسيدهاى چرب مفيد هستند. مصرف ماهى دو بار در هفته براى افرادى که داراى سابقه بيمارى قلبى و همچنين افرادى که مايل به پيشگيرى از ابتلا به اين بيمارى هستند توصيه مى شود.
کلم برگ، کلم قرمز، گل‏کلم، کلم بروکلى، شلغم، چغندر، اسفناج، لوبيا سبز، نخود سبز، لوبيا قرمز، لوبيا چشم‏بلبلى داراى ويتامين‏هاى گروه «ب5» خصوصا اسيدفوليک هستند. تحقيقات متعددى نشان داده‏اند که اسيدفوليکى که به طور طبيعى در مواد غذايى يافت مى شود مى تواند از ابتلا به تصلب شرائين پيشگيرى کند. مصرف نمک اضافى منجر به افزايش فشارخون و افزايش احتمالى بروز بيمارى هاى قلبى مى شود. انواع غذاها و سوپ‏هاى آماده مصرف، سوسيس و کالباس، تنقلات، پفک و چيپس سرشار از نمک هستند. بهتر است خود را به خوردن و مصرف ميوه و سبزيجات عادت دهيد تا مصرف تنقلات. اگر در رژيم غذايى روزمره سبزى و ميوه اندک باشد به دليل افزايش راديکال‏هاى آزاد، خطر ابتلا به بيمارى هاى قلبى افزايش مى يابد.
در پايان يادآور مى شويم که به برچسب روى مواد غذايى توجه نماييد. امروز تقريبا بر روى تمامى مواد غذايى بسته‏بندى شده برچسبى وجود دارد که مواد متشکل آن غذا و نيز ميزان کالرى، پروتئين، چربى، ويتامين‏ها و املاح معدنى موجود در آن ذکر شده است. دقت نماييد که مواد غذايى را انتخاب کنيد که ميزان درصد چربى آنها خصوصا درصد چربى اشباع شده کمترى داشته باشد و نيز از سديم کمترى در تهيه آن استفاده شده باشد. در عوض ميزان ويتامين‏ها و املاح مانند آهن و کلسيم در آنها بالاتر باشد.
منبع :پيام زن ، شهريور 1386، شماره 186