لطفا منتظر باشید ...
وظيفه مؤمنين در مواجهه با شايعات، ارجاع آنها به رسول (ص) و اولى الامر است
" وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ، لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ" در اينجا برگرداندن به خداى تعالى را ذكر نكرد، با اينكه در آيات قبل آن را ذكر كرده و فرموده بود:" فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ" «1» و اين بدان جهت بوده كه" رد" مذكور در آنجا رد حكم شرعى مورد اختلاف است، كه غير از خدا و رسول، كسى در آن دست ندارد.و اما" رد" مذكور در اينجا" رد" آن خبرى است كه به وسيله شايعه سازان در بين مسلمانان منتشر مىشد (كه حال يا مربوط با منيت بود و يا مربوط به ترس) و معنا ندارد كه" رد" در اين جا نيز همان" رد" در آن جا باشد (يعنى منظور" رد" به خداى تعالى و كتاب او باشد)، چون مساله شايعه مربوط به رسول و به اولى الامر است كه اگر مردم اين مساله را به آنان برگردانند، آن حضرات مىتوانند استنباط نموده و به مردمى كه مساله را به ايشان" رد" كردهاند، بفرمايند: كه اين شايعه، صحيح يا باطل است و راست يا دروغ است.پس مراد از علم در اين جا تميز و تشخيص است يعنى تشخيص حق از باطل و راست از دروغ، نظير علم در جمله:" لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَخافُهُ بِالْغَيْبِ" «2» و در جمله:" وَ لَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَيَعْلَمَنَّ الْمُنافِقِينَ" «3».كلمه:" استنباط" به معناى استخراج نظريه و رأى از حال ابهام به مرحله تميز و شناسايى است و اصل اين كلمه از" نبط" گرفته شده، چون كلمه" نبط" با فتح نون و با به معناى اولين دلو آبى است كه از چاه بيرون مىآيد و بنا بر اين ممكن است كلمه:" استنباط" وصف باشد براى رسول و أولى الامر: به اين معنا كه آن حضرات پيرامون شايعه تحقيق مىكنند و آنچه حق و صدق است، از چاه ابهام بيرون مىكشند و نيز ممكن است وصف باشد براى همينهايى كه خبر را به آن حضرات" رد" مىكنند، چون خود آنان نيز با اين عمل خود حق و صدق را استنباط كرده و به آن پى بردهاند.پس برگشت معناى آيه بنا بر احتمال اول به اين است كه:" اگر مردم، آن شايعه را به رسول و أولى الامر كه از جنس خود آنان هستند برگردانند، آن رسول و آن ولى امرى كه مردم استنباط را از او خواستهاند، حقيقت مطلب را مىفهمد يعنى صواب و موافق صلاح بودن آن را(1)" سوره نساء، آيه 59".(2)" سوره مائده، آيه 94".(3) تا خداى تعالى مشخص كند، چه كسانى ايمان دارند و چه كسانى منافق هستند." سوره عنكبوت، آيه 11".
