شادى
خانواده و تربيت / نکته ‏ها
شادى احساسى درونى است که بيشتر از طريق علايم و نشانه‏هاى غيرکلامى، حالت چهره، وضع بدن، حرکات چشم و لب نمايان مى شود. مسائل فرهنگى، شيوه ابراز شادى را به افراد القا خواهد کرد. چهره شاد اما سخنان مأيوس کننده نشانه تظاهر و عدم صداقت است. سخنان خوشايند کسى که از چهره‏اش شادى مشخص نيست نيز نشانه طعنه و نيشخند است.
شادى ترکيبى از عواطف مثبت از جمله خوشحالى، هيجان و برانگيختگى به همراه پايين بودن عواطف منفى همانند احساس ملال، بى علاقگى و افسردگى است.
افراد برون‏گرا، مردم‏آميز و جمع‏گرا به دليل ويژگى هاى رفتارى خاص‏شان چون ارتباط با دوستان، مشارکت و تماس‏هاى اجتماعى متعدد، داراى بيشترين عواطف مثبت هستند. عدم تمايل شخصيت‏هاى درون‏گرا به داشتن تماس اجتماعى، مانع دستيابى به عواطف مثبت شديد است.
مهم‏ترين عامل ايجاد عواطف منفى، باورهاى غلط، غيرمنطقى و خودمخرب است. اصلاح افکار غير منطقى باعث کاهش يا ضعف عواطف منفى مى شود.
نمونه‏هايى از خطاهاى ذهن يا تحريفات شناختى انسان‏ها که باعث ايجاد عواطف منفى مانند افسردگى و اضطراب مى شوند عبارتند از: 1ـ تمرکز بر مشکل يا مشکلات ناراحت کننده بدون در دست داشتن شواهد کافى؛ 2ـ داشتن تفکر همه يا هيچ يا تفکر سياه و سفيد؛ 3ـ مبالغه کردن در مورد رفتارها و يا تفکرات ديگران.
شناسايى افکار و باورهاى منفى و ارزيابى و مقابله با آنها، عواطف منفى را کاهش مى دهد و آرامش روح را به ارمغان مى آورد.
معمولاً عواطف منفى به ويژه افسردگى با عدم تحرک همراه است. يکى از مهم‏ترين راههاى شاد زيستن، فعال بودن است. برنامه‏ريزى براى فعاليت‏هاى خوشايند مثل: ورزش، گردش، شرکت در جمع‏هاى خانوادگى و دوستانه و پرداختن به امور اخلاقى و معنوى مى تواند بر فعاليت‏هاى خوشايند بيفزايد. فعاليت‏هاى خوشايند از جمله مؤثرترين شيوه‏هاى کاهش عواطف منفى و افزايش شادى است. همچنين اهداف و موفقيت‏ها، ميزان شادى را تحت تأثير قرار مى دهند. به عبارت ديگر، حرکت در راستاى اهداف، رضايت افراد را به همراه دارد. البته بايد توجه داشت افرادى که هدف‏هاى دشوار را بر مى گزينند پس از اينکه متوجه شوند اين اهداف دست‏نايافتنى است دچار افسردگى خواهند شد.
براى برنامه ‏ريزى شاد زيستن مى توان:
ـ در همه حال به خدا توکل داشته، از او کمک خواسته و با او درددل کنيم.
ـ مهارت‏هاى اجتماعى خود را افزايش دهيم. برخى رفتارهاى مفيد عبارتند از: توجه به گفته‏هاى ديگران، ترغيب و تشويق افراد مقابل به ابراز عقايد خود، مکث کردن در پايان صحبت و رعايت بهداشت فردى؛
ـ فعاليت‏هاى روزمره لذت‏بخش را در برنامه خود بگنجانيم؛
ـ غصه گذشته را خوردن و نگران آينده بودن، مشکلى را حل نمى کند؛
ـ نقش بازى کردن و دورى از خويشتنِ خويش، عواطف منفى را زياد خواهد کرد؛
ـ افکار غير منطقى و خطاهاى شناختى را شناسايى و به مقابله جدى با آنها برخيزيم؛
ـ توجه خود را روى افکار مثبت و خوش‏بينانه متمرکز کنيم.
در هر حال، چه بهتر که در جلسات و محافل دوستانه مشکلات و نگرانى هاى خود را بزرگ جلوه نداده و آنها را به ديگران منتقل ننماييم. و همان‏طورى که معتقديم مؤمن گشاده‏رو است و با لبخند خود به ديگران آرامش مى بخشد سعى نماييم به موفقيت‏ها و جنبه‏هاى خوشايند زندگى انديشيده و افسرگى را به خود راه ندهيم.
پيام زن :: آبان 1385، شماره 176