بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
در آيه شريفه:" الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمِي أَنْفُسِهِمْ فَأَلْقَوُا السَّلَمَ ما كُنَّا نَعْمَلُ مِنْ سُوءٍ" «1»، حذف نشده آن آمده است.مراد به ظلم هم چنان كه آيه سوره نحل تاييد مىكند ظلم به نفس است و ظلم به نفس در اثر اعراض از دين خدا و ترك اقامه شعائر خدا حاصل مىشود و اين نيز در اثر واقع شدن و زندگى كردن در بلاد شرك و در وسط كفار قرار گرفتن پديد مىآيد، انسان وقتى خود را در چنين وضعى و موقعيتى قرار دهد ديگر راهى ندارد كه معارف دين را بياموزد و بدانچه دين خدا او را بدان مىخواند عمل كند و به وظائف عبوديت قيام نمايد.اين آن معنايى است كه ما از زمينه آيه (و نه از لفظ آن) استفاده مىكنيم. چون ملائكه از اينگونه افراد در هنگام مرگشان مىپرسند: در چه شرائطى بوديد؟ و آنان در پاسخ مىگويند:ما در زمين مستضعف بوديم.خداى تعالى در آيات زير كه كلمه" ظلم" مطلق آمده، يعنى نفرموده: ظلم به نفس و يا ظلم به غير، ظلم را معنا و تفسير كرده، فرموده:" لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَ يَبْغُونَها عِوَجاً" «2»، و حاصل تفسير اين دو آيه از كلمه ظلم با ظهورى كه ما از سياق آيه مورد بحث گرفتيم منطبق است (چون ما گفتيم مراد به ظلم، ظلم به نفس است و گفتيم كه اين ظلم از چه چيز ناشى مىشود، از اينكه آدمى به معارف دين صحيح بر خورد كند و آنچه مىشنود تحريف شده و يا تهمت و دروغ باشد كه دو آيه نامبرده نيز ظالم را همين معنا كرد)." قالُوا فِيمَ كُنْتُمْ" يعنى از نظر ديندارى در چه وضعى قرار داشتيد؟ و در كلمه" فيم" حرف" م" در اصل" ما" بوده، كه يكى از وسائل استفهام و پرسش است و الف آن به منظور تخفيف حذف شده.و در اين آيه دلالتى فى الجمله و سربسته هست بر صحنهاى كه در زبان روايات از آن تعبير شده به سؤال قبر، و فرمودهاند كه فرشتگان خداى تعالى از هر كسى كه از دنيا مىرود و او را دفن مىكنند سؤالهايى پيرامون دين او و عقائدش از او مىكنند و اين تنها آيه مورد بحث نيست كه بر آن صحنه دلالت دارد، بلكه آيات زير نيز بر آن دلالت دارد:" الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمِي أَنْفُسِهِمْ فَأَلْقَوُا السَّلَمَ ما كُنَّا نَعْمَلُ مِنْ سُوءٍ، بَلى إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ،(1)" سوره نحل، آيه 28".(2) لعنت خدا بر ظالمين همان كسانى كه راه خدا راى مىبندند، و آن راى كج و معوج مىخواهند." سوره اعراف، آيه 45" و" سوره هود، آيه 19".
لطفا منتظر باشید ...
