قيام
تقارن قيام و تكبيرة الاحرام
412. تكبيرة الاحرام بايد مقارن با قيام باشد، يا اگر قيام بعد از تكبيرة الاحرام صورت بگيرد صحيح است؟
ج. تكبيرة الاحرام بايد مقارن با قيام باشد.
حكم ترك قيام غير ركن
413. ترك قيام غير ركن، عمدا يا سهوا چه حكمى دارد؟
ج. ترك آن اگر از روى فراموشى باشد، نمازش صحيح است.
زياد كردن قيام ركنى و غير ركنى
414. آيا زياد كردن قيام غير ركن و ركن مورد اشكال است يا خير؟
ج. زياد كردن قيام ركنى (اگر قابل تحقق باشد)، اشكال دارد. چه سهوى باشد چه عمدى؛ و زياد كردن قيام غير ركنى (اگر قابل تحقق باشد) در صورتى كه سهوى باشد، اشكالى ندارد.
قيام متصل به ركوع
415. قيام متصل به ركوع چيست و حدّ آن چه قدر است؟
ج. قيام در موقع گفتن تكبيرة الاحرام بنابر ظاهر و قيام پيش از ركوع، كه آن را قيام متصل به ركوع مى گويند، ركن است.
لزوم انجام قيام متصل به ركوع
416. آيا انجام ندادن قيام متصل به ركوع، موجب اشكال در نماز مى شود يا خير؟
ج. در اين صورت نماز باطل است. (جهت اطلاع بيشتر به مسأله 787 مراجعه شود).
تفاوت قيام بعد از ركوع و متصل به ركوع
417. آيا قيام متصل بعد از ركوع، همان قيام متصل به ركوع است يا خير؟
ج. خير و قيام بعد از ركوع ركن نيست (به مسأله 850 رساله رجوع شود).
نحوه ى قيام متصل به ركوع در حال حركت
418. قيام متصل به ركوع، در نماز در حال حركت چگونه است؟
ج. همين كه قبل از ركوع قيام داشته باشد، از حيث تحقّق ركن كافى است، و از حيث شروط قيام، در فرض سؤال مورد احتياط است. (در اين رابطه به مسأله 788 و 789 رساله رجوع شود.)
مقدار قيام بعد از ركوع
419. قيام بعد از ركوع چه مقدار بايد باشد؟
ج. به مقدارى كه صدق قيام كند.
مقدار قيام قبل از ركوع
420. قيام قبل از ركوع چه مقدار بايد باشد؟
ج. به اندازه اى كه صدق قيام كند، كافى است.
حكم ايستادن كسى كه پاى مصنوعى دارد
421. اينجانب فعلاً از پاى مصنوعى استفاده مى كنم كه مى توان با آن ايستاده نماز خواند. گاهى به علّت خستگى پا يا احتمال زخم شدن آن، پاى مصنوعى را درآورده و نشسته نماز مى خوانم. آيا واجب است همواره با پاى مصنوعى به طور ايستاده نماز بخوانم يا خير؟
ج. تا مادامى كه موجب ضرر و يا عسر و حرج نباشد، ايستاده نماز بخوانيد و با تمكّن از قيام هر چند با پاى مصنوعى، نوبت به نشسته نمى رسد.
قيام بر يك پا
422. آيا قيام بر يك پا در حالى كه پاى ديگر حالت استراحت دارد، صحيح است يا نه؟
ج. احتياط واجب آن است كه موقع ايستادن، هر دو پا روى زمين باشد، ولى لازم نيست سنگينى بدن روى هر دو پا باشد و اگر روى يك پا هم باشد، اشكال ندارد و اگر ايستادن صدق كرد و از روى فراموشى روى يك پا قرار گرفت، نمازش باطل نيست؛ گر چه محل احتياط است.
برابر بودن پاها در حال قيام
423. آيا برابر بودن پاها زمانى كه به شى اى تكيه داده شده لازم است يا نه؟
ج. در حال اختيار نبايد به جايى تكيه كند.
باز كردن پاها بيش از حدّ معمول
424. اگر پاها را بيش از مقدار معمول در نماز باز كنيم آيا مبطل نماز است يا نه؟
ج. كسى كه مى تواند درست بايستد لازم است پاها را طورى گشاد نگذارد كه به حال ايستادن معمولى نباشد؛ ولى اگر بگويند ايستاده است و يا از روى فراموشى، پاها را بيش از حدّ متعارف باز كرد، نمازش باطل نمى شود، اگرچه محل احتياط است.
تكيه دادن در حال قيام از روى سهل انگارى
425. تكيه دادن به شى ء در حال قيام از روى سهل انگارى چه حكمى دارد؟
ج. عمدا جايز نيست، با توضيح مذكور در مسأله 788 و 789 رساله در مورد عمد و سهو.
حركت دادن سر در حال نماز
426. آيا حركت دادن سر در حال قرائت و ساير ذكرهاى نماز اشكال دارد؟
ج. در صورت حركت دادن، طمأنينه صادق است؛ مگر اين كه فعل كثير صدق كند. بلكه اگر براى خضوع در نماز باشد، كثيرش هم مانعى ندارد.
خواندن نمازهاى مستحب در حال حركت
427. آيا مى توان نماز شب يا ساير نمازهاى مستحبّى را در حال حركت خواند؟
ج. نمازهاى مستحبّى را در حال حركت و سوارى مى شود خواند و حركت، لازم غالبى آن است و استقبال قبله در آن ها لازم نيست و در حال استقرار لازم است. (مسأله 652 رساله).
نماز با عدم حضور قلب
428. اگر در نماز فكرمان جاى ديگر باشد و در حال اختيار يكى از اعضاى بدن ـ مثل سر و... ـ تكان بخورد وظيفه چيست؟
ج. تا وقتى كه از قبله منحرف نشده يا صورت نماز محو نشده باشد، اشكال ندارد و با زوال طمأنينه، ذكر را اعاده نمايد.
عقب و جلو رفتن نمازگزار در صورت هل داده شدن
429. اگر كسى عمدا شخص نمازگزار را با فشار به جلو يا پهلو حركت دهد، در صورتى كه نمازگزار روى از قبله نگرداند، نمازش صحيح است يا خير؟ اگر بيفتد يا خم شود چه طور؟
ج. اگر موجب محو شدن صورت نماز نشود، نمازش صحيح است و اگر در آن حالت ذكر گفته، بايد ذكر را اعاده كند.
كسى كه قادر نيست همه ى نماز را ايستاده بخواند
430. كسى كه نمى تواند تمام نماز را ايستاده بخواند، آيا مى تواند همه ى آن را نشسته بخواند؟
ج. هر مقدارى كه مى تواند ايستاده بخواند، بايد ايستاده بخواند.
معناى عسر و حرج كه موجب نشسته خواندن نماز مى شود
431. عسر و حرج در قيام ـ كه موجب نشسته خواندن نماز مى شود ـ چه تعريفى دارد؟
ج. عسر و حرج شخصى در حدّ عرفيّت آن ميزان است.
قيام متّصل به ركوع براى شخص نشسته
432. براى شخص مريض كه نشسته نماز مى خواند، قيام متّصل به ركوع چه وضعى دارد؟
ج. بايد از حال نشسته به ركوع رود نه از خميدگى.
قيام مبتلايان به سلس بول
433. بيمار و معلول اگر بخواهد نماز را با قيام يا جلوس بخواند، مبتلا به سلس بول مى شود. در حال خوابيده، اين عارضه برطرف مى شود. اين بيمار چه وظيفه اى دارد؟
ج. اگر خوابيده نماز بخواند و بتواند تا آخر با طهارت نماز بخواند؛ بايد خوابيده بخواند، زيرا طهارت مقدّم بر قيام است.
كسى كه قادر به نشسته خواندن همراه با تكيه گاه است
434. كسى كه مى تواند نشسته، همراه با تكيه گاه نماز بخواند مى تواند خوابيده هم نماز بخواند؟
ج. خير، نمى تواند.
نحوه ى قيام متصل به ركوع براى كسى كه خوابيده نماز مى خواند
435. قيام متصل به ركوع براى كسى كه نماز را خوابيده مى خواند چگونه است؟
ج. همان خوابيدن او بدل از قيام است.
پهلويى كه روى آن مى توان نماز خواند
436. در صورت خواندن نماز به پهلوها كدام پهلو را بايد مقدم كرد؟
ج. پهلوى راست را بايد مقدم نمود.
نشسته خواندن نمازهاى قضا
437. آيا جايز است نمازهاى قضا را نشسته بخوانيم؟
ج. در حال اختيار جايز نيست.
گفتن ذكر بحول اللّه قبل از بلند شدن
438. اگر نمازگزار ـ به جهت جهل به وظيفه ـ ، ذكر بحول اللّه را قبل از بلند شدن مى گفته است، نمازهاى خوانده شده چه حكمى دارد؟
ج. اگر به نيّت ذكر مطلق بوده، نمازش صحيح است و اشكال ندارد.
گفتن «ذكر يا حى و يا قيوم» به جاى «بحول اللّه و قوته»
439. شخصى هنگام بلندشدن از سجده به جاى «بحول اللّه و قوته»، «يا حىّ يا قيّوم» مى گويد؛ آيا نمازش اشكال دارد؟
ج. خير، اگر به قصد مطلق ذكر بگويد، اشكال ندارد.
گفتن ذكر بحول اللّه در نماز نشسته
440. كسى كه نماز را به صورت نشسته مى خواند، گفتن ذكر «بحول اللّه و قوته و اقوم و اقعد» چه حكمى دارد؟
ج. به قصد مطلق ذكر يا وظيفه، اشكال ندارد.
قطع ذكر بحول اللّه
441. آيا نمازگزار مى تواند وقتى به حالت قيام رسيد و ذكر بحول اللّه هنوز تمام نشده، آن را قطع كند؟
ج. آن ذكر را تمام كند؛ بلكه بعيد نيست اگر تمام ذكر را بعد از ايستادن بگويد، عمل به مستحبّ كرده باشد.
گفتن ذكر بحول اللّه در حال حركت
442. آيا نمازگزار مى تواند قسمتى از ذكر بحول اللّه را درحال بلند شدن بگويد و بيشترش را در حال ايستادن بگويد؟
ج. مانعى ندارد.
گفتن ذكر بحول اللّه در غير حال حركت
443. با علم به اين كه ذكر «بحول اللّه » را بايد در حال حركت گفت، اگر عمدا در غير حالت حركت بگويد؛ آيا نماز او باطل است؟
ج. اگر آن را بعد از ايستادن بگويد، تحقّق مستحبّ بعيد نيست.