رساله لقاء الله
مؤلّف:
حاج میرزا جواد ملکی تبریزی (م ۱۳۴۳ هـ .ق)
زندگی نامه:
این مرد بزرگ، فقیه معظم و فیلسوف بلندمرتبه، در نجف اشرف به کسب معارف اسلامی از قبیل فقه، اصول و عرفان پرداخت. در سال ۱۳۰۰ هـ .ق به تبریز آمده و به ترویج و تهذیب پرداخت و در اوایل مشروطه به خاطر نامساعد بودن اوضاع تبریز به قم هجرت فرموده و به ارشاد سالکان و تربیت طلاب با استعداد مشغول شد. سجایای نفسانی و فضائل و مزایای روحی این عارف برجسته و الهی بیش از آن است که بتوانیم آن را در این مختصر شرح دهیم. او دارای دلی روشن و چشمی گریان و روحی پرتوان بوده است. او به طور یقین و با نقل دوستان و نزدیکان و شاگردان ایشان دارای کرامات و در عرفان به حد اعلای آن رسیده بود، به طوری که هم اکنون مرقد شریف او در قبرستان شیخان قم زیارتگاه دلدادگان و سالکان حقیقی عرفان و اخلاق می باشد و عده ای با توسل به ایشان به حاجات خود رسیده اند. ایشان در سال ۱۳۴۳ هجری قمری به رحمت ایزدی پیوست. از اساتید ایشان می توان به حاج آقا رضا همدانی، آخوند خراسانی، و ملا حسینقلی همدانی اشاره کرد.

رفع العلم و ذهب العلم « از جهان جان رفت و از ملّت پناه».

معرفی اجمالی کتاب:

این کتاب در حجم، کوچک و در معنا و محتوی بسیار بزرگ است. یکی از بهترین کتاب های تهذیب نفس و ترسیم کننده روح عرفان و نشان دادن نزدیکترین راه، به سوی خداست. ویژگی مهم کتاب این است که حقایق آن التقاطی نیست، بلکه نویسنده اش خود سالک راه و اهل وجدان و در عین حال فقیهی عالیقدر و متشرعی معتدل می باشد. این کتاب برای مبتدیان در سلوک و تهذیب نفس آن قدر سودمند است که شاید مدت ها آنان را از استاد بی نیاز کند. مؤلف در تجزیه و تحلیل غامض ترین مسائل اسلامی و اخلاقی آنچنان ماهرانه و با بینش کامل و کافی بیان فرموده و سالک راه حقیقت و تهذیب نفس را از پیچ و خم این گردنه صعب العبور گذرانده و برای تهذیب نفس و سلوک الی الله با اطمینان خاطر همچون چراغ نورانی و تابان می باشد. این کتاب با اصطلاحات و عبارات مخصوص اهل علم و روحانیون بوده و بخش مهمی از آن به زبان عربی نوشته شده است، که بوسیله استاد ارجمند سید احمد فهری به فارسی ترجمه شده و برای عموم قابل استفاده است. بعد از جمهوری اسلامی ایران این کتاب در بین جوانان حزب اللهی و مؤمنین بیش از پیش جا باز کرده و جوانان عطش و گرایش غیر قابل وصفی به این کتاب پیدا کردند.

مؤلف مطالب و مباحث را با مذاق های گوناگون در لقاء الله و اشکال بر توجیه لقاء الله، معنای لقاء، لقاء الله از زبان ائمه علیهم السلام، اولیاء الله شروع و به مطالبی از قبیل اسماء حسنای الهی، راه فهمیدن حقایق، راه معرفت الهی، عوالم ثلاثه انسان و انواع معرفت و سلوک و بحث کامل و جامعی را در توبه و راهها و روش های محاسبه نفس، توکل، فضیلت گریه و بحث کامل در گریه، احتضار و مرگ، معرفت نفس و مسائل مختلف اخلاقی ذکر شده است. در آخر کتاب رساله طریقه خدا خواهی، لقاء الله، تهذیب نفس و مسائل دیگر ضمیمه شده است.

مؤلف نصف کتاب را به زبان عربی و نصف دیگر را به زبان فارسی نوشته است که مترجم قسمت عربی آن را ترجمه و تمام کتاب را پاورقی و حاشیه زده و منابع احادیث و آیات را ذکر کرده است.

وضعیت نشر:

این کتاب در یک جلد با ترجمه فارسی به همت مؤسسه تحقیقاتی و انتشاراتی فیض کاشانی در سال ۱۳۷۵ هـ .ش (چاپ دهم) به چاپ رسیده است.

حافظ فرزانه- مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه