این شب از شبهای بابرکت و پرفضیلت است. احیا و عبادت آن استحباب اکید دارد و کمتر از شب قدر نیست(197)و اعمال آن عبارتند از: 1- غسل کردن 2- احیا آن به نماز و دعا 3- خواندن دعای مخصوص. 4- زیارت قبر مطهر امام حسین (علیه السلام). 5- خواندن دعای یا دائم الفضل علی البریه. 6- خواندن دو رکعت نماز مخصوص. نماز شب اول
بجا آورند دو رکعت نماز، در رکعت اول بعد از حمد هزار مرتبه توحید و در رکعت دوم یک مرتبه توحید بخواند و بعد از سلام نماز سر به سجده بگذارد و صد مرتبه بگوید: یا ذاالمن و الوجود یا ذاالمن و الطول یا مصطفی محمد صلی الله علیه و آله صل علی محمد و آله و افعل بی کذا و کذو به جای آن حاجات خود را بطلبد.(198) ثواب: روایت است که حضرت امیرالمومنین (علیه السلام) این دو رکعت را به این کیفیت بجا می آورد و سپس سر از سجده بر می داشت و می فرمود: به حق آن خداوندی که جانم به دست قدرت اوست هر که این نماز را بخواند هر حاجت از خدا بطلبد البطه عطا کند و اگر به عدد ریگهای بیابان گناه داشته باشد خدا بیامرزد. در روایت دیگر بجای هزار مرتبه توحید صد مرتبه وارد شده، لیکن نماز را بعد از نماز مغرب و نافله آن باید بجا آورد و شیخ و سید بعد از این نماز این دعا را نقل کرده اند: یا الله یا الله یا الله...(199)
نماز روز اول شوال (روز عید فطر)
روز عید فطر است که یکی از بزرگترین و مهمترین اعیاد اسلامی می باشد و اعمال آن عبارتند از: 1- پرداخت زکات فطر. 2- غسل کردن. 3- جامعه نو پوشیدن و عطر زدن. 4- خواندن دعای مخصوص. 5- خواندن دعای ندبه. 6- خواندن نماز عید.(200) کیفیت نماز عید فطر و قربان مثل هم هستند. نماز عید فطر
نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام، واجب و در زمان غیبت مستحب است.(201) عید شریف فطر، عید است برای ضیافت الله؛ و عید شریف قربان، عید است برای لقا الله.(202) اسلام دارای دو عید رسمی است: 1- عید فطر، که پس از پایان ماه مبارک رمضان برگزار می شود. جشن بازگشت از آلودگیهای روحی و. اخلاقی به فطرت پاک و نیل به مقام تقوا در مهمانسرای الهی. 2- عید قربان، که در پایان مراسم حج (دهم ذیحجه)گرفته می شود. جشن قربانی کردن خود پرستی، تجمل پرستی، پول پرستی، خود برتر بینی و بازگشت از شیطان به سوی الله و صفات الهی. برای برگزاری این دو عید اسلامی، مسلمانان با لباسهای آراسته در میدانی باز و گشاده، در دشت یا صحرا گرد هم جمع می شوند و با سرور و شادی تکبیر می خوانند: الله اکبر، الله اکبر لا اله الا الله، والله اکبر الله اکبر ولله الحمد الله اکبر علی ما هدانا و آنگاه با هم دو رکعت نماز بجا می آورند.(203) کیفیت نماز عید فطر
نماز عید دو رکعت است. که نمازگزار در رکعت اول بعد از خواندن حمد و سوره، باید پنج تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر یک قنوت بخواند. و بعد از قنوت پنجم، تکبیر دیگری بگوید و به رکوع رود و دو سجده بجا آورد و برخیزد. سپس در رکعت دوم چهار تکبیر بگوید، بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید و به رکوع رود. و بعد از رکوع دو سجده کند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
احکام نماز عید فطر
1- نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام (عج) واجب است. 2- نماز عید فطر و قربان در زمان غیبت مستحب است. 3- وقت نماز عید از آفتاب روز عید تا ظهر. 4- مستحب است که قبل از نماز عید، غسل نماییم. 5- نماز عید، سوره مخصوصی ندارد. بهتر است که در رکعت اول آن سوره 91 (شمس) و در رکعت دوم سوره 88 (غاشیه)، یا در رکعت اول سوره 87 (اعلی) و در رکعت دوم سوره 91 (شمس) خوانده شود. 6- نماز عید، اذان و اقامه ندارد و به جای آن سه بار گفته می شود: الصلوه. 7- پس از نماز، امام جماعت در برابر مردم قرار می گیرد و مانند نماز جمعه رجا در دو نوبت سخنرانی می کند و در ضمن پند و اندرز و بیان مسائل سیاسی و اجتماعی، در عید فطر احکام زکات فطر، و در سخنرانی عید قربان احکام ذبح و قربانی و موارد مصرف آنها را بیان می نماید.(205) دعای قنوت نماز عید فطر
اللهم اهل الکبریا و العظمه، و اهل الجود و الجبروت، و اهل العفو و الرحمته، و اهل التقوا و المغفره، اسئلک بحق هذا الیوم، الذی جعلته للمسلمین عیدا ولمحمد صلی الله علیه و آله ذخرا و شرفا و کرامه و مزیدا، ان تصلی علی محمد و آل محمد و ان تدخلنی فی کل خیر ادخلت فیه محمدا و آل محمد، و ان تخرجنی من کل سو اخرجت منه محمدا و آل محمد صلواتک علیه و علیهم. اللهم انی اسئلک خیر ما سئلک به عبادک الصالحون و اعوذ بک مما استعاذ منه عبادک المخلصون: خداوندا تو سزاوار بزرگی، سرفرازی، بخشندگی، توانایی، بخشایش و رحمتی. سزاوار آنی که بخاطر تو پرهیز کنیم و از تو آمرزش بخواهیم در روزی که برای مسلمانان عید قرار داده ای. و برای محمد که درود خدا بر او و دودمانش باید، ذخیره افتخار و بلندی مقام که به او و دودمانش درود فرستی و مرا بدان چه نیکی و سعادت است و به محمد (صلی الله علیه و آله)و خاندانش ارزانی داشته ای بهرمند سازی و از هر بدی که محمد (صلی الله علیه و آله)و خاندانش را خارج ساختی، رهایی دهی، درود تو بر محمد و خاندانش باد. خداوندا! از تو می خواهم بهترین چیزی را که بندگان شایسته ات از تو می خواهد، و به تو رو می آورم بدان گونه که بندگان شایسته ات از بدیها پناه آورده اند.