استثناء" الا خطا" از" ما كان لمؤمن ان يقتل مؤمنا متعمدا" استثناء حقيقى و متصل است‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 5

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 5

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

پى در پى روزه بگيرد، اين بخشايشى از ناحيه خدا است كه خدا همواره داناى فرزانه بوده است (92).

و هر كس مؤمنى را به عمد بكشد جزايش جهنم است كه جاودانه در آن باشد و خدا بر او غضب آرد و لعنتش كند و عذابى بزرگ برايش آماده دارد (93).

اى كسانى كه ايمان آورديد چون در راه خدا سفر مى‏كنيد و به افراد ناشناس بر مى‏خوريد درباره آنان تحقيق كنيد- و به كسى كه سلام به شما مى‏كند نگوئيد مؤمن نيستى- تا به منظور گرفتن اموالش او را به قتل برسانيد و بدانيد كه نزد خدا غنيمت‏هاى بسيار هست، خود شما نيز قبل از اين، چنين بوديد و خدا (با نعمت ايمان) بر شما منت نهاد، پس به تحقيق بپردازيد كه خدا به آنچه مى‏كنيد با خبر است (94).

بيان آيات‏

" وَ ما كانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلَّا خَطَأً" كلمه" خطاء" به دو فتحه بدون مد و به يك فتحه با مد (يعنى بر وزن ادب و بر وزن عصاء) هر دو به معناى اشتباه و غلط است و مقابل آن كلمه" صواب" قرار دارد و مراد از آن در اينجا معنايى است در مقابل عمد و تعمد، چون آيه در مقابل آيه بعدى قرار دارد كه مى‏فرمايد:

" وَ مَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً ...".

و مراد از نفى در جمله مورد بحث نفى اقتضاء است، مى‏خواهد بفرمايد: در مؤمن بعد از دخولش در حريم ايمان و قرقگاه آن، ديگر هيچ اقتضايى براى كشتن مؤمنى مثل خودش وجود ندارد، هيچ نوع كشتن مگر كشتن از روى خطا.

استثناء" الا خطا" از" ما كان لمؤمن ان يقتل مؤمنا متعمدا" استثناء حقيقى و متصل است‏

بنا بر اين استثناى در آيه شريفه، استثناى متصل است و برگشت معناى كلام به اين مى‏شود كه مؤمن هرگز قصد كشتن مؤمن را بدان جهت كه مؤمن است نمى‏كند، يعنى با علم به اينكه مؤمن است قصد كشتن او نمى‏كند، نظير اين جمله در افاده نفى اقتضاء آيه شريفه زير است كه مى‏فرمايد:" وَ ما كانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُكَلِّمَهُ اللَّهُ" «1» و آيه زير كه مى‏فرمايد:" ما كانَ لَكُمْ أَنْ تُنْبِتُوا شَجَرَها" «2» و آيه زيرا كه مى‏فرمايد:" فَما كانُوا لِيُؤْمِنُوا بِما كَذَّبُوا بِهِ مِنْ قَبْلُ" «3»، و آياتى ديگر نظير اينها.

و آيه مورد بحث با اين حال در مقام آن است كه بطور كنايه از كشتن مؤمن به عمد نهى‏

(1) در هيچ بشرى اين اقتضا نيست كه خداى تعالى با او تكلم كند." سوره شورا، آيه 51".

(2) اين اقتضا در شما انسانها نيست كه درخت آن باغها را برويانيد." سوره نحل، آيه 60".

(3)" سوره يونس، آيه 74".

/ 657