بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
در ذيل آيات مورد بحث مىفرمايد:" وَ تِلْكَ حُجَّتُنا آتَيْناها إِبْراهِيمَ عَلى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجاتٍ مَنْ نَشاءُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ ..." و در سوره ديگرى مىفرمايد:" وَ لَقَدْ آتَيْنا إِبْراهِيمَ رُشْدَهُ مِنْ قَبْلُ وَ كُنَّا بِهِ عالِمِينَ" «1» و همچنين در باره گفتگوى با پدرش مىفرمايد:" يا أَبَتِ إِنِّي قَدْ جاءَنِي مِنَ الْعِلْمِ ما لَمْ يَأْتِكَ فَاتَّبِعْنِي أَهْدِكَ صِراطاً سَوِيًّا" «2» و همچنين آياتى ديگر.ابراهيم (ع) پس از فراغت از اين دو مرحله به محاجه با نمرود پادشاه معاصرش مىپردازد، زيرا نمرود مثل ساير ستمگران و ظالمان كه در قديم مىزيستهاند، ادعاى ربوبيت كرده بود و همين رويه غلط جباران آن روز بود كه فكر بتپرستى را در بشر بوجود آورد. و لذا مىبينيم قوم ابراهيم (ع) داراى خدايان بىشمارى بودهاند، و براى هر خدايى مجسمهاى بوده و بعضى از آنان، خدايان اين مجسمهها را، مانند آفتاب و ماه و كوكب- كه گويا ستاره زهره است- مىپرستيدهاند.اين است خلاصه آنچه كه از آيات كريم مورد بحث، استفاده مىشود و به زودى به قدر توانايى و قدرتمان به طور تفصيل در باره مضامين آن، بحث مىكنيم- ان شاء اللَّه تعالى-" وَ إِذْ قالَ إِبْراهِيمُ لِأَبِيهِ آزَرَ" قرائتهاى هفتگانه، كلمه" آزر" را به فتح" راء" خواندهاند، و آن را عطف بيان از كلمه" ابيه" و يا بدل از آن گرفتهاند. البته بعضى نيز آن را به ضم" راء" قرائت كرده و ظاهرا آن را منادى براى نداى حذف شده دانسته و تقديرش را" يا آزر ا تتخذ اصناما آلهة" پنداشتهاند، بعضى ديگر آن را" أ أزر أ تتخذ" با همزه استفهام و نصب" أزر أ" قرائت كرده و" ازر" را مصدر از باب" أزر"" يازر" كه به معناى قوت است دانستهاند. و بنا بر اين قرائت معناى آيه چنين مىشود:" بياد آر زمانى را كه ابراهيم به پدرش گفت آيا بتها را براى اينكه كمك و مددكار تو باشند، خداى خود گرفتهاى؟".
اختلاف مفسرين در معناى كلمه" آزر" و اينكه آزر چه نسبتى با ابراهيم عليه السلام داشته است
به هر تقدير مفسرين در باره كلمه:" آزر" بنا به قرائت اولى كه قرائت مشهورى است و همچنين بنا بر قرائت دومى كه قرائت غير مشهور است اختلاف كردهاند، كه آيا اين كلمه اسم پدرش بوده و يا آنكه لقب وى بوده است كه مدح او را مىرسانيده اگر به معناى كمك گيرنده باشد، يا ذم او را مىفهمانيده است اگر به معناى لنگ و يا كج و معوج باشد. و(1) و همانا ما قبلا رشد ابراهيم را به او داده بوديم و به وضع و حالات او آگاه بوديم. سوره انبيا آيه 51(2) اى پدر! از علم بهرهاى به من داده شده كه به تو داده نشده است پس مرا پيروى كن تا به راه راست هدايتت كنم. سوره مريم آيه 43
لطفا منتظر باشید ...
