الرجال
مؤلّف:
احمد بن حسين بن عبيدالله بن ابراهيم ابوالحسين بغدادي، مشهور به ابن غضائري (م 450ق)
زندگينامه و اظهار نظرها:
وي از دانشمندان بزرگ شيعه، عالم، زاهد و استاد در علوم مختلف بود. تعبيري كه بعضي از اعيان در بارة وي دارند، مقام عالي علمي وي را به خوبي نشان مي دهد؛ گفته شده: «كان من أحفظ الشيعه بحديث اهل البيت ـ عليهم السّلام ـ ». وي خصوصاً در علم رجال، از نوادر شيعه در زمان خود به شمار مي رفت. در معرفي مقام وي همين اندازه كفايت مي كند كه بزرگاني چون مرحوم شيخ طوسي، مرحوم نجاشي، و علماي متأخر خصوصاً مرحوم علامه، ابن داوود، سيد جليل القدر احمد بن طاووس، از كتاب ايشان نقل كرده و به آراي او اعتماد نموده اند. دانشمند نام آور و رجالي معروف شيعه مرحوم علامه عنايت الله قهپايي، در بارة وي چنين مي فرمايد: «او شيخ عارف، عالم جليل و كبير بود. كلباسي فرمود: او از بزرگان شيعه بوده است.»
استادان:
ابومحمد بن طلحه بن علي بن عبدالله بن علاله، ابوالحسين صبيي،‌پدرش ابوالحسين بن عبدالله بن ابراهيم واسطي بغدادي حسين بن محمد بن نبدار قمي، احمد بن عبدالواحد و ....
شاگردان:
بعضي گفته اند كه مرحوم نجاشي از شاگردان وي بوده است.
تأليفات:
كتاب جامع الاسماء الكتب المصنفة لدي الشيعة، كتاب جامع الاسماء الاصول المعتمدة لدي الشيعة بهم، كتاب التاريخ،‌كتاب الضعفاء، كتاب الثقات والممدوحين، الرجال[1].
معرفي اجمالي كتاب:
كتاب به ترتيب حروف الفبا مرتب گرديده است. يكي از خصوصيات كتاب اين است كه در هر حرف اشاره مي كند كه راجع به چند نفر از روات بحث مي كند؛ مثلاً در باب «الف مي فرمايد هيجده نفر ذكر مي شود. امتياز دوم كتاب اين است كه راوي مورد بحث را با مشخصات كامل معرفي مي كند؛ مثل ذكر اسم راوي،‌اسم پدر او، اينكه صحابي است يا تابعي، از چه كسي نقل حديث كرده، و اينكه آيا راوي ضعيف است يا ثقه و يا مجهول.
جايگاه ارزشمند اين كتاب نزد علما هنگامي روشن مي شود كه ملاحظه كنيم، كساني چون مرحوم شيخ طوسي از اين كتاب استفاده مي كرده اند.
وضعيت نشر:
اين اثر، به وسيلة دارالحديث،‌به سال 1422 ق به چاپ رسيده است.
[1] . مقدمه كتاب الرجال.
محمد رضا ضميري- کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي, ص 439-440