بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
(عليهم السلام) روايت شده است. «1»و مراد از اينكه حكم را مقيد به" اجبار" فرموده، فهماندن اين معنا است كه حاكم وقتى كافر مىشود كه حكمش داراى اثر باشد، حكم فصل و قاطعى باشد كه دو طرف نزاع به حسب طبع خود حكم نزاع خود را خاتمه يافته ببينند و گرنه صرف انشاى حكم، كفر نمىآورد، چون در حقيقت حكم شمرده نمىشود (و گرنه بايد اظهار نظرهاى افراد كوچه و بازار را هم حكم بدانيم، در حالى كه چنين نيست).و در در المنثور است كه سعيد بن منصور و ابو الشيخ و ابن مردويه از ابن عباس روايت كرده كه گفت: خداى عز و جل آيه شريفه:" وَ مَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولئِكَ هُمُ الْكافِرُونَ"- و آن آيه كه دارد" الظالمون" و آنكه مىفرمايد:" الفاسقون" همه را در خصوص يهود نازل كرده. «2»مؤلف: اين حديث مورد اشكال است، زيرا آيات سهگانه مذكور همه مطلقند و شامل همه حكام و قاضيان جور مىشوند و هيچ دليلى وجود ندارد كه آنها را مقيد به يهود سازد و صرف نزول آيات در مورد يهوديان باعث نمىشود كه ما در اطلاق آنها دخل و تصرفى نموده و بگوئيم:اطلاق ندارد، علاوه بر اين مورد آيات نيز فقط يهود نيست، زيرا آيه سوم فقط در باره نصارا نازل شده، از اين هم كه بگذريم خود ابن عباس راوى حديث بالا رواياتى دارد كه نقيض اين روايت است.و در همان كتاب است عبد بن حميد از حكيم بن جبير روايت كرده كه گفت: من از سعيد بن جبير در مورد اين آيات سوره مائده سؤال كردم و گفتم جمعى معتقدند كه اين آيات در باره بنى اسرائيل و عليه آنان نازل شده، و كارى به كار ما ندارد، او در پاسخ گفت: ما قبل و ما بعد اين آيات را بخوان، برايش خواندم گفت: نه، اين حرف درست نيست، بلكه آيات مذكور بر ما نازل شده و مربوط به ما مسلمانان است، بعد از اين ماجرا به مقسم- آزاد شده ابن عباس- بر خوردم، و از اين آيات كه در مائده است پرسيدم، و گفتم: جمعى معتقدند كه در باره بنى اسرائيل و عليه آنان نازل شده نه بر عليه ما مسلمانان، گفت: هم عليه آنان نازل شده، و هم عليه ما، و آيهاى كه بر ما و بر آنان نازل شود به نفع ما و آنان نيز خواهد بود.آن گاه به حضور على بن الحسين رسيدم و از آياتى كه در سوره مائده است پرسيدم و براى(1) تهذيب الاحكام ج 6 ص 221 ح 15.(2) در المنثور ج 2 ص 286.