بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
و اين خود صريح در اين است كه قومى كه مىآيند جماعتى از مؤمنين غير جماعت موجود در روزهاى نزولند، و غير رزمندگان با مرتدين بعد از وفات رسول خدا (ص) هستند، براى اينكه رزمندگان با مرتدين همان مسلمانان موجود در روز نزول آيه بودند، چون جنگ با مرتدين، فاصلهاى با وفات رسول خدا (ص) نداشت پس آنها نيز مانند موجودين در روز نزول آيه مخاطب به خطاب" يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ..." بودند، پس در جمله:" فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ ..." معقول نيست كه خود آنان مقصود باشند.و جان كلام اينكه آيه مورد بحث همان را مىگويد كه آيه شريفه زير متضمن آن است توجه فرمائيد:" وَ إِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَيْرَكُمْ ثُمَّ لا يَكُونُوا أَمْثالَكُمْ" «1».و در تفسير نعمانى به سند خود از سليمان بن هارون عجلى روايت كرده كه گفت: من از امام صادق (ع) شنيدم كه مىفرمود: صاحب اين امر، هم خودش محفوظ است و هم اين امر برايش محفوظ مىماند، اگر تمامى مردم از بين بروند خداى تعالى اصحاب او را خواهد آورد و آنان هم كسانى هستند كه خداى تعالى در باره آنان فرموده:" فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكافِرِينَ". «2»مؤلف: اين معنا را عياشى «3» و قمى «4» در تفسير خود روايت كردهاند.
گفتار و بحثى آميخته از قرآن و حديث
(در باره اهميت مساله نهى از تولى كفار در خطاب الهى، و مضامين بلندى كه در وصف قومى كه در آيه آمده است وجود دارد)
از بحثهايى كه مكرر تا كنون شده اين اشاره گذشت كه خطابهاى قرآنى كه قرآن كريم به امر آن اهتمام دارد و در تاكيد و تشديد آن مبالغه دارد لحن سخن در آنها خالى از دلالت بر اين معنا نيست كه عوامل و اسباب موجود، همه دست به دست هم دادهاند كه آينده مسلمين را به تباهى و سقوط و درك هلاكت و ابتلاء به خشم الهى بكشانند، مانند تاكيد و مبالغهاى كه از آيات ربا و آيات مودت ذى القربى و غير آنها به چشم مىخورد.و اصولا طبع خطاب اين دلالت را دارد، براى اينكه اگر متكلم حكيم مامورين خود را به(1) و اگر از پذيرفتن دعوت اسلام اعراض كنيد خداى تعالى شما را با قومى ديگر عوض مىكند كه بيايند و مثل شما نباشند." سوره محمد، آيه 38".(2) تفسير نعمانى.(3) تفسير عياشى ج 1 ص 326 ح 135.(4) تفسير قمى ج 1 ص 17.
لطفا منتظر باشید ...
