لطفا منتظر باشید ...
چند احتمال در معناى" كتاب" در" ما فَرَّطْنا فِي الْكِتابِ مِنْ شَيْءٍ"
و در معناى" كتاب" دو احتمال هست: يكى اينكه مراد از آن لوح محفوظى باشد كه خداى سبحان در مواردى از كلام خود آن را كتابى ناميده كه تمامى اشيايى كه بوده و هست و خواهد بود، در آن نوشته شده است. بنا بر اين احتمال، معناى آيه چنين مىشود: اين نظامها كه در حيوانات جارى است و نظير نظام انسانى است، نظامى است كه عنايت خداى سبحان واجب دانسته كه انواع حيوانات را بر طبق آن ايجاد نمايد، تا برگشت خلقتش به عبث نبوده و وجود حيوانات عاطل و بى فايده نباشد، و تا آنجا كه مىتوانند و لياقت قبول كمال را دارند از موهبت كمال بى بهره نمانند.و بنا بر اين احتمال، آيه شريفه آن معنايى را به طور خصوص مىرساند كه آيه شريفه" وَ ما كانَ عَطاءُ رَبِّكَ مَحْظُوراً" «1» و آيه شريفه" ما مِنْ دَابَّةٍ إِلَّا هُوَ آخِذٌ بِناصِيَتِها إِنَّ رَبِّي عَلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ" «2» آن را به طور عموم مىرساند.دوم اينكه مراد از آن، همين قرآن باشد، به شهادت اينكه در چند جا از كلام مجيدش قرآن را كتاب ناميده است. و در اين صورت معناى آيه چنين مىشود: قرآن مجيد از آنجايى كه كتاب هدايت است و بنايش بر اساس بيان حقايق و معارفى نهاده شده كه چارهاى در ارشاد به حق صريح جز بيان آن نيست، از اين جهت، در اين كتاب، در بيان جميع آنچه كه در سعادت دنيا و آخرت آدمى دخيل است دريغ و كوتاهى نشده است. هم چنان كه آيه" وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْءٍ" «3» هم همين مضمون را افاده مىكند.و از جمله مطالبى كه آگهى بر آن براى مردمى كه مىخواهند از امر معاد مطلع شوند، لازم و ضرورى است، اين است كه چگونگى ارتباط حشر و بعث دسته جمعى را با تشكلشان در صورت امت در دنيا بدانند، چنان كه اين حال را در خودشان و در ساير حيوانات نيز مىبينند، و دقت در اين امر علاوه بر كمك در فهم معاد آدمى را در توحيد خداى تعالى و قدرت و عنايت(1) و عطاء پروردگارت چنان نيست كه از محل قابلى دريغ شود. سوره اسراء آيه 20(2) هيچ جنبدهاى نيست مگر اينكه او قاهر بر او و مالك او است، به درستى كه پروردگار من بر صراط مستقيم است. سوره هود آيه 56(3) ما نازل كرديم كتاب را بر تو در حالى كه براى هر حقيقتى بيان است. سوره نحل آيه 89
